طرح ریزی واحدهای صنعتی

واضح آرشیو وب فارسی:سایت دانلود رایگان: طرح ريزي واحد هاي صنعتي از زمان راه يابي آن به دانشگاه ها تاکنون با نام پروفسور جيمز مک گرگور اپل استاد نامدار انستيتو فني جورجيا همراه بوده است. کتاب اپل ابتدا در سال 1950 منتشر شد و در سالهاي 1963 و 1978 بازنويسي شده است.

جامعه جهاني مهندسين صنايع به پاس زحمات اپل در راستاي گذار طرحريزي واحد هاي صنعتي از صنعت به دانشگاه، و از هنر صرف به سمت علم، به نام ايشان و استاد ديگري در طرحريزي واحد هاي صنعتي به محققين و اساتيد Apple/Read Award جايزه اي را تحت عنوان برجسته صنايع اعطا. مي نمايد

منابع

l Plant Layout and material handling

Apple, James Mac Gregor- 1978-The Roland press company

l Facility Layout and Location

Richard L.Francis and John A.white-1974-Englewood Cliffs, New Jersey

l طرحريزي واحد هاي صنعتي / مديريت کارخانه

دکتر سيد محمد سيد حسيني – دانشگاه علم وصنعت

l طراحي انبار ( استقرار تجهيزات، کالا، وسايل حمل ونقل و ...)

گروه مهندسي صنايع دانشگاه صنعتي شريف

l طرحريزي واحد هاي صنعتي

عبدالرسول انتظاري هروي – مؤسسه انتشارات جهان جام جم

تعاريف

lطرحريزي واحد هاي صنعتي ، تعيين چيدمان تجهيزات و انتخاب سيستم حمل و نقل مي باشد که در آن چيدمان عبارتست از“ انتخاب مؤثرترين ترتيب چيدن و هماهنگي تجهيزات يک واحد توليدي به طوريکه حداکثر کارايي از تلفيق منابع

( ماشين آلات، مواد، نيروي انساني) لازم براي عمليات توليدي ممکن شود“ و

سيستم حمل و نقل عبارتست از ” تعيين سيستمي که با حداقل هزينه، جريان کالا (افراد يا اطلاعات) را طوري برقرار نمايد که مطلوبيت مکاني لازم براي انجام عمليات توليدي بر اساس نحوه تجهيزات ميسر گردد.

l بعبارتي طرحريزي واحد هاي صنعتي ، ترتيب قرار گرفتن سالن ها ، بخش ها ، ايستگاه هاي کاري ، ماشين آلات و تجهيزات ، مواد ، نيروي انساني به نحوي است که حداکثر راندمان در توليد محصول بدست آيد.

اهميت طرحريزي

lاقتصادي بودن توليد: براي حفظ کارايي سيستم بايد جريان مواد مناسب باشد.

lکارايي: براي حفظ کارايي به يک سيستم مرتب ومنظم نياز داريم.

lحجم بالاي سرمايه گذاري: ايجاد واحد هاي صنعتي ، درصد بالايي از توليد ناخالص ملي را در بر مي گيرد لذا بايد کاري کرد که سرمايه به هدر نرود.

lبهبود و گسترش: واحد هاي صنعتي براي توسعه و بهبود سطح فعاليتها توسعه مي يابند. معمولاً 25% سطح زير بناي هر واحد توليدي در حال گسترش مي باشد .

lهزينه بالاي حمل و نقل : حدود 30 تا 35 درصد هزينه هاي توليدي، هزينه حمل و نقل است.

l ضرورت صرفه جويي در منابع مواد اوليه: به دليل محدود بودن.

