آداب و سنن آن حضرت در نماز4

واضح آرشیو وب فارسی:سایت دانلود رایگان: على عليه السّلام فرمود: رسول خدا صلّى اللّه عليه و آله موقع سجده کردن بر کف‏هاى دست‏خود تکيه مى‏کرد و بازوهاى خود را باز نگه مى‏داشت به طورى که زير بغل‏هايش ازپشت‏سر ديده مى‏شد.
روايت شده که رسول خدا صلّى اللّه عليه و آله بر«خمره» ـ يعنى حصير کوچکى که ازبرگ درخت خرما بافته مى‏شود ـ سجده مى‏کرد.
امام باقر عليه السّلام فرمود: رسول خدا صلّى اللّه عليه و آله به محل سجده خود آب مى‏پاشيد.
امام باقر عليه السّلام فرمود: رسول خدا صلّى اللّه عليه و آله عصاى نوک تيزى داشت که بر آن‏تکيه مى‏کرد و روزهاى عيد آن را به دست مى‏گرفت و موقع نماز خواندن آن راجلوى خود مى‏نهاد (يعنى به زمين فرو مى‏کرد تا حريم نمازش باشد) .
امام صادق عليه السّلام فرمود: رسول خدا صلّى اللّه عليه و آله وقتى نماز مى‏خواند چوبدستى‏مخصوص خود را جلو سجاده‏اش مى‏نهاد.
امام صادق عليه السّلام فرمود: رسول خدا صلّى اللّه عليه و آله در نماز عيد فطر و عيد قربان ونماز استسقا (طلب باران) در رکعت اول هفت تکبير (تکبيرة الاحرام به اضافه پنج‏تکبير براى قنوت‏ها، و تکبير هفتم براى رفتن به رکوع) و در، رکعت دوم پنج تکبير (چهار تکبير براى چهار قنوت و يکى هم براى رفتن به رکوع) مى‏گفت.
على عليه السّلام فرمود: رسول خدا صلّى اللّه عليه و آله در نماز عيد فطر و قربان، سوره«سبّح‏اسم ربّک الاعلى»و«هل اتيک حديث الغاشية»را قرائت مى‏کرد.
امام باقر عليه السّلام فرمود: رسول خدا صلّى اللّه عليه و آله اول براى استسقا و طلب باران دورکعت نماز مى‏خواند، و سپس همان طور که نشسته بود دعا مى‏کرد و از خداوندطلب باران مى‏نمود. و نيز فرمود: رسول خدا صلّى اللّه عليه و آله اول نماز استسقا را تمام مى‏کرد وبعد از آن خطبه مى‏خواند، و در نماز هم قرائت را بلند مى‏خواند.
امام باقر عليه السّلام فرمود: از سنّت است که اهل هر شهرى براى نماز عيد فطرو قربان به سوى صحرا بيرون روند، مگر اهل مکه که آنان در مسجد الحرام نماز عيدمى‏خوانند.
على عليه السّلام فرمود: رسول خدا صلّى اللّه عليه و آله هنگامى که براى نماز از شهر خارج‏مى‏شد و به مصلّى مى‏رفت، در رفتن از طريق«شجره»مى‏رفت و در مراجعت ازطريق«معرّس»باز مى‏گشت. به طور کلى آن حضرت در رفتن به سوى مصلّى راه‏درازتر، و در هنگام مراجعت راه کوتاه‏تر را اختيار مى‏فرمود.
أمير المؤمنين عليه السّلام فرمود: سنّت آن است که جز در صحراها نماز باران‏نخوانند، يعنى در آنجا که مردم بتوانند به آسمان نظر کنند. و هيچ جا نبايد در مساجدنماز باران بخوانند و طلب باران کنند جز در مکّه معظمه (که در مسجد الحرام نمازاستسقا مى‏خوانند و طلب باران مى‏نمايند) .
