توريسم فضايي جديدترين پديده در دنياي گردشگري

واضح آرشیو وب فارسی:فان پاتوق: آنچه كه انوشه انصاري و ريچارد برانسون درخصوص توريسم فضايي انجام دادهاند موجب شده تا همگان اين صنعت نوپا را وامدار اين دو تن بدانند. چه بسا آنها مقدمات رهايي فضا و اكتشافات آن از چنگ دولتها و بازگشت آن به بخش خصوصي را فراهم كردهاند.
در حال حاضر توريسم فضايي تازهترين و در عين حال جالب توجهترين پديده در دنياي گردشگري است. براي اين صنعت كه هماكنون در اختيار روسها آن هم با كپسولهاي فضايي سايوزشان است و به لطف هزينههاي گزافي كه ثروتمندان جهان بدون هيچ نگراني و تنها با چند هفته آموزش فشرده طي ميكنند پرداخت ميشود، آيندهاي روشن تصور شده است.

با اين حال درحالي كه هماكنون در سال 2008 به سر ميبريم، فرصتهاي موجود در صنعت گردشگري فضايي جهان با محدوديتهاي فراواني روبهرو شده است. اين محدوديتها عمدتا از جانب هزينههاي بالا و نبود سيستمهاي كافي براي انتقال گردشكران به مرزهاي فضاست. هماكنون تنها روسيه است كه از ناتواني آمريكا استفاده كرده و ميتواند با استفاده از كپسولهاي سايوز خود توريستهاي فضايي را به مدار زمين و ايستگاه فضايي بينالمللي منتقل كند.

به عقيده كارشناسان و از همه مهمتر توريستهاي فضانوردي كه طي چند سال اخير راهي مدار زمين شدهاند، منحصربهفرد بودن حضور در فضا و شرايط بي وزني، خطرات خاص چنين سفري و از همه مهمتر هيجان تماشاي زمين از اعماق فضا از جمله فاكتورهاي جذبكننده براي پذيرش پرداخت مبلغ هنگفتي درحدود 20 ميليون دلار است. هماكنون صنعت گردشگري فضايي در نقاط مختلفي از جهان كه دفاتر و آژانسهاي متعددي از آنها فعال هستند رونق خاصي يافته است. در اين خصوص ميتوان به كاليفرنيا، اوكلاهاما، نيومكزيكو، ويرجينيا، آلاسكا، ويسكونسين در آمريكا و همچنين اسرانگ در سوئد و حتي امارات اشاره كرد.

ايدههاي تاريخي گردشگري فضايي

اين مفهوم حتي به ظاهر جذاب شايد عمري نزديك به 50 سال و حتي فراتر داشته باشد. از زماني كه آرتور سي كلارك، نويسنده فقيد و شهير جهان در عرصه مفاهيم جذاب علمي كتاب تاريخي خود يعني A Fall of Moondust را تأليف كرد و همچنين زماني كه فيلم استثنايي اسپيلبرگ موسوم به اديسه 2001 ساخته شد، روياي سفرهاي گردشگري و البته نه تحقيقاتي و ماموريتي، در ذهن مخاطبان شكل گرفت. حتي در دهههاي 60 و 70 ميلادي نقطه نظراتي رواج يافته بود مبني بر اينكه با تأسيس هتلهاي فضايي تا سال 2000 اين امكان استثنايي فراهم خواهد شد تا بشر براي چند روزي هم كه شده راهي فضا شده و روزهاي دلپذيري را توام با سرگرمي و نشاط در آنها سپري كند. بسياري از متخصصان و كارشناسان در اواسط قرن بيستم ميلادي بر اين گمان بودند كه رفتن به فضا در اوايل قرن بيست و يكم از سوي بسياري از خانوادهها و سپري كردن تعطيلات در ماه به يك رويه رايج تبديل شود.

ريچارد برانسون؛ نابغهاي كه توريسم فضايي را متحول ميكند

هزينههاي بالاي سفر به مدار زمين موجب شده تا تنها شمار بسيار اندك و محدودي از افراد اين امكان را داشته باشند كه سفرهاي توريستي فضايي را تجربه كنند. از آن گذشته به دليل كمبود امكانات حداقل تا سال 2011 صندليهاي موجود در كپسولهاي سايوز رزرو شده است. اين شرايط موجب شده است تا نابغهاي به نام سر ريچارد برانسون به فكر تأسيس يك شركت ماجراجويي فضايي افتاده و در ادامه با طراحي و ارائه سيستمهاي پروازي نه چندان گران قيمت كه تحمل حضور در شرايط خاص فراتر از سطوح پروازي رايج را داشته باشد، ضمن فراهم كردن شرايط حضور تعداد بيشتري از علاقهمندان در سفرهاي توريستي فضايي، با دريافت هزينههاي كمتر اين صنعت نوپا را با انقلابي تاريخي همراه كند.

