جايگاه نوين آفريقا در ديپلماسي تركيه

واضح آرشیو وب فارسی:اطلاعات: جايگاه نوين آفريقا در ديپلماسي تركيه

* اشاره:‌

تركيه از سال 2005 گسترش روابط با كشورهاي آفريقايي را به طور جدي‌تري در دستوركار روابط خارجي خود قرار داده است. مقامات تركيه سال 2008 را نيز سال تعميق روابط با آفريقا اعلام كرده‌اند. بحران جاري در اقتصاد جهاني هم انگيزه جديدي را براي ترك‌ها درجهت گسترش روابط با آفريقا فراهم كرده است.‌

اين مقاله به بررسي سياست گرايش به آفريقا از سوي تركيه مي‌پردازد:‌

***

روابط تركيه با كشورهاي آفريقايي از پيشينه‌اي طولاني و تاريخي برخوردار است كه اين قدمت بيشتر به روابط با شمال آفريقا مربوط مي‌شود، اما گسترش مناسبات اين كشور با ساير مناطق قاره آفريقا، طي دهه گذشته در دستور كار قرار گرفته است.‌

حاكميت عثماني، كشورهاي مصر، ليبي، الجزاير و تونس را در برمي‌گرفت. مراكش در دورترين قسمت شمال‌غربي قاره آفريقا، تنها كشور در شمال آفريقا و همچنين تنها كشور جهان عرب است كه از سوي امپراطوري عثماني مورد هجوم و تسخير قرار نگرفت.‌

روابط تركيه و مصر به قرن نهم ميلادي بازمي‌گردد. در زمان حاكميت تركان عثماني و از قرن شانزدهم ميلادي روابط تركان با مصر و اتيوپي نزديك‌تر شد. به ويژه در مورد مصر مي‌توان گفت كه ترك‌ها و مصري‌ها در دوراني از تاريخ داراي اشتراكات فرهنگي برجسته‌اي بوده‌اند و ارتباطات خانوادگي و روابط عاطفي نزديك بين دو طرف برقرار بوده است. تاريخ روابط تركان و اتيوپي هم به دوران حاكميت عثماني در 1557 ميلادي مي‌رسد.‌

تركيه در سال 1998 استراتژي جديدي را به عنوان سياست گشايش به سوي آفريقا تصويب و هدف آن را توسعه هر چه بيشتر روابط سياسي و اقتصادي و فرهنگي با كشورهاي آفريقايي اعلام كرد.‌

سياست جديد تركيه مبني بر گرايش به سوي آفريقا، بيش از همه توسعه مناسبات با شاخ آفريقا و آفريقاي مركزي و غربي را مدنظر داشته و از زمان اعلام آن، سفرهاي متعددي توسط مقامات ترك و آفريقايي انجام و اسناد همكاري در زمينه‌هاي مورد علاقه طرفين به ويژه در زمينه‌هاي اقتصادي و تجاري به امضا رسيده است.‌

روابط سياسي‌

تركيه به طور سنتي روابط خوبي با قاره آفريقا داشته است و در حال حاضر 12 سفارتخانه و 23 كنسول افتخاري در اين قاره دارد.‌

در چارچوب كه در سال 1998 اعلام شد، تركيه اميدوار است كه روابط سياسي -- اقتصادي و فرهنگي با كشورهاي آفريقايي را توسعه بيشتري ببخشد و در اين راستا در نظر دارد با گشايش 19 سفارتخانه جديد طي دو سال آينده در كشورهاي آفريقايي، روابط خود را با قاره سياه تقويت نمايد. 10 سفارت تركيه تا پايان سال 2008 در كشورهاي تانزانيا، غنا، كامرون، نيجر، چاد، مالي، آنگولا، اوگاندا، ماداگاسكار و موزامبيك گشايش خواهد يافت.‌

تركيه به منظور توسعه هر چه بيشتر روابط با قاره آفريقا، سال 2005 را به عنوان سال آفريقا اعلام كرد و در 12 آوريل 2005 به عنوان عضو ناظر در اتحاديه آفريقايي پذيرفته شد. سفارت تركيه در آديس‌آبابا به عنوان نماينده اكرديته تركيه در اتحاديه آفريقايي تعيين گرديد. در آ‌خرين اجلاس سران اتحاديه كه در ژانويه 2008 در آديس‌آبابا برگزار شد، تركيه به عنوان شريك استراتژيك معرفي شد.‌

