موزه قاجار؛ چشم به راه تماشا

واضح آرشیو وب فارسی:فان پاتوق: موزه قاجار؛ چشم به راه تماشا

جام جم آنلاين: تبريز در دوران سلطنت پادشاهان و حكمرانان مختلف شاهد ايجاد بناها و آثار تاريخي بسيار ارزشمند بوده است. از جمله اين بناها كه بخصوص در دوره پادشاهان قاجار در اين شهر وليعهدنشين پديد آمدند عمارتهاي بسيار زيبا، دلنشين و فرحبخش ميباشد. يكي از باارزشترين بازماندههاي اين خانهها كه هنوز هم با صلابت و عظمت خاص و منحصربهفردش دل هر بينندهاي را به وجد آورده و زبان بازديدكننده را به تحسين خالق آن ميگشايد خانه اميرنظام گروسي است.

اين خانه بسيار زيبا در محله ششگلان كه يكي از محلات قديمي تبريز است واقع شده و در دوره ناصرالدين شاه قاجار و در زمان پيشكاري اميرنظام گروسي و توسط وي بنا شده كه امروز فقط قسمتي از اين بنا باقي مانده و متاسفانه بخشهاي ديگر آن تخريب شده است.

خانه اميرنظام در سال 1370 توسط سازمان ميراث فرهنگي خريداري شده و باتوجه به آسيبهاي جدي كه به بنا وارد شده بود با حفظ ويژگيهاي معماري بنا و شاخصهاي سنتي مورد بازسازي قرار گرفت و در ارديبهشت 85 پس از اتمام عمليات بازسازي به عنوان موزه قاجار مورد بهرهبرداري قرار گرفت.

ساختمان مانند ديگر ابنيه تاريخي و مهم تبريز مشتمل بر دو حياط اندروني و بيروني بوده كه به وسيله باغچهها و حوضهاي بزرگ تزئين شده است.

گچبريهاي نماي شمالي و جنوبي، آيينهكاريها و گچبريهاي تالارهاي داخلي و طنبيها نيز به زيبايي مجموعه ميافزايد.در زيرزمين خانه حوض خانه وسيعي وجود دارد كه يكي از زيباترين قسمتهاي بنا بوده و با وجود ستونهاي استوار و آجركاري سقف و هواي مساعد و دلپذير چشم را نوازش ميدهد.

اين موزه شامل يازده تالار با عناوين تالار بافته، تالار چيني، تالار فلزات، تالار خاتم، تالار سنگ، تالار آبگينه، تالار سكه، تالار موسيقي، تالار اسلحه، تالار معماري و شهرسازي و تالار رجال بوده كه هنرهاي مختلف آن دوران را به نمايش گذاشته است.

از اشياي مهم و منحصربهفرد موزه قاجار ميتوان به لباس تشريفات حاج محمدحسين حاجعليلو (سردار عشاير)، خمره چيني نقش برجسته، انواع ظروف زيبا و قديمي چيني مربوط به دوره قاجار، نمونههاي ارزشمندي از آثار موسيقي چون سه تار، گرامافون، پيانو و ... اشاره كرد. از آنجا كه دوران قاجار با جنگهاي مختلفي نيز همراه بوده بازديدكنندگان با وارد شدن به تالار اسلحه ميتوانند داستانهاي تاريخي دوره قاجار و جنگهاي تلخ آن دوره را به ياد آورند.

در تالار سنگ اين موزه كتيبه مرمري تاريخي و كهن بسيار باارزش مربوط به يادبود بازسازي تبريز بعد از زلزله مهيب و ويرانگر شهر در سال 1193 ه.ق و سنگ يادبود تاجگذاري مظفرالدين شاه قاجار در دل ديوار طبقه زيرين نگهداري ميشود.

وجود نقشه باارزش و قديمي ايران در دوره قاجار و دارالسلطنه تبريز در تالار معماري و شهرسازي موزه قاجار و نيز تنديسهاي زيبايي از عباس ميرزا نايب السلطنه، اميركبير، ميرزا محمدخان اميرنظام زنگنه، اميرنظام گروسي به همراه تعدادي از اصل فرامين دولتي و دستورات اخذ ماليات و ميزان آن در تالار فرامين ، افراد و اسناد مهم دوره قاجار را معرفي ميكند.

در تاريخ آمده است حسنعليخان اميرنظام صاحب اين عمارت منحصربهفرد كه از افراد سرشناس و صاحب نفوذ دوران خود بوده به مدت 64 سال بهطور متوالي در سطوح مختلف سياسي و نظامي ايران خدمت كرده بود.

به همين دليل وي جزو رجال نفوذي و كارگزار دوره دوم ناصري است كه با درك عميق از تجددخواهي و برداشت نوين در اداره مملكت توانست به اقداماتي دست زند كه شرايط مساعد را براي گسترش تفكر نوخواهي و تحولات اجتماعي فراهم آورد، اما عليرغم اين همه خدمت به دربار، زماني كه ماموريت يافت مردم آذربايجان را قتل عام كند سرباز زد و به تبعيد در كرمان محكوم شد و همانجا از دنيا رفت.و امروز خانهاي كه او بنا نهاد به همراه آثار و اشياي ارزشمند دوران قاجار آماده پذيرايي از گردشگران و بازديدكنندگان ميباشد تا گوشهاي ديگر از فرهنگ و هنر اين سرزمين كهن را به علاقهمندان معرفي كند.

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: فان پاتوق]

[مشاهده در: www.funpatogh.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 219]