اهداف طراحي کارخانه

l آسان سازي فرايند توليد و ايجاد جريان مواد مناسب

l کوتاه کردن زمان توليد و به حداقل رساندن حمل و نقل

l حداقل کردن سرمايه گذاري روي ماشين آلات

l افزايش انعطاف پذيري کارخانه در تغييرات

l حداکثر بهره وري از نيروي انساني، ماشين آلات و زمين

l تأمين راحتي، ايمني و اطمينان پرسنل

مراحل طراحي کارخانه

مراحل طراحي کارخانه

سطوح طراحي کارخانه

l سطح کلان (Site Plan) : طرحي است که داخل کارخانه و همه عناصر اصلي آن مثل سالن توليد، مراکز خدماتي و غير توليدي، خيابانها، فضاي سبزو عناصر جنبي مثل خط آهن را نشان مي دهد.

l سطح مياني(Production Department): که در آن داخل سالن هاي کاري و کارگاههاي مربوط به هر سالن را نشان مي دهد.

l سطح جزئي(Work Station): در اين سطح ايستگاههاي کاري داخل هر کارگاه و محل ماشين ها، ابزارآلات، قفسه ها و غيره را نشان مي دهد.

فلو چارت طراحي سيستماتيک کارخانه
Systematic Layout Planning (SLP)

منابع اطلاعاتي اصلي در طرحريزي

اطلاعات کليدي مورد نياز جهت طرحريزي واحد هاي صنعتي بطور خلاصه به قرار زير است:(P.Q.R.S.T)

lمحصول(Product): چه چيزي قرار است توليد شود.

lمقدار(Quantity): چه مقدار از هر يک از اقلام بايد توليد شود.

lروش توليد(Routing): محصول چگونه ساخته ميشود.(فرايند و ترتيب عمليات).

lخدمات پشتيباني(Supporting): چه ماشين آلات و تجهيزاتي مورد نياز است.

l زمان(Time): طي چه زماني بايد محصول توليد شود.

انواع سيستم هاي توليدي

1- محصولي (خط توليد = انبوه سازي):

در اين روش تنوع محصولات کم، تعداد توليد زياد، انعطاف پذيري کم، جريان مواد پيوسته، توليد محصولات به شکل دسته اي است.

2- فرايندي(کارگاهي = عملکردي):

در اين روش تنوع محصولات زياد، تعداد توليد کم، انعطاف پذيري زياد، جريان مواد نامعلوم(غير پيوسته)، محصولات به صورت کالاي نيمه ساخته مي باشد.

3- توليد سفارشي (متمرکز = پروژه اي = تکي):

در اين روش محصولات بصورت تکي ساخته ميشود(هواپيما سازي، کشتي سازي، خانه سازي)، مواد اوليه و نيروي انساني و تجهيزات به محل استقرار محصول مي روند، معمولاً توليدات به صورت مواد و امکانات اوليه مي باشد.

انواع سيستم هاي توليدي- ادامه

4- سلولي (گروهي):

اين روش ترکيبي از دو سيستم محصولي و کارگاهي مي باشد، در چهارچوب استقرار کارگاهي خواص استقرار محصول را پياده مي کنيم، قطعات مشابه را در يک سلول(خانواده) قرار ميدهيم، هر سلول سيستم کارگاهي و براي مونتاژ کل سيستم محصولي بکار ميرود، دوره توليد محصولات کم و قطعات از نظر طراحي و ساخت مشابه هستند.

5-زنجيري:

در اين روش تعداد محصولات وماشين آلات زياد است، اولين گام طراحي و بکارگيري جداول شدت ترافيک است، طراحي سيستم حمل و نقل بسيار ساده است.
انواع طرحريزي کارخانه

مسلماً طراحي کارخانه فقط براي کارخانجات جديد مصداق پيدا نميکند و بسياري از مسائل طراحي کارخانه در انواع مختلفي پيش مي آيد که متداولترين آنها عبارتند از:

lتغيير طرح محصول

lبزرگ کردن دپارتمانها

lکوچک کردن دپارتمانها

lاضافه کردن محصول جديد

lتغيير محل يک دپارتمان

lاضافه کردن يک دپارتمان

lجايگزيني دستگاه هاي قديمي

lتغيير روش توليد

l طراحي کارخانه جديد

جايگاه بخش طراحي کارخانه
در تشکيلات سازماني

معمولاً سازمانهاي خيلي کوچک داراي دپارتمان طراحي نيستند ولي در ديگر کارخانجات بيشتر‌آمار نشان دهنده اينست که دپارتمان مهندسي صنايع متولي اين امر ميباشد، پيشنهاد ” اپل“ نمودار زير است:

معرفي روش هاي پيش بيني

lروش هاي کمي

که ميتوان به روش هاي رگرسيون، ميانگين هاي حسابي، متحرک، متحرک وزني و... نام برد.