تركيه در سال تحصيلي 2008-2007، حدود 350 بورسيه به دانشجويان آفريقايي اختصاص داده است. برخي سازمانهاي غيرانتفاعي و موسسات آموزشي نيز در اين زمينه فعال هستند. بانك توسعه اسلامي در زمينه تبادل دانشجو نقش كليدي دارد و در واقع بورس‌ها از طريق اين بانك در اختيار كشورهاي آفريقايي قرار مي‌گيرد.‌

در كنار اين اقدامات بايد به فعاليت مدارس و مراكز فرهنگي تركيه در آفريقا و نقش مهم آنها در ايجاد زمينه‌هاي شناسايي طرفين از يكديگر اشاره نمود. اين مدارس و مراكز توسط بنيادهاي خصوصي كه توسط تجار و سرمايه‌داران ترك تاسيس شده‌اند، اداره مي‌شوند. مدارس تركيه در اتيوپي، تانزانيا و غنا از جمله اين مدارس هستند.‌

دفتر برنامه‌ريزي و هماهنگي وابسته به آژانس همكاري و توسعه بين‌المللي تركيه ‌‌TICA اولين بار در سال 2005 در آديس‌آبابا و بعدا در سالهاي 2006 و 2007 در خارطوم و داكار گشايش يافت. اين دفاتر از پروژه‌هاي توسعه در مناطق مذكور حمايت مي‌نمايند. تاكنون ‌‌TICA پروژه‌هاي مختلفي را در اين كشورها اجرا كرده است كه از جمله آنها برگزاري دوره‌هاي كوتاه‌مدت در زمينه‌هاي مختلف براي كارشناسان بوده است.‌

تركيه 5/7 ميليون دلار وام از طريق سازمانهاي بين‌المللي همانند سازمان بهداشت جهاني، برنامه جهاني غذا و صليب سرخ جهاني به كشورهاي آفريقايي كمك كرده است تا اين كشورها قادر به كاستن از اثرات منفي پيامدهاي ناشي از بلاياي طبيعي گردند.‌

تركيه با اعزام تعدادي نيروي پليس در قالب دفتر جامع سازمان ملل در سيرالئون ‌‌‌(UNAMSIL)، نمايندگي سازمان ملل در جمهوري دموكراتيك كنگو ‌‌ ‌‌(MONUCIVPOL)، نمايندگي سازمان ملل در سودان ‌‌‌(UNMIS)، عمليات سازمان ملل در ساحل عاج ‌‌‌(UNOCI)، نمايندگي سازمان ملل در ليبريا ‌‌‌‌(UNMIL) و عمليات سازمان ملل در بروندي ‌‌‌‌(ONUB) در كشورهاي مذكور حضور دارد. ستاد كل ارتش تركيه نيز در نظر دارد در چارچوب سازمان وحدت آفريقا، تعدادي از افسران ارشد خود را به اتيوپي اعزام نمايد.‌

پروازهاي شركت هواپيمايي تركيه از 22 آوريل 2006 به مقاصد آديس‌آبابا و خارطوم راه‌اندازي شد. پروازبه لاگوس و ژوهانسبورگ هم از 27 ژوئيه 2006 و 17 سپتامبر 2007 برقرار گرديد.‌

به منظور توسعه هرچه بيشتر روابط با كشورهاي آفريقايي، تركيه سومين همايش با عنوان را از 13 تا 15 مه 2008 در استانبول برگزار نمود و در خلال آن همچون دو همايش قبلي، راه‌ها و ابزارهاي مناسب براي توسعه روابط با آفريقا مورد بحث و تبادل‌نظر قرار گرفت.

گسترش روابط بازرگاني و اقتصادي‌

تركيه به منظور ورود به عرصه تجاري قاره آفريقا، برنامه‌اي را با عنوان اعلام و همايش وسيعي را با همين نام با حضور وزراء مقامات ارشد سياسي، اقتصادي و بازرگاني و ديگر افراد صاحب نفوذ كشورهاي آفريقايي برگزار مي‌نمايد. كنفدراسيون بازرگانان و صاحبان صنايع تركيه ‌‌‌‌(TUSKON) كه برگزاركننده اين همايش‌ها مي‌باشد، تاكنون سه همايش را در سال‌هاي 2006، 2007 و 2008 در استانبول در سطح گسترده‌اي برگزار كرده است. در هر يك از اين همايش‌ها تعداد زيادي از وزراء مقامات ارشد، تجار و روزنامه‌نگاراني از كشورهاي آفريقايي شركت نمودند. بنابر اعلام رسمي در همايش دوم از 39 كشور و در همايش سوم كه در مه 2008 برگزار شد، ميهماناني‌ از بيش از 45 كشور آفريقايي شركت داشتند كه در ميان آنها 20 وزير آفريقايي شركت داشتند.‌

هيات‌هايي از كشورهاي آنگولا، بنين، بوركينافاسو، الجزاير، چاد، جمهوري دموكراتيك كنگو، غنا، گينه استوايي، اريتره، اتيوپي، مراكش، ساحل عاج، آفريقاي جنوبي، كامرون، كنيا، كومور، ليبريا، مالاوي، موريس، موزامبيك، موريتاني، مصر، ناميبيا، نيجر، نيجريه، آفريقاي مركزي، سودان، تانزانيا، توگو، اوگاندا، سنگال و يمن در اين همايش‌ها شركت داشتند.

