فرش دستباف استان اردبيل ، آميزه اي از تار هنر با پود جان

واضح آرشیو وب فارسی:سایت دانلود رایگان: فرش دستباف استان اردبيل ، آميزه اي از تار هنر با پود جان
[تصویر: 53.gif]

فرش دستباف به عنوان هنري کاملا ايراني از ديرباز در اين خطه از کشورمان با دست هنرمند پيشينيانمان توليد مي شده و اسناد تاريخي و باستاني از جمله کشف قديمي ترين فرش منقوش جهان با علامت صليب شکسته در شهرستان گرمي گواه محکمي بر جايگاه فرش در استان اردبيل است.
با اين حال آثار ماندگار فرش دستباف در استان اردبيل از حدود 400 سال قبل و با طرحهاي قفقازي، قيچي، شيخ محمد، اوچ گل و انواع طرحهاي شکسته و هندي با رنگهاي سير و زنده توليد شده است که برخي از اين آثار به جاي مانده هنوز هم زيبايي خاصي دارند.
قالي شيخ صفي که از شاهکارهاي هنري جهان محسوب مي شود ، يکي از اين آثار ماندگار است که در دوره اول صفويه و مقارن با 946 هجري قمري بافته شده است.

اين شاهکار هنر قاليبافي که دردوره قاجاري توسط شرکت انگليسي زيگلر از ايران خارج شد، هم اکنون در موزه ويکتوريا آلبرت لندن نگهداري مي شود.

اين قالي با تار و پود ابريشمي و پرزهاي پشم و با رنگهاي طبيعي بسيار زيبا و با شعر "جز آستان توام در جهان پناهي نيست / سر مرا به جز اين در حواله گاهي نيست" از اشعار شاه اسماعيل صفوي بافته شده است.

قاليبافان استان اردبيل در کنار کار کشاورزي و دامداري حرفه قاليبافي را به عنوان تفنن، شغل و برآورده کردن احتياجات و مفروش کردن محل زندگي خود، همواره به عنوان يک صنعت و هنر نگه داشته و تار هنر را با پود زندگي و فرهنگ منطقه آميخته اند، به همين علت فرشهاي اين منطقه علاوه بر ويژگيهاي هنري داراي ويژگيهاي فرهنگي و مردم شناختي نيز مي باشد.
کيفيت فرش دستباف استان اردبيل زبانزد خاص و عام است به طوري که فرش اين استان هم اکنون به کشورهاي آمريکا ، آلمان و ساير کشورهاي اروپايي صادر مي شود.

سالهاي رکود بازار فرش ايران بر بازار فرش اين منطقه نيز همچون ساير مناطق مهم فرشبافي کشور تاثير گذاشت و قافله فرش دستباف استان از تجارت پرسود فرش دستباف عقب ماند و متاسفانه در ساليان گذشته ، گامهاي عملي و مثبتي براي نجات اين صنعت آميخته به هنر برداشته نشد.

در سالهاي اخير پس از تجميع امورات فرش در وزارت بازرگاني تحت عنوان مرکز ملي فرش ايران و واگذاري کليه امور فرش استانها به سازمانهاي بازرگاني، گامهاي مهم و موثري براي احياي جايگاه فرش ايران برداشته شده که تاثيرات آن در آينده بيشتر مشخص خواهد شد.

در سايه حمايتها و سياستهاي سه سال اخير در حوزه فرش دستباف هم اکنون در شهرستانهاي خلخال و گرمي فرشهايي با 70 رج به بالا بافته مي شود و شهرستان مشگين شهر نيز به مرکز توليد تابلو فرش و فرشهاي ريزبافت تبديل شده است.

اتحاديه بافندگان فرش استان اردبيل نيز با هدف احياي جايگاه قبلي فرش دستباف اين استان در سال 85 با همکاري امور فرش سازمان بازرگاني استان تشکيل شده و هم اکنون در زمينه صدور کارت شناسايي به فعالان هنر صنعت فرش دستباف استان فعاليت مي کند.

مسوول اداره فرش سازمان بازرگاني استان اردبيل در گفتگو با خبرنگار ايرنا با اشاره به صدور 14 هزار و 500 فقره کارت شناسايي بافندگي به فرشبافان استان از زمان تشکيل اين اتحاديه گفت: تاکنون از اين تعداد سه هزار و 200 نفر در کلاسهاي بهبافي شرکت کرده و سه هزار و 200 نفر نيز براي بيمه شدن به سازمان تامين اجتماعي استان معرفي شده اند.

