جايگاه مفاهيم ديني در موج نو سينماي ايران / 38مديرعامل بنياد سينمايي فارابي:نمود دين در سينماي قبل از انقلاب، سنت و عقب‌افتادگي بود

واضح آرشیو وب فارسی:خبرگزاري قرآني ايران: جايگاه مفاهيم ديني در موج نو سينماي ايران / 38مديرعامل بنياد سينمايي فارابي:نمود دين در سينماي قبل از انقلاب، سنت و عقب‌افتادگي بود
گروه هنر: يك رويكرد به دين را به وضوح در آثار سينمايي قبل از انقلاب مي‌توان مشاهده كرد آن‌هم اينكه كه دين در آن سينما به صورت سنت درآمده بود كه اين سنت نيز نمادي از عقب‌افتادگي بود.
در نشستي كه خبرنگار ايكنا با مديرعامل بنياد سينمايي فارابي برگزار كرد موضوعات مختلفي مورد بحث قرار گرفت كه در مصاحبه‌هاي گذشته از آن ياد شد، اما بخش پاياني اين مصاحبه دو ساعته به موضوع «جايگاه مفاهيم ديني در موج نو سينماي ايران» پرداخته‌ايم كه در گفت‌وگو‌ي زير با آن همراه خواهيم شد.

«مجيد شاه‌حسيني» مديرعامل بنياد سينمايي فارابي در ابتداي توضيحات خود درباره جايگاه مفاهيم ديني در موج سينماي ايران اظهار كرد: بررسي موضوع مورد نظر شما بحثي 4 ساعته را طلب مي‌كند، اما اگر بخواهيم خلاصه به آن بپردازيم بايد گفت آنچه كه در سينماي قبل از انقلاب بوده در آن حدي نيست كه از آن به عنوان يك موج بتوان ياد كرد، چراكه جهان آن سينما همانند خودش كوچك بود.

وي افزود: براي نمونه موج سينماي روستايي و يا سينماي تغزلي يا موزيكال ايران در دهه 30، يا موج فيلم‌هاي كلامخملي در دهه 40 و يا موج فيلم‌هاي انتقادي و اجتماعي و روشنفكري در دهه 50 به وجود آمد، ولي آنچه مسلم است اين حركات بسيار كوچك بودند و اگر در هر كدام از آنها دقيق شويم ده‌ها برهان خلف پيدا مي‌كنيم كه به استناد آنها نمي‌توان از اين حركات تعريف موج كرد.

وي افزود: اين نكته را نمي‌توان كتمان كرد كه فيلمساز ايراني بالاخره در جامعه‌اي فيلم مي‌سازد كه با دين پيوند خورده به همين دليل نمي‌توانسته از تأثيرات اجتماعي دين خود را دور نگهدارد، بنابراين تظاهرات ديني در فيلمش هر چند كودكانه موجود است.

اين مدير سينمايي اضافه كرد: از ديگر باورهاي ديني كه مي‌توان در سينماي قبل از انقلاب برداشت كرد، مفاهيمي همچون عدالت‌خواهي يا احترام به پدر و مادر و از اين دست مضامين است، اما نكته مهم اين‌است‌ كه نمونه بارز اينگونه مفاهيم در سخيف‌ترين شكل پرداخته شده است.

شاه حسيني در ادامه ذكر اين نكته را ضروري دانست كه؛ هميشه اينگونه نيست كه در يك مفهوم متعالي بتوان رويكردي متعالي نيز يافت، چراكه گاهي اوقات با رويكرد نازل در بيان جهت اينگونه مفاهيم نيز تغيير مي‌كند.

خبرنگار ايكنا از اين مدير سينمايي سوال كرد كه آيا سينماي قبل از انقلاب هيچگاه در خود آثار ضد ديني را داشته است؟

وي جواب داد: به عقيده من سينماي قبل از انقلاب ديني نبود كه بخواهيم در مورد ضد ديني بودنش بحث كنيم، اما آنچه مشخص است متدينين در همان زمان نيز در مورد سينما قبض و بسط‌هايي داشتند، زيرا وقتي فيلم مستند «خانه خدا» توسط جلال مقدم ساخته شد، آن فيلم به پرفروش‌ترين اثر تاريخ سينماي ايران در آن دوران تبديل ‌شد، چون همان متدينين كه سينما را تأييد نمي‌كردند به تماشاي آن فيلم رفتند.

اين كارشناس سينمايي اضافه كرد: از طرف ديگر وقتي فيلمي خيلي صريح در سينماي قبل از انقلاب، متعرض مسائل ديني مي‌شد، آنجا هم متدينين عكس‌العمل نشان مي‌دادند. فيلم «محلل» نمونه بارز اين ادعا است، البته در همان زمان نيز شهيد مطهري در مورد اين فيلم و مباني فقهي غلط آن نقد نوشت، ولي به هر حال حرف‌هايي كه در سيما و سينماي ما زده مي‌شد گرفته از يك روح ديني نبود و حتي گاهي اوقات دين را در ظاهر مسخره مي‌كردند، وليكن در باطن بر ارزش‌هايي تأكيد مي‌كردند كه دين به روي آن تأكيد داشت.

