سينماي دفاع مقدس ؛جوهره فرهنگ مقاومت

واضح آرشیو وب فارسی:موج: سينماي دفاع مقدس ؛جوهره فرهنگ مقاومت
خبرگزاري موج - گروه اقتصاد فرهنگ .

مريم السادات حسيني
سينماي دفاع مقدس طي سالهاي گذشته و گذشت بيش از دو دهه از پايان جنگ تحميلي اگر چه شايد تماميت جنگ و درپي آن مظلوميت ايران را به تصوير نكشيد اما ناموفق هم نبود.
سينماي دفاع مقدس در طول سالهاي گذشته همواره بر گرانيگاه جنگ و وقايع ان استوار بوده اما رويكرد اين سينما بعد از ليلي با من است ساخته كمال تبريزي حال و هواي ديگري به خود گرفت .
برخي بر اين باورند كه ديگر ساخت فيلم در ژانر دفاع مقدس با رويكرد جدي نمي تواند مخاطب جوان را به خود جذب كند و بعضي نيز معتقدند اين رويه به دليل نياز به جذب مخاطبان جوانتر يا همان نسل سوم انقلاب است .

برگ برنده سينماي دفاع مقدس در دهه 80
سينماي دفاع مقدس در دهه 80 بيشترين موفقيت خود را مديون بهره گيري از طنز است .
روايت زندگي جواناني كه در پشت خط مقدم زندگي مي كنند و شوخي مي كنند آدمهايي از اقشار مختلف كه بالاخره به هدف دفاع و پيروزي مي رسند .
اخراجي ها موفق ترين فيلم هاي دفاع مقدس در دهه 80 است به لحاظ اقبال گيشه و بهره گيري از فضاي شادي كه ايجاد مي كند اما اگر كمي قبل تر را نگاه كنيم آژانس شيشه اي را نيز نمي شود ناديده بگيريم.
برگ برنده سينماي دفاع مقدس در دهه 80 شايد بتوان روايت ساده ي جنگ با زبان نسل سوم سوم دانست و اين هماني است كه مسعود ده نمكي به آن رسيده است.

سينماي دفاع مقدس نيازمند عزم ملي است
ديدگاههاي محمود گبرلو،اكبر نبوي،محمد رضا شرف الدين،حبيب الله كاسه ساز و مجيد رجبي معمار در خصوص سينماي دفاع مقدس نشانگر اهميت سينماي دفاع مقدس در شكل گيري سينماي معنوي است.
شايد به تعبيري بتوان سينماي دفاع مقدس را شاخه اي از سينما به حساب آورد كه بيانگر لايه اي تاثير گذار از فرهنگ انقلاب و ايران بر اقشار مختلف است .
واقعيت اين است كه 8سال جنگ در زمان وقوع و پس از آن فرهنگ و اجتماع و اقتصاد ايران را به شدت تحت تاثير قرار داد و بديهي است كه سمتي از رواي فرهنگ و اقتصاد و اجتماع و سياست را نيز به خود اختصاص دهد.

سينماي دفاع مقدس بر مبناي جوهره فرهنگي عدالت جويي و آرمان خواهي حركت كرده است
رجبي معمار مدير شبكه پنج سيما و از مديران اسبق سينماي دفاع مقدس در باره سينماي فاخر و سينماي دفاع مقدس گفت: اين جنگ،‌جنگ تحميلي بود و بر اساس شرايطي كه پيش آمد،جنگ بسيار بزرگي عليه ايران شروع شد به همين دليل نام جنگ ما دفاع مقدس شد و اين دفاع روي همه شئون تاثير گذاشت و روي هنر سينما هم تاثير بسياري داشت.
وي ادامه داد:در اواخر سال 59 هنرمندان سينما و تلويزيون در اين زمينه دست به كارهايي زدند كه يكي از اين افراد شهيد آويني بود. سينماي جدي جنگ از سال 60 شروع شد و در سال هاي بعد اين نگاه و فضا جدي‌تر شد.از همان ابتدا فيلم‌هاي ارزشمندي ساخته شد و شرايط شهرهاي مرزي و تصويري كه از دشمن مطرح مي‌شد،بيشتر با احساسات مردمي و متناسب با زمان حركت مي‌كرد.ضمن آن كه ما قبل از انقلاب تجربه جدي در سينماي جنگي نداشتيم.برجسته‌ترين كارها در همان سال‌هاي اول جنگ توليد شد.مثل «نينوا» ساخته ملاقلي‌پور كه يك فيلم جنگي بر آمده از حركت مردم بود.از سوي ديگر حضور بسيجي‌ها و حضور مردم بر سينماي جنگ تاثير بسياري گذاشت و اين سينما را با مردم همراه كرد.
نبوي نيز در ادامه اين جلسه اظهار داشت:هويت سينماي دفاع مقدس از پايداري ملي جدا نيست و هويت دفاع از فرهنگ كهن مردم جدا نيست.
وي با اشاره به سابقه تاريخي دفاع مردم در برابر دشمنان كشور گفت: هويت‌هاي فرهنگي اين دفاع تقريبا مشترك است.مردم ايران همواره در برابر تهاجم‌ دشمنان در طول تاريخ از نظر فرهنگي پيروز بودند اما در پايداري 8 ساله، ما هم از نظر نظامي و هم از نظر فرهنگي پيروز شديم.سينماي دفاع مقدس بر مبناي جوهره فرهنگي عدالت جويي و آرمان خواهي حركت كرده است و اگر هر فيلمي واجد اين مؤلفه نباشد از جرگه فيلم هاي دفاع مقدس خارج است.يعني فرهنگ ملي و مباحثي كه از آن بهره گرفته مي شود.

