با فخيم زاده

واضح آرشیو وب فارسی:خراسان: از «نمكي» تا «هم نفس» با فخيم زاده
در ادامه بحث سريال هاي پليسي در شماره قبلي، شايد ياد نكردن از مهدي فخيم زاده كم لطفي باشد و غير قابل چشم پوشي.

زيرا كه وي از كارگردانان مطرح در اين ژانر است، فخيم زاده از معدود كساني است كه توانسته به بخشي از وظايف صدا و سيما در برابر نيروهاي امنيتي عمل كند و چهره درست و خوبي را از آن ها به تصوير بكشد.

آثار فخيم زاده با درك مناسبي كه از مخاطبان و نوع كار دارد ماندگار و تاثيرگذار بوده است.

او با روحيه اكشن و ماجراجويي خودش، روند كار را مورد بررسي قرار مي دهد و به آن سمت و سويي هدف دار و منطقي مي دهد.

هر چند كه فخيم زاده در كار پاياني خود خوب و تاثيرگذار عمل نكرد و با سهل انگاري ها و ضد و نقيض ها در بي صدا فرياد كن كه از ذكاوت او بعيد بود باعث شد اعتماد چندين ساله اش در اين ژانر را در بين بينندگان از دست بدهد...

اما فخيم زاده به علت شم پليسي و كارآگاهي كه دارد از موفق ترين كارگردانان سريال هاي پليسي در ايران است، او با خلق صحنه هاي اكشن، پر هياهو و باورپذير در كارهايش بيننده را با ماجرا همراه مي كند و تمام فراز و نشيب هاي داستان را به طوري زيركانه و ملموس به تصوير مي كشد.

فخيم زاده، بيوگرافي و اولين كار

مهدي فخيم زاده را همگي با صداي خاص و نقش نمكي اش در خاطرشان دارند، او فردي است بسيار باهوش و زيرك با دركي مناسب از نوع كار و فعاليتش.

او در عرصه هاي مختلف دنياي تصوير فعاليت داشته است.وي فعاليت هنري خود را با تئاتر در سال 1348 و فعاليت سينمايي خود را با بازي در فيلم تپلي در سال 1351 ساخته رضا ميرلوحي آغاز كرد.

حرفه كارگرداني را با فيلم پشمالو در سال 1351 شروع كرد، فيلمي كه نويسندگي آن را نيز خودش به عهده داشت.

اولين طراحي لباس و صحنه را در فيلم خواستگاري خودش در سال 1368 انجام داد.

فخيم زاده متولد سال 1321 در تهران و داراي ليسانس زبان و ادبيات فرانسه از دانشگاه تهران و فارغ التحصيل از دانشكده هنرهاي دراماتيك تهران است.مهدي فخيم زاده يك رزمي كار و جزو خانواده بزرگ كاراته كاران ايران مي باشد، كه اين فعاليت در كارهاي هنري او نيز كاملا مشهود است.

اگر با دقت آثار فخيم زاده را ديده باشيد متوجه شده ايد كه او كارگردان بي مقدمه اي است كه بدون هيچ گونه حاشيه و مقدمه چيني به روايت اصل مطلب مي پردازد.

در كارهاي او خبري از صحنه هاي تكراري و خلق شخصيت هاي كاذب و بي هدف، نيست مقدمه چيني هاي طولاني و پرداختن به حواشي داستان به طور گسترده روي شكل گيري قصه و بيان آن تاثير مي گذارد تا جايي كه معرفي بعضي از كاراكترها و ماجراهاي حاشيه اي دير انجام مي گيرد كه اين دير انجام شدن باعث مي شود به طور گسترده و كافي به آن پرداخته نشود و در نهايت موجب غير واقعي و ناگهاني بودن داستان براي بيننده مي شود.

در كارهاي فخيم زاده بيننده از ابتداي داستان در جريان اتفاقات قرار مي گيرد و با كشمكش ها و پايين و بالاهاي داستان به خوبي ارتباط برقرار مي كند.

فخيم زاده و سينما
او علاوه بر ژانر پليسي و سريال هاي تلويزيوني كارگرداني فيلم هاي سينمايي زيادي را بر عهده داشته است.در دهه 50 او با سينمايي هاي پشمالو، مجازات، در شهر خبري نيست، فري دست قشنگه و به دادم برس رفيق خودش را به سينما و دنياي آن معرفي كرد و در دهه 60 با ميراث من مجنون ، تشريفات، مسافران مهتاب، بهار در پاييز، طپش و خواستگاري درخشيد .

همچنين در دهه 70 با سينماهاي ساده لوح، تاواريش ، همسر، خود را جشنواره اي و ماندگار كرد.

فخيم زاده و حس سوم:
در كارهاي فخيم زاده حادثه ها و صحنه هاي اكشن با قصه آميخته شده و در آن تنيده شده است و به صورتي نيست كه فقط صحنه هاي پليسي و واقعه اي آن پر رنگ و مشخص شده باشد، اين در هم بودن باعث جذابيت و متفاوت بودن آثار او شده است.

يكي ديگر از نكات برجسته كارهاي او كه باعث جذابيت و مخاطب بيشتر آثارش شده است تم و ته مايه طنز موجود در روند داستان است مثلا در شخصيت نسرين مقانلو در حس سوم (فردي با حس بويايي شديد كه باعث ايجاد و موقعيت هاي طنز در سريال شده بود ) تناقض و تضاد اگر با هوشمندي، ذكاوت و هنر همراه باشد اثري را خلق مي كند ماندگار و دوست داشتني.

