افراط و تفريط‌ درباره مسجد جمكران از نگاه «گنجينه مجمع»

واضح آرشیو وب فارسی:خبرگزاري قرآني ايران: افراط و تفريط‌ درباره مسجد جمكران از نگاه «گنجينه مجمع»
گروه گزارش: ماهنامه خبري ــ اطلا‌ع‌رساني«گنجينه مجمع» كه با عنوان ويژه‌نامه دومين سالگرد پيروزي مقاومت اسلامي لبنان از سوي مجمع جهاني اهل‌بيت(ع) انتشار يافته است علاوه بر اخبار مقاومت و تحليل پيروزي‌ها، به موضوع ديدگاه‌هاي افراط و تفريطي درباره مسجد جمكران پرداخته است.
به گزارش خبرگزاري قرآني ايران(ايكنا) در اين مطلب كه با عنوان «مسجد مقدس جمكران؛ افراط و تفريط‌ها» به قلم سيد«عليرضا حسيني عارف» سردبير نشريه مذكور منتشر شده آمده است:

در سال 373 هجري قمري حضرت صاحب الامر(عج) دستور احداث مسجدي را در قريه جمكران واقع در حدود يك فرسخي شهر قم صادر فرمودند. اين مسجد ساليان دراز در ابعادي كوچك وجود داشت و مورد توجه علماء بزرگ، روحانيون و متدينين بود اما توده مردم توجه خاصي به آن نداشتند اما پس از پيروزي انقلاب اسلامي رويكرد دوباره و عام مردم به معارف و نمادهاي مذهبي، توجه به اين مسجد بيشتر و بخصوص در دهه اخير اين توجه ده‌ها برابر شد تا اين امر باعث گرديد كه مسجد جمكران همانند هر پديده‌ مورد توجه ديگر دستخوش افراط‌ها و تفريط‌ها قرار گيرد.

وي «تشكيك در اصالت مسجد و استناد به يك خواب براي حجيت آن و عرض حاجت» را به عنوان تفريط‌ها بر شمرده و سعي كرده است تا دلايل قانع‌كننده‌اي را در اين زمينه ارايه دهد.

مسجد جمكران بر اساس خواب بنا نشده است

عارف‌حسيني نوشته است: «گاهي از برخي از خواص شنيده مي‌شود كه مسجد جمكران بر مبناي يك خواب بنا شده است و خواب حجيت ندارد» و در پاسخ به اين عده هم استدلال كرده است كه اولا مسجد جمكران بر مبناي يك خواب بنا نشده است بلكه ماجراي تشرف حسن بن مثله جمكراني نه در خواب بلكه در بيداري اتفاق افتاده است و صحت ادعاي ايشان هم از شفا گرفتن بيماران پس از خوردن وليمه خاص ثابت شد.

وي افزوده است ثانيا اگر چه خواب به لحاظ فقهي حجيت ندارد و الزام‌آور نيست اما نزد محدثان و متكلمان شيعه ثابت است كه خواب ديدن پيامبر(ص) و ائمه اطهار(ع) اگر ثابت شود كه توهم نبوده از نوع خواب دروغين نيست. ثالثا صرف بناي يك مسجد با توجه ويژه به يك منظور يا نام خاص امري نيست كه نياز به ند و دستور و روايت قطعي داشته باشد بلكه ساخت آن با تصمصم شخصي هم كاري كاملا عاقلانه است.

سردبير گنجينه مجمع، عرض حاجت و عريضه‌نويسي و انداختن آن در مسجد را به عنوان تفريط ديگر بيان مي‌كند و مي‌نويسد: مطابق آيات محكم قرآن كساني كه جان خويش را در راه خدا فدا كرده‌اند زنده‌اند همچنين مطابق روايات عرض حاجت به مقتضاي شنونده بودن و زنده بودن ائمه ايراد عقلي و شرعي ندارد البته با اين نيت كه آنان در برآوردن حاجات ما مستقل نيستند.

ارزش و تقدس براي چاه جمكران، نمونه افراط‌‌گرايي

وي به اين مضمون نتيجه‌گيري مي‌كند كه عرض حاجت به دو طريق كتبي و شفاهي صورت مي‌گيرد و في‌نفسه اشكالي ندارد اما اينكه براي عرض حاجت براي چاه جمكران ارزش و تقدس قايل شويم نوعي افراط محسوب مي‌شود.

سردبير در بخش افراط‌ها نيز به موضوعاتي مانند سفر به جمكران بدون زيارت حضرت معصومه(س)، چله گرفتن غير مستند، زيارت شب چهارشنبه، كمبود امكانات و زيارت نيمه شعبان، چاه جمكران و مقاصد ديگر در پوشش زيارت پرداخته است.

