جدايي با دلي آکنده از وابستگي

واضح آرشیو وب فارسی:فان پاتوق: جدايي با دلي آکنده از وابستگي

دختري هستم 20 ساله. امسال هم کنکور دارم. البته ال هم پشت کنکوري بودم اما انتخاب رشته نکردم چون نتيجه کنکور اصلاً مورد قبول خودم و خانواده ام نبود. قضيه اين است که من چند وقتي است براي رفع خستگي و البته کسب اطلاعات در مورد درس و کنکور بهنت مي آيم. در همين گير و دار با پسري آشنا شدم که 23 ساله و داراي مدرک مهندسي است. اوائل صحبت هاي معمولي در مورد درس و کنکور بين ما رد و بدل مي شد اما بعد از حدود يکماه از آشنايي گفت که به من علاقمند شده. من که درگير کنکور بودم به حرف او توجهي نداشتم.

من با پسرهاي خيلي زيادي چت کرده ام و هدفم از اين کار به دست آوردن شناخت نسبي از پسرها بوده. مطالب زيادي در مورد فريبکاري دخترها شنيده ام. کتاب هاي زيادي را خوانده ام و به خودم قول داده بودم که هيچ وقت با هيچ پسري رفاقت نکنم و حواسم را جمع کنم که فريب حرف هاي عاشقانه آنها را نخورم. هميشه حماقت دخترهايي را که دل به صحبت هاي علاقمندانه پسران مي سپارند به مسخره مي گرفتم و اساساً دوستي دختر و پسر را اشتباه مي دانستم. بهرحال سعي مي کردم او را از لحاظ صداقت محک بزنم. بحث هاي ما شده بود بحث هاي درس و کنکور و گاهي هم اتفاقات سياسي. بتدريج و پس از ارتباطات مکرر متوجه شدم که اين پسر با پسرهاي ديگر تفاوت داره.
اصلاً متوجه نشدم که مباحثات درسي و سياسي چرا کار من را به علاقه کشاند. من که تجربه بسياري (به نظر خودم) در مورد اين نوع رابطه داشتم پس چرا داشتم به او دل مي بستم.

صداقت خاصي در کلامش پيدا مي کردم و ... پس از مدتي خواستار اين شد که از من شماره تلفني داشته باشد تا به غير از نت ارتباط تلفني هم داشته باشيم. اصلاً متوجه نشدم که مباحثات درسي و سياسي چرا کار من را به علاقه کشاند. من که تجربه بسياري (به نظر خودم) در مورد اين نوع رابطه داشتم پس چرا داشتم به او دل مي بستم. داشتم مطمئن مي شدم که او مرد زندگي من است و قرار بود تا چند وقت ديگه قضيه رو به خانواده هايمان اطلاع دهيم. اما با يک پيامک عاشقانه از طرف او که خطاب به شخص ديگري بود و اشتباهاً به گوشي من ارسال شده بود همه چيز تغيير کرد. اعتبار و اعتمادي که براي او قائل بودم به يک دفعه از بين رفت و ...

**************************
دوستي هاي خياباني يا دوستي هايي در نت مبحثي است که در مجامع و مطبوعات و سايت ها بسيار مورد توجه کارشناسان اجتماعي قرار گرفته. روانشناسان مکرراً به اين قضيه اشاره دارند که اينترنت و فضاهاي مجازي محيط مناسبي براي دوستي و آشنايي و ازدواج ، حتي کمک گرفتن براي مسائل درسي نيست. افراد در دنياي حقيقي هم مي توانند با هزار فريب و نيرنگ ارتباط هاي صميمانه برقرار کنند و به اصطلاح گنجشک را به جاي قناري رنگ کنند و بفروشند چه رسد به فضاهاي مجازي که هيچ ضمانتي براي شنيده ها و گفته ها و حتي ديدني ها وجود ندارد.

