چرا بازی با الات قمار حرام است؟َ

واضح آرشیو وب فارسی:سایت دانلود رایگان: سلام
دوستان عزیز این سوال شاید سوال خیلی از شما عزیزان باشد....

جواب :

سلام اینم یک جواب بسیار کامل ولی یکم طولانی

البته خلاصه حرف اینه که مطلقا حرام می باشد

بازی با آلات قمار مطلقا حرام است و بازی با ورق‏هایی که عرفا آلات قمار محسوب میشوند مطلقا جایز نیست ولی بازی با ورق‏هایی که عرفا آلت قمار محسوب نمیشوند بدون شرط‏بندی اشکال ندارد.
به طور کلی در اسلام بازی با آلات قمار حرام است و حکم به حرمت بازی با پاسور از باب آن است که به عنوان یکی از ابزارهای قمار شناخته میشود. بنابراین تا زمانی که به این عنوان شناخته میشود، حکم آن حرمت خواهد بود. البته اگر مرجع تقلید در صدق عنوان آلت قمار بودن پاسور تردید کند، فتوا به حرمت نمیدهد؛ چنان که از فتوای مرحوم آیت‏الله اراکی(ره) چنین به دست میآید.
در مورد شطرنج یک دیدگاه این است که: به طور کلی امروزه در سطح جهان آن را آلت قمار به حساب نیاورده و نوعی وسیله بازی فکری میشناسند. بر این اساس شطرنج از نظر موضوع حکم شرعی، تغییر ماهیت داده و به تبع آن حکمش نیز دگرگون شده است.
برای توضیح بیشتر درباره حکم شرعی در بازی با شطرنج، پاسور و... باید به عنوان مقدمه نکاتی را متذکر شویم:
1- بازیها به چهار گروه تقسیم میشوند:
- بازی با آلات قمار با شرط‏بندی
- بازی با آلات قمار بدون شرط‏بندی
- بازی با غیر آلات قمار با شرط‏بندی
- بازی با غیرآلات قمار بدون شرط‏بندی
2- اگر چه درباره تعریف «قمار» میان علماء اختلاف نظر هست ولی بدون تردید، قسم چهارم قمار نبوده، به هیچ وجه حرمتی ندارد. همان طور که تردیدی در قمار بودن بازی قسم اول و حرام بودن آن نیست. بلکه قسم سوم نیز تقریبا محل اتفاق نظر علماء دینی است که حرام است و بسیاری از فقهاء اصلاً ملاک قماربازی را توأم بودن آن با برد و باخت و شرط‏بندی میدانند خواه بازی با آلات قمار باشد و یا مانند فوتبال که فینفسه حرام نیست اما اگر با شرط‏بندی و برد و باخت مالی همراه باشد، قمار محسوب شده و
حرام میگردد، پس شرط‏بندی در هرگونه بازی حرام است مگر در موارد استثنایی مانند شنا و تیراندازی، (ر.ک: انصاری، شیخ مرتضی، المکاسب، ذیل بحث قمار از مکاسب محرمه - شهیدی تبریزی، حاج میرزا فتاح، هدایة‏الطالب الی اسرار المکاسب، قم، مکتبة آیت‏الله‏مرعشی النجفی، 1407، ص 95 - النجفی، محمد حسن، جواهرالکلام، ج 22، نجف، دارالکتب الاسلامیه، الطبعة السادسة، ص 109).
تنها مورد محل اختلاف قسم دوم است؛ یعنی، بازی با آلات قمار بدون آن که با برد و باخت و شرط‏بندی همراه باشد، لکن قبل از هر چیز باید متذکر شد که قمار بازی با بازی با آلات قمار متفاوت است چه این که همان طور که گفته شد ممکن است قمار بازی صورت پذیرد بدون آن که با آلات قمار همراه باشد وانگهی حرمت بازیها صرفا به خاطر قمار بودن نیست، بلکه بازی با آلات قمار نیز براساس روایات و نیز فتوای فقها حرام است. اما مقصود از آلت قمار این است که چیزی که نوعا با آن قمار بازی میکنند به
