صفايي فراهاني در دانشگاه صنعتي شريف: بايد براي انتقال نفت كشورهاي حوزه‌ آسياي ميانه برنامه‌ريزي كنيم

واضح آرشیو وب فارسی:ايسنا: صفايي فراهاني در دانشگاه صنعتي شريف: بايد براي انتقال نفت كشورهاي حوزه‌ آسياي ميانه برنامه‌ريزي كنيم
خبرگزاري دانشجويان ايران - تهران
سرويس: اقتصاد

محسن صفايي فراهاني ـ معاون سابق وزير اقتصاد ـ در نشستي كه در تالار مركزي دانشگاه صنعتي شريف از سوي انجمن اسلامي دانشجويان اين دانشگاه برگزار شد به بررسي اوضاع اقتصادي ايران پرداخت.

به گزارش خبرنگار اقتصادي خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا) وي در اين نشست با اشاره به اينكه دولت در مقطعي شروع به كار كرد كه برنامه چهارم توسعه در مجلس ششم مراحل پاياني خود را طي كرده بود و با اعتراض مجلس هفتم و پس از اصلاحات به دولت رفت گفت: تفاوت برنامه سوم و چهارم اين است كه قانون برنامه سوم بيشتر به اهداف كيفي توجه داشت اما در برنامه چهارم براي اينكه بتوان عملكرد دولت را مقايسه كرد اهداف كمي پيوست برنامه چهارم شد.

وي افزود: اهداف كلي در برنامه چهارم اين بود كه رشد توليد ناخالص ملي در سال هشت درصد، سرمايه‌گذاري 12.2 درصد، رشد نقدينگي 20 درصد، نرخ تورم يك رقمي شود و زير 10 درصد باشد و براي اشتغال نيز برنامه ريزي شود.

معاون اجرايي دبيركل جبهه مشاركت تصريح كرد: آنچه در سه ساله‌ دوم نهم عايدمان شد توليد ناخالص داخلي 6.27 درصد، رشد سرمايه‌گذاري 4.8 درصد بود و نتوانستيم سرمايه‌گذاري كنيم و شرايط سرمايه‌گذاريمان يك سوم توقع بود. همچنين رشد نقدينگي كه كمك به حل مشكلات دولت مي‌كرد تا بتواند تورم را مهار كند به جاي 20 درصد از 28 درصد سال آخر برنامه سوم به 33.8 درصد رسيد.

وي افزود: مجلس هشتم و دولت نهم نسبت به برنامه چهارم كه در آبان 1386 توسط رييس وقت مجلس هفتم به دولت ابلاغ شد تقريبا اعتباري قائل نشدند.

وي ادامه داد: در برنامه‌ چهارم پيش بيني شده بود درآمدهاي نفتي به سمت توسعه روند و دولت‌ وابستگي هزينه‌هاي جاريش به سمتي برود كه از درآمدهاي مالياتي تامين شود تا از استفاده از درآمد نفتي در هزينه‌هاي جاري فاصله بگيريم كه مي‌بايد متوسط سقف آن مطابق برنامه چهارم براي دولت 16 ميليارد دلار در سال مي‌بود. در حالي كه در سال اول 35 ميليارد دلار، سال دوم 36 ميليارد دلار كه با متمم به 42 ميليارد دلار و در سال جاري به 47 ميليارد دلار رسيد كه البته 15 ميليارد دلار كسري بودجه داريم.

صفايي فراهاني مدعي شد: به جاي اينكه طبق قانون برنامه چهارم 64 ميليارد دلار از منابع ارزي استفاده كنيم 162 ميليارد برداشت كرده‌ايم و علي‌رغم اين برداشت‌ها به اهداف كلان اقتصاديمان نرسيده‌ايم.

وي ادامه داد: در سال‌هاي 84 تا 87 قرار بود متوسط هزينه‌هاي جاري كشور 26 هزار ميليارد تومان باشد كه در عمل 42 هزار ميليارد تومان هزينه شد و به جاي توسعه سرمايه‌گذاري هزينه جاري كشور بالا رفت.

