تاكيد بر من و آنچه مي‌گويم؛ برخورد مشكل‌آفرين

واضح آرشیو وب فارسی:هموطن سلام: تاكيد بر "من" و آنچه مي‌گويم"؛ برخورد مشكل‌آفرين
روانپزشكان همواره برنقش كليدي تجربيات دوران كودكي و نوجواني در چگونگي برخورد با مسايل تاكيد مي‌كنند.
ايجاد اختلاف، درگيري و مجادله درخانواده، محيط كار و به طوركلي دركليه ارتباطات ميان فردي و اجتماعي، بويژه درهنگام تصميم‌گيري‌هاي مهم و سرنوشت ساز و به عبارتي در هر روز زندگي، دربسياري موارد مي‌تواند امري طبيعي باشد.
اما چگونگي برخورد با آن جاي بحث و بررسي دارد اين درگيري‌ها و برخوردها معمولا به دلايل مختلفي شكل مي‌گيرند. اهداف، ارزش‌ها و علاقه‌مندي‌هاي متفاوت، سوءتفاهم‌ها و عدم درك موقعيت‌ها و نيازها و همچنين انتظارات بي‌مورد و ناخوشايند از جمله مواردي هستند كه منجربه مشاجرات و درگيري‌ها مي‌شوند.
قطعا اين موضوع را بارها تجربه كرده‌ايد كه زندگي كردن با اين نوع مشكلات حل‌نشده، چگونه باعث از بين‌رفتن انرژي مثبت و احساس نوعي خرد شدن و "له شد‌گي" درشما مي‌شود؟
همان احساس آشنايي كه فكرمي‌كنيد مجبورشده‌ايد تابع نظرات تحميلي ديگران باشيد. و تكراراين موضوع دررابطه‌هاي مختلف آن چنان كوه يخي از شما مي‌سازد كه به اين راحتي‌ها آب نمي‌شود.
به همين دليل وقتي با جسارت و شجاعت درواقع آنها را مي‌بينيد و مي‌پذيريد، مرحله مهم اوليه را پشت سرمي‌گذاريد [برچسب‌ها و نقاب‌ها را با شجاعت كنارزنيم]. زيرا اين خيلي بهتراست كه تلاش كنيد ابتدا علت بروز درگيري‌ها و آثارآنها را درك كرده و سپس براي حل آنها يا حداقل تاثيرگذاري مثبت برآنها اقدام كنيد.
بنابراين به يك اصل اساسي دست مي‌يابيم كه پذيرش باز و راحت برخوردها به اراده قوي، شجاعت و جسارت نياز دارد. معمولا به دلايل زيادي، ما به جاي پذيرش مشكلات و اختلاف نظرها، منكروجود آنها مي‌شويم. و به نوعي از حل مسايل و برخوردها فرارمي‌كنيم. درحالي كه پذيرش و حل آنها نه تنها از عميق تركردن همان مشكلات جلوگيري مي كند بلكه امكان بروز و شكل‌گيري مسايل جديد را نيز كاهش مي‌دهد.

اين دلايل كه بيشتربه شكل كليشه‌هاي ذهني، خود به خود عمل مي‌كنند، مواردي اين گونه‌اند:
- امكان اين نيست كه بتوانيم اقدامات بهتري داشته باشيم.
- من اگردراين موضوع دخالت كنم، به زحمت مي‌افتم.
- بهتراست راجع به آن فكر نكنم.
- آيا من واقعا قادرهستم يك كارهايي در اين مورد انجام دهم.
- شايد فقط من اين اختلاف‌نظرها و درگيري‌ها را احساس مي‌كنم.
- بهتراست ديگران دراين مورد اقدامي بكنند.
روانپزشكان همواره برنقش كليدي تجربيات دوران كودكي و نوجواني در چگونگي برخورد با مسايل تاكيد مي‌كنند. تجربياتي كه خالق اصلي اين كليشه‌هاي ذهني، نگرش‌هاي خاص فردي و همچنين واكنش‌هاي خود به خودي تابع اين ذهنيت‌هاست.
استرس نيز باعث ايجاد تنش و درگيري مي‌شود كه به طورطبيعي ممكن است افراد به دنبال آن، مكانيزم‌هاي دفاعي خاص خود را داشته باشند. اگربه اين واقعيت و روند آن توجه نكنيم، به اين مفهوم است كه ما صرفا بدون هيچ تاثيرگذاري آگاهانه و مثبت، به دنبال واقعيت درحركت‌ايم.
درچنين فضايي، هرنوع پيشنهاد و انتقادي براي ايجاد تغيير و تحول درزندگي، درك نمي‌شود. چرا كه وجود اختلاف نظرها و تنش‌ها پذيرفته نشده است.
درحالي كه اگربه جاي اين نوع واكنش‌ها، درگيري پيش‌آمده، پذيرفته و حل شود؛ اين نحوه برخورد باعث مي‌شود افكار، احساس‌ها و نيازهاي طرفين مجادله بهتردرك شود و همچنين مي‌تواند نتيجه خلاقانه تر و شفاف‌تر دو يا چند جانبه دربرداشته باشد. به اين ترتيب، هربرخورد و اختلاف نظري درنهايت، مي‌تواند باعث بهبود ارتباطات و مناسبات شود.