فخيم زاده نيز با هوشمندي و نگاه كامل و درستش به فعاليت هاي نيروي انتظامي، حادثه، تعقيب و گريز و مسئله جدي معضل اعتياد را در زمينه اي از طنز بيان كرده است و اين تناقض و تضاد را به طور جذاب و ماندگاري در قالب داستاني بديع و نو به تصوير كشيده است (اشاره به سريال حس سوم)

او در حس سوم دست به خلق شخصيتي جديد مي زند و بر خلاف تضاد بين تصوير و بو به قدرت حس بويايي پرداخته است، (حسي كه از طريق هيچ رسانه اي قابل لمس نيست)

شنوايي و بينايي ارتباط مستقيم با دنياي تصوير دارد اما حس بويايي...

او در داستان حس سوم شخصيتي با حس فوق العاده بويايي را خلق مي كند كه موجب موقعيت هاي طنز زيادي مي شود.

كربو از اصطلاحات جالب و پر از تضاد اين سريال بود كه خلقش فقط و فقط از ذكاوت فخيم زاده بر مي آمد.

او اين سريال را بعد از خواب و بيدار در حالي كه اظهار داشت ديگر فيلم پليسي نخواهم ساخت در سال 1384 ساخته است.

فخيم زاده و هم نفس:
مدت هاست گسترش و مشكلات روحي و رواني در جامعه به يكي از چالش هاي مهم روز بدل شده است.بيماراني كه روح و روانشان دچار مشكل است اما راه و روش درمانش را يا نمي دانند و يا از آن گريزانند.هر روز در مورد اين مسائل در برنامه هاي مختلف تلويزيوني مي بينيم و يا در مطبوعات و مكتوبات مي خوانيم اما هنوز هم ديدگاه درست، منطقي و مناسبي در جامعه و بين مردم درباره بيماري هاي روحي وجود ندارد.

فخيم زاده با ديد مناسب و جالبي در فيلم هم نفس به اين موضوع پرداخته است اگر دقت كرده باشيد در اكثر فيلم هاي فخيم زاده به نوعي بيماري رواني چه در محوريت و چه در حاشيه پرداخته شده است.او اولين بار در فيلم ميراث من مجنون به طور كامل به اين قضيه پرداخت.

هم نفس دومين اثر او در زمينه بيماران رواني است كه به طور گسترده به آن ها پرداخته شده است.جالب است بدانيد: فخيم زاده در اوايل دانشجوي رشته پزشكي بوده البته به اصرار مادرش، اما خيلي زود متوجه مي شود هيچ علاقه و استعدادي در اين زمينه ندارد پس انصراف داده و به سراغ هنر مي رود، اما در همان مدت كم با دوستان زيادي ارتباط برقرار مي كند و سوژه اصلي هم نفس را در مطب يكي از دوستان روان پزشكش پيدا و دنبال مي كند.

فخيم زاده در اكثر كارهاي سينمايي اش با يك سوژه محوري و پيام اخلاقي حركت كرده است.

او معضلي در جامعه و بطن مردم را بررسي كرده و در نهايت به تصوير مي كشد و بيشتر آثار سينمايي او جايگاه فرهنگ سازي و ارتقا دهنده اي دارند.

مثلا در خواستگاري با خلق داستاني به واقعيت زندگي كردن قبل از مرگ مي پردازد زندگي كردن نه گذران عمر و بلامانع بودن ازدواج مجدد يك پدر بعد از فوت همسرش را بيان مي كند.

در حالي كه اين موضوع در وقت و زمان خودش (سال 1368) موضوع قابل بحثي بوده و در بين مردم رايج نبوده است.

و يا در همسر او بيان مي كند (زن و مرد اهميت ندارد، شايسته بودن مهم است)در حالي كه در نگاه اول فيلم زمينه اي فمينيستي دارد اما در نهايت به موضوع شايسته سالاري مي پردازد.

اين بار نيز فخيم زاده در هم نفس به فرهنگ سازي، سنت شكني (البته روش و سنت غلط) مي پردازد.

او در طول فيلم سعي دارد خط بطلاني بر اعتقاد عامي: (رواني يعني ديوانه و ديوانه يعني بي عقل) بكشد و اين طرز فكر را عوض كند و بيماري هاي روحي را در معناي واقعي به عنوان يك بيماري كنترل شده و قابل درمان معرفي كند و از نگاه اهانت آميز مردم به اين نوع از بيماران بكاهد.

او سعي كرد اين واقعه تلخ را با حاشيه هاي فانتزي و موقعيت هاي طنز به گونه اي سهل الهضم و قابل درك براي بيننده نشان دهد.

هم نفس در سال 1382 با بازي اعجاب انگيز رويا نونهالي و خود فخيم زاده ماجرايي رمانتيك و عاطفي را دنبال مي كند.

هم نفس از آثار موفق خاص و قابل تامل فخيم زاده است كه در كارنامه هنري او درخشيده است.

فخيم زاده و جوايز
-برنده ديپلم افتخار بهترين فيلم نامه به خاطر فيلم شتابزده در سال 1370 از دهمين جشنواره فيلم فجر

-تقدير شده براي بهترين بازيگر نقش مكمل مرد به خاطر فيلم تاواريش در سال 1372 از دوازدهمين جشنواره فيلم فجر

- تقدير شده براي بهترين فيلم نامه به خاطر فيلم همسر در سال 1372 از دوازدهمين جشنواره فيلم فجر

-انتخاب فيلم همسر در سال 1372 به عنوان چهارمين فيلم سال در نهمين دوره منتخب نويسندگان و منتقدان
چهارشنبه 17 مهر 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: خراسان]

[مشاهده در: www.khorasannews.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 768]