نعمان گويد: رسول خدا صلّى اللّه عليه و آله صف‏هاى نماز ما را چنان مرتب و منظم‏مى‏کرد که گويى چوب‏هاى تير را جفت و جور مى‏کند و فکر مى‏کرد که ما از اين کاراو غافليم. روزى به مسجد آمد و به نماز ايستاد، چون خواست تکبيرة الاحرام بگويدمتوجه شد که مردى سينه‏اش جلوتر از سايرين است، فرمود: بندگان خدا، صفوف‏خود را منظم کنيد و گرنه ميان دلهايتان اختلاف خواهد افتاد.
ابن مسعود گويد: رسول خدا صلّى اللّه عليه و آله هنگام نماز دست بر شانه‏هاى مامى‏گذاشت و مى‏فرمود: منظم بايستيد و کج و راست نايستيد، که دلهايتان نيز کج وراست خواهد شد.
ملحقات‏ رسول خدا صلّى اللّه عليه و آله با اشتياق تمام انتظار وقت نماز را مى‏کشيد و چشم به‏راه داخل شدن وقت بود و[چون وقت نماز مى‏رسيد]به مؤذنش مى‏فرمود: اى بلال‏[با اذان گفتن‏]راحتمان کن.
أمير المؤمنين عليه السّلام فرمود: رسول خدا صلّى اللّه عليه و آله هيچ چيز را ـ از شام و غيرآن ـ بر نماز مقدم نمى‏داشت، و چون وقت نماز فرا مى‏رسيد گويا هيچ يک ازخانواده و دوست و رفيق خود را نمى‏شناخت.
امام صادق عليه السّلام فرمود: رسول خدا صلّى اللّه عليه و آله چون خورشيد غروب مى‏کردهيچ کارى را بر نماز مغرب مقدم نمى‏داشت و در اول وقت، نماز مغربش را مى‏خواند.
رسول خدا صلّى اللّه عليه و آله مى‏فرمود: نور چشم من در نماز و روزه قرار داده شده (يعنى آن دو را از هر چيز دوست‏تر مى‏دارم) .
رسول خدا صلّى اللّه عليه و آله به ابوذر فرمود: اى اباذر، خداى متعال روشنى چشم‏مرا در نماز قرار داده و آن را محبوب من گردانيده چنانکه طعام را براى گرسنه وآب را براى تشنه محبوب ساخته است. آدم گرسنه با خوردن غذا سير مى‏شود، وتشنه با نوشيدن آب سيراب مى‏گردد، ولى من از خواندن نماز سير نمى‏شوم.
رسول خدا صلّى اللّه عليه و آله در حال نماز قلبش چون ديگ جوشان، از خوف‏خداى متعال مى‏جوشيد.
گفته‏اند: رسول خدا صلّى اللّه عليه و آله هنگام نماز خواندن ديدگانش را به سوى‏آسمان برمى‏داشت، و چون آيه شريفه: الّذين هم في صلوتهم خاشعون(8)نازل شد، سرش را پايين آورد و به سوى زمين نظر افکند.
شيخ صدوق رحمه اللّه گويد: در شش نماز«توجه» (خواندن دعاى وجّهت‏وجهى للّذى فطر السّماوات و الارض. . . (9)بعد از تکبيرة الاحرام) از سنّت است: رکعت اول نماز شب، يک رکعت نماز وتر، رکعت اول از نافله ظهر، رکعت اول‏نماز احرام، رکعت اول نافله مغرب، رکعت اول از هر نماز واجب.