او همچنين با ارائه آماري از درآمد ارزي واردات بودجه كل كشور، رشد اقتصادي كشور،‌ رشد نقدينگي، نرخ تورم، ‌سرمايه‌گذاري،‌ بدهي‌هاي بانكي در سه سال 81 ، 83 و سه ساله 83 تا 86 گفت: بر اساس گزارش بانك مركزي بودجه سال 83 تا 86 بايد نزديك به 140 هزار ميليارد دلار هزينه ارزي مي‌داشت و اگر درآمد نفتي 198 ميليارد دلار با 39 ميليارد دلار درآمد غير نفتي جمع كنيم و عددي كه قانون اجازه داده براي هزينه از آن كم كنيم 110 ميليارد دلار مازاد خواهيم داشت و بايد ديد كه اين 110 ميليارد دلار چه شده است البته اگر 30ميليارد دلار درآمد غير نفتي را از آن كم كنيم 75 ميليارد دلار مي‌شود.

وي در بررسي اقتصاد خرد و مسائل روز مره زندگي مردم گفت: با منابع موجود آنچه عايدمان شده است نبود گاز در زمستان، نبود برق در تابستان، صف بنزين در تمام شهرها و فشار روزمره بر زندگي مردم بوده است.

صفايي فراهاني با مقايسه قيمت‌هاي پايه برنج، ‌تخم مرغ، پنير، روغن نباتي، گوشت و مرغ در مهر ماه سال گذشته و امسال گفت: متوسط تفاوت اين قيمت‌ها بالاي 40 درصد بوده است يعني ما نه در اقتصاد خرد و نه در اقتصاد كلان هيچ دستاوردي نداشته‌ايم و در رفاه اقتصادي هيچ اتفاقي نيافتاده است.

معاون اجرايي دبيركل جبهه مشاركت تصريح كرد: در حالي كه كل درآمد نفتي بعد از انقلاب 640 ميليارد دلار بوده تنها 200 ميليارد دلار آن در اين سه ساله اتفاق افتاده است كه در مقايسه با هشت ساله‌ خاتمي كه 170 ميليارد دلار بود اتفاقي افسانه‌اي بوده است.

وي افزود: براي تمام كساني كه در اقتصاد سروكار دارند در اين سه سال ثروت افسانه‌اي بدست آورديم كه نصيب ملت ايران شد و تا 40 ـ 50 سال آينده نصيب ما نمي‌شود و از ديد من هر كشوري در هر 30 ـ 40 دهه يك فرصت جهش پيدا مي‌كند و ما اين فرصت جهش را به راحتي از خود گرفتيم در حالي كه مي‌توانستيم با اين منابع گزاف براي هميشه بدون نظامي شدن امنيت خود را در منطقه حفظ كنيم.

به گزارش ايسنا، صفايي فراهاني در ادامه اين نشست اظهار كرد: در تمام 50 سال گذشته همسايگان شرقي و غربي‌مان مشكل‌زا بوده‌اند و ناحيه عراق و افغانستان با مشكلاتي مواجه بوده و همچنين هميشه از همسايه شمالي‌مان مي‌ترسيديم و دكترينمان به گونه‌اي بود كه در صورت حمله همسايه شمالي بتوانيم 48 ساعت دوام بياوريم اما در شرايط فعلي همسايه‌ شمالي ما كاملا از بين رفته و كشورهايي كه جايگزين آن شده‌اند همگي محتاج‌اند و در حالي كه نفت و گاز دارند اما به آب راه ندارند. همچنين فضاي افغانستان بعد از سال‌ها به ثبات رسيده و ديكتاتوري عراق نيز سقوط كرده است.

وي افزود: در طول اين سه سال 198 ميليارد دلار درآمد كسب كرده‌ايم در حالي كه فكر مي‌كرديم اگر در پنج ساله‌ خاتمي 82 ميليارد دلار داشته باشيم فوق‌العاده است آن هم فقط در نفت.

او با اشاره به اينكه 17 درصد ذخاير گاز دنيا در دست ماست گفت: اين در حالي است كه تنها 0.5 درصد توليد گاز دنيا را انجام مي‌دهيم و در مقايسه با ما، كانادا كه يك درصد ذخاير دنيا دارد 16 درصد توليد دنيا را انجام مي‌دهد.