عبارت دیگر در عرف متدینین و کسانی که تقید شرعی دارند، آن وسیله را ابزار قمار بازی بدانند ولو آن که در برخی موارد خاص، چند نفر بدون برد و باخت و شرط‏بندی بلکه به قصد سرگرمی یا بازی فکری با آن بازی کنند، این بازی با آلت قمار است و طبق روایات حرام است اگر چه قمار به حساب نیاوریم.
3- اما دلیل تغییر حکم برخی بازیها بدان جهت است که، ممکن است در گذشته چیزی از آلات قمار محسوب میشده ولی رفته رفته تغییر ماهیت داده دیگر در عرف متدینین از ابزار قمار محسوب نشود، بلکه به عنوان یک بازی تفریحی و سرگرمی یا یک بازی فکری درآید (چنان که برخی در مورد شطرنج اظهار میدارند)، در این صورت حکم آن تغییر خواهد یافت زیرا حکم تابع موضوع است و اگر موضوع عوض شود، در واقع موضوع جدید، حکم جدید خواهد داشت بنابراین بهتر است به جای عبارت «تغییر حکم» در این گونه موارد به عنوان «تغییر موضوع» یاد کنیم تا افرادی که دقت کافی به عمل نمیآورند نگویند اگر حلال و حرام پیغمبر(ص) ابدی است پس چرا حکم خدا عوض میشود و در یک زمان حرام است و در زمانی دیگر حلال.
4- گاهی مرجع تقلید به عنوان یک کارشناس امور دینی، یقین دارد که یک وسیله‏ای الان از آلات و ابزار قمار محسوب میشود، در این صورت حکم به حرام بودن بازی با آن میدهد ولی گاهی ممکن است در صدق این عنوان شک داشته باشد، بنابراین فتوای هر مرجع تقلیدی برای مقلدین ایشان اعتبار دارد همان‏طور که به هر پزشکی اگر مراجعه کنید با توجه به تخصص او به دستورات او عمل میکنید، لذا ممکن است یک مرجع تقلید مانند حضرت آیت‏الله‏سیستانی یا صافی گلپایگانی بازی با شطرنج را مطلقا حرام بدانند ولی برخی مراجع دیگر مانند امام خمینی، مقام معظم رهبری، آیات عظام فاضل، مکارم و بهجت به عنوان آلت قمار بودن حرام میدانند که اگر از آلت قمار بودن خارج شود دیگر حرام نخواهد بود، بنابراین هرگونه بازی اگر همراه شرط‏بندی باشد و یا با آلات قمار باشد حرام است مانند تخته نرد و شرط‏بندی در فوتبال ولی در صورتی که قبلاً از آلت قمار بوده و اکنون شک داریم که از آلات قمار است و یا در عرف جامعه اسلامی از آلات قمار خارج شده باشد باید نسبت به حکم آن به مرجع تقلید خود مراجعه کنیم.
برای اطلاع بیشتر درباره قمار از دیدگاه آیات و روایات و سابقه تاریخی آن در عصر قبل از بعثت، خوب است به مطالب زیر توجه شود.
خداوند متعال قمار را در ردیف می گساری و بت‏پرستی و از کارهای پلید شیطانی دانسته و دستور به اجتناب داده است «یا ایها الذین آمنوا انما الخمر والمیسر والانصاب والازلام رجس من عمل الشیطان فاجتنبوه لعلکم تفلحون؛ ای کسانی که ایمان آورده‏اید، بدانید که شراب، قمار، بت‏ها و چوب‏های مخصوص برد و باخت، به تمامی پلید و ناپاک و از کارهای شیطانی است، پس از این کارها بپریزید تا رستگار شوید»، (مائده، آیه 90).
«میسر» یعنی قمار و لذا قمارباز را «یاسر» گویند، ریشه آن «یسر» به معنی آسانی است و علت نامیدن قمار به «میسر» بدان جهت است که به وسیله قمار، مال دیگران توسط قمارباز به آسانی و بیزحمت به چنگ میآید، (قرشی، سید علی اکبر، قاموس قرآن، ج 7، تهران دارالکتب الاسلامیه، چاپ هشتم 1361، ص 263).
