ركود اقتصاد جهان و بدهي 2تريليون دلاري آمريكا علايم هشدار دهنده

واضح آرشیو وب فارسی:کيهان: ركود اقتصاد جهان و بدهي 2تريليون دلاري آمريكا علايم هشدار دهنده
اقتصاد جهان از اواسط سال 2006 با شروع ورشكستگي مؤسسات مالي و صنعت ساختمان سازي آمريكا وارد دوران ركود شد.
افت رشد اقتصادي آمريكا در سه ماهه چهارم سال ميلادي 2006، رشد معتدل اقتصادي در اروپاي غربي و رشد اندك اقتصاد ژاپن، علايم هشداردهنده اي را به سياستگزاران و برنامه ريزان اقتصادي در كشورهاي مختلف، نشان داد؛ مجامع پولي و مالي بين المللي، از جمله صندوق بين المللي پول و بانك جهاني كه در اصل بازوان مالي نظام جهان گستر آمريكا به حساب مي آيند نسبت به اين علايم بي تفاوت نبودند، اما آنها هم نتوانستند به موقع تدابيري را براي جلوگيري از اين روند اتخاذ كنند و كشورهاي جهان را نسبت به اجراي به هنگام اين راهبردها تشويق نمايند.
از سوي ديگر تصميم سازي ها در ميان كشورهاي صنعتي از جمله در اجلاس سران هفت كشور جهان و نيز نشست هاي اتحاديه اروپا و يا سازمان همكاري اقتصادي آسيا- اقيانوس آرام (اپك)، با توجه به علايم هشداردهنده ركود اقتصادي، صورت نگرفته است. در همين حال واكنش مردم جهان نسبت به نشست هاي اخير سران كشورهاي عضو سازمان جهاني تجارت (WTO) از نشست سياتل (آمريكا) به بعد، اعتراض آميز بود، زيرا كه روند جهاني شدن، مشكلات كارگري و زيست محيطي را پيش روي ملت ها نهاده است. در اين نشست ها نيز تصميمات مؤثر در خصوص روند ركود اقتصاد جهاني اتخاذ نگرديده است. بروز حملات تروريستي 11 سپتامبر به برج هاي دوقلوي مركز تجارت جهاني در نيويورك و ساختمان وزارت دفاع آمريكا در واشنگتن، نگراني هاي وسيع تري را به دنبال داشت و روند ركود اقتصادي كه تقريبا از يك سال قبل آغاز شده بود، را تسريع كرد. از آنجا كه آمريكا در سال هاي اخير، جايگاه سرمايه گذاري امن در جهان معرفي شده و سيل عظيمي از سرمايه هاي خارجي را در بازارهاي مالي خود جذب كرده بود، حملات تروريستي، آثار رواني گسترده اي را در ميان فعالان اقتصادي و به ويژه جامعه سرمايه گذاري بين المللي به جا نهاد. اقتصاد آمريكا در سال هاي 1999 و 2000 ميلادي بيش از 2تريليون دلار سرمايه خارجي را جذب كرده بود كه اين رقم معادل بدهي هاو تعهدات خارجي اين كشور است.
مي توان پيش بيني كرد كه ركود اقتصاد جهاني به مراتب آثار نگران كننده تري را در بين كشورهاي جهان بر جاي خواهد گذاشت، زيرا تقاضا براي نفت خام، تابعي از رشد اقتصادي جهان است.
بااين حال ركود اقتصادي د رجهان باعث گرديد تا در بازار فلزات نيز ركود و تورم به صورت مشهودي بروز كند؛ به صورتي كه با افزايش تقاضا در بازار جهاني فولاد عملا سرمايه لازم براي سرمايه گذاري در ساخت كارخانه ها تحقق نيافت؛ و در عمل تعادل عرضه و تقاضاي بازار بهم ريخت و در نتيجه قيمت ها براساس آن چه عنوان شد آنقدر رشد كرد كه عملا ركود بر بازار جهاني فولاد سايه انداخت.
در حال حاضر بسياري از كشورهاي متحد آمريكا تمامي تلاش خود را به خرج مي دهند تا از وضعيت كنوني خارج شوند ولي آمار و ارقام موجود در معادلات اقتصادي گواه اين امر است كه تغيير اين مهم كار ساده اي نيست و احتياج به مجموعه اي از شرايط خاص دارد تا در آينده بتواند بر ركود جهاني چيره شود.
بي ترديد ركود جهاني اقتصاد اثر خود را بر اقتصاد منطقه و ديگر كشورها به جاي خواهد گذاشته و اين تأثيرات امروز در كشور عزيز ما ايران نيزهويدا گشته است.
ركود تورمي در اقتصاد كشورها
با گسترش روابط اقتصادي ملل جهان از اوايل قرن گذشته تاكنون، بارها شاهد ركودهاي عميق اقتصادي در سراسر دنيا بوده ايم.