معاون اجرايي دبيركل جبهه مشاركت اضافه كرد: كافي بود گاز را با سرعت بيشتر سرمايه‌گذاري مي‌كرديم تا اولا رقيب ديرينه‌مان در تمام اين سال‌ها كه سايه‌اش بر سرمان بود عقب بزنيم و جلوي روس‌ها كه تمام مدت مقابل صدور گاز ايران به اروپا را گرفته‌ بودند باستيم و همچنين به جاي ايجاد تنش بين المللي براي خودمان ايجاد ثروت كنيم تا امنيت برقرار شود.

صفايي فراهاني با اشاره به اينكه تركيه براي 10 سال آينده 30 هزار مگاوات و پاكستان 10 هزار مگاوات برق احتياج دارد گفت: ما مي‌توانستيم با ايجاد شبكه برق در منطقه كه تنها چيزي است كه نمي‌توان ذخيره كرد به كشورها شبكه برق دهيم و منبع درآمد دائمي و امنيت دائمي براي خود ايجاد كنيم. همچنين بهترين فرصت بود تا براي انتقال نفت كشورهاي حوزه‌ آسياي ميانه برنامه ريزي كنيم چرا كه بهترين و اقتصادي‌ترين مسير ايران است.

وي بحث راه شمال ـ جنوب را بسيار جدي دانست اضافه كرد: اگر بتوانيم راه‌آهن و اتوبان‌هاي سير‌يع‌السير را به منطقه شمالي كشور وصل كنيم تا امكان ترانزيت كالا فراهم شود حوزه شرق كشور كه سال‌هاست منبع درآمد ندارد داراي منبع درآمد مي‌شود چرا كه شرق كشور از رژيم گذشته در مورد امنيت با مشكل مواجه بوده است و از خراسان جنوبي فعلي تا بندر چابهار كه كم آب غير قابل كشاورزي و صنعتي است و ممر درآمد جز قاچاق ندارد منبع درآمدي مستمر پيدا كند و امنيت شهر برقرار شود.

وي تاكيد كرد: اين فرصت تاريخي از ملت ايران گرفته شد. در حالي كه دنيا نشان داده است با اقتصاد سالم و ايجاد فضاي سالم اقتصادي مي‌توان امنيت را به وجود آورد. پس مي‌توانستيم اشتغال دائمي و مستمر و پر اطميناني ايجاد كنيم تا امنيت كامل به وجود آيد و هيچ كدام از كشورهاي منطقه هوس تجاوز به ما نكند. اما متاسفانه بخش عمده‌اي از منابع صرف هزينه‌ جاري شد كه آثارش مشخص نيست و به طور نمونه مي‌توان به سهام عدالت اشاره كرد.

وي در رابطه به بحث سهام عدالت توضيح داد: ادعا مي‌كنند پنج تا 10 درصد سهام كارخانجات دولتي را به صورت سهام عدالت بين مردم توزيع كرده‌اند و اگر 10 درصد سهام كارخانجات به مردم داده شده بابت اين 10 درصد در طول اين مدت سه هزار و 500 ميليارد تومان به مردم توزيع شده است بنابراين اگر 10 درصد سه هزار و 800 ميليارد تومان باشد صددرصد آن 38 هزار ميليارد تومان است و اين سوال پيش مي‌آيد كه اين 38 هزار ميليارد تومان گذاشت در حالي كه چنين روندي وجود ندارد و آن 10 درصد توزيع شده از درآمدهاي نفتي بوده است.

وي افزود: مردم را عادت مي‌دهند به جاي هر نوع تلاش كمك بگير دولت شوند به شكلي كه نتوان آن را كنترل كرد و نگراني اينجاست كه با كاهش درآمدي نفتي با بحران دروني مواجه شويم كه غير از بحث تورم نگراني‌هايي ديگري را به وجود آورد پس قابل پيش بيني است كه در سال آينده با مشكلات بيشتري روبرو باشيم.

به گزارش ايسنا، صفايي فراهاني در اين بخش از صحبت‌هاي خود در پاسخ به پرسشي درباره طرح تحول اقتصادي توضيح داد: آنچه به عنوان يارانه در كشور پرداخت مي‌شود حدود 100 ميليارد دلار است كه حدود 30 درصد ناخالص ملي ايران است در حالي كه صندوق بين‌المللي پول به كشورهايي كه حدود پنج درصد ناخالص ملي‌شان را يارانه مي‌دهند اخطار مي‌دهد كه امنيت ملي‌شان را به خطر مي‌اندازيد.