در ضمن پاسخهايى که از ناحيه مقدسه به مسائل محمّد بن عبد اللّه‏حميرى داده شده، چنين آمده: هيچ يک از دعاهاى مذکوره در«توجه»واجب‏نيست، ليکن سنّت مؤکّد در آن، که مانند اجماع همگى بر آن اتفاق دارند آن است‏که‏[پس از تکبيرة الاحرام‏]چنين بگويى: وجّهت وجهى للّذى فطر السّموات والارض حنيفا مسلما ـ على ملّة ابراهيم و دين محمّد و هدى علىّ أمير المؤمنين ـ و ما أنا من المشرکين. انّ صلاتى و نسکى و محياى و مماتى للّه ربّ العالمين، لا شريک له و بذلک امرت و انا من المسلمين. اللّهمّ اجعلنى من المسلمين، أعوذباللّه السّميع العليم من الشّيطان الرّجيم، بسم اللّه الرّحمن الرّحيم. «روى خود را به‏سوى خداوندى که آسمانها و زمين را آفريده، برگرداندم در حالتى که ـ بر طبق ملّت‏ابراهيم و دين محمّد و هدايت امير مؤمنان على ـ يکتا پرست و مسلمانم و هرگز ازمشرکان نيستم. همانا نماز و قربانى و زندگى و مرگم تنها براى خدا و در اختيارپروردگار جهانيان است که شريکى ندارد، و به همين اعتقاد مأمورم و از مسلمانانم.
خدايا، مرا از مسلمانان قرار ده. به خداى شنوا و دانا از شر شيطان رانده شده پناه‏مى‏برم . . . »سپس شروع به خواندن سوره حمد کن.
ابو الحسن بن راشد گويد: از امام رضا عليه السّلام راجع به«تکبيرات افتتاحيه»سؤال کردم، فرمود: هفت تکبير است. عرض کردم: از رسول خدا صلّى اللّه عليه و آله روايت شده که‏در افتتاح نماز يک تکبير بيشتر نمى‏گفته است. فرمود: رسول خدا صلّى اللّه عليه و آله يک تکبير رابلند و شش تکبير ديگر را آهسته مى‏گفت.
سيد بن طاووس گويد: نماز گزار پس از تمام شدن سلام نماز، سه بارتکبير بگويد، و در هر بار دستها را تا مقابل نرمه گوش بلند نمايد، زيرا آن سنّت‏مؤکّدى است که رسول خدا صلّى اللّه عليه و آله به شکرانه بعضى بشارتهايى که به او رسيد، آن راسنّت قرار داد .
امام صادق عليه السّلام مى‏فرمود: از سنّت است که در نماز صبح و مغرب وعشا، بين اذان و اقامه بنشيند و نافله نخواند. و از سنّت است که در نماز ظهر و عصربين اذان و اقامه دو رکعت نافله بخواند.
امام باقر عليه السّلام در ضمن حديثى فرمود: سنّت بر آن جارى شده که زنان‏در نماز جماعت، پس از مردان سر از سجده بردارند.
رسول خدا صلّى اللّه عليه و آله چون رکوع مى‏کرد، سرش را نه پايين مى‏انداخت و نه‏ طورى بلند مى‏کرد که از بدنش بالاتر باشد، بلکه حد وسط را رعايت مى‏فرمود.
امام باقر عليه السّلام در ضمن حديثى فرمود: رسول خدا صلّى اللّه عليه و آله چون در نمازمى‏شنيد که طفلى گريه مى‏کند، نمازش را تخفيف مى‏داد تا مادرش (که در جماعت‏به حضرت اقتدا کرده) به او رسيدگى کند.
امام صادق عليه السّلام فرمود: رسول خدا صلّى اللّه عليه و آله گاهى (ظاهرا در اوقات سفربوده) خورجين (و يا پالان شتر) خود را که طولش يک ذراع بود (عوض چوبدستى‏که در روايات ديگر ذکر شده) جلوى خود قرار مى‏داد و نماز مى‏خواند تا حايلى‏ميان او و عابرين باشد .
ابان بن تغلب گويد: به امام صادق عليه السّلام عرضه داشتم: رسول خدا صلّى اللّه عليه و آله درچه ساعتى نماز«وتر»مى‏خواند؟حضرت اظهار داشت به اندازه فاصله‏اى که ميان‏غروب خورشيد و وقت نماز مغرب هست (يعنى قبل از طلوع فجر به طورى که تمام‏شدن نماز«وتر»با طلوع فجر متصل باشد) .
