بیماری لكه سفید در میگو (White spot disease)

واضح آرشیو وب فارسی:سایت دانلود رایگان: از سال 1992 یك سندروم ویروسی در میگوهای خانواده پنائیده كه معمولا”‌آن را بیماری لكه سفید می نامند، سایر بیماریهای میگو را تحت شعاع خود قرارداد . این بیماری باعث از بین رفتن تعداد زیادی میگو با ارزش، هزاران دلار در مزارع پرورشی بسیاری از كشورهای نظیر :‌چین ،‌ژاپن ، هند ،‌تایلند ،‌اندونزی،‌ سریلانكا ،‌بنگلادش و مالزی گردید . برای مثال در كشور چین در سال 1993 حدود 80% از میگوهای پرورشی كه ارزشی معادل 1 میلیارد دلار آمریكا داشت ،دراثر این بیماری از بین رفت همچنین در كشور تایلند معادل 500میلیون دلار آمریكا خسارت به مزارع پرورش میگو ناشی از این بیماری گزارش گردید .

درسال 2000 بیماری لكه سفید از طریق لاروهای وارداتی ( ناپلی )‌از كلمبیا به كشور كاستاریكا وارد شد و درحال حاضر مقررات قرنطینه شدید در مزارع این كشور درحال اجراء‌ می باشد . تكثیر و پرورش میگو سومین صنعت كشور اكوادور با بزرگترین بحران سیاسی اقتصادی در تاریخ این كشور یعنی بیماری فوق مواجه شد . 50% مراكز تكثیر میگو تعطیل شد و مراكز عمل آوری تنها با 50% درصد ظرفیت خود فعال بودند ،‌همین رابطه صادرات میگو از 875 میلیون دلار در سال 98 به كمتر از 360 میلیون دلار در سال 2000 گردید .

خصوصیات ویروس

ویروسی است عریض شده ، بزرگ ،‌پوشش دار،‌میله ای شكل و تا حدودی بفرم بیضی ودارای DNA بصورت دو رشته بهم تنیده می باشد . و امروزه معتقدند كه ویروس عامل بیماری هیچگونه ارتباطی با كلوویروس ندارد. و مقرر گردید درخانواده جدیدی بنام نیما ویریده یا ویسپوویریده قرارداده شود . عرض ویروس 9+‌ 121 نانومتر و طول آن 26+276 نانومتر بوده ودارای تعدادی فیلامان ضمیمه ای كه غالبا”‌در قسمت نزدیك به انتهائی است دیده می شود.

نشانیهای بیماری

میگوهای آلوده به این ویروس ،‌پلاكهای سفید رنگی را درقسمت كاراپاس میگو از خود بجای میگذارند و بهمین دلیل بیماری را بعلت رسوب و عدم جذب كلسیم ،‌لكه سفید می نامند . علائم ظاهری این بیماری براحتی درمیگوهای جوان وبالغ قابل دیدن می باشد. لكه های سفید ابتداء ‌در قسمت كاراپاس میگو و بندهای 5 تا 6 بدن ظاهر شده ودر مرحله پیشرفت كل بدن را لكه های سفید با ضخامت 5/ تا چند میلمتر می پوشاند . پوست میگو یا Cuticule براحتی از لایه درمیس جدا می شود . هپاتوپانكراس بصورت زرد مایل به سفید ،‌بزرگ و شكننده تغییر شكل پیدا میكند . همولنف میگو رقیق و انعقاد آن یا به كندی صورت می گیرد و یا اصلا”‌صورت نمی گیرد . میگوها بیحال و اشتهای خود را از دست می دهند و میگوهای آلوده تمایل دارند كه در كناره های استخر بایستند و به آهستگی در سطح آب شنا كنند و در نهایت در كف استخر ته نشین می شوند . با نمایان شدن علائم كلینیكی بعد از 2 تا 7 روز مرگ و میر بسیار شدید بین 70 تا 100درصد در مزارع پرورشی اتفاق می افتد . بیماری در تمام سنین میگوها از PL 15 تا وزن 45 گرم در مزارع متراكم و غیر متراكم گزارش شده است . در بعضی مواقع لكه های سفید با تغییر رنگ به قرمز همراه است . و باید توجه داشت كه تغییر رنگ به قرمز بواسطه همراه شدن باكتریهای خانواده ویبریو با این عفونت است .

نشانیهای هیستولوژیك

در بررسیهای بافت شناسی تورم هسته و وجود گنجیدگیهای بازوفیلیك و ائوزینوفیلیك در سلولهای آزمایشگاهی جهت تشخیص با استفاده از PCR)Polymerase Chain Reaction) و (TEM(Transmission Electron Microscopy می توان بیماری را تشخیص داد.

روشهای انتقال بیماری

گسترش این بیماری از طریق حركت لاروهای آلوده یا مولدین اتفاق می افتد . انتقال بیماری بین مزارع و استخرهای پرورشی می تواند از طریق آب خروجی استخرهای آلوده ،‌از طریق هواده ها ،‌از طریق حشرات ،‌پرندگان تجهیزات آلوده مورد استفاده در هچری یا مزراع پرورشی ،‌جانوران آبزی مثل خرچنگ ها و سایر كروستاسه ها انجام می شود . آب دریائی آلوده به ویروس 3 تا 4 روز حاوی ویروس می باشد.