وي افزود: قانون برنامه چهارم دولت را موظف كرده كه تا آخر برنامه يارانه را حذف كند اما در سال آخر ياد آن افتاده‌اند به نظر من با توان كنوني قادر نيستند كه در عرض يك سال آينده اين بار را از دوش كشور بردارند.

وي همچنين در پاسخ به پرسشي مبني بر اينكه در دوره آتي اگر دولت ديگري روي كار آيد در چه مدت مي‌تواند مشكلات اقتصادي را برطرف كند گفت: همان طور كه پارسال پيش‌بيني كردم كه امسال هر ماه افزايش تورم داريم و اين اتفاق افتاد الان نيز مي‌گويم سال آينده بدتر از امسال خواهد شد و اگر خداي ناكرده كاهش قيمت بنزين هم ادامه پيدا كند مشكلات اضافه‌تري تحميل مي‌شود و دولت بعدي هم نمي تواند معجزه كند حداكثر مي‌تواند تخريب را ترمز كند چون به نظر من اقتصاد ايران تخريب شده است.

معاون اجرايي دبيركل جبهه مشاركت ادامه داد: به طور مثال در سال 76 كه دولت خاتمي مي‌خواست روي كار آيد براي گرفتن 10 ميليون دلار اعتبار به پنج كشور رفتند كه هيچ يك موافقت نكردند اما روزي كه از وزارت اقتصاد در خاتمه دولت خاتمي بيرون مي‌آمدند 33 ميليارد دلار اعتبار گرفته‌ بوديم و معاون دويچه‌بانك از من مي‌خواست تا سه ميليارد دلار ديگر به ايران اعتبار دهد كه البته شرايطي را براي قبول اعتبار از آن اعلام كرديم يعني اوضاع طوري شده بود كه ما براي دريافت اعتبار تعيين شرايط مي‌كرديم اما بايد بگويم كه امروز حتي دريغ از يك ميليون اعتبار.

صفايي فراهاني در پاسخ به پرسش ديگر درباره حزب مشاركت و برنامه‌هاي اين حزب در زمينه اصلاح مصالح اقتصادي گفت: اقتصادهاي دولتي فارغ از بحث دولت كنوني ايران مشكلات يكساني دارند كه شناخته شده است كه دولت خاتمي و هاشمي نيز البته با شدت كمتري با اين مشكلات مواجه بودند و بايد بگويم اولين كشوري نيستيم كه اقتصاد دولتي داريم و مشكلاتي را تجربه كرديم و بابت آنها نگران هستيم.

وي افزود: در 30 سال گذشته بيش از 15 تا 16 كشور از اقتصاد دولتي فاصله گرفتند اما ما هنوز حتي عزم اين كار را در حاكميتمان نداريم. برون رفت از اين وضع هيچ مكانزيمي غير از كناره گيري كامل از اقتصاد دولتي ندارد و البته در دنيا شناخته شده است.

وي افزود: به طور مثال كشور مالزي در دوره‌ مشابه ما بود و 80 درصد اقتصاد دولتي و 20 درصد اقتصاد خصوصي داشت اما با فاصله گرفتن از اقتصاد دولتي در حال حاضر 85 درصد اقتصاد خصوصي و 15 درصد اقتصاد دولتي دارد.

وي ضمن اشاره به اينكه بحث شفاف نبودن مناقصات در ايران بسيار جدي است و از رژيم گذشته وجود داشته تصريح كرد: اگر دولت آينده بخواهد كاري كند ارائه راهكاري در مكانيزم ساختاري است، عكس آنچه فعلا به سمت آن مي‌رويم يعني به جاي توزيع قدرت به سمت تمركز قدرت رفته‌ايم و اگر در كشور از توزيع ثروت جلوگيري مي‌كنيم براي اين است كه توزيع قدرت به وجود نيايد.

وي در پاسخ به سوال ديگري در مورد اينكه آمارهايي كه امروز شما ارائه مي‌دهيد با آمارهايي كه رييس‌جمهور ارائه كرده‌اند، متفاوت است اظهار كرد: آمارهايي كه امروز ارائه شد از طرف بانك مركزي است و جداول سه ماهه بانك مركزي هميشه به صورت بولتن منتشر مي‌شود و در حال حاضر مستندترين آماري كه در كشور وجود دارد آمار بانك مركزي است.