lروشهاي کيفي

1- جمع آوري نظرات افراد خبره

2- رجوع به جداول و شاخص هاي اقتصادي

3-کالاي جانشين واردات (يعني اگر کالايي وارد ميشود دليل بر کمبود است)

4- امکانات صادرات محصول

5-مقايسه هاي بين المللي

تکنيک هاي متداول تعيين نوع استقرار

lالف) نمودار تنوع – حجم (P-Q):

اين نمودار (مقدار- محصول) براي تعيين نوع استقرار و تحليل گوناگوني- حجم بکار ميرود.

-اگر Q/P بزرگ باشد از فرايند محصولي(PRO.)

استفاده ميشود.

-اگر Q/P متوسط باشد از فرايند کارگاهي(SHOP)

استفاده ميشود.

-اگر Q/P کوچک باشد از فرايند

سفارشي(ORDER) استفاده ميشود.

تکنيک هاي متداول تعيين نوع استقرار-ادامه

ب) نمودارهزينه-حجم (C-Q) :

اين نمودار نيز براي تعيين نوع استقرار و تحليل اقتصادي روشهاي استقرار بکار ميرود.

هزينه-c

محصولي کارگاهي سفارشي

اگر مقدار توليد بين (0-Q1)باشد

بهتر است از روش سفارشي استفاده شود.

اگر مقدار توليد بين (Q1-Q2)باشد

بهتر است از روش کارگاهي استفاده شود.

اگر مقدار توليد بين (Q2-∞)باشد

بهتر است از روش محصولي استفاده شود.

محصولي کارگاهي سفارشي

مقدارQ1 Q2 Q
تکنيک هاي متداول تعيين نوع استقرار-ادامه

ج) قانون پارتو (آناليز ABC)

-در اين قانون کليه اقلام توليدي به سه دسته A,B,C تقسيم ميشوند.

-اقلام دسته A که 15% اقلام را تشکيل مي دهند 85% جريان مواد توليدي را دارند، يعني تعداد کمي از اقلام بيشترين مقدار جابجايي را دارند. بنابراين به کمک اين روش براي هر يک از اقلام طرح استقرار مناسب را ميتوان طراحي کرد. حجم

2 1

گوناگوني

تکنيک هاي متداول تعيين نوع استقرار-ادامه

ادامه قانون پارتو:

-در نمودار اسلايد قبل منحني شماره 1 تعداد کمي از قطعات بيشترين حجم را دارند و بهتر است از فرآيند کارگاهي استفاده شود.(اقلام گروه Bکه نمودار آن به مبداء مختصات نزديکتر است.)

- منحني شماره 2 نيز از قانون پارتو پيروي نميکند زيرا همه محصولات تقريباً داراي حجم و جريان يکنواختي هستند و بهتر است از فرايند محصولي استفاده شود.( اقلام گروه A که نمودار آن از مبداء مختصات دورتر است).

- بنابراين خط توليد را بر اساس 15% اقلام بنا ميکنيم که در اين صورت حجم و گوناگوني محاسبات کمتر و سپس به کل اقلام تعميم مي دهيم.

تکنيک هاي متداول تعيين نوع استقرار-ادامه

د) روش اولويت دهي (وزن دهي):

در اين روش وزن هر يک از عوامل را به روشهاي مختلف تعيين و سپس با جمع وزنها در هر روش، آن روشي که بيشترين وزن را دارد انتخاب مي کنيم.

نکته: حالات ”الف“ و ”ب“ در تعيين نوع استقرار بر حالت ”ج“ و ”د“ برتري دارد.

آناليز ارزش

هدف از آناليز ارزش، کاهش هزينه ها حين افزايش کيفيت است. تا محصولي با قيمت کمتر، کيفيت بهتر و توجه به خواسته مشتري در اختيار داشته باشيم.

تعيين مقدار شاخص ارزشr=

هزينه کل B=

ارزش کارکرد هاي مورد نيازA=

همواره سعي بر اين است که شاخص ارزش به يک نزديکتر شود.

