بزرگترين تجهيزات آزمايشگاهي ساخت بشر افتتاح شدشليك نخستين پرتو پروتوني در تونل شتابگر عظيم «سرن»

واضح آرشیو وب فارسی:سياست روز: بزرگترين تجهيزات آزمايشگاهي ساخت بشر افتتاح شدشليك نخستين پرتو پروتوني در تونل شتابگر عظيم «سرن»

قدرتمندترين شتاب دهنده ذرات جهان كه با هدف كشف اسرار كائنات طراحي شده، ديروز (چهارشنبه20 شهريورماه) با گسيل نخستين پرتو پروتوني در تونل عظيم ‌LHC راه‌اندازي ‌شد. ‌
تجهيزات قدرتمند مركز تحقيقات هسته‌ا ي اروپا(سرن) موسوم به (‌LHC (LARGE HADRON COLLIDER در يك تونل زيرزميني به شكل دايره‌اي با محيط 27 كيلومتر مستقر است. شتابگر اروپايي قرار است حالت‌ها و شرايط درست بعد از پديده بيگ بنگ يا انفجار بزرگ را دوباره خلق كند تا موقعيت براي مطالعه و تحقيقات دانشمندان فراهم شود. اين شتابگر در جست‌وجوي برخورد دو پرتو از ذرات در سرعتي نزديك به سرعت نور خواهد بود. ‌LHC با توليد پرتوهايي كه هفت برابر بيشتر از پرتوهاي توليد شده توسط هر نوع دستگاه شتابگر در گذشته، انرژي دارد، مرز جديدي را در دانش فيزيك مورد مطالعه قرار خواهد داد. ‌ به كمك اين تجهيزات قرار است شعاع هاي حاوي ذرات پروتون با سرعتي نزديك به سرعت نور به يكديگر تابيده و با هم برخورد كنند. در نتيجه بر خورد مستقيم آنها انتظار مي رود حرارتي ايجاد شود كه مقدار آن يك تريليون درجه سانتيگراد تخمين زده مي شود. حرارت ناشي از برخورد مشتقات اتم به ايجاد نقطه سياهي مي انجامد كه داراي غلظت فوق العاده است. اين غلظت بالا‌، به نوبه خود جاذبه اي ايجاد مي كند كه در نتيجه آن محيط اطراف نقطه سياه، به درون آن بلعيده مي شوند.
قدرت كشش و مكندگي سياهچاله ها به حدي است كه حتي نورهاي اطراف آن نيز به درون نقطه سياه فرو مي روند، به اين دليل نقطه سياه قابل رويت نيست! ‌

سهم اندك ايران دربزرگترين پروژه تحقيقاتي جهان ‌
در همين رابطه رئيس پژوهشكده ذرات و شتابگرهاي پژوهشگاه دانش‌هاي بنيادي، پروژه بزرگ ‌LHC را كه ديروز در مجموعه آزمايشگاهي سرن افتتاح شد، بزرگترين پروژه تحقيقاتي جهان خواند و با اشاره به مشاركت چندين ساله ايران در اين پروژه، حمايت بيشتر مسئولا‌ن را براي گسترش همكاري محققان ايراني و كسب جايگاهي در خور كشورمان در اين پروژه علمي بين‌المللي خواستار شد. ‌
دكتر حسام‌الدين ارفعي در گفت‌وگو با ايسنا خاطر نشان كرد: پروژه شتابگر عظيم ‌LHC كه از سال 1995 زيرنظر مركز تحقيقات هسته‌اي اروپا (سرن) آغاز شده و با همكاري محققاني از ده‌ها كشور جهان از جمله ايران امروز شاهد راه‌اندازي و شروع آزمايش‌هاي آن هستيم، با هدف افزايش دانش بشر نسبت به طبيعت طراحي شده و از لحاظ عمق و حجم اطلا‌عات و فعاليتهاي علمي مطمئنا از پروژه‌هاي فضايي نيز كه تاكنون از بزرگترين طرح‌هاي علمي بشر بوده‌اند، بزرگ تر است. به گفته وي هدف عمده علمي پروژه ‌LHC بررسي وجود ذره‌اي موسوم به است كه دستيابي به اين ذره نقش مهمي در پيشبرد نظريات فيزيك ذرات دارد. ‌ رئيس پژوهشكده ذرات و شتابگرهاي پژوهشگاه دانش‌هاي بنيادي، خاطر نشان كرد: بيشتر فيزيكدانان ذرات معتقدند چنين ذره‌اي كه آن را پايه توضيح جرم ذرات مي دانند وجود دارد؛ لذا مشاهده يا عدم مشاهده اين ذره در آزمايشگاه‌هاي ‌LHC مي‌تواند نظريه‌هاي دانشمندان در اين خصوص را تاييد كرده يا آنها را به جهت ديگري سوق دهد. ‌
دكتر ارفعي، تصريح كرد: در پروژه ‌LHC چهار آزمايش بزرگ با آشكار سازهاي فراواني طراحي شده كه در چهار محل تلا‌قي دو پرتو پروتوني قرار گرفته‌اند، اين آزمايش‌ها شامل ‌LHCB,ALICE,CMS,ATLAS است كه همكاري‌هاي محققان ايراني در اين پروژه كه از حدود سال 2001 آغاز شده مربوط به آزمايش ‌CMS است. وي خاطر نشان كرد: ايران علا‌وه بر چند دانشجويي كه براي آموزش و همكاري در پروژه به سرن (مركز تحقيقات هسته‌اي اروپا) اعزام كرده مسئوليت ساخت بخشي مكانيكي از آزمايش ‌CMS با عنوان ميز نگهدارنده آشكار ساز ‌HF و محفظه استوانه‌اي پوشاننده آن را بر عهده داشته كه اين طرح چند سال پيش با نظارت مهندسان ناظر سرن و انتقال دانش فني مربوطه با موفقيت در داخل كشور انجام و قطعه مربوطه به سرن فرستاده شده است. ‌
رئيس پژوهشكده ذرات و شتابگرهاي پژوهشگاه دانش‌هاي بنيادي در عين حال سهم ايران در اين پروژه را با توجه به جايگاه در خور كشورمان و حتي در مقايسه با برخي كشورهاي منطقه اندك خواند و گفت: همكاري با سرن مي‌تواند ضمن ارتقاي جايگاه و اعتبار علمي كشور، تجارب، آموزه‌ها و دستاوردهاي علمي، مديريتي و تكنولوژيك فراواني براي كشور داشته باشد و محققان كشور ما هم از ظرفيت بالا‌يي براي مشاركت در اين پروژه برخوردارند؛ با اين حال به دليل مسائل مالي و عدم تخصيص اعتبارات لا‌زم همكاري ما با اين پروژه بسيار محدوده شده شده است . وي گفت: اگر مسئولا‌ن امر بودجه كافي را به همكاري‌هاي ايران در اين پروژه علمي اختصاص دهند مي‌توانيم تعداد دانشجويان و محققان ايراني اعزامي به سرن را كه در حال حاضر انگشت‌شمار هستند افزايش دهيم و تعهدات خود را در زمينه ساخت بخشي از آشكارسازهاي پيشرفته شتابگر عظيم سرن كه مي‌تواند بستري براي انتقال دانش و فن‌آوري‌هاي پيشرفته به كشور باشد عملي كنيم. ‌
چهارشنبه 20 شهريور 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: سياست روز]

[مشاهده در: www.siasatrooz.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 150]