اصول كنترل بیماری لكه سفید

1- ضد عفونی كردن آب خروجی هچری : كلیه هچرتها باید استخر ضد عفونی داشته باشند و آب خروجی را قبلاً خارج كردن ضد عفونی كنند . خارج كردن آب بدون ضد عفونی از هچری ممكن است دارای ویروس باشد . و این عوامل می تواند اثر مخرب بر روی هچریهای دیگر داشته باشد . این موضوع می تواند باعث آسیب مجدد به همان هچری شده وبیماری دوباره به هچری برگردد . در هچری ها باید تغییرات درجه حرارات به حداقل كاهش یافته و مواد آلی را به حداقل رسانیده ،‌غذای اضافی و میگوهای مرده نیز بطور منظم از استخرها خارج شوند . پارامترهای كیفیت آب بطور منظم ثبت شده و در حد مطلوب باشند.

2- ضد عفونی كردن آب خروجی استخرهای پرورشی : ‌آب خروجی استخرهای پرورشی باید قبل از خارج شدن و به دریا ریختن ضد عفونی شوند. ضد عفونی آب خروجی از نكات بسیار ضروری در سیستم های پرورش میگو می باشد . كه شامل چند مرحله است از قبیل :‌رسوب گیری ،‌اكسیژن زدائی ،‌فیلتراسیون شنی و بیولوژیكی می باشد كه باعث كاهش مواد آلی و میكرو ارگانیسم های پاتوژن در آب خروجی می شود . اگر دراستخری بیماری لكه سفید بصورت شدید شایع باشد ،‌با استفاده از PPM .4 هیپوكلریت كلسیم یا 1PPM ماده dipterex باید همه میگوها را از بین برد و آب را هم ضد عفونی كرد . آب و میگوهای مرده باید بعد از 7 روز از استخر خارج شوند . بعد از خارج كردن آب باید 100PPM آهك مجددا”‌در استخرها مورد استفاده قرا گرفته تا باقیمانده تركیبات میگوها یا ویروسها را دركف استخر از بین برده واین اولین مرحله در آماده سازی استخرها می باشد.

3- استفاده از سیستم بسته :‌ مفهوم آن این است كه آب باید ضد عفونی شده تا ویروسها و سایر ارگانیسم هائی كه میتواند ناقل ویروس باشند ، قبل از استفاده آب در مزارع پرورشی از بین ببریم . دراین سیستم پیشنهاد می شود كه بطور جدی از استفاده مستقیم آب دریا جلوگیری شده و به این طریق امكان آلودگی ویروسی به حداقل كاهش یابد . درمكانهائی كه بیماری لكه سفید گسترش یافته است . به هیچ عنوان نباید از سیستم پرورشی باز استفاده كرد . آب باید با 30 PPM كلسیم هیپوكلریت ضد عفونی شده و بمدت 3 تا 4 روز در معرض نور خورشید قرارداده و سپس مورد استفاده قرار گیرد.

4- آماده كردن كامل مزارع : ‌بعداز برداشت محصول ،‌ رسوبات مانده دركف استخر شامل ‌مقدار زیادی مواد آلی ‌مواد سمی ،‌باكتریها ،‌انگلها و اجزاء ‌ویروس بالاخص ناقلین ویروس لكه سفید می باشند ، بسیار خطرناك بوده و می باید از استخر خارج نمود. اگر این مواد خطرناك از استخر خارج نشوند ،‌میگوها به آسانی می توانند در دوره بعدی پرورش آسیب ببینند . بعنوان مثال خارج كردن رسوبات از استخر بوسیله فشار آب قوی بدون ضدعفونی كردن باعث گسترش سریع عوامل بیماریزا می شود . برای این منظور باید بعد از برداشت محصول از استخر میزان 100PPM آهك را دركف استخر پاشیده و كف استخر را درمقابل نور خورشید قرارداده تا كاملا”‌خشك شود و سپس رسوبات سطحی را كه خشك گردیده خارج نموده و یا رسوبات كف را شخم زده و دوباره با آهك مخلوط نمائیم ،‌ با این عمل ناقلین ویروس لكه سفید مثل خرچنگ ها یا ماهیها را كه با سوراخ كردن در زمین مخفی شده اند ،‌از بین ببریم .

5- تعاون وهمكاری پرورش دهندگان: جهت مشاركت در كنترل بیماری بسیار ضروری و نیاز به یك عزم جدی می باشد.

مدیریت پیشگیری از بیماری لكه سفید

1- انتخاب مولدین بدون ویروس : ‌انتقال بیماری می تواند از طریق مولدین به نوزادان از طریق تخم های آلوده اتفاق بیفتد بنابراین انتخاب مولدین از طریق تست های حساس مانند PCR بسیار ضروری است . اگر مولدین قبل از غربال كردن و انتخاب تخم ریزی نمایند ،‌باید تخم ها و پست لاروها را با تست PCR غربال كرد.