درست است که دوران جواني چنين اقتضا مي کند که جوان خود تجربه کند و خود به آزمون و خطا بپردازد. اما بسياري از مسائل ارزش آن را دارد که پاي صحبت بزرگترها بنشينيم و از تجارب سياه و سفيد آنها عبرت بگيريم. بسياري از جوانان به بهانه تفاوت نسل ها مي خواهند روزگار را خود بر دوش بکشند و خود به کارزار شناخت وارد شوند و با استفاده از موقعيت هاي گوناگون طرف مقابل را به محک بگذارند اما غافل از اينکه براي شناخت انسان اين موجود پيچيده بايد هزاران هزار ديد و شنيد و به يک نوع ارتباط نمي توان بسنده کرد. در پاسخ بسياري افراد ابزار مي کنند که خب آشنايي اوليه را در اين فضا ايجاد مي کنيم و در صورت مقبول بودن قرار را به دنياي حقيقي و ملاقات ها مي کشانيم در حالي که در آن زمان دلبستگي ها و علاقمندي اجازه تفکرات منطقي و معقولانه را از دو طرف سلب مي کند و هر دو تنها در غالب منطق اما با احساسات صرف به ادامه رابطه مي پردازند.

دسته اي ديگر نيز به بهانه دوستي، خوش گذراني، سر کار گذاشتن، شناخت جنس مخالف و ويژگي هاي آن به روابط پا مي گذارند غافل از اين که طبيعت چنين اقتضا مي کند که رابطه زمان دار دو شخص از جنس مخالف گاه هدف و نيت نمي شناسد و علم غيب هم نمي داند. ناگهان زماني چشم عقل باز مي شود که گرفتار و درگير احساسات شده اند و زمان ،زمان جدايي است اما با دلي آکنده از وابستگي. خيلي ها معتقدند که ما فريب احساس را نمي خوريم اما بايد خدمت اين عده عرض کرد که خيلي مطمئن نباشيد و براي کسب تجربه قصه گذشتگان را بخوانيد به علاوه چه ضمانتي براي به دام نيفتادن مخاطب شما در اين ارتباط وجود دارد؟ مراکز مشاوره بسيار ديده جواناني را که از رهگذر زمان و به علت علاقه به تجربه اندوزي و يا استقلال در شناخت افراد به خدمات روانشناختي و مشاوره پناه آورده اند و قصه پشيماني و نجات و رهايي. اما ....

عفت و پاک‏دامنی، نتیجه مبارک تقوای الهی و مایه ارزش معنوی و نزدیکی به خداوند است. این حالت پسندیده و فضیلت برتر روحی - اخلاقی، در دوران جوانی مایه زیبایی درون و اهل آن سزاوار ستایش است. در دوران جوانی، کشور جان در معرض هجوم لشکر شهوت است و عفت، تنها نیروی محافظ آن. پس جوان باید با تقویت این نیرو، پیروز این میدان مبارزه شود. یکی از مشکلات اساسی دوران جوانی، کنترل غرایز است؛ غرایزی که بر اثر رشد جوان کم‏کم طغیان می‏کند و همه وجود او را در دام خود، اسیر و او را از هرگونه حرکت سازنده باز می‏دارد. جوانی که از ارزش و بهای لحظه‏های جوانی آگاه است، هرگز از آینده خود بی‏خبر نمی‏ماند و در راه خودسازی و اصلاح نفس به سختی می‏کوشد. و تلاش ورزیدن در این راه از سفارش‏های پیاپی و مؤکد ائمه دین است.