وي كه يك تاجر انگليسي است اخيرا از هواپيماي ويژهاي در آمريكا رونمايي كرده است كه از آن براي انتقال گردشگران به فضا استفاده خواهد كرد. اين جت كه براي پرواز در ارتفاع بالا طراحي شده است همچون فضاپيماي مادر عمل ميكند و پس از رسيدن به ارتفاعي مناسب گردشگران فضايي را در قالب يك فضاپيماي كوچك در فضا رها ميكند. در هر سري پرواز شش مسافر به همراه دو خلبان شرايط حضور در فضا و بي وزني را تجربه ميكنند.
تاكنون بيش از 250 تن با پرداخت هزينهاي نه چندان قابل توجه 200 هزار دلار (در مقايسه با هزينه سرسام آور 20 يا 25 ميليون دلاري سفرهاي گردشگري فضايي با استفاده از كپسولهاي سايوز) انتظار ميكشند تا در ماههاي آتي راهي فضا شوند. برانسون پيشبيني كرده است نخستين سري از اين سفرها طي 18 ماه آتي آغاز شود. اين جت در حالي در صحراي ماجووي كاليفرنيا رونمايي شد كه انبوهي از كارشناسان و مهندسان علوم فضايي جهان براي مشاهده دقيق اين سيستم پروازي موسوم به WhiteKnightTwo Eve گردهم آمده بودند.

شركت ويرجين گالاكتيك براي طراحي و ساخت اين جت پيشرفته از طراح و كارشناس خبرهاي به نام بروت روتمن نيز كمك گرفته است. اين جت و فضاپيماي كوچكش حاصل سالها تحقيق و بررسي در كارخانه Scaled Composites كاليفرنياست. با اين حال هنوز هم به نظر ميرسد موانع و مراحل ديگري فراروي برانسون و شركت توريستي فضايياش باقي مانده باشد. اين جت بايد در پاييز امسال در چند سري پروازهاي آزمايشي شركت كند تا خيال برانسون، روتمن و تمامي آنهايي كه قرار است با استفاده از آن راهي فضا شوند راحت شود.

نگاهي دقيق به جت توريستي فضايي
WhiteKnightTwo Eve

اين فضاپيماي مادر كه با رنگ سفيد خود در صحراي ماجووي خودنمايي كرد در حقيقت جت چهارموتورهاي است كه فضاپيماي كوچك SpaceShipTwo را در زير بال خود جاي داده است. اين جت پس از رسيدن به ارتفاع خيره كننده 15 كيلومتر و 200 متر از سطح زمين آن را رها ميكند. به محض رها شدن، SpaceShipTwo راكت هيبريدي خود را روشن كرده و حدود 100 كيلومتر از سطح زمين فاصله ميگيرد. شركت ويرجين گالاكتيك عنوان كرده است كه مهندسان اين پروژه هنوز بايد مراحل زيادي را براي تكميل فرآيند ساخت فضاپيماي كوچك اين جت انجام دهند و اين درحالي است كه برآورد شده تاكنون 70 درصد از ساختمان كلي اين فضاپيما آماده شده است. برانسون معتقد است نام شواليه سفيد دو كاملا گوياي روح نهفته در اين ماجراجويي توريستي - فضايي است.

روتمن و برانسون اميدهاي زيادي به موفقيت نهايي اين طرح دارند. آنها از هماكنون به قدرت مانوردهي بالاي اين جت و فضاپيماي آن و همچنين موثر بودن استفاده از فناوري تركيب كربني به كار رفته در آن دل بستهاند. همكاري نزديك و چندين ساله شركت Scaled و Virgin نتيجهاي جز راهاندازي شركت The Spaceship نداشته است كه بر اساس اهداف در نظر گرفته شده براي آن، در آيندهاي نزديك فرصتهاي متعددي در زمينه طراحي و ساخت فضاپيماهاي خصوصي ايجاد خواهد كرد.