آناليز ارزش- ادامه

lمراحل تحليل ارزش:

-انتخاب موضوع

-تعيين کارکرد ها و ارزيابي آنها

-جمع آوري اطلاعات

-تشريح گزينه هاي مختلف

-طرح و مشخصات گزينه مورد نظر(کمترين هزينه و بهترين کيفيت)

-آزمون و ارزيابي

-پيشنهاد و تصويب

-پياده کردن و پيگيري

سئوالات روز اول

l هدف از طراحي کارخانه چيست ؟

l قلمرو طراحي کارخانه کجاست ؟

l آيا طراحي فقط براي کارخانه جديد است؟ شرح دهيد.

l ارتباط واحد طراحي با ديگر واحد ها شرح دهيد.

l اهميت طرحريزي را بيان نماييد.

l انواع سيستم هاي توليدي کدامند؟

l انواع سطوح کارخانه را نام بريد.

ظرفيت توليد واقعي و اسمي

l ظرفيت اسمي:

ميزان توليد ماشين در شرايط کاملاً ايده آل گويند.

l ظرفيت واقعي:

ميزان توليدي که با توجه به شرايط موجود شامل مساحت، نيروي انساني، تجهيزات، ماشين آلات و سرمايه بتوانيم به حداکثر توليد برسيم. که استفاده از تمام اوقات بيکاري ماشين آلات و عوامل توليد، بهينه سازي ميزان توليد خواهد بود.

تعداد توليد در واحد زمان= نرخ توليد= ظرفيت توليد =N = 1/T

عوامل مؤثر در تعيين ظرفيت توليد

lمقدار تقاضاي بازار( داخلي و خارجي)

lمحل اجراي طرح که رابطه مستقيم با تعيين ظرفيت دارد.

lنحوه توزيع جغرافيايي بازار مصرف يا مشتري

lسرمايه گذاري جهت اجراي طرح

lمشخصات ماشين آلات طرح

lنيروي انساني متخصص

lدرجه اتوماسيون و تکنولوژي طرح

lبررسي اقتصادي جهت انتخاب طرح

lشيفت کاري

l سياستهاي دولتي

روشهاي تعيين ظرفيت توليدي

l بر اساس سود واحدهاي توليدي

l بر اساس حداقل هزينه

l بر اساس نقطه سر به سر

-نقطه سر به سر رابطه بين توليد، فروش و هزينه را نشان مي دهد.

- بين 40 تا 50 درصد دارايي هاي کارخانه در موجوديها است.
تعيين تعداد ماشين آلات مورد نياز

l مراحل محاسبه تعداد ماشين آلات:

1- محاسبه(مقدار) کسر ماشين آلات مورد نياز براي هر عمل

2- جمع تعداد ماشين هاي مورد نياز در عمليات مشابه

3- برقراري توازن بين تعداد ماشين هاي محاسبه شده در مرحله 2

4- تعديل تعداد ماشين بدست آمده با توجه به برنامه توليد امکان پذير

عوامل مؤثر در محاسبه تعداد ماشين

= تعداد قطعه مورد نياز عمل n ام

= زمان انجام عمل n ام

= زمان توليد در دسترس براي عمل n ام

= ضريب استفاده از ماشين

= کسر ماشين مورد نياز براي عمل n ام

درصدي از زمان که ماشين براي انجام عمل nام در اختيار ما مي باشد.

بطور معمول در يکسال ميباشد.

عوامل مؤثر در مقدار

1- درجه تخصصي بودن ماشين : ماشين هر چه پيچيده تر و تخصصي تر باشد کمتر ميشود(زيرا بدليل تخصصي بودن زمان استفاده مفيد از دستگاه کاهش مي يابد و براي ماشين ناشناخته که براي اولين بار استفاده ميشود 85% در نظر گرفته ميشود) .براي ماشين هاي يونيورسال معمولاً بين 90% تا 95% مي باشد.(چون اطلاعات از اين ماشين آلات بالا است و زمان از دست رفته کار با ماشين پائين است.)

2- پيوستگي استفاده از ماشين : هر چه استفاده از ماشين پيوسته تر باشد و وقفه کاري نداشته باشيم افزايش مي يابد.

3- سياست تعميرات و نگهداري(ارتباط مستقيم)

4- زمان هاي آماده سازي: هر چه اين زمان زياد تر باشد کمتر و زمان کار ماشين کمتر است.