رویارویی شهوت و عقل، در جوانی
نیروی غریزه جنسی، برای بقای نسل و ادامه حیات، در سرشت آدمی به ودیعه نهاده شده است. نیز در دوران جوانی که دوره رشد همه جانبه انسان است، غرایز انسانی و در رأس آنها غریزه جنسی رشد چشم‏گیری می‏یابد. طغیان برخی غریزه‏ها به ویژه غریزه قدرتمند شهوت، جوان را با بحران رو به رو می‏سازد و فکر و دل جوان را به خود مشغول می‏کند. همچنین نیروی عقل و اندیشه را در انزوا قرار می‏دهد و راه حق و حقیقت را می‏بندد. امام معصوم علیه‏السلام به این موضوع، چنین اشاره می‏کند: «هوای نفس، قوی‏ترین نیروی مسلط بر انسان است و همین نیروست که انسان را از حق باز می‏دارد».نیروی شهوت و هوای نفس، دشمن دیرین عقل است و با طغیان گری خویش، عقل را اسیر می‏سازد، چنان‏که حضرت امیرمؤمنان، علی علیه‏السلام بارها همگان را به این امر توجه می‏داد که: «کمْ منْ عقْل أسیر تحْت هوی أمیر؛ چه بسیار عقل اسیری که زیر دست و گرفتار هوایی است که امیر و فرمانده است».
حضرت علی علیه‏السلام می‏فرماید: لاتترک الْاجتهاد فی اصلاح نفْسک فانه لایعینک علیها الا الجد. کوشش برای اصلاح درون و خودسازی را رها نکن؛ زیرا جز تلاش و جدیت، چیزی تو را در برابر نفست یاری نمی‏کند.

بر اثر این آسیب، برخی جوانان در دوران جوانی دچار گونه‏ای ناهماهنگی رفتاری و ضعف عقلی می‏شوند و از این رهگذر، به نوعی بی‏بندوباری و بی‏قیدی تن می‏دهند. در این دوران، نیروی شهوت با قدرت و شدت تمام‏تر، روح جوان را تسخیر می‏کند و او را به بی‏راهه می‏کشاند. دراین باره، این سفارش گران‏سنگ حضرت علی علیه‏السلام شایسته توجه و اندیشه است که: چیرگی شهوت، مایه از بین رفتن نیروی بازدارنده در برابر گناه، و عامل نابودی است. شهوت یک نیروی استعماری درونی است که جسم و جان را به خدمت می‏گیرد و راه را بر رشد و تعالی انسان می‏بندد.

پی‏آمدهای طغیان غرایز و چگونگی مهار آن
برخی از گناهان که در پی طغیان غریزه شهوت دامن‏گیر جوانان می‏شود، اثر بسیار ناگواری بر دستگاه مغز و اعصاب جوان بر جای می‏گذارد. در صورت زیاده‏روی جوان در پیروی از غریزه جنسی، سلول‏های مغزی و قدرت اندیشه و حافظه او از بین می‏روند. یکی از گناهانی که آثار بسیار خطرناکی بر روی جسم و روح عامل می‏گذارد، گناه خودارضایی است. برای غلبه بر نیروی شهوت و رهایی از این عادت ناپسند، گفته کانت تأمل برانگیز است، او می‏گوید: هیچ چیز مانند خودارضایی، ذهن و جسم را ضعیف نمی‏کند و این نوع شهوت‏رانی، به کلی با طبیعت آدمی مغایر است، این موضوع قدرت جسمی‏ جوان را تباه خواهد کرد با این کار، سبب پیری زودرس و صاحب عقلی واقعا ضعیف خواهد شد.

در آموزه‏های دینی و اخلاقی، برای چیرگی بر نیروی شهوانی، هشدارهایی داده شده است که از آن جمله‏اند: آگاهی از پی‏آمدهای شوم آن، توکل بر یاری خدا، برخورداری از اراده و توان خدادادی و تقویت اراده، همراهی با دوستان آگاه و دل سوز و باوفا و دوری از تنهایی، تقویت نیروی عقل و اندیشه سالم و ایجاد چالش های ذهنی در موضوعات علمی و آموزشی، بهره‏گیری از تخصص افراد کارشناس و آگاه، توجه عمیق به امور عبادی و عملی، و ارتباط پیوسته با خدا، توجه به ورزش، دوری از پرخوری و گرایش به روزه‏گرفتن و کم خوری و عنایت ویژه، ایجاد پاداش های درونی و تنبیه شخصی. رعایت و اهتمام همیشگی این دستورها نه تنها مایه رهایی از وسوسه‏های جوانی می‏شود، بلکه روح جوان را پالایش، اراده او را محکم و فکر او را جلا و قلب او را صفا می‏دهد.
نیروی شهوت و هوای نفس، دشمن دیرین عقل است و با طغیان گری خویش، عقل را اسیر می‏سازد،