امام صادق عليه السّلام ضمن حديثى فرمود: سنّت بر آن جارى شده که آدمى‏روز عيد فطر، قبل از رفتن به مصلّى، براى خواندن نماز عيد افطار کند. ولى در عيدقربان بعد از رفتن به مصلى، [و خواندن نماز]چيز بخورد.
امام صادق عليه السّلام فرمود: در روز عيد فطر براى پدرم حصير کوچکى‏آوردند که زير پا بيندازد، پدرم آن را رد کرد و فرمود: اين روزى است که‏رسول خدا صلّى اللّه عليه و آله دوست داشت در فضاى باز باشد تا به آفاق آسمان بنگرد و جبهه‏شريفش را روى زمين بنهد .
امام صادق عليه السّلام فرمود: در روز عيد فطر يا قربان به رسول خدا صلّى اللّه عليه و آله‏گفتند: کاش در مسجد خودتان نماز عيد مى‏خوانديد!پاسخ داد: دوست دارم به‏فضاى باز بروم تا آفاق آسمان را نظاره کنم.
روايت شده که رسول خدا صلّى اللّه عليه و آله در عيد فطر و قربان ـ هر اندازه هوا سرد و يا گرم بود ـ برد مى‏پوشيد و عمامه به سر مى‏نهاد.
روايت شده که رسول خدا صلّى اللّه عليه و آله روز عيد فطر و قربان چون براى نمازعيد خارج مى‏شد، صدايش را به تکبير بلند مى‏کرد.
امام صادق عليه السّلام فرمود: تنها در مدينه نه در غير آن، قبل از رفتن به‏مصلّى براى انجام نماز عيد فطر و قربان، خواندن دو رکعت نافله در مسجدپيغمبر صلّى اللّه عليه و آله از سنّت است، زيرا رسول خدا صلّى اللّه عليه و آله آن را انجام داده است.
در حديثى چنين ذکر شده: چون عيد فرا رسيد، مأمون از حضرت‏رضا عليه السّلام خواست تا سوار شده براى اداى نماز عيد و خطبه خواندن به مصلّى برود. . .
چون مأمون اصرار زياد کرد، حضرت اظهار داشت: يا امير المؤمنين، اگر مرا از اين‏کار معاف دارى بيشتر دوست دارم، و اگر معاف ندارى من به همان وضع و هيئتى که‏رسول خدا صلّى اللّه عليه و آله و امير المؤمنين على بن ابى طالب عليه السّلام به نماز عيد مى‏رفتند مى‏روم . . .
صبح روز عيد چون آفتاب طلوع کرد، حضرت رضا عليه السّلام غسل کرد و عمامه سفيدى‏که پارچه‏اش از پنبه بود به سر بست و يک طرف آن را به روى سينه و طرف ديگر رابه پشت سر انداخت و آستين‏ها را بالا زد و به تمام غلامان و خدمتگزاران خود نيزفرمود که شما هم مثل من عمل کنيد. سپس عصاى نوک‏تيزى را به دست گرفت وپاى برهنه، در حالى که لباسهايش را بالا زده و ساق پايش نمايان بود و ما هم درخدمت او بوديم، آماده بيرون رفتن شد. پس چون ايستاد و ما هم در برابر او به راه‏افتاديم، سر به سوى آسمان برداشت و چهار بار تکبير گفت. . . امام عليه السّلام با همان جلال‏و عظمت بر مردم نمايان شد، بر در خانه ايستاد و سه بار با صداى بلند فرمود: «اللّه اکبر، اللّه اکبر، اللّه اکبر على ما هدانا، اللّه اکبر على ما رزقنا من بهيمةالانعام، و الحمد للّه على ما ابلانا»و ما نيز با او همصدا شديم. . . حضرت در هر ده‏قدم يک بار توقف مى‏کرد و چهار تکبير را (با صداى بلند) مى‏گفت . . .
