سیاهچاله سد راه شکل گیری ستاره

واضح آرشیو وب فارسی:فان پاتوق: سیاهچاله سد راه شکل گیری ستاره

تصاوير تازه ي رصدخانه ي پرتو X چاندرا محيط اطراف سياهچاله ي ابرپرجرم مركز M 87 ، كهكشان همسايه ي بيضوي و عظيم ، رانشان مي دهد. چاندرا حلقه هايي را در گاز داغ پيرامون كهكشان آشكار كرده است. اين حلقه ها شاهدي بر وجود فوران هاي دوره اي در نزديكي سياهچاله ي ابر پرجرم هستند كه موج ضربه هايي را به درون گاز مجاور مي فرستند. اين انفجارها هر چند ميليون سال اتفاق مي افتند و از سرد شدن گاز درون خوشه و شكل گيري ستارگان جلوگيري مي كند.
فرزاد حسيني
كهكشان بيضوي بسيار غولپيكر ۸۷ M در صورت فلكي سنبله و در مركز خوشه كهكشانهاي سنبله در اين تصوير نور مريي با جت عظيم ذراتي كه از قرص اطراف ابر سياچاله مركزي پرتاب مي*شود مشخص است.

غرش عظيم صوتي پديد آمده از سياهچاله ي ابر پرجرم به وسيله رصدخانه چاندرا ناسا دريافت شد. اين كشف با استفاده از داده هاي طولاني ترين رصد پرتوي X انجام شده از M87 كه يك كهكشان همسايه ي بيضوي وعظيم است، صورت گرفت. M87 در مركز خوشه ي كهكشاني سنبله قرار گرفته و جايگاه يكي از پرجرم ترين سياهچاله هاي عالم است. دانشمندان حلقه هايي را در گاز داغ و گسيل كننده ي پرتو هاي X يافته اند كه به خوشه نفوذ كرده و كهكشان را احاطه مي كند. اين حلقه ها نشانه ي وجود فوران هاي دوره اي است كه در اطراف سياهچاله ي ابرپرجرم اتفاق افتاده است و تغييراتي را در فشار گاز خوشه ايجاد كرده كه به صورت صدا آشكار مي*شود.

به گفته ي ويليام فورمن از مركز اختر فيزيك هاروارد - اسميتسونين مي توان گفت كه در بيشتر عمر عالم صداهاي بسيار بم و متفاوت زيادي درون اين خوشه مي غريدند.

انفجارهاي M 87 كه هر چند ميليون سال اتفاق مي افتد از سرد شدن منبع عظيم گاز موجود در اين خوشه جلوگيري كرده و مانع شكل گيري ستارگان جديد مي شود. بدون اين انفجارها و گرماي ناشي از آن M 87 هرگز به صورت كهكشان بيضوي امروز وجود نداشت. پال منسون يكي از اعضاي گروه مي گويد كه اگر اين سياهچاله اين همه سر و صدا ايجاد نمي كرد، M87 كهكشان كاملاً متفاوتي بود. احتمالاً كهكشان عظيم مارپيچي كه سي بار از راه شيري درخشان تر بود.

انفجارها نتيجه ي ورود ماده به درون سياهچاله است. هنگامي كه قسمت اعظم ماده بلعيده مي شود، مقداري از آن به شدت به صورت جت هايي به بيرون فوران مي كند. اين جت ها از مناطقي در نزديكي سياهچاله كه نور و صدا را گريزي از آن جا نيست، پرتاب شده و با فشار وارد گاز درون خوشه مي شوند و صدايي را توليد مي كنند كه به بيرون منتشر مي شود.

رصدهاي چاندرا از M 87 هم چنين نشانه هاي قوي از زمان ايجاد موج ضربه ي ناشي از سياهچاله ي ابر پرجرم را به دست مي دهد كه نشانهx پر انرژي پيرامون سياهچاله با شعاع 85000 سال نوري ظاهر مي شود.

اي آشكار بر وجود يك انفجار عظيم است. اين موج به صورت حلقه اي از پرتو هاي

ويژگي هاي قابل ملاحظه ي ديگري نيز براي اولين بار در M87 ديده شد. رشته هاي باريك پرتو x گسيل شده كه طول برخي از آن تا 100000 سال نوري مي رسد، كه احتمالاً گاز داغ به دام افتاده در ميدان هاي مغناطيسي است. هم چنين حفره ي ناشناخته ي بزرگي در گاز داغ در تصاوير x ديده مي شود، كه حدود 70 ميليون سال پيش از يك انفجار از سياهچاله ناشي شده است . كريستين جونز يكي ديگر از اعضاي گروه مي گويد ما مي توانيم برخي از آنچه را كه مي بينيم مانند موج ضربه ها به وسيله ي كتاب هاي فيزيك توضيح دهيم. اما ساير جزئيات مانند رشته هايي را كه يافتيم ذهن هايمان را بسيار درگير كرده است. صدايي كه از يك سياهچاله ي ديگر در خوشه ي برساووش دريافت شده است مانند نتي است كه حدود 57 اكتاو پايين تر از دو مياني است.
نماي خيالي از قرص اطراف يك سياهچاله.

پرتو

با اين وجود صداي M87 ظاهراً پيچيده تر و ناهنجارتر است. مجموعه اي از حلقه هاي نا منظم فضايي در گاز داغ نشانه ي انفجار هاي كوچك ناشي از سياهچاله است كه حدود هر شش ميليون سال اتفاق مي افتد. اين حلقه ها بر حضور امواج صوتي كه در تصوير چاندرا ديده نمي شود دلالت دارد كه حدود 56 اكتاو از دو مياني پايين تر است. حضور

حفره ي بزرگ و غرش صوتي شاهدي بر وجود نت هايي باز هم بم تر تا 58 يا 59 اكتاو پايين تر از دو مياني است كه از انفجار هاي عظيم به وجود مي آيند.

اين نتايج جديد در مورد M87 در بخش اختر فيزيك انرژي هاي بالا در نشستي در سانفرانسيسكو ارائه شد.

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: فان پاتوق]

[مشاهده در: www.funpatogh.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 136]