دستاوردهاي ايران در نانوتكنولوژي جهش صدپله يي

واضح آرشیو وب فارسی:شبکه خبر: دستاوردهاي ايران در نانوتكنولوژي جهش صدپله يي
سيدايمان ضيابري

نانوتكنولوژي شاخه يي نوظهور از علوم كاربردي است و با مواد، ابزارها و توليداتي در مقياس نانومتر سر و كار دارد. هر نانومتر معادل يك ميلياردم متر يا يك هزارم ميكرومتر است و شايد تا پيش از اواخر دهه 50 قرن بيستم ميلادي، هيچ دانشمندي به كار كردن در اين بعد و اندازه حتي فكر هم نمي كرد.

عبارت نانوتكنولوژي براي نخستين بار در يك سخنراني علمي توسط پروفسور «ريچارد فاينمن» در سال 1959 به عنوان راه حلي براي تسهيل فرآيند اعمال تغيير بر روي ماهيت و ساختار اتم ها و مولكول ها مطرح شد.

جامعه فيزيك امريكا در 29 دسامبر سال 59 ميلادي ميزبان اين سخنراني بزرگ بود و براي نخستين بار مفهومي بنيادي را به جهان معرفي كرد كه چند دهه بعد، يك انقلاب علمي بي نظير را به وجود آورد. دانشگاه علوم توكيو در سال 1974 در پي ايجاد اين جرقه از امريكا، تلاش براي كندوكاو در اين عرصه را آغاز كرد و توسط پروفسور «نوريو تانيگوچي» تعريفي ژاپني از نانوتكنولوژي ارائه داد و ادعا كرد فناوري نانو در پردازش، جداسازي، تقويت يا دگرديسي ماهيت فيزيكي و شيميايي اتم ها قابل استفاده است.

اين علم نوپا، كمتر از 20 سال پيش به ايران آمد و در ابتدا بسيار ناشناخته و غريب بود. شنيدن نام «نانو» تنها مي توانست دانشجويان يا مهندسان را به ياد مقياس شمارش اعداد ريز و اعشاري در محاسبات رياضي بيندازد و هرگز كسي به اين موضوع نمي انديشيد كه روزي ممكن است اين تكنولوژي در طراحي لباس، توليد گونه هاي جديد گياهي و ميوه ها يا حتي شبيه سازي موجودات زنده كاربرد پيدا كند.

براساس داده هاي آماري مجلات نمايه شده در فهرست موسسه ISI، ايران تا پايان سال 1370 خورشيدي از لحاظ توليد علم و فناوري در زمينه نانوتكنولوژي، يكي از ضعيف ترين كشورهاي دنيا بود و با توجه به نداشتن سابقه قبلي در اين زمينه، رتبه 150 را در اختيار داشت.

اين رتبه در طول 10 سال، يك جهش صد پله يي را تجربه كرد و با رسيدن آمار مقالات نانوتكنولوژي ايران به 11 هزار كه بخشي از آنها در مجلات خارجي به زبان هاي انگليسي، فرانسوي، آلماني و عربي چاپ شدند، ايران در سال 80 خورشيدي به رتبه پنجاهم جهان رسيد و در منطقه خاورميانه نيز چهارم شد.

در پاييز 1382 و در پي تشكيل ستاد ويژه فناوري نانو زير نظر نهاد رياست جمهوري، حركت براي يك جهش عمده نانوتكنولوژي در ايران آغاز شد و سرانجام در سال 2007 ميلادي بر اساس آخرين آمار كميته اطلاع رساني و تحقيقات ISI خبر رسيد ايران به بيست و ششمين توليدكننده علم نانوتكنولوژي در دنيا تبديل شده است.

براساس اين رتبه بندي، ايالات متحده، چين، ژاپن و آلمان به قطب هاي توليد علم نانو تبديل شدند و ايران با قرار گرفتن در رتبه بيست و ششم جهان، كشورهايي همچون فنلاند، جمهوري چك، ايرلند و دانمارك را پشت سر گذاشت و در ميان 150 كشور عضو سازمان كنفرانس اسلامي رتبه نخست را كسب كرد كه مهم ترين اين كشورها تركيه، مالزي و مصر هستند.

با اين حال برخي از ابتكارات و تحقيقات پژوهشگران ايراني در ماه هاي اخير، بازتاب هايي جهاني پيدا كردند و به عنوان نخستين ابتكارات نانوتكنولوژي در نوع خود معرفي شدند.

از جمله اين ابتكارات، ساخت نانوبلور YBCO بود كه در صنايع الكترونيك و ساخت ابررساناها كاربرد دارد و يك گام ارزشمند براي توسعه فناوري نانو در كشورمان بود.

كاهش دادن ميزان مواد سمي موجود در نانوخاك ها نيز از جمله ديگر دستاوردهاي علمي پژوهشگران ايراني بود كه امروزه استفاده از اين محصول نوبنياد ساخت داروهاي شيميايي را ممكن مي سازد. نانوخاك ها در صنايع بسياري كاربرد دارند كه پليمرسازي و داروسازي از جمله آنهاست.

اما يكي از جالب ترين دستاوردهاي پژوهشگران دانشگاهي كشورمان، ايجاد امكان تشخيص زودهنگام بيماري آلزايمر به كمك فناوري نانو است.

آلزايمر كه يك بيماري آزاردهنده مغزي است و شيوع آن در دهه هاي اخير نيز گسترش فراواني يافته است، با از دست رفتن حافظه كوتاه مدت شروع مي شود و كاهش يافتن سرعت عملكرد افراد، از بين رفتن قدرت حفظ اطلاعات، افسردگي و بيماري هاي روحي و در بسياري از موارد مرگ در ميانسالي را به همراه دارد.

براساس آخرين تحقيقات پژوهشگران ايراني كه نتايج آن در مجله Journal of Alzheimer,s Disease نيز به چاپ رسيده، از تست هاي بيوماركر و نانوسنسورهاي تشديد سطح پلاسمون (LSPR) به عنوان دو روش براي تجزيه و تحليل مايع اسپينال مغزي (CSF) در بيوماركرهاي آلزايمر نام برده شده است كه هرچند امكان درمان آلزايمر را به وجود نمي آورند، اما يك شناساگر نانوهوشمند در اختيار پزشك و محقق قرار مي دهند تا از اين طريق درصد امكان ابتلا به فراموشي يا آلزايمر را تشخيص دهند.

توليد رگ مصنوعي نانوساختار توسط يكي ديگر از مراكز تحقيقاتي بن ياخته ها در ايران نيز از جمله جديدترين و جالب ترين دستاوردهاي دانشمندان ايراني در ماه هاي اخير بود كه بر اساس آن، امكان پيوند زدن رگ هاي مصنوعي به بافت هاي آسيب ديده بدن موجودات زنده فراهم شده و رگ اصلي گردن گوسفندي كه از 9 ماه قبل با يك نانورگ مصنوعي تعويض شده و بر اساس آخرين اكوي گرفته شده همچنان به خوبي كار مي كند، نمونه موفقيت آميز اجراي اين طرح تحقيقاتي بر روي يك موجود زنده و سالم است.
جمعه 12 مهر 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: شبکه خبر]

[مشاهده در: www.irinn.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 410]