ال 90 و آرزوهاي بر باد رفته ارزان دوستان ايراني

واضح آرشیو وب فارسی:سياست روز: ال 90 و آرزوهاي بر باد رفته ارزان دوستان ايراني

توليد خودروي با تكنولوژي روز جهان و مهمتر از همه ارزان قيمت، اولين و مهمترين وعده مسئولين منعقد كننده قرار داد توليد لوگان سابق يا همان ال 90 و تندر فعلي خودمان بود. وعده اي كه عملي نشد.گزارش زير بازخواني اتفاقات مربوط به توليد اين خودرواست. ‌
به گزارش فارس، هرچند تنها اين نام نيست كه تداعي كننده داستان توليد تندر است بلكه "ال 90" و لوگان نيز چنين تصويري را در ذهن شنوندگان خلق مي‌كند. البته فراز ونشيبهاي پروژه توليد تندر و تحويل آن به خريداران آنقدر با كندي همراه بود كه عده‌اي نام "كندر 90" را برايش مناسبتر مي‌دانند! ‌
قرارداد توليد مشترك ال-90 در 27 اكتبر 2003 ميان سازمان گسترش و نوسازي صنايع و شركت رنو امضا و قرار شد براي توليد يك خودروي مشترك با قيمت پايه شش هزار و750 يورو دركشور، رنو درصنعت خودروسازي ايران سرمايه گذاري كند. براي اجراي اين طرح كه بزرگترين قرارداد سرمايه گذاري خارجي توليد خودرو در ايران را به خود اختصاص داده است، شركت مشترك رنو پارس تشكيل شد كه51 درصد آن متعلق به شركت فرانسوي رنو و 49 درصد ديگر متعلق به ايران است. براساس اين قرارداد مشترك قرارشد در مرحله اول سالا‌نه 300 هزار دستگاه و در مراحل بعدي سالا‌نه 500 هزار دستگاه تندر 90 توليد شود كه البته اين موضوع تاكنون عملي نشده است. در همين حال بروز ابهامات مختلف و اختلا‌ف نظر در مفاد قرارداد ال90 باعث شد عرضه اين خودرو كه قرار بود تا پايان سال 84 عملي شود به تعويق بيفتد و درنهايت با اصرار برخي اعضاي مركز پژوهشهاي مجلس از جمله طهماسبي و كاتوزيان چهار اصلا‌حيه مد نظر مجلس شامل حذف كلمه انحصار در توليد خودرو و اجازه طراحي خودرو در كلا‌س ال90، طراحي بر روي پلت‌فرم مشترك، ساخت داخل بالا‌ي 50 درصد در ايران و صادرات 20 درصدي خودروي توليد ايران در قرارداد لحاظ شد. ‌
مزاياي قرارداد ‌
به گفته كارشناسان قرارداد توليد تندر 90 تنها قراردادي است كه درتاريخ 50 ساله صنعت خودروي كشور، اجراي آن با 60 درصد توليد داخل آغازشد و البته اولين قراردادي است كه قطعه‌سازان در اجراي آن موظف شدند محصول خود را مطابق با دانش فني روز توليد كنند. شتاب و قدرت موتورتندر 90 طوري طراحي شده كه هر دوستدار خودرويي ترجيح مي‌دهد حداقل يك بار اين خودرو را تست كند. علا‌وه براين جادار بودن صندوق اين خودرو از جمله مزاياي آن به حساب مي‌آيد و به همين دليل جايگزيني كپسول گاز در اين خودرو به راحتي امكان‌پذيراست. در همين حال گفته مي‌شود رنو قصد دارد مركز توسعه خودروهاي پايه‌گاز سوز را در ايران ايجاد كند و به همين منظور تفاهم‌نامه‌اي نيزبين ايران خودرو و رنو به امضا رسيده كه طبيعتا طراحي بدنه خودرو نقش مهمي در اجراي اين طرح خواهد داشت. ‌

وعده اي كه عملي نشد ‌
با مطرح شدن بحث توليد تندر 90 شركت رنو پارس به فكر ايجاد يك شركت سوم با سرمايه 700 ميليون دلا‌ري به منظورتوليد بخشي از قطعات و بدنه تندر90 وسرمايه‌گذاري براي داخلي‌سازي موتور اين خودرو افتاد تا با ايجاد و تقويت آن بتواند توليدي رقابتي را در ايران ايجاد كند. حتي در آن زمان بحث خريد شركت پارس خودرو توسط شركت رنو پارس نيز مطرح شد. ولي بعدها مديرعامل رنو به بهانه نبود امنيت سرمايه‌گذاري در صنعت خودروي ايران، انجام اين سرمايه گذاري را منتفي اعلا‌م كرد. به اين ترتيب هم‌اكنون با گذشت بيش از دو سال از فعال شدن پروژه تندر 90 از تشكيل شركت سوم خبري نيست. ‌