مدل زير براي حل مناسب مشكلات پيشنهاد مي‌شود. اين مدل شامل 6 مرحله است:

1- شناسايي، تعيين و تعريف مشكل:
مشكل را از راههايي تعريف و بيان كنيد كه مبتني برزيرسوال بردن ديگران و توهين به آنها نباشد. عبارت من اين جورفكرمي‌كنم ، وقتي با تاكيد بيان مي‌شود؛ همواره مشكل مي‌آفريند. اين جمله تاكيدي به اين مفهوم است كه شما دقيقا با احساس و عقايد خودتان رابطه‌اي را شروع مي‌كنيد كه طبيعي است به اين گونه، راه هرگونه گفت و گوي مثبت بسته مي‌شود.
درحالي كه بايد يك شنونده فعال و قوي بوده و به ديگران اجازه دهيد كه ديدگاه‌هاي خودشان را بيان كنند و همچنين تلاش كنيد كه طرف خود را درك و سوال هاي لازم را طرح كنيد تا مطمئن شويد كه چيزي را بد نفهميده‌ايد.
درك نظرات طرف مقابل‌تان مي‌تواند باعث شود كه مشكل را به صورت جديدي ببينيد. اما دراين ميان مراقب باشيد منكراحساسات خودتان نشويد. اگرشما آنچه را كه احساس مي‌كنيد بيان نكنيد؛ ممكن است طرف شما انگيزه‌اي براي حل مشكل پيدا نكند. مطمئن شويد او متوجه اين مسئله شده كه بايد راه حلي پيدا كنيد كه به نيازهاي هردوي شما پاسخ مناسب دهد. راه‌حلي كه هيچ بازنده‌اي ندارد ودرواقع، راه‌حل پيروز- پيروز ناميده مي‌شود.

2- پيشنهاد راه‌حل هاي مختلف:
به آساني نمي‌توان با سرعت و شتابزده، بهترين راه‌حل را پيدا كرد. از طرف مقابل‌تان بخواهيد كه اين حركت را با پيشنهاد راه‌حل‌هاي متفاوت آغاز كند. دراين صورت شما فرصت خواهيد داشت عقايد خودتان را ديرتر مطرح كنيد.
دراين مرحله تلاش كنيد تكنيك هاي گوش‌دادن فعال را به كارببنديد و به عقايد و نقطه نظرات طرف مقابل خود احترام بگذاريد. همچنين درتكاپوي تهيه ليستي از راه‌حل‌هاي مختلف قبل از ارزيابي و بحث برروي آنها باشيد.

3- راه‌حل‌هاي مختلف را ارزيابي كنيد:
منتقدانه، بي‌پرده و صريح با مسايل برخورد كنيد و شنونده‌اي فعال و صبور باشيد.

4- تصميم بگيريد:
يك توافق عمومي درمورد راه‌حل مطرح شده، ضروري است. اين راه‌حل بايد به گونه‌اي تعريف و مشخص شده باشد كه هردو طرف آن را درك كنند.سعي نكنيد كه طرف مقابل‌تان براي پذيرش راه‌حل خاصي، تشويق شده يا مورد فشارقراربگيرد. اگرطرف شما قادرنيست كه به صورت آزاد يك راه‌حلي را انتخاب كند، اين خطروجود دارد كه هيچ راه‌حلي درمورد مشكل شما پيش نرود.

5- آن راه‌حل را بكارببنديد:
پس از اينكه راه‌حلي مورد موافقت قرارگرفت، معمولا به سرعت لازم است درمورد چگونگي اجراي آن بحث و گفت و گو كنيد. اينكه چه كسي، چه بايد بكند و زمان انجام آن چيست؟
اگرطرف شما به آنچه به توافق رسيديد، وفادارنيست، شما بايد با تكيه به آنچه مورد نظرتان بوده، با او روبرو شويد. اما به طورپي‌درپي وظايفش را به او يادآوري نكنيد. اين كارباعث مي‌شود كه او به جاي احساس مسئوليت دربرابر رفتارخود، بريادآوري‌هاي شما متمركز و به آنها تكيه كند.

6- انجام يك ارزيابي قدرتمند و مداوم:
گاهي ممكن است شما نقطه ضعف‌هايي را درراه‌حل خود پيدا كنيد. دراين صورت، هردوي شما بايد راضي باشيد كه درمورد تصميم‌هاي اتخاذ شده، تجديدنظر كرده و آنها را اصلاح كنيد.
اما دقت كنيد كه اين كار بايد توسط هر دوي شما انجام شود نه اينكه تنها از طرف يكي از شما دنبال شود.شما بايد با همه تغييراتي كه درراه‌حت مورد نظر داده مي‌شود موافق باشيد؛ درست همان گونه كه دقيقا شما بايد با راه‌حل اصلي موافق باشيد.
اجراي اين مرحله‌ها را آزمايش كنيد، اما بخاطرداشته باشيد كه بهترين روش براي حل مشكلات مختلف، گوش دادن فعال و صبورانه، اظهارات مستقيم و باز، اعتماد و احترام به نيازهاي ديگران، بازبرخورد كردن با عوامل جديد و بردباري است.
توجه كنيد منظوراز تكنيك گوش دادن فعال اين است كه شما همواره اين نكته را بخاطرداشته باشيد كه آيا منظورو ديدگاه‌هاي ديگران را كاملا متوجه‌ شده‌ايد و اينكه آيا آنها واقعا موافق با درك شما از صحبت‌هايشان هستند. چرا كه درغيراين صورت، شما بايد براي رسيدن به درك درست از اين ديدگاه‌ها سئوالهاي مورد نياز را طرح كنيد.
دوشنبه 11 شهريور 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: هموطن سلام]

[مشاهده در: www.hamvatansalam.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 233]