رسول خدا صلّى اللّه عليه و آله وقتى براى نماز عيد از راهى مى‏رفت، هنگام برگشتن‏ از راه ديگر باز مى‏گشت.
على عليه السّلام فرمود: رسول خدا صلّى اللّه عليه و آله در نماز عيد فطر و قربان فقط يک‏تکبير مى‏گفت: حسين عليه السّلام دير به سخن آمده بود. روزى مادرش (فاطمه) عليها السّلام لباس به‏تنش کرد و همراه جدش فرستاد. چون رسول خدا صلّى اللّه عليه و آله تکبير گفت حسين عليه السّلام هم باآن حضرت تا هفت بار موافقت کرد و تکبير گفت. سپس رسول خدا صلّى اللّه عليه و آله براى رکعت‏دوم بلند شد و تکبير گفت، و حسين عليه السّلام نيز تا پنج مرتبه موافقت کرد و تکبير گفت.
پس رسول خدا صلّى اللّه عليه و آله اين عمل را سنّت قرار داد و اين سنّت تا به امروز ثابت و برقراراست.
على عليه السّلام فرمود: در نماز استسقا سنّت چنان است که امام برخيزد و دورکعت نماز بخواند، سپس دستها را بگشايد و دعا کند (و از خداوند طلب باران‏نمايد) .
امام باقر عليه السّلام فرمود: رسول خدا صلّى اللّه عليه و آله چون براى استسقا و طلب باران به‏بيابان مى‏رفت، به سوى آسمان نظر مى‏کرد و عباى مبارکش را پشت و رو مى‏پوشيد .
راوى گويد: به حضرت عرض کردم: معنى اين کار چيست؟فرمود: اين نشانه‏اى بين‏آن حضرت و اصحابش بود که (وقت استجابت دعا رسيده و) خشکسالى به فراوانى‏نعمت تبديل خواهد شد (10)
رسول خدا صلّى اللّه عليه و آله در دعاى استسقا سه بار مى‏گفت: اللّهمّ اسق عبادک وبهائمک، و انشر رحمتک، و احى بلادک الميتة. «خدايا، بندگان و حيواناتت راسيراب کن، و رحمتت را بر آنان منتشر ساز، و سرزمين‏هاى مرده‏ات را زنده کن».
على عليه السّلام فرمود: بارانى که روزى حيوانات از آن به وجود مى‏آيد اززير عرش نازل مى‏شود، و از اين جهت بود که رسول خدا صلّى اللّه عليه و آله هنگام بارندگى، زير قطرات اوليه باران مى‏ايستاد تا آنکه سر و محاسن شريفش از آب باران تر مى‏شد. . .
على عليه السّلام فرمود: رسول خدا صلّى اللّه عليه و آله چون به باران نظر مى‏کرد، مى‏گفت: اللّهمّ اجعله صبّا نافعا«خدايا، اين بارندگى را فراوان و سودمند قرار ده».
امام باقر عليه السّلام فرمود: چون رسول خدا صلّى اللّه عليه و آله براى نماز جمعه بيرون‏مى‏رفت بالاى منبر مى‏نشست تا آنکه مؤذّن‏ها از گفتن اذان فارغ شوند.
على عليه السّلام فرمود: از سنّت است که چون امام جمعه بالاى منبر رفت‏هنگامى که روى به جمعيت کرد بر آنان سلام کند.
حضرت سجاد عليه السّلام فرمود: رسول خدا صلّى اللّه عليه و آله (در نماز جمعه) دو خطبه‏مى‏خواند. پس از خطبه اول روى منبر مى‏نشست، سپس بلند مى‏شد و خطبه دوم رامى‏خواند .
امام باقر عليه السّلام فرمود: در نماز جمعه حمد و سوره را بلند بخوانيد، زيرا که آن سنّت است.
امام باقر عليه السّلام فرمود: رسول خدا صلّى اللّه عليه و آله هنگامى که آفتاب از وسط آسمان‏رد مى‏شد نماز جمعه را مى‏خواند.