ميراعلاء سيدي افزود: تاکنون براي حرف مربوط به فرش دستباف استان اردبيل نيز 55 فقره پروانه کسب صادر شده و چهار کارگروه اختصاصي شامل کارگروه توليد ، آموزش ، تحقيق ، تجارت و بازرگاني براي ساماندهي امور فرش استان تشکيل شده که در خصوص فرش دستباف استان تصميم گيري مي کنند.

وي تشکيل اتحاديه تعاوني روستايي متشکل از هشت تعاوني در هشت شهرستان استان را از ديگر اقدامات امور فرش استان براي احياي جايگاه فرش دستباف ذکر کرد و گفت: تعداد بافندگان اين اتحاديه 600 نفر هستند و تهيه مواد اوليه براي اعضا، توليد فرش دستباف و خريد محصولات اعضا براي فروش در دفتر مرکزي و نيز توزيع ابزار آلات فرشبافي از جمله اقدامات اين اتحاديه تعاوني است.

وي اضافه کرد: انجمن طراحان و نقاشان فرش دستباف استان نيز در سال 86 به عنوان پنجمين استان کشور به منظور ساماندهي طراحي و نقاشي فرش استان تشکيل شد و دوره هاي ويژه براي آموزش دست اندرکاران فرش دستباف استان و توليدکنندگان و طراحان برگزار کرد.

وي اظهارداشت: اين انجمن براي بافت فرش با طرحهاي نو با هدف سفارش پذير کردن توليدات، توليد فرش مطابق با سليقه مشتريان و نيز تجاري کردن بافت فرش با استفاده از مواد اوليه مرغوب تشکيل شد و خوشبختانه نتيجه مطلوبي نيز به دست آمد.

وي با اشاره به عضويت 800 نفر از فرشبافان استان در شرکت سهامي فرش اردبيل گفت: اعضاي اين شرکت با راهنمايي شرکت فرشهايي با نقشه هاي متنوع سفارش پذير مي بافند و پس از توليد، محصول خود را به شرکت سهامي فرش مي فروشند.

سيدي، بافت فرش با نقشه هاي گنجه ، باکو ، سه گل ، قفقاز ، قيچي ، سماق ، گل ، ماهي و قره باغ در استان اردبيل را از جمله نقشه هاي رايج فرش دستباف در اين خطه اعلام و بيان کرد: تاکنون براي معرفي قابليتها و توانمندي فرش دستباف استان دو نمايشگاه بزرگ تخصصي فرش دستباف هر کدام به مدت يک هفته ، سه المپياد دانش آموزي و دانشجويي فرش دستباف و يک نمايشگاه طرح و نقشه باغ گره در استان برگزار شده است.

وي از برگزاري 69 دوره کلاس بهبافي براي بافندگان خانگي در سطح استان اردبيل خبر داد و گفت: در اين دوره ها و کلاسها که با هدف استفاده از مواد اوليه مرغوب ، نقشه خواني ، استفاده از کارگاههاي مناسب و بهداشتي و نيز توليد کيفي محصولات برگزار شد ، سه هزار و 200 نفر آموزش ديدند.

وي، ميزان توليد فرش دستباف در استان اردبيل را يکصد هزار متر مربع اعلام کرد و افزود: 80 درصد فعالان فرش دستباف استان را زنان و 20 درصد بقيه را مردان تشکيل مي دهند و در مجموع 130 توليد کننده غير متمرکز و 10 توليد کننده متمرکز داراي پروانه توليد در زمينه فرش دستباف استان فعال هستند.

رييس اداره فرش سازمان بازرگاني استان اردبيل تعداد تقريبي فعالان فرش دستباف استان را 35 هزار نفر اعلام کرد و اظهارداشت: از اين تعداد تاکنون 14 هزار و 500 نفر به عنوان فعالان فرش دستباف استان ساماندهي شده اند.

