واكاوي طرح ارزشيابي توصيفي

واضح آرشیو وب فارسی:خراسان: واكاوي طرح ارزشيابي توصيفي
نظام رايج ارزشيابي تحصيلي در آموزش و پرورش كشور داراي سابقه 80 ساله و مبتني بر امتحان و آزمون است كه اين موضوع مورد انتقاد كارشناسان آموزشي قرار گرفته است.به عقيده كارشناسان، روش هاي سنتي ارزشيابي، بين آموخته ها و واقعيت هاي زندگي دانش آموز فاصله ايجاد مي كند و علاوه بر آن موجب رتبه بندي دانش آموزان،كاهش اعتماد به نفس و افزايش استرس مي شود.در ارزشيابي كمي، امكان به تصوير كشيدن تمام ابعاد فكري و رفتاري دانش آموز وجود ندارد.براي رفع مشكلات موجود در اين روش 5 سال قبل روش ارزشيابي توصيفي (كيفي) به شكل آزمايشي در تعدادي از مدارس كشور اجرا شد.امسال اين طرح در 20 هزار مدرسه ابتدايي كشور و در 50 درصد از مدارس پايه اول ابتدايي خراسان شمالي هم اجرا مي شود. سوالي كه مطرح مي شود اين است كه اجراي طرح ارزشيابي توصيفي چه فوايدي دارد و باتوجه به اين كه از سال آينده اين شيوه اجباري خواهد بود، آموزش و پرورش استان چه قدم هايي براي اجراي آن برداشته و آيا تاكنون در اين راه موفق بوده است؟آيا در خصوص اين روش اطلاع رساني كافي شده است و والدين دانش آموزان از مزيت آن برروش آموزشي قديم آگاهي دارند؟يكي از اوليا مي گويد: سال تحصيلي گذشته بدون داشتن اطلاعي از ارزشيابي توصيفي فرزندم را در يكي از مدارس تحت پوشش اين طرح ثبت نام كردم و از پيشرفت فرزندم بسيار نگران بودم اما به مرور متوجه شدم آموزش دانش آموزان پايه اول ابتدايي در اين روش بسيار عميق تر ودقيق تر انجام مي شود.روحاني معتقد است: مهم ترين مزيت اين طرح كاهش نگراني والدين و دانش آموزان است همچنين از مقايسه با يكديگر نيز جلوگيري مي شود.يكي ديگر از والدين هم مي گويد: اجراي طرح ارزشيابي توصيفي به امكانات، آموزش معلمان و توجيه اولياء نياز دارد در غير اين صورت سردرگمي را براي آن ها به ارمغان خواهد آورد.سبحاني مي افزايد: فرزندم در اولين سال اجراي اين طرح كلاس اول ابتدايي را پشت سر مي گذاشت كه به علت آموزش نديدن معلم و تلفيق روش قديم و جديد آموزش دچار تشويش و استرس بسيار و افت تحصيلي شد.وي اظهار مي دارد: معلماني كه در آستانه بازنشستگي قرار دارند و يا ميانسال هستند نبايد در اجراي اين طرح به كار گرفته شوند بلكه بايد از نيروي جوان تر استفاده شود.وي تاكيد مي كند: اجراي طرح ارزشيابي توصيفي بايد در كلاس هاي كم جمعيت و داراي فضاهاي آموزشي مطلوب اجرا شود اما مدرسه اي كه فرزندم در آن تحصيل مي كرد از اين امكانات بي بهره بود.