مهمترين وظيفه ما درست معرفي كردن دفاع مقدس است
محمد رضا شرف الدين بر اين باور است كه: پايداري ملي،نيازمند يك عزم ملي است.در واقع وقتي از كلمه ملي سخن به ميان مي‌آيد.بحث فراگيري پيش روست،يعني همه ملت كه سامان دهي به اين عزم احتياج به برنامه‌ريزي دارد و مهمترين امر در برنامه‌ريزي، شناخت ماهيت آن است. در واقع حفظ پايداري ملي،نيازمند عزم ملي است.
مدير عامل انجمن سينماي دفاع مقدس ادامه داد:مهمترين وظيفه ما درست معرفي كردن دفاع مقدس است.چيزي كه مقدس است،دفاع است كه در مقابل تجاوز صورت مي‌گيرد.هر نوع دفاعي كه از كرامات انساني مي شود مقدس است.امروز ما ماهيت دفاع مقدس را در حزب الله مي‌بينيم.دفاع از كرامات انساني كه اين دفاع مقدس بسيار پذيرفتني است.
اين در حالي است كه حبيب الله كاسه ساز يكي از تهيه كنندگان سينماي دفاع مقدس مي گويد:دغدغه سينماي دفاع مقدس مربوط به همه دولت است و همه وزارتخانه‌ها موظفند كه به ريشه‌هاي اعتقادي سينماي دفاع مقدس و نزديك كردن نسل حاضر با نسل گذشته اهتمام ورزند.اگر وزارتخانه‌ ها بخشي از بودجه خود را به اين امر اختصاص بدهند يا بخشي از امكانات خود را در اختيار سينماي دفاع مقدس بگذارند،مي توان گفت كه اين امر دغدغه مسئولان ما شده است و مي‌ توان به سينماي ملي اميدوار بود.نبايد باري به هر جهت به سينماي دفاع مقدس نگاه كرد.اين سينما،سينماي ملي ماست.

سينماي دفاع مقدس تاثير گذار در اقتصاد سينما
رجبي معمار تصريح كرد: در سال ‌هاي قبل بسياري از فيلم‌ هاي مطرح ما به جهت هنري،اقتصادي و ... از سينماي دفاع مقدس برخواسته‌ اند.مردم و ملت اقبال خوبي نشان داده‌اند.اين امر نشان مي‌دهد كه عزم دولت نياز است،چون مردم همواره از كارهاي ارزشمند در حوزه دفاع مقدس حمايت كرده‌اند.كارهايي شده زمينه‌هايي به وجود آمده كه بايد منسجم‌تر شود.
نبوي منتقد سينما تاكيد دارد:مسئولان فرهنگي بايد جاي خودشان را بدانند.مسئولان ما مثل غير مسئولان حرف مي‌زنند؛مي‌گويند اين كار بايد بشود.نمي‌گويند كه من چه كاري انجام مي‌دهم.جايگاه آدم‌ها كجاست؟‌مشكل ما در حوزه هاي مختلف فرهنگي اين است كه همه افراد جا به جا شده‌اند.ما در طول سال‌هاي گذشته يك حرف را تكرار كرده‌ايم و بعضا عقب گرد هم كرده‌ايم. مسئولان نمي دانند،چه مي‌كنند. وي افزود:نكته دوم اين كه ما براي برخي از دستگاه‌هاي فرهنگي انتخاب درستي از مسوولان نداريم.كاري نمي كنيم و اگر هم كاري شده كليشه سازي و همان كارهاي نخ نما شده بوده است.مديري كه اين حوزه را نمي‌شناسد،چطور مي تواند كار فرهنگي كند؟ اساسا نسبت به انتخاب مديران فرهنگي هيچ دقتي صورت نمي‌گيرد.
از سوي ديگر شرف‌الدين معتقد است : ما بايد شرايط شكل گيري عزم ملي را ايجاد كنيم.مديريت فرهنگي يك كار بسيار حساس است.اين عزم ملي،بودجه مي‌خواهد،سالن مي‌خواهد،مدير فهيم و متخصص و ... مي‌خواهد. اين‌ها مجموعا عزم ملي را به وجود مي‌آورند.سال‌هاست از نفس دفاع صحبت مي‌شود،ولي از فرهنگ ملي دفاع صحبت نمي شود.يعني اگر يك اتفاق نظامي افتاد، آيا مي‌توانيم باز نيرو و شور سالهاي پر شور دفاع مقدس را داشته باشيم‌.اين موضوعات بايد نهادينه شود.
كاسه ساز در مقام تهيه كننده در پايان گفت وگوي اش با خبرنگار موج خاطرنشان كرد: گاهي آن قدر در توليد به من تهيه كننده فشار مي‌آيد كه در پايان آن كار آدم توبه مي‌كند كه دوباره كار كند.مثلا وزارت صنايع چرا نبايد به فرهنگ دفاع مقدس بپردازد.تمام وزارتخانه‌هايي كه دغدغه فرهنگي دفاع مقدس دارند،مي‌بايست شرايطي را ايجاد كنند تا سينماي دفاع مقدس بتواند به رشد و پويايي دست يابد.
واقعيت اين است كه سينماي دفاع مقدس با وجود تمامي تغييرات خود در رويكرد و روايت همچنان بر گرانيگاه فرهنگ مقاومت و پايداري حركت مي كند .
گرانيگاهي كه هرگز نبايد از سينماي دفاع مقدس فاصله گيرد يا حتي كم رنگ شود اما زبان سينما براي نسلي كه جنگ را نديده اند با نسلي كه جنگ را درك كرده اند نمي تواند يكي باشد.
يکشنبه 14 مهر 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: موج]

[مشاهده در: www.mojnews.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 152]