وي بيان کرد: حمايت از توليد فرش دستباف در استان به صورت جدي انجام مي شود و در اين زمينه براي استفاده از کمکهاي فني و اعتباري 32 طرح بزرگ و کوچک فرشبافي براي دريافت تسهيلات به بانکها معرفي شده و اين طرحها شش ميليارد و 100 ميليون ريال تسهيلات دريافت کرده اند.
وي اضافه کرد: يک هزار و 850 نفر ديگر از فرشبافان استان نيز از محل تفاهم نامه بانک سپه و مرکز ملي فرش ايران براي دريافت تسهيلات معرفي شده اند و 24 ميليارد و 320 ميليون ريال تسهيلات به آنها پرداخت شده است.

وي با اشاره به بررسي 400 فقره از نامه هاي فرشبافان استان در دور دوم سفر رياست جمهوري به استان اردبيل و صدور کارت شناسايي بافندگي براي آنها اظهار داشت: شش هزار و 140 نفر از فرشبافان تک باف استان از محل اعتبارات مرکز ملي فرش ايران منتظر دريافت تسهيلات هستند.

وي حمايت دولت در سال 87 از فرشبافان دستباف استان را مطلوب دانست و گفت: به ازاي هر دار قالي دستباف 10 نفر مشغول به کار مي شوند به شرط آن که دولت واقعا حمايت کند.

وي افزود: با توجه به تصويب قانون بيمه بافندگان فرش دستباف و فعالان و دست اندرکاران اين هنر صنعت در مجلس اميدواريم که با اجراي اين قانون بيمه در ازاي پرداخت 20 درصد سهم بيمه توسط دولت و هفت درصد توسط خود شخص ، کليه فرشبافان و دست اندرکاران اين هنر صنعت بيمه شوند و يکي از نگراني هاي عمده آنها برطرف شود.

وي گفت: در تاريخ 22 فروردين ماه امسال نخستين جشنواره فرش دستباف استان برگزار شد و از 30 هنرمند فعال در اين هنر صنعت تجليل شد و در جشنواره هفته گذشته نيز برترين فعالان رشته فرش دستباف استان تجليل شدند.

رييس اداره فرش استان اردبيل و دبير دومين جشنواره فرش دستباف استان هدف از برگزاري اين جشنواره را ارتقاي منزلت شغلي قاليبافان و دست اندرکاران هنر صنعت فرش دستباف ، ارايه راهکارهاي مناسب براي توسعه فرش دستباف استان ، شناساندن پيشينه تاريخي ، ابعاد و ويژگيهاي منحصر به فرد فرش دستباف به نسل جديد ، ايجاد فضاي رقابتي سالم و بسترسازي جهت شکوفايي استعدادها و خلاقيتها در بين دست اندرکاران هنر صنعت فرش دستباف استان ، برقراري ارتباط بردارانه بين دست اندرکاران فرش دستباف با مسوولان کشوري و استاني ، معرفي توانمنديهاي فرش استان ، انتشار و ترويج يافته ها و تبادل تجربيات فرشبافان و طراحان فرش عنوان کرد.

سيدي گفت: هدف نهايي ما احياي جايگاه تاريخي فرش اردبيل به عنوان ميراث گرانقدر هنري اين خطه است و از هيچ تلاشي در اين راستا دريغ نخواهيم کرد.

وي با اشاره به جايگاه رفيع فرش در ميان مردمان استان اردبيل گفت: هنرمندان و صنعتگران فرش دستباف استان در طول ساليان متمادي اين هنر صنعت را ماندگار کرده اند و يادگار ارزشمندي براي ما به ارث گذاشته اند که حتي امروزه مي توانيم با استفاده از قابليتهاي فرش دستباف علاوه بر ارايه وجوه هنري به اشتغالزايي در اين زمينه هم بپردازيم.

وي با تاکيد بر ضرورت سليقه يابي و توليد محصولات فرش دستباف مطابق با سليقه و ذائقه مشتريان ، بيان کرد: رقابت شديدي در زمينه توليد فرش دستباف در داخل کشور و حتي در بين کشورهاي آسيايي به وجود آمده که اين امر لزوم توجه به سليقه بازار و مشتريان را دو چندان مي کند.

