مهريه، كمربند ايمني زندگي نيست

واضح آرشیو وب فارسی:مردم سالاری: مهريه، كمربند ايمني زندگي نيست
رفتارها و برخوردهاي خانواده «عروس» و «داماد» از زمان آشنايي تا روزي كه دو خانواده در مجلسي به نام «بله بران» بر سر مسائل و موضوع هاي مختلف مرتبط با تشكيل زندگي مشترك زوج هاي جوان بحث مي كنند، معمولا شكل و شمايلي مودبانه دارد. هر دو خانواده با مهرباني با هم تعامل مي كنند.
آنها فقط به دنبال خوشبختي دو جوان هستند و مي خواهند هرچه زودتر زندگي مشترك آنها «سر" بگيرد، اما وقتي پاي مسائل مالي به ميان مي آيد، معمولا شكل رفتارها تغيير مي كند و هر يك از طرفين تلاش مي كنند تا شرايط خود را به شكلي مودبانه و محترمانه به طرف مقابل تحميل كنند.
اين وضعيت معمولا در اغلب خانواده ها تكرار مي شود و البته تعداد محدودي از خانواده ها نيز در شرايطي عاقلانه و برابر با هم به تفاهم مي رسند و ديگر كار به چانه زني بر سر ميزان مهريه و تعداد و نوع سكه و... نمي رسد. يكي از مهم ترين مباحثي كه در چنين جلساتي مايه دردسر و گاه اختلاف ميان خانواده داماد و عروس مي شود مساله تعيين مهريه است.
در شرايطي كه قانون در زمينه ازدواج تنها به مسائلي كلي توجه دارد و همچنين ثابت كردن هر يك از مشكلات و مسائل خانوادگي در زمان بروز اختلاف، نياز به طي كردن مسيري سخت و دشوار دارد، طبيعي است كه زنان به عنوان بخش آسيب پذيرتر در مشكلات خانوادگي تلاش مي كنند تا در همان ابتداي زندگي كه آقا داماد محو جمال و خلق و خوي عروس خانم شده و حاضر است براي او " جان" فدا كند; از داماد يك تضمين درست و حسابي بگيرند.
البته برخلاف خود داماد، معمولا خانواده او كه آخر و عاقبت كار را مي بينند، كمي معقولانه فكر مي كنند و به همين دليل بسادگي ممكن است زير بار مهريه سنگين نروند; اما در نهايت و در اغلب خانواده ها نيز آن چه كه به عنوان مهريه تعيين مي شود، چندان منطقي نيست و به همين دليل در زمان بروز اختلاف هاي خانوادگي نمي تواند مشكل چنداني را از هر دو طرف حل كند و معمولا تبديل به گرهي كور مي شود كه بر شدت مشكلات نيز اضافه مي كند.