شمارش معكوس براي تحقق روياي ديرينه

ريچارد برانسون به كاري كه آغاز كرده ايمان جدي دارد. او به بي.بي.سي چنين ميگويد: قابليتهاي سيستم پروازي ما غيرقابل تصور است. به عنوان مثال اين جت ميتواند ماهوارههاي مختلف با كاربردهاي گوناگون را با خود حمل كرده و به فضا ببرد و نكته مهم اين است كه هزينه انتقال چنين سيستمهايي به فضا بسيار كمتر از هزينههاي سرسام آور فعلي است. از آن گذشته نبايد قابليت بالاي اين هواپيماي پيشرفته در حمل محمولهها را نيز فراموش كرد. به عنوان نمونه در صورت نياز جدي ميتوان از آن براي انتقال كمكهاي انساني شامل آب و مواد غذايي و پوشاك براي قحطي زدگان آفريقايي استفاده كرد.

تمامي اين روياها درحالي مطرح ميشود كه فرآيند ساخت فضاپيماي كوچك اين جت بايد تا امسال و بر اساس برنامه زمانبنديشده به پايان برسد. برانسون ميگويد: قصد دارم تمامي اعضاي خانواده ام را با اين جت و فضاپيماي نهفته در دل آن به فضا ببرم. با اينحال اين كار زماني صورت خواهد گرفت كه قطعه قطعه اين سيستم پروازي را كنترل كرده باشم. برانسون در روياي خود اينگونه متصور است كه در سالهاي آتي دهها هزار تن را براي گذراندن تعطيلات راهي مدار زمين كند. او ميگويد: بياييد به 20 سال آينده كه در پيش رو داريم نگاه كنيم. اگر همه چيز طبق آنچه كه برنامهريزي كردهام پيش برود اميدوارم هتلي در فضا داشته باشيم. براي آن هتل ايدههاي زيادي در ذهن دارم. اميدوارم بتوانيم فضاپيماهاي كوچكي طراحي و بسازيم كه بتوانند گردشگران فضايي را براي سفرهاي جذاب به اطراف ماه ببرند.

گردشگري فضايي به اصل خود باز ميگردد؟

با هنرنمايي تاريخي برانسون در رونمايي از سيستم پروازي ويژه براي سفرهاي گردشگري فضايي، به نظر ميرسد صنعت توريسم فضايي درحال بازگشت به ريشههاي اصلي خود است. بي شك نخستين جرقههاي گردشگري فضايي در سال 1990 ميلادي زده شد و آن زماني بود كه تويوهيرو آكياما گزارشگر رسانههاي ژاپن از توكيو در قالب برنامه فضايي روسيه راهي آزمايشگاه فضايي مير شد. در نقطه مقابل و كاملا متضاد سفرهاي ماجراجويانه فضايي با حمايت منابع دولتي از سال 1961 ميلادي پا به عرصه حيات گذاشت و آن زماني بود كه يوري گاگارين از شوروي سابق با عبور از مرزهاي فضا به عنوان نخستين فضانورد تاريخ معرفي شد. از آن زمان تا به اكنون همواره اين ايده مطرح بوده است كه چطور ميتوان امكان منحصربفردي نظير فرستادن گردشگران به فضا را تحقق بخشيد؟ از همان دوران اين عقيده نيز مطرح ميشده است كه چنين ايدهاي بايد با استفاده از منابع خصوصي محقق شود و نه حمايتهاي مالي دولتها، چيزي كه هماكنون در روسيه در حال انجام است. همانطور كه گودارد به عنوان پدر سيستمهاي پيشرانش در دهه 20 پيشبيني كرده بود، ميتوان از سيستمهاي راكتي براي سفر به ماه استفاده كرد، اما موضوع مهم اين است كه طي دهههاي گذشته دولتها با درك اين قابليت مهم و اينكه ميتوان از راكتها به عنوان سلاحهاي كارآمد استفاده كرد بر آن شده بودند تا از منابع دولتي براي در اختيار داشتن صنايع مرتبط با فضا و اكتشافات فضايي حتي توريسم فضايي نيز استفاده كنند. بيشك دوران جنگ سرد و رقابت آمريكا و روسيه در اعزام فضانورد به فضا اوج چنين نگرشي بوده است.

با اين حال از هم فروپاشي شوروي سابق و از بين رفتن اين رقابت فضايي مقدمات بازگردانده شدن اكتشافات فضايي به بخش خصوصي را فراهم نمود. آنچه كه هماكنون در روسيه و در قالب اعزام گردشگران فضايي با استفاده از كپسولهاي سايوز به فضا در حال انجام است، بخشي از اين فرآيند گذار است.

ابتكار انوشه انصاري نيز در اين ميان حائز اهميت بوده است. وي با ارائه جايزه Ansari X Prize و اعطاي جايزه 10 ميليون دلاري به نخستين نهاد غيردولتي براي پرتاب فضاپيماي سرنشين دار به فضا سهم تاريخي در بازگشت فضا به بخش خصوصي داشته است.

