سید محمد بادکوبه ای

واضح آرشیو وب فارسی:سایت دانلود رایگان: میلاد نور
در سال (1285 هـ . ق) روستای آرام و زیبای «مشقطع»[1] از توابع باکو،[2] شاهد تولد طفلی مبارک در کانون گرم خانواده آقا میر جبار مصطفی یوف بود. میر جبار که فردی متدین و دیندار بود نام فرزندش را «سید محمد» نهاد.
تحصیلات
سید محمد در چنین خانواده ای پرورش یافت. وی در سنین کودکی قدم به مکتب خانه گذاشت و دروس مقدماتی را از اساتید محلی فرا گرفت. پس از آن با شور و شعف بسیار برای تکمیل تحصیلات، از طریق عشق آباد راهی مشهد مقدس گردید و ادبیات فارسی و عربی، فقه و اصول را در جوار مرقد مطهر حضرت ثامن الحجج ـ علیه السلام ـ آموخت و آن گاه با قدم هایی استوار و اراده ای پولادین عازم حوزه علمیه اصفهان شد. منطق، فلسفه و کلام را در مدت کوتاهی از استادان بزرگ حوزه علمیه اصفهان فرا گرفت و به مقام استادی رسید.[3]
حوزه علمیه نجف
سید محمد پس از تحصیل در اصفهان راهی عتبات عالیات عراق گردید و سال های متمادی از محضر استادان بزرگ حوزه کهن نجف، علوم معقول و منقول را فرا گرفت.
استادان
استادان بزرگوار ایشان عبارتند از:
1. حاج سید حسین بادکوبه ای (1293 ـ 1358 هـ . ق)
2. ملا فتح الله اصفهانی (1266 ـ 1339 هـ . ق)
3. سید ابوالحسن اصفهانی (1284 ـ 1365 هـ . ق)
4. ملا محمد کاظم آخوند خراسانی.
5. سید محمد کاظم یزدی طباطبایی (1248 ـ 1337 هـ . ق)
بازگشت به بادکوبه
آیه الله بادکوبه ای پس از تحصیل و رسیدن به مدارج عالی علمی به شهر بادکوبه بازگشت. بازگشت ایشان به بادکوبه هم زمان بود با حکومت تزاری روسیه بر سرزمین آذربایجان. حکومت تزاری روسیه بر سرزمین آذربایجان. حکومت تزار در نتیجه جنگ های تجاوز کارانه و تحمیل معاهده های گلستان و ترکمن چای بر ایران، شهر های دربند، باکو، شیروان، شکی، گنجه، لنکران، نخجوان و بخش جنوبی تالش را از این کشور جدا و به سرزمین های خود ملحق نمود. آیه الله بادکوبه ای با وجود سخت گیری ها و آزار و اذیت های موجود، به تبلیغ احکام الهی و ترویج شریعت نبوی پرداخت.[4]
تأسیس حوزه علمیه
مجاهد نستوه، آیه الله بادکوبه ای در طول سالیان دراز، خدمات شایانی به جهان اسلام نمود. ایشان با وجود فشار و سخت گیری های ضد دینی بلشویک ها، شروع به تأسیس حوزه علمیه نمود و شاگردان مستعدی پرورش داد.[5] علامه امینی در مورد ایشان می گوید: «از خدمات علامه سید محمد (بادکوبه ای) یکی تأسیس دانش سرای دینی بود که تعداد زیادی دانشجو داشت و خود در آن تدریس می کرد و علی رغم حمله ضد دینی بلشویکها رونق روز افزون یافت.»[6]
تبعید به سیبری
در سال (1936 م) جمهوری آذربایجان به اتحاد جماهیر شوروی پیوست. در خلال این سال ها آزار و اذیت مسلمانان افزایش یافت و بسیاری از مساجد، اماکن مذهبی و مدارس علمیه تخریب گردید. حکومت وقت بسیاری از مخالفین دولت و مبارزین را یا کشت و یا تبعید شدند. فقیه مبارز آیه الله بادکوبه ای در نتیجه ترویج تعالیم الهی و نشر معارف اسلامی و افشای ماهیت رژیم کمونیستی به مدت پانزده سال با اعمال شاقه به سیبری[7] غربی تبعید شد. ایشان در مدت تبعید هر روز به همراه زندانیان دیگر به مقدار معین به حفر کانال می پرداخت. اما در اثر همکاری و علاقه دوستداران خود، مدت مذکور در طول پنج سال سپری گردید.[8] خود معظم له در مورد همکاری زندانیان می گوید: «هر زندانی روزانه چند بیل خاک بر می داشت و می گفت: «بودا آخوند آقانین پاییدی»[9] ایشان با سپری نمودن ایام تبعید به بادکوبه بازگشت و فعالیت های خود را از سر گرفت.