امام زين العابدين على بن الحسين عليهما السّلام فرمود: قنوت خواندن در نمازجمعه سنّت است.
امام صادق عليه السّلام فرمود: در نماز جمعه سنّت بر اين است که امام دررکعت اول سوره جمعه و در رکعت دوم سوره منافقون بخواند.
على عليه السّلام فرمود: چون رسول خدا صلّى اللّه عليه و آله وارد مسجد مى‏شد و بلال‏مشغول گفتن اقامه نماز بود، آن حضرت مى‏نشست.
سهل ساعدى گويد: ميان جاى نماز رسول خدا صلّى اللّه عليه و آله و ديوار به اندازه‏عبور گوسفند فاصله بود.
هشام بن سالم از امام صادق عليه السّلام از تسبيح (در رکوع و سجود) پرسيد، آن حضرت فرمود: در رکوع«سبحان ربّى العظيم»و در سجده«سبحان ربّى‏الاعلى»بگو. سپس فرمود : يک بار ذکر گفتن واجب است و سه مرتبه سنّت، وفضيلت در اين است که ذکر رکوع و سجده هفت بار گفته شود.
امام صادق عليه السّلام فرمود: رسول خدا صلّى اللّه عليه و آله در هر رکعتى از نماز پانزده آيه‏قرائت مى‏کرد، و رکوعش به اندازه قيامش، و سجده‏اش به اندازه رکوعش طول‏مى‏کشيد، و سر برداشتن آن حضرت از رکوع و سجده مساوى بود.
امام باقر عليه السّلام فرمود: رسول خدا صلّى اللّه عليه و آله نماز واجب صبح را هنگامى که‏هوا خوب روشن شده بود مى‏خواند.
اسحاق بن فضل از امام صادق عليه السّلام از سجده کردن بر حصير و بورياپرسيد، آن حضرت فرمود: اشکال ندارد، اما من بيشتر دوست دارم که بر زمين‏سجده شود، زيرا رسول خدا صلّى اللّه عليه و آله دوست داشت که پيشانى خود را بر زمين نهد، و من‏دوست دارم براى تو آنچه را که رسول خدا صلّى اللّه عليه و آله دوست داشت.
درباره نماز نافله از امام صادق عليه السّلام روايت شده که فرمود: سنّت آن‏است که نوافل روز آهسته و نوافل شب بلند خوانده شود.
از معصوم عليه السّلام روايت شده که فرمود: سوره«قل هو اللّه احد»يک‏سوم قرآن، و سوره«قل يا أيّها الکافرون»برابر يک چهارم قرآن است ورسول خدا صلّى اللّه عليه و آله«قل هو اللّه أحد»را در نماز وتر (يک رکعتى آخر نماز شب) جمع‏مى‏کرد تا آنکه همه قرآن را خوانده باشد(11)
امام باقر عليه السّلام مى‏فرمود: دعا خواندن پس از نماز واجب بيشتر ازخواندن نماز مستحبى ثواب دارد و سنّت نيز بر اين جارى شده است.
ابو هارون مکفوف، از امام صادق عليه السّلام روايت کرده است که فرمود: اى‏ابا هارون، ما (اهل بيت) فرزندان خويش را به گفتن تسبيح حضرت فاطمه عليها السّلام امر مى‏کنيم همان‏گونه که به خواندن نماز امر مى‏کنيم، تو نيز بر آن مواظبت کن، زيرا هرکه به گفتن تسبيح آن حضرت مداومت کند شقى نخواهد شد.
رسول خدا صلّى اللّه عليه و آله به على عليه السّلام فرمود: يا على، بر تو باد در تعقيب نمازهاى‏واجب به خواندن آية الکرسى، زيرا بر اين عمل غير از پيامبر و يا صدّيق و شهيدمواظبت نمى‏کند.
