تاريخ درباره قطعه‌ي بد قضاوت مي‌كند

واضح آرشیو وب فارسی:پی سی سیتی: اركستر سمفونيك تهران از دوم بهمن ماه براي 12 روز در پنج كشور فرانسه، بلژيك، ايتاليا، هلند و سوييس؛ قطعه‌ي «صلح و دوستي» ساخته‌ي مجيد انتظامي را اجرا كرد. اجراي اين قطعه در اروپا كه البته سمفوني صلح و اميد نيز خوانده شد، حتي پيش از آغاز تور اروپايي نيز مورد نقد بسياري از موسيقيدانان برجسته قرار گرفت.
اما دامنه‌ي نقدها فقط به قطعه‌ي اجرا شده؛ محدود نماند و ارائه رايگان بليت‌هاي اين كنسرت به مخاطبان اروپايي‌اش و حواشي و شلوغي‌هاي دو شب اجراي تور كنسرت؛ نيز حرف و حديث‌هاي بسياري درباره اين اجرا به وجود آورد.
به همين دليل پس از بازگشت اركسترسمفونيك تهران به كشورمان؛ با رهبر اين اركستر(منوچهر صهبايي) به گفتگو نشستيم.
* شنيده شد كه بخشي از بليت‌هاي كنسرت اروپايي اركستر سمفونيك از قبل به صورت رايگان درميان مردم توزيع شده بود. چرا اين كنسرت مثل تمام كنسرت‌ها بليت فروشي نداشت؟
ـ متاسفانه دوستاني كه از قبل؛ اجراي تور كنسرت را هماهنگ كرده بودند، بليت رايگان به ميهمان‌ها داده بودند. درصورتي‌كه اين كار؛ كار درستي نبوده و نيست. مثل همان چيزي كه در تهران اتفاق مي‌افتد. مي‌شد به تعدادي ميهمان‌ها؛ بليت رايگان؛ اهدا، و بقيه بليت‌ها با قيمت پايين فروخته مي‌شد. كساني‌كه ازطرف وزارت ارشاد و معاونت هنري آمده بودند؛ هم اصلا موافق اين كار نبودند و معتقد بودند كه بايد بليت فروشي انجام مي‌شد. اما متاسفانه دوستاني كه از قبل برنامه‌ريزي كرده بودند، چنين تصميمي گرفته بودند. علاوه‌بر اين؛ تبليغات خوب و مناسبي مثل نصب پوستر يا چاپ بروشور انجام نشده بود. درصورتي‌كه روال معمول اين است كه قبل از اجراي هر كنسرتي؛ تبليغات متناسب با آن برنامه انجام شود. با اين همه؛ سالن‌ها به نسبت پر بود.
* از ابتدا قرار بود كه آقاي انتظامي؛ خود؛ اركستر را در اروپا رهبري كند، اما بعد اعلام شد كه ايشان به دلايل بيماري؛ اركستر را هدايت نخواهد كرد. اين تغيير چقدر به بيماري ايشان ارتباط داشت و چطور شد كه شما اين برنامه را قبول كرديد؟
ـ بله قرار بود خود آقاي انتظامي كار را اجرا كنند اما به دليل كسالت نتوانستند اركستر را هدايت كنند. به همين دليل از من خواسته شد اين رهبري را برعهده بگيرم. اتفاقا من؛ برنامه‌ريزي كرده بودم، در اين مدت به اروپا بروم و كارهاي عقب‌افتاده‌ام را دنبال كنم اما چون برنامه‌هاي اركستر سمفونيك تهران برايم در اولويت بود، قبول كردم.
* فكر مي‌كنيد اگر شما اين اجرا را قبول نمي‌كرديد، اجرا لغو مي‌شد؟
ـ بله، اين احتمال وجود داشت كه اگر من اين اجرا را رهبري نمي‌كردم، كل تور لغو مي‌شد. براي اجراي اين برنامه؛ ماه‌ها كار شده بود. هم اركستر تمرين كرده بود و هم ازسوي معاونت هنري و انجمن موسيقي تلاش‌هاي بسياري انجام شده بود. من سعي كردم نگذارم اين‌همه زحمتي كه كشيده شده بود به هدر برود.