چنان که از امام رضا(ع) نقل شده است که «المیسر هوالقمار؛ میسر همان قمار است»، (الحر العاملی، محمد بن الحسن، وسائل‏الشیعه، ج 12، تهران، المکتبة الاسلامیه، 1403 ه، ص 119، ح 3). البته براساس روایات متعددی که از رسول خدا(ص) و ائمه معصومین(ع) نقل شده است بازی با آلات
قمار نیز در ردیف «میسر» برشمرده شده است مانند روایت جابر از امام باقر(ع) که آن حضرت فرمودند وقتی که آیه فوق نازل شد.
«قیل یا رسول الله ما المیسر؟ فقال(ص): کل ما تقومر به حتی الکعاب والجوز»؛ از پیامبر اکرم(ص) پرسیدند یا رسول الله میسر چیست؟ فرمودند: هر آنچه که با آن قمار بازی کنند حتی مانند قاب یا گردو»، (همان، ح 4).
در آیه بعدی نیز خداوند متعال میفرماید شیطان همواره در صدد ایجاد دشمنی و کینه‏توزی میان شما اهل ایمان و نیز بازداشتن شما از یاد خدا و برپایی نماز است و قماربازی و می گساری ابزار شیطان در نیل به این هدف است، آیا باز هم دست از این کا ر برنمیدارید «انما یرید الشیطان أن یوقع بینکم العداوة والبغضاء فی الخمر والمیسر و یصدّکم عن ذکر الله و عن الصلوة فهل انتم منتهون»، (مائده، آیه 91).
در آیه دیگر خداوند متعال باز هم می گساری و قماربازی را در یک ردیف و از گناهان کبیره دانسته است که گرچه ممکن است احیانا دارای منافعی هم باشد اما قطعا آثار زیان‏بار آن به مراتب بیشتر از سود آن است «یسئلونک عن الخمر والمیسر قل فیها اثم کبیر و منافع للناس و اثمهما اکبر من نفعهما»، (بقره، آیه 219).
بر اساس آیه دیگر از قرآن که میفرماید: «حرمت علیکم المیتة والدم... وما ذبح علی النصب و ان تستقسموا بالازلام ذلکم فسق...»، (مائده، آیه 3) میتوان فهمید که تقسیم با ازلام نوعی قمار بوده که در اسلام تحریم شده است.
اعراب دوگونه از لام (تیرهای مخصوص) داشتند: یکی «ازلام» امر و نهی و دیگری «ازلام قمار». «ازلام قمار» عبارت بود از ده چوب تیر به نام‏های فذّ، توأم، مسبل، نافس، حلس، رقیب، معلّی، سفیح، منیح، وغد. هفت تای اولی دارای سهم بود به ترتیب از یک تا هفت سهم و سه تای اخیر سهمی نداشتند و کیفیت آن چنان که در تفسیر مجمع‏البیان، (طبرسی، پیشین، صص 244 - 245) آمده است
چنان بود که شتری را سربریده و 28 قسمت میکردند و قماربازان ده نفر به عدد تیرها بودند، آنگاه تیرها را مخلوط کرده، هر کس یک تیر برمیداشت صاحب تیر «فذ» یک قسمت و صاحب تیر «توأم» دو قسمت، تا آن که تیر «معلی» به نام او آمده بود هفت سهم میبرد و آنان که سه تیر «سفیح، منیح یا رغد) به دست آنها آمده بود، نه تنها چیزی نمیبردند، بلکه پول شتر را هم میپرداختند.
در این ایه کریمه، این کار فسق دانسته شده است یعنی قمار و بازی با آلات قمار که همراه برد و باخت باشد گناه بزرگ و خروج از طاعت خداوند سبحان و رویآوردن به معصیت میباشد، (همان، ص 245 و نیز: هاشمی رفسنجانی، علیاکبر، تفسیر راهنما، ج 4، قم، دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، 1374، ص 233) و واضح است که نه تیرهای قمار خصوصیتی در تحریم داشته باشند و نه حیوان و گوشت آن دارای ویژگی خاص باشد، بنابراین اموال به دست آمده از هر نوع برد و باخت و قماری حرام است، (هاشمی رفسنجانی، همان) (جز در مواردی مانند مسابقه تیراندازی یا اسب‏سواری استثناء شده باشد).