رسول خدا صلّى اللّه عليه و آله در نمازهاى شفع و وتر، در رکعت اول«سبّح اسم‏ربّک الاعلى»و در رکعت دوم«قل يا أيّها الکافرون»و در رکعت سوم که (يک‏رکعتى است و) بايد در آن قنوت خواند«قل هو اللّه أحد»را قرائت مى‏کرد. وخواندن همه اين سوره‏ها بعد از خواندن سوره حمد است.
امير المؤمنين على عليه السّلام روايت نموده که رسول خدا صلّى اللّه عليه و آله در سجده اين‏دعا را مى‏خواند: اللّهمّ لک سجدت، و بک آمنت، و لک اسلمت، سجد وجهى‏للّذى خلقه و صوّره، و شقّ سمعه و بصره، فتبارک اللّه أحسن الخالقين. «بارالها، براى تو سجده کردم، و به تو ايمان آوردم، و تسليم تو هستم. چهره (و حقيقت) من‏بر کسى سجده کرد که آن را آفريد و تصويرش نمود، و چشم و گوش برايش‏شکافت، پس مقدس و والاست خداى يکتا که بهترين آفرينندگان است».
امير المؤمنين عليه السّلام به محمّد بن أبى بکر (هنگامى که او را والى مصرنمود) نوشت: مواظب رکوع نمازت باش ـ تا آنجا که مى‏فرمايد: ـ چون‏رسول خدا صلّى اللّه عليه و آله از رکوع بلند مى‏شد، مى‏گفت: سمع اللّه لمن حمده. لک الحمد ملأسماواتک و ملأ أرضک، و ملأ ما شئت من شى‏ء. «خداوند ستايش کسى را که او راستود بشنود و اجابت کند، خداوندا، تو را سپاس و ستايش به حجم آسمانها وزمينت، و حجم هر چه که خواهى».
رسول خدا صلّى اللّه عليه و آله ميان دو سجده نماز اين دعا را مى‏خواند: اللّهمّ اغفرلى و ارحمنى، و اجرنى و عافنى، انّى لما انزلت الىّ من خير فقير، تبارک اللّه ربّ‏ العالمين. «خداوندا، مرا بيامرز و بر من رحمت آر، و مرا پناه ده و عافيت بخش، من‏به خيرى که بر من فرو فرستى نيازمندم، مقدس و والاست خداى يکتا که پروردگارعالميان است».
ميمونه همسر رسول خدا صلّى اللّه عليه و آله گويد: براى آن حضرت حصير کوچکى‏که از برگ درخت خرما بافته شده بود در مسجد پهن مى‏کردند تا بر آن نماز بخواند.
امام حسن عسکرى عليه السّلام فرمود: خداى بزرگ به جدّم رسول خدا صلّى اللّه عليه و آله‏وحى کرد که تو و على و حجت‏هاى ديگرم از نسل على و شيعيان شما را تا روزقيامت به ده خصلت مخصوص گردانيده‏ام، که از جمله آنها پيشانى بر خاک نهادن‏است بعد از هر نماز (براى سجده شکر) .
رسول خدا صلّى اللّه عليه و آله چون نماز مى‏خواند آن را به طور کامل انجام مى‏داد .
روايت شده: محبوب‏ترين نمازها نزد رسول خدا صلّى اللّه عليه و آله نمازى بود که برآن مداومت شود اگرچه نماز مختصرى باشد. و آن حضرت چون شروع به خواندن‏نمازى مى‏فرمود بر آن مداومت مى‏کرد.
رسول خدا صلّى اللّه عليه و آله مى‏فرمود: دو رکعت نماز در دل شب، نزد من‏محبوب‏تر است از دنيا و آنچه در آن است.