در دومين همايش معاون رئيس جمهوري كومور ايدي ناحيم، نخست‌وزير آفريقاي مركزي الي دوت، وزير خارجه گينه استوايي پاستور مايك اوندوبيل، وزير صنايع موريتاني راجشوار جيتاح، وزير انرژي نيجر فيدلس تاپگون،وزير مشاور دولت جمهوري آفريقاي مركزي عبدالكريم مكاسويا، وزير تجارت جمهوري آفريقاي مركزي روزالي، مولوگباما، وزير كشاورزي تانزانيا برهاني سعادت حاجي، وزير تجارت تانزانيا ساميا صلحو حسن، وزير صنايع و انرژي اوگاندا جانات موكاواي، وزير اقتصاد كامرون لوك ماگلوري امبارگا آتانگان، وزير تجارت و صنايع اتيوپي گيرما بيرو و وزير تجارت و صنايع اريتره جرجيس تكله ميكائيل شركت داشتند. در همايش سوم نيز هيات‌هايي از 45 كشور آفريقايي و از 20 كشور در سطح وزير شركت داشتند.

وزارت خارجه تركيه، معاونت تجارت خارجي، انجمن فرهنگي اجتماعي و اقتصادي تركيه - آفريقا ‌‌‌(AKSIAD)، آژانس همكاري و توسعه تركيه ‌‌‌(TIKA)، مجمع صادركنندگان تركيه ‌‌‌(TIM)، اتحاديه صادركنندگان تركيه، انجمن صادركنندگان فلزات و مواد معدني استانبول ‌‌‌‌(IMMIB) و انجمن صادركنندگان البسه و منسوجات استانبول ‌‌‌‌(ITKIB) در زمينه برگزاري اين همايش‌ها همكاري دارند.‌

سخنان كورشاد توزمن وزير تجارت خارجي تركيه كه به عنوان نماينده بخش دولتي تركيه در اين همايش‌ها حضور مي‌يابد، در مراسم افتتاحيه همايش دوم قابل توجه است. وي در سخنان خود گفت: حجم تجارت تركيه - آفريقا كه در سال 2003، 4/5 ميليارد دلار بود با 120 درصد رشد به 9/11 ميليارد دلار در پايان سال 2006 رسيده است و هدف ما افزايش حجم تجارت با آفريقا به 30 ميليارد دلار تا پايان سال 2010 مي‌باشد.‌

توزمن همچنين گفت: مجموع پروژه‌هاي پيمانكاري تركيه در آفريقا در پايان سال 2006 به ارزش 16 ميليارد دلار رسيده و تنها در سال 2006 ميزان پروژه‌هاي پيمانكاري تركيه در آفريقا 3/2 ميليارد دلار بوده است.‌

توزمن گفت: هدف ما كسب 10 ميليارد دلار پروژه‌هاي پيمانكاري در قاره آفريقا طي سه سال آينده مي‌باشد.

توزمن اضافه كرد: در زمينه سرمايه‌گذاري، شركت‌هاي ترك به ارزش 500 ميليون دلار در بخش‌هاي مختلفي از جمله نساجي، خودرو، صنايع شيميايي، مواد غذايي، مصالح ساختماني، تجارت و حمل و نقل مشاركت داشته‌اند و تركيه در نظر دارد طي 6 سال آينده حجم سرمايه‌گذاري‌هاي خود را به 4 ميليارد دلار برساند.

موافقتنامه‌هاي همكاري اقتصادي و تجاري با كشورهاي مختلف آفريقايي از سال 2003 منعقد شده است. موافقتنامه‌هاي تجارت آزاد با 10 كشور آفريقايي از جمله مغرب، تونس و مصر صادركنندگان تركيه را قادر ساخته است كه در اين عرصه با كشورهاي اتحاديه اروپا در اين سطح به رقابت بپردازند.

سه شنبه 26 شهريور 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: اطلاعات]

[مشاهده در: www.ettelaat.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 212]