وي با اشاره به برگزاري 30 جلسه کاري توسط کميته فرش استان براي حل مشکلات فرشبافان اين منطقه ، پيگيري براي صدور دفترچه درماني فرشبافان ، اخذ سهام عدالت براي توليدکنندگان و دست اندرکاران فرش دستباف ، پيگيري و اخذ تسهيلات براي آموزش بهبافي مقدماتي و تکميلي ، پيگيري اخذ تسهيلات براي نامه هاي رياست جمهوري و هماهنگي به منظور اعطاي تسهيلات به شش هزار و 140 نفر بافنده ثبت نام شده خانگي و نيز برگزاري چهارمين المپياد فرش دستباف و سومين نمايشگاه فرش دستباف استان را از جمله برنامه هاي در دست اقدام اداره فرش سازمان بازرگاني استان در سال آينده ذکر کرد.

رييس سازمان بازرگاني استان اردبيل نيز در گفتگو با خبرنگار ايرنا صدور دفترچه بيمه ، نوسانات قيمت مواد اوليه ، تخصيص نيافتن اعتبارات کافي از منابع استاني و ملي براي صنعت فرش دستباف استان ، استفاده از مواد اوليه نامرغوب ، استفاده از طرحها و نقشه هاي تکراري و منسوخ شده ، توليد محصولات بدون در نظر گرفتن خواسته خريداران و بازار فروش ، بي توجهي به استفاده از علم روز و فناوريهاي جديد ، عدم توجه به آموزشهاي ارايه شده و همکاري ضعيف بانکها در پرداخت تسهيلات به کارگاههاي فرشبافي را از جمله مشکلات صنعت فرش دستباف استان ذکر کرد.

ياور صفرپور ايجاد شوراي مزد ، بهره گيري از آموزشها ، عضويت همه فرشبافان در اتحاديه ها و تعاونيهاي فرشبافي ، عرضه مواد اوليه مرغوب از طرف اتحاديه فرشبافان ، اعطاي تسهيلات به تکبافان ، تلاش براي صادرات و توليد محصولات مطابق با سليقه و ذائقه مشتريان و بازار را از جمله راهکارهاي حفظ و احياي هنر صنعت فرش دستباف در اين استان ذکر کرد.

وي اضافه کرد: سال آينده موضوع بيمه کليه بافندگان فرش دستباف استان ، اعطاي سهام عدالت به بافندگان و فعالان اين عرصه ، برگزاري دوره هاي آموزشي بهبافي براي هر شهرستان در سه مرحله ، برگزاري سومين جشنواره فرش دستباف استان ، برگزاري المپياد رشته هاي مختلف هنر صنعت فرش دستباف استان و عرضه محصولات و مواد اوليه مرغوب جزو برنامه کاري اداره فرش سازمان بازرگاني استان قرار گرفته و اين اهداف براي حمايت از فرش دستباف استان به صورت جدي پيگيري خواهد شد.

رييس سازمان بازرگاني استان اردبيل با اشاره به آموزش 10 هزار نفر از فرشبافان استان در طول سه سال گذشته گفت: اردبيل در فرش دستباف جايگاه رفيعي دارد ولي اين جايگاه به علت استفاده از مواد نامرغوب در توليد فرش طي ساليان گذشته کمرنگ شده است.
وي گفت: فرش دستباف نقش مهمي در تاريخ ، فرهنگ و اقتصاد جامعه ما داشته و هميشه به عنوان يک کالاي تجاري و هنري در نقش سفير فرهنگ ايران اسلامي در خارج از کشور ظاهر شده است.

وي افزود: استان اردبيل همواره سهم مهمي در حفظ و نشر اين هنر صنعت داشته و فرش شيخ صفي با گلهاي افشان شاه عباسي که هم اکنون در موزه ويکتوريا آلبرت لندن نگهداري مي شود، نمونه اي از فرشهاي بافته شده در اين خطه است.

وي بيان کرد: فعاليت هنرمندان پيشکسوت اين هنر صنعت با خلاقيت و نبوغ هنرمندانه ، چهره استان را در زمينه توليد و صادرات فرش دستباف دگرگون کرده و اعتبار جهاني به اين استان بخشيده است.

وي اضافه کرد: قاليبافان هنرمند اين استان همواره نقش هنر را با پود جان به هم گره مي زنند تا علاوه بر تامين نيازهاي خانواده خود ، اثري ماندگار را بر خانه هاي ديگر انسانها به يادگار بگذارند و همين ماندگاري اثر هنري آنها جايگاه والايي به آنها مي دهد که فراتر از هر تجليل است.

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: سایت دانلود رایگان]

[مشاهده در: www.freedownload.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 721]