عوارض عاطفي ناشي از مرگ پدر

واضح آرشیو وب فارسی:اطلاعات: عوارض عاطفي ناشي از مرگ پدر
افسردگي يكي از عوارض مهمي است كه در اثر محروميت ناشي از مرگ پدر به وجود مي‌آيد. البته افسردگي بر اثر عوامل ديگري نيز به وجود مي‌آيد كه با اختلالات ديگري هم‌پوشي دارد. ولي آنچه كه مد نظر ماست نوعي افسردگي است كه بر اثر مرگ پدر در فرد بروز مي‌كند زيرا مرگ پدر براي همسر يا فرزندان مانند سرآمدن تمام زندگي است و اوست كه سايه محبتش مانع از هر گونه آسيبي در زندگي مي‌شد. او كه خاطرات زندگي را با او ساخته يا براي خنديدن كودك خود دست به هر كاري مي‌زد... اين همه خاطراتي است كه اكنون بازماندگان بايد با آن بسوزند و بسازند، در چنين مواقعي است كه مادر يا كودكان گوشه‌گير شده و هر چه عاطفه آنان نسبت به پدر بيشتر درگير باشد، مثل دنده‌هاي ديفرانسيل كه با چرخش خود ماشين را حركت مي‌دهد.

آنها نيز به چنين وضعي دچار شده‌اند، دوست دارند در گوشه‌اي تنها باشند و خلوت براي آنها پناهگاه به حساب مي‌آيد. چنين فردي خوابش به هم مي‌خورد، اشتهايش تغيير مي‌كند، وزنش تغيير مي‌كند، دچار كمبود توجه در كلاس درس و يا مكانهاي ديگر مي‌شود، به شدت تحريك‌پذير مي‌شود، در زندگي نظم طبيعي خود را از دست مي‌دهد، همه اين علائم ممكن است، در فقدان يك عزيز واقعي از دست رفته نمايان شوند و اين تا حدي طبيعي است كه بعد از مرگ پديد مي‌آيد لازم است، اين نكته كه كمتر كساني به آن پرداخته‌اند، ذكر نمايم كه همين فشارهاي كوتاه مدت كه ما آن را طبيعي مي‌پنداريم، خالي از آسيب نخواهد بود، مثلاً، فشارهاي شديد كوتاه مدت مي‌تواند فرصت تصميم‌گيري عقلي را از شخص گرفته و حتي او را به سوي مرگ بكشاند، و تعريف فشار رواني اين است كه آسيب را به دنبال داشته باشد، پس با كمي تأمل متوجه مي‌شويم كه فشارهاي رواني كوتاه مدت مي‌توانند آسيب‌زا باشند و كساني كه در سوگ عزيز از دست رفته به سر مي‌برند فشارهاي آن را بيشتر از آن چه كه ما مي‌پنداريم حس مي‌كنند و به سوي افسردگي از حالت خفيف تا شديد مي‌روند. البته، در افسردگي حالتهايي نظير افكار خودكشي، بي‌ارزشي خود و سرزنش اعمال خويش وجود دارد. شخص افسرده نسبت به آينده نااميد است و قادر به ادامه زندگي به شيوه‌ معمول نيست و از دوستان و بستگان كناره‌گيري مي‌كند> ديگر اينكه در افسردگي عملكرد فرد و كارايي او به مدت طولاني كاهش پيدا مي‌كند.

فرد هر روز صبح با حالت بي‌قراري و خستگي از خواب برخاسته و در كارهاي روزانه با كمبود انرژي روبرو‌ مي‌شود. مادر يا كودكان افسرده در هنگام مرگ حالت چهره‌هاي آنان طوري در غم عزيز از دست رفته درهم است و آن‌قدر از شدت نگراني درهم فرو مي‌رود كه در حالتهاي آنان اثري از شادي ديده نمي‌شود و به نظر مي‌رسد آنها هرگز نمي‌توانند بخندند.