مادر يك دانش آموز پايه دوم ابتدايي كه تحت پوشش طرح ارزشيابي توصيفي است مي گويد: سال گذشته پس از تحقيق در مورد اين طرح و شنيدن فوايد ان فرزندم را در كلاسي كه مشمول طرح بود ثبت نام كردم و از عملكرد فرزندم و معلم او بسيار راضي هستم.لنگري مي افزايد: استرس كسب نمره بهتر در روش تدريس با اين طرح از بين مي رود و دانش آموز به راحتي مي تواند آموزش ببيند ضمن اين كه نگراني والدين هم بسيار كاهش مي يابد.وي اظهار مي دارد: با اين روش تدريس فرزندم از اعتماد به نفس زيادي برخوردار شده است و به تنهايي به دروس خود مي پردازد.وي ادامه مي دهد: هر ماه در جلسه هايي كه در مدرسه برگزار مي شد شركت مي كردم و از روند يادگيري فرزندم آگاه مي شدم.يكي ديگر از اوليا هم بيان مي كند: مقايسه 2 فرزندم كه با 2 روش جداگانه ارزشيابي كيفي و كمي تحصيل مي كنند نشان مي دهد آرامش فكري، نداشتن دغدغه نمره، بالا بودن قدرت تجزيه، تحليل در آن فرزندم كه با طرح ارزشيابي كيفي آموزش ديده، بيشتر است.يكي از معلماني كه از ابتداي طرح ارزشيابي توصيفي در استان در آموزش دانش آموزان با اين روش فعاليت مي كند مي گويد: دانش آموزاني كه با اين روش تدريس به پايه بالاتر مي روند نسبت به دانش آموزان ديگر منظم تر و از اعتماد به نفس بالاتري برخوردارند و از دادن آزمون نمي ترسند.مليحه بروكي مي افزايد: اين دانش آموزان لذت يادگيري را احساس مي كنند و براي يادگيري بيشتر درس مي خوانند نه براي نمره و مي توانند خود را به خوبي ارزيابي كنند.وي با اشاره به همكاري صميمانه دانش آموزان با يكديگر و نبود رقابت و حسادت بين آن ها با اجراي اين طرح مي گويد: در كلاس هايي كه به روش ارزشيابي توصيفي اداره مي شود دانش آموزان در هنگام تدريس مورد ارزيابي قرارمي گيرند و اوليا نيز مي توانند به راحتي ازوضعيت تحصيل فرزند خود مطلع شوند.

وي اظهار مي دارد: در ارزشيابي توصيفي هر دانش آموز نسبت به توانايي هايش سنجيده و ضعف و راهكارهاي برطرف كردن آن مشخص مي شود و دانش آموزان مورد مقايسه با هم قرار نمي گيرند.

وي بيان مي كند: ابزار معلم در اين طرح پوشه كار و دفتر ثبت مشاهدات است، به اين ترتيب قضاوت معلم از دانش آموز براساس سند و مدرك خواهد بود. به گفته وي فعاليت معلمان در اين طرح بيشتر است. وي خاطرنشان مي كند: وجود امكاناتي در كلاس براي اجراي طرح ارزشيابي توصيفي لازم است اما در مدارس حاشيه شهر و يا مدارس 2نوبته اين امكانات كمتر ديده مي شود.