تاخير در تحويل، اولين مشكل خريداران تندر90 ‌
با شروع توليد تندر 90 در داخل قرارشد اين خودرو در سه تيپ وهفت مدل با قيمت پايه 8 ميليون و دويست هزارتومان روانه بازارشود و دو مدل ديگرآن نيزكه داراي امكانات رفاهي و ايمني بيشتري است به ترتيب به قيمت 9 ميليون و 600 هزارو نيز 10 ميليون و 600 هزار تومان به متقاضيان عرضه ‌شود. ‌
با آغازثبت نام ازمتقاضيان خريد تندر 90 دراواخر سال 85 كل ميزان تعيين شده براي عرضه درهمان روزهاي ابتدايي، پيش فروش شد و ايران خودرو و پارس خودرومتعهد شدند به ترتيب 50 و 25 هزاردستگاه تندر 90 را به مشتريان تحويل دهند. اما بروز برخي مشكلا‌ت مانع از تحقق اين اهداف و درنتيجه باعث انتقاد خريداران شد تا آنجا كه محرابيان،وزير صنايع خودروسازان را به واردات تندر براي پاسخگويي به نياز مشتريان تهديد كرد و از آنها خواست تا هرچه سريعترنسبت به انجام تعهدات خود عمل كنند. هرچند پس از آن، اقداماتي درجهت تحويل سريعتر تندر به خريداران صورت گرفت ولي بنا به گفته سرايي نيا، مدير فروش ايران خودرو تاكنون تنها حدود 22 هزاردستگاه تندر90 ايران خودرو به خريداران تحويل داده شده و 14 هزاردستگاه ازتعهدات تندر نيز به خودروي ديگري تبديل و به مشتري تحويل داده شده است. ‌
در همين حال پارس خودرو نيز تاكنون بيش از 22هزار دستگاه از تعهدات خود را به مشتريان تحويل داده و بنا به گفته خودروسازان، پرونده تحويل تندر90 تا پايان مهرماه بسته خواهدشد. ‌

قطعه‌سازان درگيرافزايش قيمت تمام شده توليد ‌
با آغاز اجراي طرح توليد تندر 90 و تأكيد بر لزوم افزايش داخلي‌سازي اين خودرو، مذاكراتي بين شركت رنو - پارس و قطعه‌سازان ايراني انجام وقراردادهايي به ارزش 648ميليون دلا‌ربا سازندگان امضا شد. ‌
در ابتدا قرار بود با ثابت ماندن بخش زيرين خودرو (قواي محركه) يك پلت فرم مشترك طراحي شود و ايران‌خودرو و سايپا بدنه طراحي شده خود را بر روي آن سوار كنند. در اين صورت قطعات لا‌زم براي توليد تندر 90 توسط دو شركت خودروساز مشترك بوده و در نتيجه ميزان قطعات توليدي توسط قطعه‌سازان بالا‌ و توليد داراي صرفه اقتصادي بود. اما اين مسئله عملي نشد و تاحدي باعث بالا‌رفتن قيمت تمام شده توليد قطعه سازان شد. ‌
داوود ميرخاني رشتي، دبيرسابق انجمن خودروسازان دراين مورد بالا‌ بودن تيراژ توليد قطعه را لا‌زمه اقتصادي‌بون توليد داخل دانسته و مي‌گويد: در پروژه سمند برنامه‌ريزي مناسبي جهت توليد قطعه صورت نگرفت و با توجه به توليد 400 هزار دستگاه سمند طي هشت‌سال گذشته، هر قطعه‌ساز بطور متوسط 30 هزار قطعه در سال توليد كرده است. ‌
وي مي‌گويد: اگر هر قطعه‌ساز امكان توليد 500 هزار قطعه درسال را دارا بود، سرمايه‌گذاري انجام شده براي خريد تجهيزات سرشكن و قيمت تمام شده توليد كاهش مي‌يافت زيرا براي اين توليد بايد قطعه‌سازان به خريد قالب اقدام كنند و در صورتيكه ميزان توليد در حد مناسبي باشد اين توليد صرفه خواهد داشت. ‌
وي معتقد است شبكه قطعه‌سازي كشور يك شبكه كپي كاري شده است و فاقد قدرت و توانمندي مناسب مي‌باشد به همين دليل شش سال طول كشيد تا قطعه‌سازان توانستند توليد قطعات سمند را به تيراژ مناسب برسانند و اين موضوع براي پژو 206 معمولي و "اس دي" نيزهمين مدت طول كشيد. ‌
ميرخاني مي‌گويد:طراحي پلت فرم تندر 90 از ابتدا نيز با اين هدف مطرح شد كه با رسيدن تيراژ توليد به 300 هزار دستگاه امكان توليد وسيع قطعه فراهم و سرمايه‌گذاري‌ها توجيه‌پذيرشود. ‌
وي ادامه مي‌دهد: قطعه‌سازان براي اجراي طرح تندر 90 به واردات ماشين‌آلا‌ت با عمر 30 ساله اقدام كرده‌اند كه اين موضوع باعث شده قطعات توليدي از دقت و كاركرد مناسب برخوردارنباشند و در نتيجه ميزان ضايعات قطعات نيزافزايش يافته است. ‌
به گفته وي در دنيا به ‌طور متوسط ازهريك ميليون قطعه توليدي پنج تا 10 قطعه به عنوان ضايعات محسوب مي‌شود در حاليكه اين رقم در ايران حدود 50 قطعه است. ‌
در هرحال موانع ايجاد شده در توليد قطعه و ناتواني مالي قطعه سازان به عنوان دليل اصلي كندشدن توليد تندر و در نتيجه عدم انجام به موقع تعهدات قطعه سازان مطرح شده است. ‌

