جنگ سرد جديد؛ پيامدها و فرصت‌ها

واضح آرشیو وب فارسی:اطلاعات: جنگ سرد جديد؛ پيامدها و فرصت‌ها

موضوع استقرار سيستم موشكي آمريكا در لهستان كه بيش از دو سال قبل مطرح شد و به تازگي سند آن به امضاي وزراي خارجه دو كشور رسيده، موجب بروز تنش ميان آمريكا و روسيه و آغازگر جنگ سرد جديدي بين دو كشور شده است. اصطلاح جنگ سرد جديد نه تنها از سوي صاحب نظران سياسي به كار گرفته مي‌شود، بلكه مقامات دو كشور روسيه و آمريكا در عالي‌ترين سطوح به آن اذعان كرده‌اند. از همين رو، هر دو كشور يعني آمريكا و روسيه اقدام به تحركاتي در جهت نفوذ در مناطق همجوار كشور مقابل و يارگيري‌هايي كرده‌اند كه يادآور اقدامات و تحركات دوران جنگ سردي است كه با فروپاشي شوروي پايان آن اعلام شد.‌

همين امر، يعني تنش در روابط آمريكا و روسيه به فرصتي براي برخي از كشورهاي مغضوب آمريكا كه خود را از سوي اين كشور در انزوا و يا در معرض تهديد مي‌ديدند، تبديل شده است. اين كشورها با بهره‌برداري از شرايط موجود و با پشتگرمي به حمايت روسيه، دست به اقداماتي در مخالفت با خواست آمريكا زدند كه نمونه‌هايي در خور اشاره در آنها به چشم مي‌خورد.‌

همكاري نظامي روسيه - ونزوئلا

براي اولين بار پس از فروپاشي شوروي، روسيه مبادرت به اعزام دو فروند بمب‌افكن راهبري از نوع‌260-‌‌TU به منظور شركت در يك رزمايش مشترك در پايگاه هوايي ونزوئلا كرد. اين اولين حضور بمب افكن‌هاي روسيه در نيمكره غربي طي نزديك به سي سال گذشته به حساب مي‌آيد. علاوه برآن، ناوگان دريايي شمال روسيه شامل دو رزمناو و دو كشتي پشتيباني كه رزمناو اتمي يكي از آنها است، براي شركت در رزمايش مشترك روسيه و ونزوئلا در ماه نوامبر، از طريق درياي مديترانه عازم سواحل ونزوئلا شد.‌

بنابه گفته يكي از مقامات نظامي روسيه، انتخاب مسير حركت از درياي مديترانه تصادفي نبوده و در واقع پاسخي به اعزام چند ناو آمريكايي به درياي مديترانه براي استقرار در سواحل گرجستان است. اين اقدام روسيه نيز در نوع خود بي‌سابقه است. هوگو چاوز رئيس جمهور ونزوئلا ضمن آنكه روسيه را متحد استراتژيك كشورش خواند، از عزم ونزوئلا براي خريد سيستم‌هاي ضدهوايي روسيه و استقرار آن در خاك كشورش خبر داد.‌

جنگ‌هاي ديپلماتيك در آمريكاي لاتين‌

رئيس‌جمهور بوليوي سفير آمريكا در اين كشور را به دليل دخالت‌هايش در امور داخلي اين كشور اخراج كرد. بنا به اعتقاد مورالس در پس آنچه مخالفين اين كشور انجام مي‌دهند، سفارت آمريكا و سفير اين كشور نقش مستقيم دارد. اين اقدام بوليوي بلافاصله با حمايت هوگو چاوز رئيس جمهوري ونزوئلا مواجه شد و وي نيز در حمايت از دولت و مردم بوليوي سفير آمريكا در ونزوئلا را از اين كشور اخراج كرد. اين اولين باري است كه سفير آمريكا از ونزوئلا اخراج شده است.‌

هرچند ممكن است اين موضع‌گيري‌هاي بوليوي و ونزوئلا چندان تعجب برانگيز نباشد، اما حمايت كشورهايي نظير هندوراس، برزيل، شيلي و آرژانتين از دولت بوليوي بسيار حائز اهميت است.‌

‌ كره شمالي‌

كره شمالي كه چندي قبل در راستاي همكاري با غرب و بويژه آمريكا يك مركز هسته‌اي خود را منهدم كرده بود، به تازگي با فك پلمب و برداشتن دوربين‌هاي آژانس بين‌المللي اتمي از تاسيسات هسته‌اي از تصميم خود براي راه‌اندازي دوباره اين تاسيسات خبر داد. پيونگ يانگ گفته است كه بازرسان آژانس انرژي اتمي بيش از اين اجازه دسترسي به تاسيسات بازفرآوري يونگ بيون را ندارند. هرچند كره شمالي خشم و عصبانيت خود را از رزمايش مشترك آمريكا و كره جنوبي كه به تازگي در اين منطقه برگزار شده ابراز داشته است، ولي بازگشايي اين مركز هسته اي، به عنوان اقدامي فراتر از اعتراض اين كشور به مانور مشترك آمريكا و كره‌جنوبي قابل ارزيابي است.‌

بهره سخن‌

هرچند طي چند سال گذشته اقدامات و تحركاتي از سوي برخي كشورها، بويژه كشورهاي آمريكاي لاتين براي مقابله با برنامه‌هاي آمريكا صورت پذيرفته، اما به نظر مي‌رسد تحولات بوقوع پيوسته در سطح بين‌المللي و رقابت و تنش‌هاي اخير ميان آمريكا و روسيه، بار ديگر موجب شكل‌گيري جناح‌بندي‌هاي دوران جنگ سرد شده باشد. برخي از اقدامات صورت پذيرفته در روزها و هفته‌هاي اخير، از زمان فروپاشي شوروي تاكنون بي‌سابقه بوده است.‌

تنش‌هاي اخير در روابط روسيه و آمريكا بار ديگر اهميت كشورهاي حاشيه‌اي اين دو قدرت را براي كشور مقابل، دو چندان كرده است. دو طرف درصدند به نوعي در اين كشورها به توسعه نفوذ خود بپردازند و از وجود كشورهاي واگرا، براي ضربه زدن به كشور مقابل، بهره‌برداري كنند.‌

روسيه با اعزام ناو و بمب‌افكن‌هاي راهبردي خود به نزديكي مرزهاي آمريكا، در صدد است پاسخي قاطع به اقدامات آمريكا در گرجستان و اعزام ناوهاي جنگي آمريكا به درياي سياه بدهد.‌

سه شنبه 16 مهر 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: اطلاعات]

[مشاهده در: www.ettelaat.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 302]