بروكي با بيان اين كه اجراي اين طرح در كلاس هاي پرجمعيت مشكل است مي گويد: گردهمايي و تبادل تجربه هاي معلمان در خصوص اين طرح اهميت و نقش بسيار زيادي در پيشبرد اهداف دارد اما تاكنون در اين زمينه اقدامي نشده است.يك كارشناس آموزشي هم با بيان اين كه ارزشيابي توصيفي زمينه شادابي بيشتر را براي حضور دانش آموز در كلاس فراهم مي كند، اظهار مي دارد: اين طرح بهبود كيفيت ياددهي و يادگيري و همچنين افزايش بهداشت رواني محيط ياددهي و يادگيري را در پي دارد.جعفري ادامه مي دهد: دانش آموزي كه با روش ارزشيابي توصيفي آموزش مي بيند فردي فعال و محقق مي شود و توانايي تصميم گيري و دقت او افزايش مي يابد.وي معتقد است: در اين طرح به رشد عاطفي، جسماني و اجتماعي دانش آموز توجه مي شود باتوجه به حذف 20گرايي، اضطراب ناشي از امتحان كاهش مي يابد.وي خاطرنشان مي كند: معلم در روش ارزشيابي توصيفي كنار دانش آموز است و اين امر موجب صميميت بين آن ها مي شود كه اين امر در پيشرفت و علاقه مندي دانش آموز به يادگيري تاثير به سزايي دارد.وي ادامه مي دهد: معلم بايد در طول سال تحصيلي فعاليت دانش آموز را مشاهده و آن را براي والدين توصيف كند. وي معتقد است: خلاقيت و استعدادهاي دانش آموزان در اين طرح مشخص مي شود.به گفته وي در روش آموزش كمي، دانش آموز مطالب را بدون توجه به معناي آن و به شكل حافظه محوري ياد مي گيرد و فقط براي به دست آوردن نمره خوب تلاش مي كند اما در روش كيفي فعاليت دانش آموز در كلاس افزايش مي يابد و درك مطالب نيز عميق مي شود.وي مي گويد: وجود همكاري بين معلم و دانش آموز و فضاي دوستانه در كلاس هاي تحت پوشش ارزشيابي توصيفي بسيار مشهود است.معاون آموزش عمومي سازمان آموزش و پرورش با بيان اين كه ارزشيابي در تمام برنامه ها امر مهمي است كه در علوم جديد حرف اول را مي زند مي گويد: دانش آموز در سيستم آموزش و پرورش گذشته به شكل مرحله اي ارزشيابي مي شد (برگزاري امتحانات به شكل ثلث اول، دوم و سوم) كه پس از مدتي اين روش تغيير يافت و امتحانات به شكل 2 نوبت برگزار شد اما بااين حال هيچ تغييري در آموزش به وجود نيامد و مقياس عددي و نمره 20 به عنوان ملاك محسوب مي شد.محمد وحيدي مي افزايد: با اجراي طرح ارزشيابي توصيفي اثر عدد از ارزشيابي برداشته مي شود و استرس ناشي از عددگذاري و طبقه بندي دانش آموزان از بين مي رود.وي با تاكيد بر اين كه بايد در آموزش به سوي نتيجه گرايي حركت كرد، اظهار مي دارد: آموزش گذشته به كمي گرايي پرداخته است كه اين موضوع در نظام آموزشي هيچ كشوري ديده نمي شود.وي ادامه مي دهد: حدود 90 درصد از كشورها در دوره ابتدايي از ارزشيابي كيفي استفاده مي كنند با اين حال امتحان ورقه اي نيز 100 درصد حذف نمي شود.وي مي گويد: معلم در ارزشيابي توصيفي تغييرات يادگيري دانش آموزان را به اولياء منتقل مي كند و مهم ترين مزيت اين طرح افزايش شناخت معلم از دانش آموز است.وي خاطرنشان مي كند: ارزشيابي توصيفي بعد از تغيير در كتب درسي اتفاق مي افتد و تاليف كتاب هاي دوره ابتدايي به سوي ارزشيابي كيفي حركت كرده است.وي تصريح مي كند: معلم در مدت تدريس با شناختي كه از دانش آموز پيدا مي كند او را مورد ارزشيابي قرار مي دهد كه به آن ارزشيابي در طول زمان گفته مي شود اگر دانش آموزي نياز به كار بيشتر داشته باشد بايد همان موقع روش تدريس اصلاح شود به اين ترتيب ميزان مردودي كاهش خواهد يافت.