خدمات پس از فروش درانتظار تامين قطعه ‌
ارائه خدمات پس از فروش از اساسي‌ترين الزامات فروش موفق يك محصول و به عنوان يكي از فاكتورهاي اصلي در انتخاب مشتريان محسوب مي‌شود. آنچه در ارائه خدمات پس از فروش مهم است دسترسي به قطعات مناسب و برخورداري تعميركاران از تخصص لا‌زم است. به گفته كارشناسان تيراژ پايين توليد قطعات و مشكل تأمين قطعه تندر 90 يكي از اشكالا‌ت اساسي اين پروژه است و همين مسئله مدت زمان تعمير خودروها را طولا‌ني كرده است. ‌
از سويي با توجه به اينكه مدت كوتاهي از تحويل تندر 90 به خريداران مي‌گذرد، هم‌اكنون اين خودرو با مشكل اساسي روبرو نشده و تعميرگاه‌ها در حجم بالا‌يي نيازمند قطعه نيستند اما با گذشت زمان و افزايش نياز خريداران به قطعات يدكي ال 90 در صورتيكه مشكل توليد قطعه همچنان ادامه داشته باشد، مانع بزرگتري بر سرراه دارندگان اين خودرو ايجاد خواهد شد. به همين دليل تقويت شبكه خدمات پس از فروش و تأمين قطعات يدكي تندر 90 از اهميت بالا‌يي برخودار است. ‌
در همين حال با گذشت زمان و افزايش حجم كاري تعميرگاه‌ها، تجربه تعميركاران در رفع نواقص تندر 90 بيشتر خواهد شد و مشكل خودروهاي معيوب نيز سريعتر برطرف خواهد شد. ‌

قيمت‌هاي يورويي ‌
قيمت تندر 90 از جمله موارد بحث‌برانگيز در اين پروژه به حساب مي‌آيد.مهمترين دليل آن تعيين قيمت خودرو براساس يورو بود. ‌
در قرارداد توليد ال 90 قيمت پايه اين خودرو شش هزار و 750 يورو تعيين شد كه اين رقم در ماه‌هاي ابتدايي مطرح شدن موضوع توليد تندر 90 حدود هشت ميليون تومان ارزيابي مي‌شد. اما با گذشت زمان و افزايش نرخ يورو، قيمت تندر برحسب ريال نيز افزايش يافت هرچند خودروهاي فروخته شده به همان قيمت پيش فروش شده به خريداران تحويل داده مي‌شود اما بايد ديد در مرحله دوم فروش تندرچه قيمتي از سوي خودروسازان اعلا‌م مي‌شود. ‌
هم اكنون تندر90 بسته به امكاناتش توسط خودروسازان 8 تا 11 ميليون تومان و در بازار آزاد 12 تا 15 ميليون تومان به فروش مي‌رسد. ‌
در حال حاضر قيمت تندر 90 مدل ‌2E نيمه فول در بازار 13 ميليون و 650 هزار تومان و ‌1E حدود 13 ميليون و 300 هزار تومان خريد و فروش مي‌شود. اين درحالي است كه به گفته فعالا‌ن بازار خودرو، تندر 90 مدل ‌1E بدليل برخورداري از امكاناتي مانند ايربك، ترمز ‌ABS و شيشه جلو برقي در مقايسه با قيمتش از استقبال بيشتري بين خريداران برخوردار است. ‌
اين خودرو در سه مدل سفيد، نقره‌اي و خاكستري توليد مي‌شود كه رنگ سفيد آن بيشترين خريدار را داراست. ‌
با كمي صحبت با فروشندگان خودرو به اين نتيجه مي‌رسيم كه تندر 90 به ميزان كافي در بازار وجود دارد و مشكلي براي خريد و فروش اين خودرو در بازار آزاد نيست اما اين ماشين هم مانند ساير خودروها اين روزها بازار كسادي دارد و افزايش كاذب قيمت‌ها باعث شده مردم براي خريد خودرو دست نگه دارند. درهمين حال برخي از خريداران نيز ترجيح مي‌دهند بابت خودرويي پول پرداخت كنند كه آزمايش خود را پس داده و نسبت به كيفيت آن اطمينان لا‌زم را دارند. ‌
ميرخاني رشتي، كارشناس صنعت خودرو در مورد قيمت تندور 90 مي‌گويد: در صورتيكه تيراژ توليد اين خودرو در سال به 100 تا 200 هزار دستگاه برسد قيمت تمام شده خودروحدود هشت ميليون تومان خواهد بود اما هرچقدر تيراژ توليد پايين‌تر باشد بهاي تمام شده افزايش خواهد يافت و در اين صورت توليد قطعه‌سازان صرفه اقتصادي نخواهد داشت. ‌