نكته ديگر تحريف‌هاي شناختي بازماندگان مي‌تواند آسيب‌زا باشد. چنانچه مادران يا فرزندان خود را به صورت خيالي دخيل در مرگ بدانند و چنين بپندارند كه در مواظبت از آنان و يا در درمان آنها كوتاهي كرده‌اند، در صورتي كه اين تحليل ممكن است هم واقعيت نداشته باشد، فرد را در غم و اندوه بيشتر فرو مي‌برد و احساس گناه به او دست مي‌دهد كه اگر شدت و مدت و يا تكرار شود نهايتاً فرد يا اعضاي خانواده هر كدام كه چنين تصوري را داشته باشد، به شدت افسرده مي‌شود. فرض كنيد، فرد چنين بپندارد كه با فروختن اموال و املاك خود مي‌توانست پدر را به كشور ديگري جهت درمان و نجات ببرد و انديشه‌هاي مشابه اين چنيني مي‌تواند شخص را به اختلال افسردگي دچار نمايد.‌

در يك مطالعه وسيع در كشور كانادا افرادي كه قبل از شش سالگي يا بين سنين ده و پانزده سالگي پدرشان را از دست داده‌اند در افسردگي بالاترين نمرات را داشتند.> نكته ديگري كه در مورد افسردگي بايد مدنظر داشت، مشخص كردن سطح آن است كه به سه سطح خفيف متوسط و يا شديد بيماران را جاي مي‌دهد و در مرحله پائين‌تر آن درمان آسانتر و در مراحل بالاتر به مراتب سخت‌تر خواهد بود.

لذا در مواقعي كه مرگ پدر و يا از دست دادن يك عزيز پيش مي‌آيد، بايد به بهداشت رواني خانواده اهميت داد. (هالجي، ريجاردپي، ترجمه‌، سيدمحمدي، يحيي ص 75) گرچه افسردگي بعد از مرگ فردي عزيز طبيعي است. اما اگر غم توان كاه بيش از حد طولاني باشد. (بيش از دو ماه) اختلال خلقي محسوب مي‌شود كه افسردگي جزء همين اختلالات است.

جهت درمان افسردگي باتوجه به شيوع افسردگي در دنيا و نقش درمان در تشخيص اوليه و كوتاه مدت آن بايد به كلينيك‌هاي روان‌شناسي و در صورت لازم به روانپزشك جهت تشخيص و درمان مراجعه شود. اهميت اين موضوع مي‌تواند مسير زيستن را از روان نژندي به سلامتي بهبودي تغيير دهد.

علي قوام- اصفهان‌

منابع:

1- ساراسون، ايروين جي، ساراسون، بارباراآر روانشناسي مرضي، ترجمه‌ بهمن نجاريان و همكاران (1375)، تهران: انتشارات رشد.

2- سيف، علي‌اكبر. (1385)، تغيير رفتار و رفتار درماني، چاپ هشتم، تهران: انتشارات نشر دوران.

3 -فرقاني، رئيسي. (1380). شناخت مشكلات رفتاري در كودكان و نوجوانان، چاپ سوم، تهران: انتشارات مؤسسه فرهنگي منادي تربيت‌

4 - كاپلان، هارولد. ساروك، بنيامين. چكيده روانپزشكي باليني، ترجمه‌ نصرت‌الله، پورافكاري. (1372)، تهران: انتشارات آزاده.

5 -نلسون، ريتا ويكسن و همكاران، اختلالات رفتاري كودكان، ترجمه‌. تقي منش طوسي. (1369)، چاپ دوم، تهران: انتشارات آستان قدس رضوي.

6-هالجين، ريچارد پي. آسيب‌شناسي رواني، ترجمه يحيي، سيدمحمدي. (1383)، جلد دوم. تهران: انتشارات نشر روان. ‌

سه شنبه 30 مهر 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: اطلاعات]

[مشاهده در: www.ettelaat.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 2845]