اتهام
با گسترش فعالیت های سیاسی و فرهنگی آیه الله بادکوبه ای مخالفان نتوانستند بار دیگر وجود وی را نادیده بگیرند و این بار به اتهام همکاری با حزب مساوات[10] به مدت نه ماه در زیر زمین مخوف سازمان اطلاعات شوروی زندانی شد؛ اما پس از مدتی تبرئه و آزاد شد.[11]
هجرت به اردبیل
بعد از آزادی از زندان دوستان وی وسایل سفر ایشان و خانواده اش را به اردبیل فراهم نمودند. ایشان هم زمان با حکومت رضا خان وارد اردبیل گردید و فعالیت های خویش را آغاز نمود. معظم له در مدت اقامت دو ساله در اردبیل در خانه خویش شروع به تدریس و تربیت طلاب کرد[12] وی در یکی از مساجد معروف اردبیل به نام مسجد «سرچشمه» به اقامه نماز جماعت می پرداخت.[13]
تبعید به تبریز
در پی اجرای سیاست های غربی رضاشاه، حضرت آیه الله بادکوبه ای به مخالفت و اعتراض برخاسته و در نتیجه به تبریز تبعید می گردد و به اجبار در مدرسه طالبیه اقامت می گزیند. اقامت اجباری وی در مدرسه طالبیه با وساطت برخی از دوستان، از جمله آقای احمد وهاب زاده و آقای سطوه السلطنه پایان و ایشان در منزل خویش در تبریز سکنی می گزیند.[14]
همگان با امام
مجاهد عالی قدر حضرت آیه الله بادکوبه ای از آغاز نهضت امام خمینی در سال 1342 ش. در ردیف روحانیون مبارز قرار گرفته و حمایت و پشتیبانی خویش را از حرکت های انقلابی حضرت امام اعلام داشت.[15] این عالم بزرگ با سخنرانی های شیرین و جذاب خود در آگاهی مردم تبریز نقش اساسی داشت.
مبارزه با انجمن های ایالتی و ولایتی
با تصویب انجمن های ایالتی و ولایتی و تبدیل قسم به قرآن به قسم به کتاب آسمانی و دخالت زنان در انتخابات و حذف قید اسلام، حضرت آیه الله بادکوبه ای در کنار جامعه روحانیت آذربایجان در تاریخ (12/8/1341) با ارسال تلگرافی به آیه الله حاج سید محمد بهبهانی خواستار لغو این تصویب نامه شدند.
دشمنی با اسرائیل
پس از جنگ شش روزه بین اعراب و اسرائیل در خرداد ماه سال 1346 حضرت آیه الله بادکوبه ای تلاش و فعالیت خویش را علیه اسرائیل آغاز نمود. در این زمینه از سوی علمای قم اعلامیه ای در جهت حمایت از اعراب و لزوم جمع آوری کمک های مادی برای آسیب دیدگان و آوارگان فلسطینی صادر شد. فقیه مبارز حضرت آیه الله بادکوبه ای همراه آیات عظام سید ابوالفضل خسروشاهی، سید مرتضی مستنبط غروی، سید کاظم موسوی شبستری و شهید سید محمد علی قاضی طباطبایی، با صدور اعلامیه ای در تبریز، برای کمک به آوارگان مسلمان فلسطینی مساعدت و یاری خواستند. متن اعلامیه چنین است:
بسم الله الرحمن الرحیم
برادران ایمانی، به منظور کمک به برادران مسلمان آسیب دیده، بازماندگان مقتولین در راه دفاع از حریم مقدس اسلام که از طرف حضرات آیات عظام و مراجع تقلید که اعلام فرموده اند، امید است اهالی محترم آذربایجان از مساعدت دریغ نفرموده از کمک به برادران اسلامی به حساب شماره یک بانک صادران شعبه قم از تادیه وجه خود داری نفرمایند که عنده الله مأجور خواهند شد.[16]
نشون آقا
مرحوم آیه الله بادکوبه ای عالمی متقی، زاهدی پرهیزگار و مجاهدی فداکاری بود. ترکی را به لهجه قفقازی صحبت می نمود و به جای کلمه «نه ایچون» یعنی چرا؟ از کلمه «نشون» استفاده می کرد. به همین دلیل در تبریز «نشون آقا» شهرت داشت.[17]
تجلیل از علما
ایشان برای مراجع تقلید و عالمان بزرگوار، علاقه و احترام خاصی قائل بود و از آنان تجلیل می نمود. همیشه از آیه الله حاج میرزا فتاح شهیدی یاد می کرد و می فرمود: «تبریز بعد از آیه الله العظمی حاج میرزا صادق آقا مجتهد بک مجتهد دیده است و آن هم آقا میرزا فتاح است و بس.»
