بالهاي مهرت را بگستر

واضح آرشیو وب فارسی:فان پاتوق:

در زمينه مطالعات خانوادگي مي توان به سه نوع از روابط اشاره نمود. اول: روابط همسران با يکديگر . دوم: حقوقي که والدين بر گردن فرزندان دارند، و سوم حقوقي که فرزندان بر پدر و مادر دارند. در اين مقاله قصد داريم به بخشي از اين حقوق متقابل بپردازيم.
حقوق فرزندان

انتظارات را تعديل کنيد: برخي از والدين ناآگاه کودکان خود را همانند يک فرد بزرگ تلقي کرده و انتظارات مهمي از او دارند. اين افراد بي تجربه کودک را در مقابل انجام ندادن کاري که در حد قدرت او نيست مؤاخذه کرده و گاهي تنبيه مي کنند. آنان فکر نمي کنند که يک کودک را بايد از افق ديد او نگاه کرد نه از منظر خودشان. تمايلات، حالات و دنياي کودکان و نوجوانان ديدگاهي نسبت به خود آنان را مي طلبد، که والدين برتر به آنان توجه کرده و آن را در معاشرت با کودکان مد نظر قرار مي دهند. کودک مثل بزرگ ترها هنوز معناي، تعهد، انجام وظيفه و مسئوليت را درک نمي کند.
امام صادق عليه السلام فرمود: «به فرزندان کارهاي آسان بدهند و آنان را به کارهاي مشکل وادار نکنند و به رنج و زحمتشان نيندازند و بر آنان ستم ننمايند و به آنان دروغ نگويند و بدانند اگر مرتکب اعمال شوند که فرزندشان به مرحله ي عاق والدين و قطع صله ي رحم برسند، آنان را به مرز کفر مي رسانند.»(1)

چنين پدر و مادري با اعمال نسنجيده و انتظارات نا به جا، نه تنها فرزندان خود را به راه صحيح هدايت نکرده اند، بلکه آنان را به سوي انحراف و لغزش سوق داده اند.
چشم پوشي از خطاي فرزندان: والدين مهربان معمولاً سعي مي کنند از فرزندان خود توقعات بي جا و بي مورد نداشته باشند و به خاطر لغزش ها و خطاهاي نوجوانان از آنان انتقاد نکنند. آنان عادت ندارند از فرزندانشان خرده گيري نموده و دائم بچه هايشان را سرزنش کنند.
حقوق والدين

نيکي به والدين: از امام صادق عليه السلام پرسيدند: خداوند متعال که در قرآن مي فرمايد: «و بالوالدين احسانا» چه معني دارد و چگونه مي توان به پدر و مادر نيکي نمود؟ امام فرمود: احسان اين است که با آنان نيک رفتار باشي، آنان را مجبور نکني که نيازهاي خود را از تو درخواست کنند گرچه غني باشند. از حال و روزگار آنان مشکلاتشان را درک کني، آيا خداوند نمي فرمايد: به مقام نيکوکاران نمي رسيد مگر از آنچه را که دوست داريد انفاق بکنيد؟ سپس امام صادق عليه السلام فرمود: «اگر آنان به سن پيري رسيدند، کمترين اهانتي را به آنان روا مدار و بر سر آنان فرياد نزن.» يعني اگر تو را ناراحت کردند تو به آنان اهانت نکن و اگر تو را زدند بر سرشان داد و فرياد نکن و سخنان تند نگو، «قل لهما قولاً کريماً» به آنان سخن نيک و محبت آميز بگو مثلاً به آنان بگو «خداوند شما را ببخشد.» اين از تو گفتاري نيک است. و اما اين که خداوند فرمود: بال هاي مهر و محبت خود را بر پدر و مادرت بگستر، يعني با نگاه هاي مهرآميز و رأفت انگيز دل آنان را به دست آور و هيچ گاه صداي خود را بالاتر از صداي پدر و مادر نکن و دست خود را بالاي دست آنان قرار نده و از قدم هاي آنان جلوتر مرو.(2)

نيکي براي هميشه: امام صادق عليه السلام فرمود: «چه مانعي دارد يک شخص مسلمان به پدر و مادرش نيکي کند؟ زنده باشند يا مرده! به اين ترتيب که از جانب آنان نماز بخواند، صدقه دهد، حج گذارد و روزه بگيرد، تا ثواب آنچه کرده هم چنانکه براي والدين است براي خود او هم باشد. افزون بر اين، خداوند متعال به سبب اين احسان و نيکي خير بسياري را برايش عطا مي کند.(3)
امام صادق عليه السلام نيز فرمود: «اگر دوست داري عمري طولاني داشته باشي پدر و مادرت را خوشحال کن».(7)

خوش رفتاري به والدين: رسول خدا صلي الله عليه وآله يک خواهر و يک برادر رضاعي داشت. روزي خواهر نزد پيامبر آمد، وقتي نگاه آن حضرت بر او افتاد با شادماني از جا بلند شد و زير انداز خود را براي او بگسترد و وي را روي آن بنشانيد و با خوشحالي و روي گشاده با او به گفتگو نشست. پس از مدتي او بلند شد و رفت، اتفاقاً بعد از رفتن خواهر، برادرش نزد پيامبر صلي الله عليه وآله آمد. اما آن حضرت به اندازه ي خواهر، به وي احترام نکرد. از پيامبر علت اين رفتار متفاوت را سؤال کردند، در پاسخ فرمود: خواهرم بيش از برادرم به پدر و مادر خدمت مي کرد.(4) آيا مي دانيد که نگاه مهر آميز به چهره والدين عبادت محسوب مي شود؟ و در حديثي رسول خدا فرمود: «هيچ شخصي به سيماي پدر و مادر خود نگاه محبت آميز نمي کند، مگر اينکه خداوند متعال در مقابل هر نگاه او ثواب يک حج قبول شده عطا مي کند». به پيامبر صلي الله عليه وآله عرض شد: «يا رسول الله! اگر فردي هر روز صد مرتبه به چهره ي پدر يا مادرش نظاره کند باز هم اين پاداش را دريافت خواهد کرد؟» فرمود: «آري، اگر روزي صد هزار بار هم اين کار را انجام دهد، ثواب صد حج پذيرفته خواهد داشت.»(5)شاد کردن والدين: فرزندان صالح از هر فرصتي براي خيرخواهي و شاد کردن پدر و مادر خويش بهره مي گيرند. اين عمل نتايج مثبت و پرباري را براي آنان به همراه دارد. رسول خدا صلي الله عليه وآله فرمود: «استراحت در بستر به خاطر نيکي به والدين که آنان را شاد نمائي و آنان نيز با چهره اي بشاش با تو سخن بگويند بهتر از اين است که با شمشير در راه خدا جهاد کني و در مقابل اگر کسي والدين خود را خشمگين کند نماز او پذيرفته نيست.»(6)

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: فان پاتوق]

[مشاهده در: www.funpatogh.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 287]