رسول خدا صلّى اللّه عليه و آله فرمود: سوگند به خدايى که مرا برانگيخت، جبرئيل ازاسرافيل، از خداى تبارک و تعالى به من خبر داد که فرمود: هر کس در شب آخر ماه‏مبارک رمضان ده رکعت نماز بخواند، در هر رکعت سوره حمد يک مرتبه و سوره«قل هو اللّه أحد»را ده بار بخواند و در رکوع و سجده آن ده مرتبه«سبحان اللّه والحمد للّه و لا اله الاّ اللّه و اللّه اکبر»بگويد، و در هر دو رکعت تشهد بخواند و سلام‏دهد، و چون از ده رکعت نماز فارغ شد هزار مرتبه استغفار کند (استغفر اللّه بگويد) وپس از استغفار به سجده رفته بگويد: يا حىّ يا قيّوم، يا ذا الجلال و الاکرام، يا رحمن‏الدّنيا و الآخرة و رحيمهما، يا أرحم الرّاحمين، يا اله الاوّلين و الآخرين، اغفر لنا ذنوبنا، و تقبّل منّا صلاتنا و صيامنا و قيامنا (بعد درباره اجر کسى که اين عمل راانجام دهد و در فضيلت اين نماز بيانات زيادى فرمود تا آنجا که رسول خدا صلّى اللّه عليه و آله‏فرمود: ) اين نمازى است که تنها خداى متعال به من و امّتم از مردان و زنان هديه‏فرموده و به احدى از پيغمبران و غير آنان پيش از من عطا نکرده است.
رسول خدا صلّى اللّه عليه و آله چون وارد خانه مى‏شد پيش از آنکه بنشيند اول کارى‏که انجام مى‏داد اين بود که چهار رکعت نماز (به دو سلام) مى‏خواند، در رکعت اول‏سوره«لقمان»و در رکعت دوم سوره«يس»و در رکعت سوم سوره«حم دخان»ودر رکعت چهارم سوره«تبارک الملک»را قرائت مى‏فرمود.
پاورقي‌ [1] نافله عشا که دو رکعت نماز نشسته است ذکر نشده است. [2] ممکن است مقصود از عتمه نماز عشا باشد، زيرا در قديم نماز مغرب را در مسجد مى‏خواندند آن‏گاه‏به منزل آمده شام مى‏خوردند و اندکى استراحت مى‏کردند، سپس براى نماز عشا به مسجد مى‏رفتند. ولى‏برخى از آنان پس از شام به خواب عميق فرو مى‏رفتند به طورى که نماز عشاء آنان به دير وقت مى‏کشيد. و در اين حديث مى‏فرمايد رسول خدا صلّى اللّه عليه و آله تا نماز عشا را نخوانده نمى‏خوابيد . [3] راجع به وقت نماز شب روايات ديگرى نيز روايت کرده‏اند، همچنين راجع به وقت نافله ظهر وناگفته نماند که اين حديث تمام رکعات نافله عصر را متذکر نشده است، و ظاهرا جمله«پيش از رسيدن‏وقت عصر نيز دو رکعت مى‏خواند»در صدد بيان جمله قبل است (نه بيان کامل نافله عصر) . (مؤلف) [4] به زودى تفصيل عمل آن حضرت در نماز وتر خواهد آمد. (مؤلف) [5] در بعضى روايات لفظ«حسن»نقل شده ولى«حسين»معروف‏تر است. (مؤلف) [6] از اين روايت معلوم مى‏شود که آن حضرت در هنگام عجله و گاه براى رعايت حال عموم، أعوذ باللّه‏نمى‏گفت. [7] «انا اعطيناک الکوثر»درست است چنانکه در روايت ديگر آمده است. (محمد هادى فقهى) [8] مؤمنون/ .2 [9] اين دعا در حديث بعد ذکر شده است. [10] يا آنکه اين عملى است که حالت انکسار و شکستگى را نشان مى‏دهد و رحمت حق را به جوش‏مى‏آورد و موجب مى‏شود تا خشکسالى را به فراوانى نعمت تبديل سازد. [11] ظاهرا مراد اين است که آن حضرت در نماز وتر سه مرتبه«قل هو اللّه أحد»را مى‏خواند . منبع :سنن النبى،علامه سيد محمدحسين طباطبائى

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: سایت دانلود رایگان]

[مشاهده در: www.freedownload.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 336]