* درجريان هستيد كه بسياري موسيقيدانان برجسته نسبت به اجراي اين برنامه اعتراض داستند. بيشتر آنها روي اين موضوع تاكيد داشتند كه از ميان اين‌همه قطعات سمفونيك موسيقي ايراني چرا چنين قطعه‌اي بايد به عنوان نماينده موسيقي ايران در اروپا معرفي شود و اينكه چنين قطعه اصلا مناسب نيست.
ـ در مورد قطعه بايد بگويم كه اشتباه كار اين است كه وقتي قطعه‌اي سمفوني نيست، اسمش را سمفوني گذاشتند و آن را به اين شكل معرفي كردند. كساني كه با موسيقي سمفونيك آشنايي دارند، مي‌دانند كه سمفوني؛ فرم و ويژگي‌هاي خودش را دارد و اسم هر قطعه‌اي را نمي‌شود، سمفوني گذاشت. بخشي از مخالفت متخصصان اين بود كه عده‌اي از آنها قبلا اين كار را شنيده بودند و گفته بودند اين قطعه؛ اصلا سمفوني نيست. در قرون 17 و 18 بسياري از آهنگسازان با فرم سمفوني آثاري را به وجود آوردند، اما از قرن 20 به بعد و امروزه؛ آهنگسازان كمي هستند كه سمفوني مي‌نويسند، اين فرم ديگر از مد افتاده است. البته اگر كسي دوست داشته باشد مي‌تواند بنويسيد. يكي از بزرگترين مشكلات اين قطعه از اول اين بود كه اسم سمفوني روي آن گذاشتند و واقعا هم سمفوني نيست بلكه قطعه‌اي است كه به مناسبتي نوشته شده بود. بايد همان عنوان: اثر يا قطعه‌اي به نام صلح و دوستي و در چهار قسمت براي آن انتخاب مي‌شد. اگر اين‌طور مي‌شد يك مقداري از سوء تفاهم‌ها از بين مي‌رفت. البته تغييرات زيادي در كار هم ايجاد شده بود. من هم در زمان اجرا؛ تغييراتي در آن ايجاد كردم و سعي كردم نووانس‌ها و حالات مختلف براساس ديد خودم در آن ايجاد كنم.
اما يك مساله مهم ديگر كه دوست دارم به دوستان آهنگسازم بگويم اين است كه؛ وقتي آدم بالاي گود بايستيد و بگويد «لنگش كن»، بسيار راحت است. بايد اين حقيقت را قبول كنيم كه ما در ايران مناسبت‌هاي زيادي داريم و براي همين قطعاتي لازم داريم كه به شكل مناسبتي و سفارشي نوشته شود. خود من چندين مرتبه در صحبت هايم به دوستان پيشنهاد كردم اگر قادر هستند، قطعاتي بنويسند. ما قطعات را بررسي كرده و در مناسبت‌ها اجرا كنيم. مساله سفارش واقعا مساله مهمي نيست. اگر كار خوب باشد، ماندگار خواهد بود و اگر قطعه بد باشد، تاريخ خود درباره آن قضاوت خواهد كرد و از بين خواهد رفت. ما در تاريخ تجربه كرده‌ايم كه قطعاتي 200 يا 250 سال قبل به مناسبتي نوشته شده كه برخي از آنها امروز در رديف شاهكارهاي موسيقي جهان هستند، آثاري از هندل، موتزارت، هايدن و در دوره نزديك‌تر مثل شوستاكوويچ كه امروز جزء برنامه‌هاي اركسترهاي سمفونيك جهان است و كسي ديگر به مناسبتي بودن آنها فكر نمي‌كند. فكر مي‌كنم آهنگسازان ما به جاي اينكه فقط از ديگران انتقاد كنند، بهتر است خودشان هم كاري بكنند. اگر مايل بودند كه چيزي بنويسند ما هم قطعات و نت‌هاي آنها را بررسي مي‌كنيم ، اگر براي آن مناسبت، مناسب باشد، قطعه را اجرا مي‌كنيم و اگر مناسب نبود، در يكي از برنامه‌هاي رسمي اركستر آن را اجرا مي‌كنيم.