2- جلوگیری از واردات مولدین ولاروها ،‌بیماری ممكن است از طریق واردكردن مولدین و پست لاروها به مزارع و هچری ها اتفاق افتد . یك بی ملاحظی مقدماتی می تواند باعث انتقال بیماری به صنعت شود . معرفی و انتقال جانوران و آبزیان از طریق كشورهای همسایه ،‌هرچند كه در شرایط قرنطینه و بهداشتی انجام شود ،‌نمی تواند صد در صد قابل اعتماد باشد . همچنین انتقال میگو بین مناطق مختلف كشور نیز باید به حداقل ممكن كاهش یابد تا از گسترش بیماری جلوگیری كند .

3- در زمان انتقال میگو باید از آبی استفاده شود كه میگو در آن صید شده است . زیرا ممكن است آب محل های دیگر آلوده به این ویروس باشند . آب موجود در تانكها جهت نگهداری مولدین نیز باید ضدعفونی شود تا مطمئن گردید كه آب فاقد ویروس است .

4- نگهداری مولدین مناطق مختلف در تانكهای جداگانه: ‌به منظور جلوگیری از آلودگی بین میگوهای منابع مختلف ، باید میگوها را جداگانه نگهداری نمود. تخم های خارج شده از مولدین مختلف نیز همچنین باید جداگانه نگهداری و تولید نمود.

5- خارج كردن ناقلین ویروس وانجام اقدامات ضد عفونی : ‌موجودات آبزی شامل خرچنگ ها ،‌كوپه پودا ،‌میگوهای وحشی و سایر سخت پوستان از ناقلین ویروس لكه سفید می باشند .

6- جلوگیری از استفاده Trash fish مثل خرچنگ ها ،‌ میگو ، صدفها می توانند یا حامل ویروس باشند ،‌یا بوسیله این ویروس آلوده باشند. بنابراین تغذیه میگوهای مولد با آنها می تواند خطرناك باشد . و باید قبل از استفاده بخار داده و بجوشانیم ،‌و بعداً مورد استفاده قرار دهیم.

7- كنترل میگوهای سالم با استفاده از آزمایش PCR : در طی دوره پرورش لازم است كه وضعیت بیماریها بطور مرتب كنترل شود . نمونه هائی باید از مزرعه هر دو هفته یكبار جمع آوری شده و به یك آزمایشگاه دارای امكانات PCR ارسال گردد.

8- استفاده از پروبیوتیكها Probiotics و آب با كیفیت مطلوب: استفاده از پروبیوتیكها می تواند مفید باشد ،‌زیرا افزایش تعداد باكتریهای سودمند در استخر درمیان سایر باكتریهای موجود می تواند موجب مهار یا كاهش سایر میكروارگانیسم های پاتوژن باشد. باید توجه داشت كه این مسئله نمی تواند اثرات جادوئی داشته و برای همه بیماریها استفاده شود. همچنین فاكتورهای كیفی آب مانند DO, PH شوری ، الكانیتی،‌آمونیوم و كدورت باید در حد مطلوب نگهداری شوند.

9- متعادل كردن تراكم استخرها: كم كردن تراكم لاروها در استخرها باعث كاهش استرس گردیده از این طریق مقاومت میگوها در برابر بیماریها افزایش می یابد . تراكم ایده آل برای استخرهای پرورشی 30-25 پست لارو در هر متر مربع است .

10- استفاده از داروهای شیمیائی جهت جلوگیری از انتقال بیماری : استفاده از بعضی از تولیدات تجارتی نظیر (Happy Larvae (50g/m می تواند جهت مرحله مایسیس به بعد مورد استفاده قرار گیرد . این عمل نتایج رضایت بخشی را نشان داده و باعث به حداقل رساندن انتقال بیماری بین لاروها می شود.

11- در مقالات جدید بهترین ماده ضد عفونی كننده را فرمالین معرفی میكنند كه با دز V. PPM از انتقال ویروس در آب جلوگیری میكند ،‌واین مقدار به میگوها نیز آسیبی نمی رساند . البته بر روی شكوفائی پلانكتونی تاثیر گذاشته و میزان DO آب را كاهش می دهد.

درمان

درمان موفقی تاكنون برای غلبه بر بیماری لكه سفید گزارش نگردیده است . بنابراین باید تلاش شود تا آنجا كه امكان پذیر است ، تلفات این بیماری را به حداقل كاهش دهیم . جدیداً افزودن عصاره گیاهان داروئی ،‌ویتامین ها مشوق های ایمنی زا به غذا و اصلاح باكتریائی باعث موفقیت هائی در مزارع شده است .

واكسیناسیون

تغذیه پست لاروها از تركیبات ویروسهای كشته شده بیماری Yellow head و لكه سفید آزمایش گردیده و موفقیت هائی هم داشته است ولی تا به حال گزارش جامعی ارائه نگردیده است.

منبع : دكتر ایرج نامداری

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: سایت دانلود رایگان]

[مشاهده در: www.freedownload.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 256]