چرا زنان مهريه مي گيرند؟

براي اين كه تصوير روشني درباره مهريه در ذهن شما ايجاد شود، بد نيست توضيحي درباره فلسفه مهريه بيان كنيم. مهريه بر خلاف تصور بسياري از زوج هاي جوان تضمين زندگي مشترك نيست بلكه به لحاظ ديني و مذهبي، هديه اي است كه در زمان عقد داماد به عروس مي دهد.
از نظر عرفي و ديني مهم ترين مساله اي كه يك زن در آستانه ازدواج با آن مواجه است بحث "پاك بودن" است و مهريه در واقع هديه اي است كه داماد در ازاي به دستآوردن اين ويژگي به همسر خود مي پردازد.
به همين دليل است كه در صورت جدايي و طلاق، اگر رابطه اي ميان همسران وجود نداشته و عروس پاك باشد، ميزان مهريه نصف مي شود و يا اين كه مثلا زن مي تواند پيش از ازدواج و تمكين از همسرش، مهريه را مطالبه و سپس تمكين كند.
آن چه كه سبب شده تا وجود مهريه در عقدنامه كاركردي تضميني پيدا كند، از يك طرف رقم بالاي مهريه هاي امروزي و از سوي ديگر وجود عبارت «عندالمطالبه» در مقابل ميزان مهريه است و اين به آن معني است كه از زمان عقد و وقوع نكاح آقا داماد به ميزان مهريه درج شده در عقدنامه به همسرش بدهكار است و زن هر زماني كه بخواهد مي تواند اين حق را با بهانه و بي بهانه مطالبه كند و كسي هم حق ندارد او را از مطالبه اين حق منع كند.
در يادداشت هاي قبلي اشاره شد كه اگر داماد قصد پرداخت مهريه اي كه تعيين مي كند را نداشته باشد آن ازدواج شرعا مشكل دارد. بسياري از افراد تصور مي كنند تعيين مهريه سنگين مساله اي ديني است و اين مساله مورد تاكيد و تاييد دين اسلام هم هست، اما اسلام به عنوان ديني كه ازدواج را نيمي از تكميل دين معرفي مي كند، شرايط بسيار ساده اي را براي ازدواج در نظر گرفته و از نظر اين دين، ازدواج در حد يك قرارداد ساده اما مقدس است.
به همين دليل براي مردان امكان تعدد همسر ايجاد شده هرچند در اين زمينه شرط هاي خاص و سختگيرانه اي مانند: برقراري عدالت ميان همسران نيز لحاظ شده است.
بسياري از ويژگي هاي دين اسلام در زمينه ازدواج نقطه مقابل ادياني است كه در آن افراد بعد از مرگ همسر خود ديگر قادر به ازدواج نيستند و يا اديان ديگري كه در آن اساسا چيزي به نام طلاق معنا و مفهوم ندارد و زن و شوهر تا پايان عمر موظف به «تحمل» يكديگر هستند البته اسلام اين مساله را نيز «مساله اي شخصي» دانسته و شكل گيري اين پيوند را به توافق دو طرف موكول كرده است.
با اين نگاه تاكيد اسلام نيز بر مساله مهريه تنها در حد و اندازه يك هديه است و البته دين ما مانعي براي از اين كه مرد بخواهد در ابتداي زندگي هديه اي بزرگ به همسرش بدهد و يا اين كه طرفين تضمين هاي ديگري را هم براي ازدواج تعيين كنند ايجاد نكرده است.

چگونه در زندگي خانوادگي تضمين به دست بياوريم؟

مطالبه مهريه در بسياري از خانواده هاي ايراني تنها زماني صورت مي گيرد كه كارد به يكي از استخوان هاي زن رسيده باشد و او براي رهايي از شرايط مشقت بار زندگي، مهريه خود را به اجرا مي گذارد تا بتواند در مقابل بخشش آن، از همسر خود طلاق بگيرد البته در موارد متعددي نيز به اجرا گذاشتن مهريه با هدف كسب درآمد مالي از سوي زن صورت مي گيرد.
در موارد بسيار محدودي نيز زن و شوهر با توافق مهريه را پرداخت و دريافت مي كنند، اما زماني كه كار به دادگاه مي رسد معمولا مهريه براي درخواست طلاق و يا گرفتن حضانت فرزندان به اجرا گذاشته مي شود. حالا اگر از همين مسير به عقب بازگرديم و به زمان تعيين مهريه برسيم مي توان نكات فراواني را در اين زمينه بيان كرد.
يكي از اين نكات اين است كه در دنيايي كه انسان ها براي حفاظت از اموال و اشياي قيمتي و جان خود انواع و اقسام بيمه نامه ها را تهيه مي كنند، مهريه هم مي تواند يك بيمه نامه براي حفظ زندگي مشترك و يا مانند كمربند ايمني زندگي مشترك باشد. مهريه در واقع مالي است كه مرد طبق توافق با همسرش براي او تعيين مي كند.
يكي از ويژگي هاي مال خوب و واقعي هم اين است كه به سرعت و بسادگي و با راحتي وصول شود و اگر قرار باشد فردي براي دريافت چيزي كه از نظر شرع و قانون از شير مادر هم براي او حلال تر است به زحمت بيفتد; قطعا يك جاي كار مشكل دارد.
سه شنبه 30 مهر 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: مردم سالاری]

[مشاهده در: www.mardomsalari.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 199]