* با اين وصف قطعه با چه عنواني در اروپا اجرا شد؟
ـ قطعه در آنجا با عنوان اثر يا كاروان صلح و دوستي معرفي شد كه فكر مي‌كنم اين به واقعيت خود قطعه نزديك‌تر باشد.
چيزي‌كه درباره اين برنامه دوست دارم بگويم اين است كه كار داراي اشعار بسيار زيبايي درباره خداپرستي و عشق به وطن و بسيار با موسيقي هماهنگ بود كه آقاي «پرويز بيگي حبيب آبادي» آن را سروده، اما هيچ جايي اسمي از ايشان برده نشد. متاسفانه در بين مردم اسم خواننده معمولا اهميت بيشتري دارد و كسي چندان به آهنگساز و شاعر و نوازنده‌گان توجه نمي‌كند.
* در برخي سايت‌هاي خبري اعلام شد كه در يكي دو شب از اجراهاي كنسرت؛ شلوغي‌هايي در سالن‌ها پيش آمد. ممكن است راجع به اين موضوع توضيح بدهيد.
ـ تور ما از دوم تا 13 بهمن طول كشيد و در سالن‌هاي مهم 5 كشور اروپايي كنسرت داديم. تمام اجراها خوب بود و تمام اجراها را نيز تا انتها انجام داديم. روز ششم در شهر رم برنامه خيلي خوب و مرتب بود، اما در فاصله ميان قطعات كنسرت چند نفري شروع كردند به شعار دادن. تعداد آنها هم خيلي كم بود و ما هم بدون وقفه تا انتها برنامه را اجرا كرديم. بعداز اتمام كنسرت كه در اتاق مشغول تعويض لباس‌هايم بودند چند نفر از نمايندگان دانشجويان مقيم ايتاليا به اتاقم آمدند و از من عذرخواهي كردند و گفتند كه اين‌ها نمايندگان ما نبودند. من هم فكر مي‌كنم سالن كنسرت جاي گوش دادن به موسيقي است و نه محل شعار دادن.
در كنسرت بعدي در شهر روتردام هم حدود 20، 30 نفر از كل حاضران در سالن شروع كردند به شعار دادن و بقيه هم به آنها اعتراض مي‌كردند و سالن اجرا شلوغ شده بود. ما اصلا دخالت نكرديم و بخش امنيتي سالن آنها را بيرون بردند.
* هيچ وقفه‌اي در اجرا پيش نيامد؟
ـ خير، ما 4 بخش كنسرت خودمان را تا انتها اجرا كرديم. اما به اين صورت بود كه در زمان ورود به سالن يا در فاصله موومان‌ها حاضران كف و سوت مي‌زدند. در برخي كشورها سوت زدن به معناي تشويق است و در برخي كشورها به معناي اعتراض كه اين بستگي به فرهنگ آن شهر بستگي دارد. يعني معلوم نبود حاضران، اعتراض مي‌كنند يا تشويق.
* به دليل اين سفر، اركستر بخشي از زمان تمرين خود را براي اجرا در جشنواره از دست داد، اين برنامه، به كار اركستر ضربه‌اي نزد؟
ـ بله زمان خيلي تنگ شد و ما مجبور هستيم خيلي فشرده و سخت كار كنيم. به هر حال وقتي اين برنامه‌ها پيش مي‌آيد، برنامه‌هاي معمول اركستر عقب مي‌افتد. ما با تمرين‌هاي فشرده سعي مي‌كنيم اين كمبود زمان را جبران كنيم.

منبع : ايلنا

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: پی سی سیتی]

[مشاهده در: www.p30city.net]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 400]