جايگاه عقل و تعقل در مباني تفكر شيعه بررسي شد

واضح آرشیو وب فارسی:خبرگزاري قرآني ايران: جايگاه عقل و تعقل در مباني تفكر شيعه بررسي شد
گروه انديشه: مقاله «جايگاه عقل و تعقل در مباني تفكر شيعه»، نوشته «علي‌احمد ناصح» و «نانسي ساكي» در آخرين شماره از فصل‌نامه تخصصي «شيعه‌شناسي» منتشر شده است.
به گزارش خبرگزاري قرآني ايران (ايكنا)، هدف كلي اين مقاله تبيين اين معناست كه انديشه عقلاني و برهاني در مباني تفكري شيعه از چه جايگاهي برخوردار است، و تفكر عقلاني شيعه داراي چه سنخ منابعي است و آن منابع كدامند؟ چه عواملي سبب پيدايش و گسترش تفكر فلسفي شيعه شده است؟ و آيا در ميان انديشمندان شيعي، در پاسخ به پرسش‌هاي پيشين، وفاق كامل وجود دارد يا خير؟

مؤلفان در مورد ضرورت تعقل و اهميت آن مي‌نويسند: نگاه قرآن به واژه عقل بسيار قابل توجه است. كلمه عقل و مشتقات آن در قرآن كريم با چهار صيغه عقلوه (يك بار)، يعقلون (23 بار)، تعقل (يك بار)، و تعقلون (24 بار) مجموعا 49 بار به كار رفته است كه نشان از اهميت فكر و تعقل در مباني تفكر شيعه دارد.

به زعم نگارندگان، انسان از نعمت بزرگي به نام نيروي عقل و انديشه برخوردار است كه اين موهبت، او را از ساير موجودات ممتاز كرده است. در مقايسه با ساير اديان، اسلام بيشترين اهميت و ارزش را براي عقل و انديشه قائل شده است و عقل و شرع را مكمل هم و رابطه آن‌ها را دوسويه و هماهنگ مي‌داند.

نويسندگان برآنند كه فراخواني قرآن مجيد به تعقل و انديشيدن استدلالي منطقي از موضوعاتي است كه در بسياري از آيات الهي با گونه‌هاي متفاوتي به صراحت بيان شده است، به شكلي كه هيچ تأويلي را نمي‌پذيرد، از اين رو در احاديث معصومين(ع) توجه خاصي به اين مسئله شده است، بنابراين در ديدگاه عالمان بزرگ شيعه، انديشه عقلاني و برهاني جايگاه بسيار والايي دارد و منابع شيعه در اين زمينه گوياي جايگاه ويژه عقل در مباني تفكري آنان است.

در بخش نتيجه اين جستار مي‌خوانيد: آن‌چه در اين پژوهش آمده، بياني روشن از جايگاه عقل و تعقل در مباني تفكر شيعه است و اين‌كه اين جايگاه به وضوح اهميت عقل را نزد ائمه معصومين(ع)، وحي و مكتب شيعه تبيين مي‌كند و در وهله دوم، منابع تفكر عقلاني شيعه را بيان كرده، نشان مي‌دهد در ميان اين منابع سه‌گانه يا چهارگانه مكتب شيعه، در اصول كلي دين تعارضي پيدا نخواهد شد و به عبارت ديگر، هر چند وحي (قرآن ـ اخبار) معيار و ميزاني براي موادي (تأييدكننده) برهان و عرفان است، اما اين بدان معنا نيست كه برخي موارد برهان عرفان قطعي و يقيني، با وحي متعارض بوده، در تعارض اين دو، تقد وحي باشد، بلكه بدين معناست كه در حكمت شيعي، وحي قطعي، گاه با برهان علمي و كشف يقيني معارض نبود، بلكه معاضد هم هستند و از هماهنگي مستحكم و منطقي برخوردارند.

آخرين شماره از فصل‌نامه تخصصي «شيعه‌شناسي» به صاحب امتيازي مؤسسه شيعه‌شناسي، مدير مسئولي محمود تقي‌زاده داوري و سردبيري سيدرضا مؤدب وارد بازار نشر شد.
شنبه 6 مهر 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: خبرگزاري قرآني ايران]

[مشاهده در: www.iqna.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 4799]