وي ادامه مي دهد: بيشترين آمار مردودي در دوره ابتدايي مربوط به كشور ما و علت آن نوع نگاهي است كه معلم به ارزشيابي دارد.وحيدي مي گويد: آزمون هايي كه در مدارس به نام آزمون هاي مرحله اي يا مقايسه اي و يا آزمون هاي ورودي در مدارس تيزهوشان و نمونه دولتي برگزار مي شود ميزان استرس دانش آموزان را افزايش مي دهد و اگر بتوانيم ارزشيابي توصيفي را تا پايان دوره راهنمايي ادامه بدهيم اين آزمون ها بايد در دوره عمومي (مقطع ابتدايي و راهنمايي) برگزار شود.وي مي افزايد: بسياري از شب ادراري ها، مشكلات جسمي و رواني دانش آموزان به علت ميزان استرسي است كه برگزاري امتحان به دانش آموزان وارد مي كند.وي تاكيد مي كند: براي جلوگيري از آسيب هاي 20گرايي، كاهش رقابت هاي ستيزجويانه بين دانش آموزان، فعاليت هاي گروهي، افزايش خلاقيت و روش هاي يادگيري، از بين رفتن استرس و جايگزيني درك مطلب به جاي حافظه محوري بايد از ارزشيابي توصيفي استفاده كرد.وي اظهار مي دارد: طرح ارزشيابي توصيفي از 3 سال گذشته به شكل آزمايشي در استان اجرا شده و هر سال 60 كلاس تحت پوشش اين طرح قرار گرفته است.وي ادامه مي دهد: در سال تحصيلي جاري 50 درصد از مدارس پايه اول ابتدايي مشمول اين طرح شده اند و معلمان، مديران و معاونان اين مدارس دوره هاي آموزشي به شكل متمركز و حداقل 20 ساعت را گذرانده اند و جلساتي نيز به مرور براي اولياء وتوجيه آن ها برگزار مي شود.وي بيان مي كند: معلماني كه به روش ارزشيابي توصيفي تدريس مي كنند بايد حداقل 5 سال به طور مستمر در اين طرح قرار گيرند و براي اجراي اين طرح از معلماني كه در سال آخر خدمت هستند استفاده نمي شود.وي ارزشيابي توصيفي را نو آوري در آموزش و پرورش مي داند و اظهار مي دارد: اميدواريم اين حركت موجب تغييرات اساسي در نظام تعليم و تربيت شود و اولياء نيز خود را با اين طرح وفق دهند.معاون آموزش عمومي سازمان آموزش و پرورش امكانات و آمادگي اين سازمان را براي اجراي اين طرح مناسب ذكر مي كند و مي افزايد: طرح ارزشيابي توصيفي اثربخشي بسيار خوبي خواهد داشت و شرايط آن فراهم است.وحيدي در پاسخ به اين سوال كه چه تضميني براي اعتماد به توصيف مناسب معلم از دانش آموز در اين طرح وجود دارد مي گويد: كارشناسان آموزشي سازمان و اداره هاي آموزش و پرورش به همراه ناظران علمي در طول سال تحصيلي از كلاس ها بازديد مي كنند تا مشكلات اين طرح به حداقل برسد.رئيس سازمان آموزش و پرورش خراسان شمالي نيز از اجراي طرح ارزشيابي توصيفي به عنوان تحول و انقلاب در آموزش و پرورش ياد مي كند و مي گويد: در اين طرح استعداد، توانمندي و علاقه دانش آموز به درستي شناسايي و هدايت مي شود.علي باقرزاده مي افزايد: اجراي طرح ارزشيابي توصيفي اشكالي را كه در نتيجه گرايي، كمي گرايي ونمره گرايي در آموزش دوره ابتدايي وجود داشت برطرف مي كند و جهت گيري در اين مقطع آموزش و پرورش توام خواهد شد.وي با تاكيد بر اين كه در اين طرح بايد پرورش با آموزش به معناي واقعي اجرا شود اظهار مي دارد: در طرح ارزشيابي توصيفي نمره ديگر جايگاهي نخواهد داشت ومعيار ارتقاي دانش آموز به پايه بالاتر شناختي است كه معلم در طول سال از او دارد.
شنبه 13 مهر 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: خراسان]

[مشاهده در: www.khorasannews.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 128]