در مطلب نخست مي‌خوانيم: با وجود تمامي آثار و بركات شمرده و ناشمرده مسجد جمكران نمي‌توان و نبايد از افراط‌هايي نيز كه درباه آن مشاهده مي‌شود چشم پوشيد كه سفر به جمكران بدون زيارت حضرت معصومه(س) نوعي از آن است. حضرت امام صادق(ع)درباره مقام حضرت فاطمه معصومه (س) و شهر قم فرمودند: ما اهل بيت حرمي داريم و آن سرزمين قم است و بانويي از فرزندان من به نام فاطمه در آنجا به خاك پرده مي‌شود، هر كس او را زيارت كند بهشت بر او واجب مي‌شود».

وي با ذكر فضايل ديگري از حضرت معصومه(س) از قول ائمه(ع) مي‌افزايد: با وجود اين همه فضيلت براي زيارت اين كوثر كوير با كمال تاسف شاهديم كه در چند سال اخير برخي كاروان‌هاي زيارتي، زائران را مستقيم به مسجد جمكران مي‌برند و مستقيما به مبدا باز مي‌گردانند بدون توفيق زيارت حضرت معصومه(س). و اين معضل تا آنجا رشد يافت كه شوراي فرهنگ عمومي قم را بر آن داشت تا با انجام يك نظرسنجي درصد كاروان‌هاي اينچنيني را جست و جو كند.

چله گرفتن‌هاي بي‌سند

در بخش ديگري از افراط‌ها با عنوان چله گرفتن‌هاي غير مستند، رفتن چهل شب به مسجد سهله و مسجد كوفه عبادت شمرده مي‌شود و مستند خوانده شده است اما حتي زيارت سيدالشهداء در 40 شب نه به اعتبار مكان و نه به اعتبار عدد سند مخصوصي ندارد.

وي مي‌افزايد: البته مي‌توان با نذر، عهد يا نيت شخصي اينگونه اعمال را بدون اعتقاد به كسب نتيجه خاص در جمكران يا در هر جاي ديگري انجام داد اما با انتظار نتايج قطعي پس از 40 شب زيارت، سندي ندارد.

عارف حسيني همچنين درباره زيارت شب چهارشنبه در مسجد جمكران نيز مي‌نويسد: عبادت در مسجد جمكران همانند هر مسجد ديگري در هر يك از شب‌هاي هفته با فضيلت است و در شب و روز جمعه با فضيلت‌تر. بنابراين تبليغات درباره شب چهارشنبه جمكران اساس مذهبي و روايي ندارد و اگر بنا باشد كه يك شب خاص از ايام هفته را براي عبادت در اين مسجد انتخاب كنيم بي‌شك شب جمعه بهتر از شب‌هاي ديگر است.

سردبير نشريه مذكور درباره چاه جمكران نيز آورده است: بايد به مردم تعليم داده شود تا ناگهان براي يك چاه تقدسي غير شرعي و غير عقلاني ايجاد نگردد آن گونه كه چندي پيش يكي از دوستان روحاني كه از سفر تبليغي به قم بازگشته بود با خود محموله نسبتا سنگيني آورده بود كه از او خواسته بودند در چاه جمكران بيندازد.

مقاصد ديگر در پوشش زيارت

در بخش مقاصد ديگر در پوشش زيارت هم مي‌خوانيم كه «والدين مذهبي در برابر بسياري از خواسته‌هاي فرزندان براي سفر، اردو، ميهماني و مانند آن اصطلاحا گارد مي‌گيرند و مقاومت مي‌كنند، و وسواس به خرج مي‌دهند اما گارد همين والدين در برابر مراسم مذهبي و فرهاي زيارتي باز است و به راحتي اجازه حضور فرزندانشان را در اين برنامه‌ها صادر مي‌كنند.

متاسفانه برخي از جوانان و نوجوانان نيز از اين نقطه ضعف والدين متدين بهره مي‌گيرند و به بهانه سفر به قم و جمكران، قرار و مدارهاي پنهاني و شبهه‌ناك خود را در پوشش اين سفرها به انجام مي‌رانند و اين بي‌شك گناهي مضاعف و ناخشنودي صاحب مسجد(عج) را نيز به همراه دارد.

ملاقات‌گرايي از ديگر افراط‌هايي است كه در اين مقاله به آن پرداخته شده است؛ مولف آورده است: تلاش براي ديدار با امام زمان(عج) و گذاشتن تمام هم و غم خويش براي رسيدن به اين هدف و در نتيجه، غفلت از فلسفه دين و مقتضيات تدين، آفت ديگري است كه پرداخت كامل به آن، مجالي مستقل و موسع مي‌طلبد.
سه شنبه 23 مهر 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: خبرگزاري قرآني ايران]

[مشاهده در: www.iqna.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 2295]