آنچه كه انوشه انصاري و در ادامه ريچارد برانسون انجام داده و احتمالا مغزهاي متفكر آينده در قبال اكتشافات فضايي و از آن جالب توجهتر گردشگري فضايي انجام خواهند داد هموار كننده بازگشت انسان به مرزهاي فضا خواهد بود. گاگارين و آرمسترانگ در حالي پاي به عرصه فضا گذاشتند كه جهان غرق در مخاطرات و رقابتهاي نهفته در دل جنگ سرد بود، اما اكنون كه شرايط جهان به گونهاي ديگر شده است فضا و انگيزه و حضور در آن شكل جديدي به خود گرفته است.

مهمان آينده فضا

گردشگراني كه در زير معرفي ميشوند در آيندهاي نه چندان دور راهي سفرهاي توريستي فضايي خواهند شد. تمامي اين افراد نيز با استفاده از كپسولهاي سايوز ساخت روسيه راهي ايستگاه فضايي بينالمللي ميشوند:
ريچارد گريوت: وي اهل آمريكاست و پيشبيني ميشود در اكتبر سال جاري ميلادي و در قالب مأموريت31 TMA- سايوز راهي مدار زمين شود. وي از جمله بزرگترين توليدكنندگان بازيهاي ويدئويي در جهان است كه اتفاقا پدرش يعني اوون گريوت نيز يكي از فضانوردان ناسا بوده است.

ولادمير گروزدف: يك روس است كه پيشبيني ميشود در سال 2009 به عنوان گردشگر فضايي راهي ايستگاه فضايي بينالمللي شود. او يكي از اعضاي حزب حامي رئيس جمهور اين كشور يعني روسيه واحد است و گفته ميشود اين حزب هزينه 25 ميليون دلاري سفر توريستي وي به فضا را پرداخت خواهد كرد. او تاكنون از آزمايشات پزشكي اين مأموريت سربلند بيرون آمده و به نظر ميرسد همه چيز براي حضورش در فضا مهيا شده باشد. وي در سال 2007 راهي قطب شمال زمين شد و پرچم روسيه را در آن منطقه نصب كرد.

سرگئي برين: برين اهل آمريكاست و احتمالا در سال 2011 راهي فضا خواهد شد. وي يكي از بنيانگذاران Google به شمار ميآيد و در عينحال به عنوان يكي از حاميان گردشگري فضايي نيز شناخته شده است.

قابل توجه است كه در كنار اين افراد، بالغ بر 200 صندلي نيز در پروازهاي توريستي فضايي شركت Virgin Galactic از پيش فروخته شده است. اين افراد قرار است به تناوب و به عنوان گردشگران فضايي راهي سطوح بالايي از جو زمين شوند.

توريستهاي فضايي كه حضور لذتبخش در فضا را تجربه كردهاند

در تاريخ صنعت بسيار نوپاي گردشگري فضايي تنها 5 نفر توانستهاند با پرداخت هزينههاي هنگفت و گذراندن دورههاي آموزشي فشرده حضور توريستي در فضا و مدار زمين را تجربه كنند. تمامي اين توريستهاي فضايي با استفاده از كپسولهاي سايوز روسيه و از طريق شركت توريستي فضايي ماجراجوييهاي فضايي (Space Adventures) راهي ايستگاه فضايي بينالمللي شدهاند.

دنيس تيتو: اين آمريكايي ثروتمند در حد فاصل 28 آوريل تا ششم ماه مي سال 2001 حضور در فضا را
تجربه كرد.

مارك شاتل وورت: وي كه اهل آفريقاي جنوبي است و البته مليت انگليسي نيز دارد در حد فاصل 25 آوريل تا پنجم ماه مي سال 2002 در مدار زمين بوده است.

جورج اولسن: او هم يك آمريكايي متمول است كه بين اول تا يازدهم ماه اكتبر سال 2005 در ايستگاه فضايي بينالمللي بوده است.

انوشه انصاري: نخستين گردشگر فضايي زن جهان به حساب ميآيد كه به عنوان يك ايراني درحدفاصل
18 تا 29 سپتامبر سال 2006 حضور در فضا را تجربه كرده است.

چارلز سيموني: چارلز مليت آمريكايي-مجارستاني دارد و در حد فاصل هفتم تا بيست و يكم آوريل سال 2007
در مدار زمين بوده است.

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: فان پاتوق]

[مشاهده در: www.funpatogh.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 140]