معاون اجرايي دبيركل جبهه مشاركت همچنين در جواب پرسش ديگري درباره اينكه اگر در دولت بعدي سياست‌هاي اقتصادي را در دست داشته باشيد چه اقداماتي انجام خواهيد داد؟ گفت: از سن و سال من گذشته است كه بخواهم در دولت بعدي جايي داشته باشم و معتقدم فرصت‌هاي سني افراد تا مقطعي است و بعد از آن تنها مي‌توانند از نظر مشورتي كمك كننده باشند نه اينكه مسئوليت سنگيني را بپذيرند، بنابراين با توجه به اينكه سن من بالاي 60 رفته است فكر مي‌كنم صلاحيت پذيريش مسئوليتي ندارم چه در دولت خاتمي چه هر دولت ديگري اين كار را نخواهم كرد ضمن اينكه در دولت قبلي هم چون فكر مي كردم نمي‌توانم از عهده‌اش برآيم اين كار را انجام ندادم.

وي درباره اين پرسش كه يكي از نمونه‌هاي مثبت كارهاي دولت نهم چيست؟ گفت: دولت نهم از سفرهاي استاني مي‌توانست با مكانيزم بيشتري بهره‌گيرد البته نه در جهت مثالي كه خانم خبرنگاري زده بود و آن را با رقص دلفين‌ها مقايسه كرده بود!

وي افزود: حضور مقامات بين مردم باعث مي شود كه مديران اطلاعات ملموس‌تري نسبت به مشكلات كشور به دست آورند اما اگر با اين هدف رفته باشند و بايد بگويم مشكلات بايد در كادر مديريتي پيگيري شود و نه عامه‌ مردم.

وي با اشاره به اينكه در سال 1330 جمعيت ايران 14 ميليون نفر بوده و در زمان ناصر‌الدين شاه جمعيتي 3.5 ميليون نفري داشتيم گفت: اداره‌ كشور در ادوار مختلف متفاوت است و البته مي‌توان مشكلات مردم را در شهري 1000 نفره با يك كوله پشتي حل كرد اما در يك شهر يك ميليون نفري بايد با مديران به بررسي مشكلات پرداخت.

وي بااشاره به سوابق مديريتي خود گفت: فكر مي‌كنم اگر بخواهم به عنوان يك وزير خوب كار كنم لنگ مي‌زنم بنابراين وقتي شناخت از مشكل نباشد مشكل ايجاد مي شود پس هر كسي كه مسئوليتي را برعهده مي‌گيرد بايد ابتدا ببيند مي‌تواند از عهده آن برآيد و مشكل را فهم كند در نتيجه به نظر من ما با بحران مديريتي روبرو هستيم قبل از اينكه بامشكل ديگري روبرو باشيم.

به گزارش ايسنا، صفايي فراهاني در پايان در پاسخ به سوالي درباره اينكه برخي بحران آمريكا را در مقايس كوچكتر با مسائل اقتصادي ايران مقايسه مي‌كنند و نظر شما در مورد صحت آن چيست؟ توضيح داد: علي‌رغم وجود بحران در آمريكا دولت‌ها وقتي جلو مي‌آيند فقط حمايت بانك‌ها را به عهده مي‌گيرند و در اجرا دخالت نمي‌كنند.

وي افزود: در استراليا، نيوزلند و پرتقال و 16 كشور يورو براي اينكه مردم به بانك‌ها هجوم نياورند و پول‌هايشان را بيرون نكشند دولت‌ها اعلام كردند كه سپرده‌هاي مردم در بانك‌ها را تضمين مي‌كنند چرا كه بانك‌ها در حال ورشكسته شدن بودند و با اين كارشان از 12 شب دوشنبه همه‌ بازارهاي اقتصادي به بالا برگشت.

صفايي فراهاني تصريح كرد: در اينجا تا اتفاقي مي‌افتد دولت عرصه را گسترش مي‌دهد و همه جا سيطره دولت به وجود مي‌آيد در حالي كه در آمريكا با ايجاد بحران دولت ورود پيدا نمي‌كند و تنها حمايت هاي خود را شروع مي‌كند تا با اعتماد سازي در مردم باعث ثبات اقتصادي شود.

انتهاي پيام
چهارشنبه 24 مهر 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: ايسنا]

[مشاهده در: www.isna.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 138]