دبير جشنواره بيست‌و‌ششم فيلم فجر تصريح كرد: يك رويكرد را به وضوح در آثار قبل از انقلاب مي‌توان مشاهده كرد كه دين در آن سينما به صورت سنت درآمده بود كه اين سنت نيز نمادي از عقب‌افتادگي بود، ولي همان آثار نيز با توجه به باورهاي ديني شخصيت‌هاي مثبت‌شان را ترسيم مي‌كردند، اما در نتيجه نهايي بايد گفت كه اگر آن سينما ارج و قربي در بين مخاطبان عام خود داشت به واسطه همان ارزش‌هاي نهفته ديني بود.

وي در ادامه موج را در سينماي ايران مختص سينماي پس از انقلاب دانست و اظهار كرد: به روايت بسياري از نويسندگان تاريخ سينما، سينماي قبل از انقلاب يك سينماي تمام شده بود به شكلي كه در سال 56 سينما مرده به حساب مي‌آمد، اما بعد از انقلاب سينما يك حيات نوين يافت به نحوي‌كه حضرت امام (ره) در سخنان خود اظهار كردند: ما با سينما مخالف نيستيم، بلكه با فحشا مخالف هستيم.

شاه‌حسيني افزود: به واسطه انقلاب بود كه بسياري از متدينين با تلويزيون آشتي كردند، بنابراين سينما و تلويزيون به نوعي حيات خودشان را مرهون انقلاب اسلامي هستند.

مدير عامل فارابي با اشاره به رشد نامتداوم سينماي پس از انقلاب تصريح كرد: «من معتقد نيستم كه سينماي ايران در طول اين سي سال يك روند رشد متداوم را طي كرده است، بلكه فراز و فرودهايي داشته است. براي مثال سينماي ايران طبعاً با سينماي دفاع مقدس اعتلا پيدا كرد و در دهه ديگر افول كرد.

البته نبايد فراموش كرد كه انقلاب سينماگراني نيز به هنر هفتم اهدا كرد و اگر انقلاب نبود به هيچ‌وجه شاهد حضور آنها در سينما نبوديم. ورود همين فيلمسازان سينماي ما را به شدت جدي كرد به شكلي كه مي‌توان گفت مخاطبان و سينما براي خود آرمان پيدا كردند.»

خبرنگار ايكنا در اين بخش سوال كرد، پس چگونه است كه پس از گذشت سي سال ما هنوز نتوانستيم فيلمي بسازيم كه در سطح جهان، منادي اسلام ناب محمدي باشد؟ فيلمي همانند «محمد رسول الله»، چرا در كشور ما كه فاخرترين سينما را در سطح كشورهاي مسلمان داراست ساخته نمي‌شود؟

وي جواب داد: ما در گونه تاريخي_ ديني آثار بسياري داشته‌ايم كه براي نمونه مي‌توان به فيلم‌هايي نظير «ابراهيم خليل الله»، «مردان آنجلس» و «مريم مقدس» اشاره كرد. آنچه مشخص است به روي اينگونه آثار سرمايه‌گذاري صورت گرفته است.

اين كارشناس سينمايي تاكيد كرد: اين مسئله نشان مي‌دهد كه مديريت سينمايي كشور در اين زمينه بي‌كار نبوده و همين الان هم فيلم‌هايي همچون «ملك سليمان» و يا «روز رستاخيز» در دست ساخت است.

وي افزود: در مورد پيامبر (ص) نيز چندين كار در دستور كار است كه اخيراً حركت‌هايي شروع شده كه در مراحل توليد فكر و محتواست كه البته به يك فيلمنامه نيز ختم نمي‌شود تا بتوان بهترين نسخه موجود را مورد توجه قرار داد.

شاه‌حسيني‌ ادامه داد: البته اين تصور كه فيلم ديني فقط در وجهه تاريخي قابل توجه است نكته‌اي‌ است كه در همان ابتداي گفت‌وگو به آن نقد وارد كرديم، زيرا براي نمونه فيلم‌هاي دفاع مقدسي خود بهترين نمونه از كارهاي ديني و قرآني ا‌ست؛ سينمايي كه به ارزش‌ها و مفاهيم قرآني توجه دارد.

اين مدير سينمايي در جواب سوال پاياني ايكنا مبني بر اينكه ملاك‌ها براي انتخاب فيلمساز در يك اثر ديني و قرآني چيست، گفت: برخي مواقع خود فيلمساز است كه طرح را ارائه مي‌دهد، البته اينگونه نيست كه فكر كنيم فيلم‌هاي ديني فيلمسازان بي‌تجربه آثاري ضعيف هستند، بلكه بايد گفت كه برخي از فيلمسازان بيشتر به ساخت اينگونه آثار توجه نشان مي‌دهند، زيرا ساخت يك فيلم ديني يك انتخاب دوسويه است كه فيلمساز و فيلم همديگر را انتخاب مي‌كنند.
چهارشنبه 17 مهر 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: خبرگزاري قرآني ايران]

[مشاهده در: www.iqna.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 139]