خلاصه این که بازی قمار که با برد و باخت مالی همراه است اعم از این که با آلات قمار باشد یا با هر وسیله دیگری حرام است و داخل در عناوین «میسر»، «ازلام» میباشد و از نمونه‏های تصرف در مال دیگران به نارواست که براساس آیه شریفه «لاتأکلوا اموالکم بینکم بالباطل»، (بقره، آیه 188 - نساء، آیه 29 و نیز ر.ک: آیات 161 نساء و 34 توبه) حرام بوده، براساس آیات قطعی قرآن و نیز روایات وارده حرام میباشد.
نکته مهم دیگر بازتاب روانی بازی قمار است که باید اعتراف کرد قمارباز همیشه بازنده است، چون اگر ببرد حریص‏تر میشود که باز هم دست به قمار بزند و مسلم است که او همیشه برنده نخواهد بود و سرانجام همه آن چیزهایی را که در دفعات قبل برده بود، خواهد باخت. مخصوصا چون ثروت بادآورده است، نه نتیجه کار و کوشش، قدر آن را نمیداند و به زودی آن را از دست میدهد.
چه قدر قساوت قلب میخواهد کسی که اموال و دارایی و گاهی تمام زندگی و خانه و کاشانه دوستش را بگیرد و او و خانواده‏اش به روز سیاه بیفتد و خود با دارایی آنها به عیش و نوش بپردازد، چنان که در برخی روایات وارد شده است، (ر.ک: وسایل‏الشیعه، پیشین، ج 12، صص 119 - 121) قریش (همان‏طور که امروزه نیز گاهی به چشم میخورد) آن قدر به قماربازی ادامه میدادند که حتی زن و بچه خود را بر سر این قمار گرو گذاشته و میفروختند و این است که بازی با آلات قمار نیز حتی اگر بدون برد و باخت باشد نیز حرام شمرده شده است تا کسی اصلاً به این وادی خطرناک که شبکه شیطانی است نزدیک نشود.
کسی هم که میبازد و میکوشد برای جبران شکست روحی و مادی خود بازی را ادامه دهد، چون اعصابش خرد شده است چه بسا تمام زندگی خود را میبازد و برای تسکین شکست و ناراحتیهای خود به انواع مواد مخدر و مشروبات الکلی کشیده میشود و در منجلاب مفاسد درمیآید و شاید بدین‏جهت باشد که شراب و قمار با هم در این آیات آمده است.
در خصوص برخی بازیها مانند شطرنج، اگرچه از نظر فقهی اشکال آن برطرف شود ولی باید دانست که «فقه» مرز نهایی میان حرام و واجب را مشخص میکند اما از دیدگاه برخی کارشناسان مانند «شانتال شوده»،قهرمان شطرنج فرانسوی، شطرنج یک ورزش خسته‏کننده است... پرداختن به شطرنج سایر منابع ذهنی را از کار میاندازد و دیگر فعالیت‏های ذهن، بیهوده و پوچ میشود.
شطرنج میتواند به مفهوم «نظریه پاسکالی» با فشاری که بر یک نقطه از بدن (مغز) وارد میسازد اختلال حواس ایجاد کند.
یکی دیگر از مضرات شطرنج، کینه و عداوتی است که میان بازیکنان پدید میآید، چنان که «الخین»، قهرمان دیگر شطرنج میگوید: «برای برنده شدن در بازی شطرنج، باید از حریف خود متنفر شد». مهمتر از همه آن که بازی با پاسور و شطرنج و... عمر انسان را تلف و اعصابش را فرسوده و روانش را آشفته میسازد.

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: سایت دانلود رایگان]

[مشاهده در: www.freedownload.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 461]