اولويت با خريداران داخلي ‌
صادرات يكي از مهمترين موارد مدنظر طرف ايراني در قرارداد تندر 90 محسوب مي‌شود. اين موضوع تاحدي مهم بود كه اصرارخودروسازان ايراني بر سهيم بودن درصادرات تندرساخته شده ايراني ازطريق شبكه صادراتي رنو را به همراه داشت اما با وجود تمام اين اصرارها هم اكنون خودروسازان در عمل به تعهدات داخلي خود نيز ناتوانند چه برسد به صادرات خودرو! ‌
براساس برنامه‌ريزي انجام شده، قرار بود زمانيكه توليد تندر 90 در ايران به 200 هزار دستگاه رسيد ميزان تقاضاي بازار و كشش آن مورد بررسي قرار گيرد و براساس آن براي صادرات برنامه‌ريزي شود. ‌
در همين حال بحث‌هايي درمورد صادرات تندر 90 از ديگر كشورها مطرح شده است. ‌كاتوزيان، نماينده مجلس در اين مورد مي‌گويد: ادعا مي‌شود كه قرار است اين خودرو به 47 كشور جهان صادر شود، در حالي كه اين تصور از بازار غيرواقعي است زيرا اين خودرو در كشورهاي مغرب، روسيه و روماني نيز توليد مي‌شود و قطعاً صادرات به افريقا، آسياي مركزي و اروپاي شرقي از اين كشورها انجام خواهد شد. ‌
به گفته وي صادرات به آسياي جنوب شرقي را نيزشركت رنوي فرانسه بصورت مستقيم انجام مي‌دهد و به اين ترتيب بازاري براي ايران باقي نمي‌ماند. ‌
از سويي براي دسترسي به صادرات مناسب تندر 90 خودروهاي توليد داخل بايداز شرايط قابل قبولي برخوردار باشند و استانداردهاي لا‌زم را پاس كنند. ‌علي ذاكرزاده، مدير كيفيت تندر 90 ايران خودرو در اين مورد به فارس مي‌گويد: درتعيين سطح كيفي محصولا‌ت توليدي هر شركت شاخص‌هاي متفاوتي وجود دارد و شركت بازرسي توليدات هر خودروساز را گريد بندي مي‌كند كه تندر 90 نيز جزء‌اين خودروها محسوب مي‌شود. ‌
وي ادامه مي‌دهد: تندر 90 توسط شركت بازرسي مورد بررسي و رتبه بندي قرار گرفته و توليد ايران خودرو و پارس خودرو موفق به دريافت گريد خوب با نمره خيلي خوب شده است. ‌ذاكرزاده ادامه مي‌دهد: گريد خيلي خوب نمره منفي كمتر از 100 را داراست و در حال حاضر تندر 90 از امتياز منفي در گريد خوب برخوردار است. ‌
ذاكرزاده با بيان اينكه بيش از يك ماه است كه وضع توليد و توزيع قطعه تندر 90 بهبود پيدا كرده است اظهار داشت: يكي از شرايط لا‌زم براي صادرات تندر 90 پاس كردن آديت 611 است كه تندر 90 توليد ايران خودرو موفق به پاس كردن اين استاندارد شده و در حال حاضر مشكلي از نظر كيفي در زمينه صادرات وجود ندارد. ‌

سخن آخر ‌
استفاده از تكنولوژي توليد شركتهاي خارجي موضوعي است كه همه كارشناسان و صنعتگران با آن موافقند اما چگونگي همكاري با اين شركتها و نوع قراردادي كه بين طرفهاي توليد منعقد مي‌شود نيز از اهميت بسياري برخوردار است. دقت در موارد ياد شده باعث خواهد شد تا اقتصاد كشور از اين قرارداد‌ها منتفع شود.
دوشنبه 11 شهريور 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: سياست روز]

[مشاهده در: www.siasatrooz.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 269]