دوران هاي ركود و رونق كه در ساختار اقتصاد سرمايه داري، امري پذيرفته شده و تاحدودي غيرقابل اجتناب است، آثار منفي و مثبت خود را نه تنها بر زندگي ملل پيشرفته كه سهم عظيمي در تجارت جهاني دارند، بلكه بر زندگي مردم در كشورهاي درحال توسعه كه اغلب اقتصادهاي تك محصولي دارند، برجاي نهاده است.
دوران رونق اقتصادي، همواره با نرخ هاي رشد بالاتر در توليد ناخالص داخلي، افزايش فرصت هاي اشتغال و فشارهاي تورمي ناچيز همراه بوده است و برعكس در دوران ركود، رشد توليد ناخالص داخلي كاهش مي يابد يا به طوركلي ازبين مي رود و بيكاري گسترش مي يابد. قدرت خريد مردم تقليل يافته و رفاه و گاهي بهداشت آنها به خطر مي افتد.
در نيمه اول قرن بيستم نيز با پديده «ركود تورمي» دراقتصاد آشنا شديم.
در دوران ركود تورمي، اقتصاد از يك سو با افت نرخ رشد توليد ناخالص داخلي مواجه است و از سوي ديگر به لحاظ رشد نقدينگي و پايه پولي، نرخ هاي بهره كارآمدي خود را ازدست مي دهند و فشارهاي تورمي نيز مشاهده مي شود. هرقدر مناسبات اقتصادي ميان كشورها (نقل وانتقال كالا، خدمات و سرمايه) گسترش يافته و پيچيده تر مي شود، متناسب با آن سرايت بحران هاي اقتصادي از يك كشور به ديگر كشورها تسريع مي گردد.
بدون ترديد به گل نشستن اقتصاد غول نظام جهاني سرمايه در بستر مناسبات و روابط اقتصادي جهان تأثير مستقيم خود را بر كشورها و يا به عبارتي شركاي دست اول آمريكا وارد كرد و تأثيرات اين ركود آنقدر پيش رفت تا سراسر بازار جهاني را دربرگرفت.
با شروع دوران جهاني شدن اقتصاد و يا با نگاه كشورهاي استكباري (جهاني سازي) سرايت بحران هاي اقتصادي (دوره هاي ركود) نيزافزايش يافته و خود مي تواند تهديدي جدي عليه روند جهاني شدن به حساب آيد.
باتوجه به آثار سوء ركود اقتصادي در كشورهاي پيشرفته وسرايت آن به جوامع درحال توسعه، ضرورت دارد كه راهكارهاي مناسب براي مقابله با اين روند روبه گسترش اتخاذ گردد، تا جوامع يادشده ازجمله كشور ما كه نيازمند توسعه همه جانبه است، بتوانند تاحدودي از اثرات اين خطر جدي درامان بماند.
سقوط گريزناپذير شاخص هاي سهام
بحران اعتبارات رهني آمريكا نخستين موجي بود كه ضربه زدن به اقتصاد جهاني را آغاز كرد و پس از آن چهار عامل نيرومند ديگر تخريب كامل اقتصاد جهاني را به عهده گرفته اند.
يكي از اين عوامل روشن سقوط گريزناپذير شاخص هاي سهام در بازارهاي جهاني است. پيش بيني ها نويد نتايج خوشايندي را درسال 2007 داده بود كه اين امر هيچ وقت تحقق پيدا نكرد.
دومين نشانه سياه افزايش بهاي مواد اوليه است كه مهمترين آنها نفت است.
پيش از اين نيز در قرن بيستم افزايش مواد اوليه موجب شكل گيري يكي از بزرگترين بحران هاي اقتصادي شده بود كه نرخ تورم را به طور چشمگيري بالا برد.
سومين عامل وقوع بحران افزايش شديد قيمت طلا در بازارهاي جهاني است.
اما درنهايت بايد به عامل چهارم پرداخت كه سه عامل ديگر موجود نيز متأثر ازآن هستند؛ سقوط ارزش دلار.
ارزش دلار براي مدت زماني طولاني است كه از كنترل خارج شده است. اقتصاد آمريكا كه حرف اول را در اقتصاد جهاني مي زند، در مارپيچي مخوف گرفتار شده است.
طي سال ها هزاران دلار وارد بازار شده است. چرا؟ براي آنكه به شهروندان اجازه مصرف و قدرت خريد اعطا شود و نتيجه آن مي شود كه هم اكنون رودرروي ماست. درنهايت روزي فرامي رسد كه همه چيز به صفر مي رسد و امروز همان روز است. زمان آن رسيده است كه اقتصاد تنبيه شده آمريكا بايد توجه بيشتري براي رويارويي با مشكلات به كار بگيرد.
مسئولان اقتصادي نيز دچار سرگيجه شده اند. آنها سعي دارند با كاهش نرخ بهره و تزريق نقدينگي به بازار مانع از بروز فاجعه شوند. از اين رو هرروزه شاهد برنامه هاي اقتصادي چندميلياردي آنها هستيم كه مشكلي را نيز حل نمي كند.
محمدصادق چيت ساز
سه شنبه 2 مهر 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: کيهان]

[مشاهده در: www.kayhannews.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 195]