احمد بن حسین بن غضائری

واضح آرشیو وب فارسی:سایت دانلود رایگان: ولادت:
وی ابو الحسین، احمد بن حسین بن عبید الله بن ابراهیم غضائری است. او از بزرگان شیعه در قرن پنجم هجری می باشد. تاریخ ولادت و وفات او دقیقا مشخص نیست، اما آنچه مسلّم است او از علمای قرن پنجم هجری و هم دوره و هم شاگردی شیخ طوسی و نجاشی بوده است.
چنانكه از سخن شیخ در فهرست استفاده می شود، ابن غضائری در سنین جوانی و قبل از 40 سالگی از دنیا رفته است.
پدر:
مهمترین شخصیتی كه در خاندان ابن غضائری همچون خورشیدی تابناك می درخشد پدر بزرگوار او حسین بن عبید الله غضائری است. او از رجالیون برجسته و آشنای به انساب بوده و از فقهای كم نظیر دوران خویش به شمار می رود. حسین بن عبید الله دارای تألیفات و كتب فراوانی در علوم مختلف است مانند:
- «التسلیم علی أمیر المؤمنین علیه السلام بإمره المؤمنین»
- «كشف التمویه و النعمه»
- «تذكیر العاقل و تنبیه الغافل»
- «مناسك الحج»
- «البیان فی حیاه الرحمان» و ...
او شیخ و استادِ بزرگانی چون شیخ طوسی و نجاشی است و شیخ طوسی «صحیفه كامله سجادیه» را از طریق وی نقل نموده است. حسین بن عبید الله در سلسله اسناد 136 روایت واقع شده و در این روایات از مشایخی از جمله: ابو الفضل شیبانی، احمد بن محمد بن یحیی، ابو غالب زراری و هارون بن موسی تلعكبری روایت نقل كرده است. حسین در سال 411 هجری و در ماه صفر دیده از جهان فرو بست و جهانی را داغدار خویش نمود.
لقب:
لقب «غضائری» یا «ابن غضائری» چنان كه در قاموس (به نقل اعیان) آمده، منسوب به «غضائر» است، جمع «غضاره». غضاره به معنای گِل چسبنده سبز و خالص است و در حقیقت نام ظرفی است كه از آن گِل می ساخته و در آن غذا می نهاده اند و ممكن است غضائری یا پدران او به فروش یا ساخت این نوع ظرف اشتغال داشته اند كه چنین لقبی برای آنان معروف شده است.
شخصیت:
ابن غضائری را در ردیف بزرگانی چون شیخ طوسی و نجاشی شمردن دور از واقعیت نیست و چه بسا كسانی حرف او را مقدم دانسته اند و مشهور است كه «موثق» كسی است كه غضائری او را قبول داشته باشد و «عادل» كسی است كه ابن غضائری او را به عدالت بشناسد.
گرچه پدر احمد بن حسین در كثرت تألیفات و تبحر علوم مختلف معروف است، اما جلالت و مقام پسر را هیچكس كمتر از پدر ندانسته است. شاید نجاشی و شیخ طوسی پس از دیدن كتابهای ابن غضائری در اصول و مصنّفات تصمیم به نوشتن كتابهایی در فهرست علما و كتب شیعه گرفته اند ; چرا كه كتب ابن غضائری پس از وفاتش از بین رفته و هیچ نسخه ای از آنها به دست ما نرسیده است.
اساتید:
با آنكه به اعتراف بزرگان، ابن غضائری شخصیتی ممتاز داشته و همه به فضل و تقوا و علم او اعتراف دارند، اما اطلاع چندانی از قسمتهای مختلف زندگی او در اختیار نداریم.
از جمله اساتید ابن غضائری تنها نام دو نفر یافت شده:
1 - حسین بن عبید الله غضائری، پدر فقیه و محدث او
2 - احمد بن عبد الواحد بن احمد بزاز، معروف به ابن عبدون و ابن حاشر كه از شیوخ روایت نجاشی نیز می باشد. او در سال 423 هجری وفات یافته است.
شاگردان:
از شاگردان ابن غضائری نیز فقط چند نام در تاریخ ثبت شده كه عبارتند از:
1 - شیخ الطائفه، ابو جعفر، محمد بن حسن طوسی، متوفای 460 هجری، كه مقام و عظمت و فضل او بر هیچكس پوشیده نیست. او نویسنده 2 كتاب از كتب اربعه است و علاوه بر آن دهها عنوان تألیف در موضوعات مختلف دارد.
2 - شیخ ابو العباس، احمد بن علی نجاشی، صاحب كتاب رجال معروف، كه مهمترین كتاب رجال و اصلی ترین كتاب موجود برای مراجعه محققین قلمداد می شود.
پیرامون نجاشی تذكر این نكته لازم است كه نجاشی از شاگردان ابن غضائری بوده و همراه علی بن محمد بن شیران بر او قراءت می كردند. در عین حال ابن غضائری همراه نجاشی نزد پدرش، حسین بن عبید الله شاگردی می كرده اند و بر او قراءاتی داشته اند. بدین سان نجاشی در برهه ای از زمان هم شاگردی ابن غضائری بوده و در برهه ای دیگر از شاگردان او.
تألیفات:
بر خلاف پدر ابن غضائری، كه نام مشایخ و تألیفات او به صورت كامل به دست ما رسیده، از احمد بن حسین اطلاع فراوانی نداریم.
این كتب از جمله تألیفات اوست:
1 - كتاب الضعفاء، معروف به رجال ابن غضائری. این كتاب كه یك قسمت از كتابی دو قسمتی بوده پیرامون ضعفای از روات است و تمام موارد ذم و ایرادات روات را از حیث وثاقت در نقل و مذهب و ... جمع نموده است. قسمت دوم این كتاب كه ممدوحین از روات بوده متاسفانه مفقود شده و هیچ اطلاعی از آن در دست نداریم. پیرامون صحت مطالب و صحت انتساب این كتاب به ابن غضائری سخن فراوان است. علامه تهرانی در «الذریعه» به شدت مخالف انتساب این كتاب به ابن غضائری است و دامان چنان بزرگ مردی را از نسبت داده شدن به این كتاب مبرا می داند.
از حیث نسخه و اعتبار سند كتاب نیز مطالبی هست كه در قسمت معرفی كتاب مفصلا بیان شده است.
2 - كتاب تاریخ ابن الغضائری، این كتاب پس از وفات ابن غضائری در اختیار نجاشی بوده و شامل راویان حدیث و تاریخ زندگی آنها بوده است. این كتاب غیر از رجال ابن غضائری است.
3 - فهرست الأصول
4 - فهرست المصنفات
پیرامون این دو كتاب شیخ طوسی در ابتدای فهرست گفته: «در بین علمای امامیه عده ای كتابهایی در خصوص معرفی كتب بزرگان شیعه و معرفی مؤلفان آنها نوشته اند ; اما هیچكس كاملتر و جامعتر از شیخ بزرگوار، ابو الحسین، احمد بن حسین (ابن غضائری) انجام نداده است. او در این دو كتاب هر چه یافته جمع آوری نموده است». متأسفانه در زمان حیات ابن غضائری كسی این دو كتاب را استنساخ
نكرده بود و تنها یك نسخه از هر یك موجود بوده كه پس از وفات او بوسیله بعضی از ورثه اش از بین رفته اند.
رحلت:
احمد بن حسین بن عبید الله، چنان كه از سخنان نجاشی استفاده می شود قبل از نجاشی از دنیا رفته است. وفات نجاشی در سال 450 هجری است. بنابراین ابن غضائری قبل از این تاریخ رحلت كرده است. چنان كه شیخ طوسی در فهرست گفته وفات او قبل از 40 سالگی و در سنین جوانی بوده است و شاید همین مطلب علت از بین رفتن كتب ابن غضائری بوده، چرا كه داغ فراق او بر بستگان گران و سنگین بوده، و ورثه او اقدام به محو و نابودی آثار و بقایای او كرده اند تا با دیدن آنها حزن و اندوه شان تازه نگردد.
منبع:اندیشه قم

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: سایت دانلود رایگان]

[مشاهده در: www.freedownload.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 481]