غریزه جنسی؛ نگاه ابزاری یا استقلالی
در میان خواسته‏ها و غرایز موجود در نفس بشری، غریزه جنسی، آشکارتر و نمایان‏تر است. در نگاه استقلالی به غریزه‏ها و شهوت‏ها، هر اندیشه و عمل و راهی که به مطلوب غریزی بینجامد، جایز و روا شمرده می‏شود. چشم‏چرانی، خودارضایی، میل و گرایش به دیدن صحنه‏های مهیج و مانند آن، نتیجه نظر استقلالی به غریزه جنسی و در حقیقت، نادیده گرفتن مرتبه انسانی بشر است. بر اثر همین نگاه، برخی از افراد همه چیز را در دایره مادی، جنسی و شهوی دنبال می‏کنند و می‏کوشند از هر راه ممکن به خواسته‏های خود برسد. در مقابل این نگرش، نگاه ابزاری به غریزه جنسی وجود دارد که آن را عاملی برای رشد انسانی و ابزاری برای رسیدن به کمال و آراستگی به ویژگی‏های برجسته اخلاقی می‏شمارد. در این حال، به خواسته‏های شهوانی، در دایره عقل و شرع پاسخ داده می‏شود. امام علی علیه‏السلام می‏فرماید: عاقل، کسی است که در راه اطاعت پروردگار، با هوای نفس مخالفت می‏کند.
و در رهنمودی دیگر فرمود: گرایش‏های شهوانی، از حیطه اختیار خارج است، ولی هدایت و جهت دهی به آن و شیوه به کارگیری آن، به چگونگی اراده و اختیار آدمی مربوط است. در مجموع، نگاه ابزاری به غریزه جنسی و استفاده درست از آن، بسیار سازنده است، ولی نگاه استقلالی به خواهش جنسی و خارج ساختن آن از دایره عقل و دین، هر چند لذت‏های شهوانی به همراه دارد، به قیمت تباهی مرتبه انسانی و از دست دادن فضیلت تمام می‏شود.

کسی که با خداوند پیوند دارد، از لذت برتر؛ یعنی جمال محبوب و محبت به او بهره‏مند می‏شود و به آسانی در دام شهوت‏ها گرفتار نمی‏آید. در صورتی که انسان رشته پیوند خود را با خداوند، محکم و در هر حال به او تکیه کند، به راحتی در دام شهوت‏ها و انحراف‏ها نمی‏افتد.

عفت و پاک‏دامنی، نتیجه مبارک تقوای الهی و مایه ارزش معنوی و نزدیکی به خداوند است. این حالت پسندیده و فضیلت برتر روحی - اخلاقی، در دوران جوانی مایه زیبایی درون و اهل آن سزاوار ستایش است. در دوران جوانی، کشور جان در معرض هجوم لشکر شهوت است و عفت، تنها نیروی محافظ آن. پس جوان باید با تقویت این نیرو، پیروز این میدان مبارزه شود. یکی از مشکلات اساسی دوران جوانی، کنترل غرایز است؛ غرایزی که بر اثر رشد جوان کم‏کم طغیان می‏کند و همه وجود او را در دام خود، اسیر و او را از هرگونه حرکت سازنده باز می‏دارد. جوانی که از ارزش و بهای لحظه‏های جوانی آگاه است، هرگز از آینده خود بی‏خبر نمی‏ماند و در راه خودسازی و اصلاح نفس به سختی می‏کوشد. و تلاش ورزیدن در این راه از سفارش‏های پیاپی و مؤکد ائمه دین است.