همچنین با آیه الله شهید حاج میرزا محمد علی قاضی طباطبایی رفیق بود. هر وقت آن مرحوم از تبعید بر می گشت دو ـ سه روز به بعد به منزل ایشان می رفت و ساعت ها با هم در خلوت صحبت می کردند.[18]
نماز و منبر
معظم له در کنار کارهای سیاسی، علمی و اجتماعی، صبح و شام در مسجد «ویجویه» (ورجی)، و ظهر ها در مسجد بازار کفاشان[19] نماز جماعت اقامه می کرد.[20] روزهای جمعه منبر می رفت و قرآن را در دست گشوده و از روی آن می خواند و تفسیر و موعظه می کرد. خود می گریست و دیگران را می گریاند.[21]
یادگار ها
آن فقیه بزرگ علاوه بر تربیت شاگردانی چون: آیه الله سید مهدی دروازه ای[22] و استاد میرزا عمران علیزاده[23] و حاجی میرزا علی اکبر برازنده، آثار گرانبهایی نیز به جای مانده است که از جمله آن ها می توان به حاشیه بر عروه الوثقی و حاشیه بر شرح تجرید علامه حلی اشاره کرد که هنوز به چاپ نرسیده اند.[24]
کتابخانه
عالم ربانی آیه الله بادکوبه ای کتابخانه بزرگی داشت که حاوی کتاب های نفیس چاپ و خطی بود. بنا بر وصیت آن فقیه بزرگوار همه کتاب هایش به کتاب خانه بزرگ حضرت آیه الله العظمی سید شهاب الدین مرعشی نجفی در قم انتقال یافت و هم اکنون در آن گنجینه بزرگ نگه داری می شود.[25]
به سوی ابدیت
سرانجام این عالم ربانی و مجاهد نامدار پس از سال ها خدمت به اسلام و مسلمین و تحمل رنج ها، شکنجه ها و سختی ها، روز سه شنبه، هفتم جمادی الآخر (1389 هـ . ق) برابر با تیرماه (1348) جان به جان آفرین تسلیم نمود و روح پاکش در ملکوت اعلی جای گرفت. پیکر پاک این فقیه اهل بیت ـ علیهم السلام ـ پس از تشییع باشکوه توسط ده ها هزار نفر، در وادی رحمت شهرستان تبریز به خاک سپرده شد.[26] رحمت و رضوان الهی بر او باد.
[1]. مشقطع در تلفظ کنونی «مشتقا» خوانده می شود و از توابع باکو محسوب می شود.
[2]. باکو یکی از مهمترین مراکز شیعه نشین جمهوری آذربایجان بوده و هم اینک پایتخت آن کشور است. نام این شهر به صورت های باکو، با کودبه، با کوبه، باکویه، و باکی تلفظ می گردد. باکو از قدیم مهد علم و فرهنگ بوده و فرزانگانی چون حضرات آیات: سید حسین بادکوبه ای، شیخ صدرا بادکوبه ای و شهید شیخ عبدالغنی بادکوبه ای به این شهر منتسب هستند.
[3]. زندگی نامه دست نوشت داماد آیه الله بادکوبه ای.
[4]. زندگی نامه دست نوشت داماد آیه الله باد کوبه ای.
[5]. همان.
[6]. شهیدان راه فضیلت، علامه امینی، ص 545.
[7]. سیبری دشتی است پهناور که تمام شمال آسیا را فرا گرفته و از کوه های اورال (مرز طبیعی میان اروپا و آسیا) تا اقیانوس کبیر (آرام) کشیده شده و از شمال به اقیانوس منجمد شمالی محدود است. سیبری از لحاظ سیاسی به چهار بخش تقسیم می شود که سیبری غربی یکی از آن بخش ها است و پایتخت آن نیز نوو سیبرسک است. (لغت نامه دهخدا، ج8، ص 12234).
[8]. زندگی نامه دست نوشت داماد آیه الله بادکوبه ای.
[9]. یعنی «این هم سهم آقای آخوند است».
[10]. این حزب به نام «ینی مساوات» مساوات نوین از مؤتلفان جبهه خلق است. محمد امین رسول زاده در سال (1918 م) جمهوری آذربایجان را تأسیس نمود و پایه حزب مساوات را در سال (1911م) بنا نهاد. (جمهوری آذربایجان، بهناز اسدی کیا، ص 110 ـ 111).
[11]. زندگی نامه دست نوشت داماد آیه الله بادکوبه ای.
[12]. مصاحبه با آیه الله مفتی الشیعه.
[13]. زندگی نامه دست نوشت داماد آیه الله بادکوبه ای.
[14]. همان.
[15]. اسناد انقلاب اسلامی، انتشارات مرکز اسناد انقلاب اسلامی، ج3، ص 103 و 107.
[16]. جلوه محراب، مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات، ص 214.
[17]. آثار باستانی آذربایجان، عبدالعلی کارنگ، ج1، ص 324.
[18]. زندگی نامه آیه الله بادکوبه ای، خطی.
[19]. هم اکنون هر دو مسجد به نام ایشان معروف است.
[20]. زندگی نامه دست نوشت داماد آیه الله بادکوبه ای؛خاطرات فقیه اخلاقی آیه الله احمدی میانجی، ص 133.
[21]. نامداارن تاریخ، میرزا عمران علیزاده، ج2، ص 341.
[22]. همان، ج2، ص 283.
[23]. همان.
[24]. زندگی نامه دست نوشت داماد آیه الله بادکوبه ای.
[25]. همان.
[26]. همان.
منبع:اندیشه قم

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: سایت دانلود رایگان]

[مشاهده در: www.freedownload.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 543]