روشهاي محاسبه تعداد ماشين

1- بر اساس محصول : چند ماشين يک محصول توليد ميکنند

2- بر اساس فرايند : يک ماشين چند محصول توليد ميکند.

3- حالت ترکيبي: ترکيبي از دو حالت فوق

اولين قدم در محاسبه تعداد ماشين تشخيص مبناي محاسبه تعداد ماشين است که يکي از سه حالت فوق است.

زمان آماده سازي

lهر چه آماده سازي بيشتر شود زمان کمتري در اختيار توليد قرار ميگيرد.

lبراي اعمال زمان آماده سازي سه روش زير وجود دارد:

1- زمان آماده سازي جزء زمان عمليات منظور شود: در اين صورت بايد عمليات کاملاً مستقل و تعداد توليد کم باشد.

2- زمان آماده سازي به کل تعداد قطعات سرشکن کنيم (متوسط زمان آماده سازي يک قطعه)

کل زمان آماده سازي براي يک قطعه(کار خاص)

تعداد قطعه (عمليات)

در اينصورت زمان آماده سازي را از کل زمان موجود کم مي کنيم يا اينکه متوسط زمان آماده سازي را بايد به زمان انجام عمل اضافه کنيم.

3- آماده سازي در خارج از ساعات توليد انجام شود.

ترکيب و تعديل تعداد ماشين آلات مشابه

l اگر عمليات زير مشابه باشند به چند ماشين نياز داريم:

در اين مرحله عمليات مشابه جمع شده و با هم ترکيب مي شوند و اعداد را به طرف بالا گرد ميکنيم(3 ماشين نياز داريم)

ترکيب و تعديل تعداد ماشين آلات مشابه-ادامه

براي ساخت محصولي ماشين آلات محاسبه شده به قرار ذيل است.

اگر عمليات 1و2 ، عمليات 3و5 و عمليات 4و6 مشابه و بقيه با هم متفاوت باشند براي انجام اين عمليات به چند ماشين نياز داريم

ترکيب و تعديل تعداد ماشين آلات مشابه

lفوايد ترکيب عمليات:

1- هر چه فرايند ها ترکيب شوند تعداد عمليات کمتر ميشود.

2- انبار موقت بين فعاليتها کم ميشود.

3- حمل و نقل بين دو فعاليت حذف ميشود.

4- ميزان اطلاعات ثبت شده کاهش مي يابد.

5- بازرسي بين دو عمليات حذف مي شود.

6- زمان آماده سازي کم ميشود.

lمعايب ترکيب عمليات:

1- داراي محدوديتهاي منطقي و فني است

2- باعث کاهش مي شود

3- به اپراتورهاي چند کاره نياز دارد.

روش ها ي سنتي تحليل جريان مواد

l اين روش ها علي رغم اينکه به دليل سادگي به آنها بها داده نميشود ولي در تحليل و بهبود جريان و حل مسائل انتقال مواد بسيار مؤثر است.

l در اين روش بايد ابتدا اطلاعات دقيق و کاملي در مورد ” مسير حرکت“- ”حجم بار“- ”مسافت-“ تناوب“- ”نرخ و هزينه“ جمع آوري شود. انتقال مواد معمولاً شامل مراحل متعدد و حرکتهاي زيادي است که در خلال عمليات توليد، بازرسي و انبارداري انجام ميشوند و معمولاً حرکت مواد به مراتب بيش از تعداد عمليات است.

l لازم است تمام اطلاعات مربوط به چرخه کلي جريان مواد استخراج و تحليل شود.

روش هاي برنامه ريزي و تحليل جريان

lروشهاي متعددي براي برنامه ريزي و تحليل جريان وجود دارد که برخي بيشتر در تعيين محل تجهيزات و برخي ديگر بيشتر درانتقال مواد کاربرد دارند. عمومي ترين روشهاي سنتي تحليل جريان مواد عبارتند از:

1- نمودار مونتاژ 6- شکل جريان

2- نمودار فرآيند عمليات 7- نمودار فرآيند جريان

3- نمودار فرآيند چند محصولي 8- نمودار از - به

4- شکل ريسماني 9- نمودار رويه

5- نمودار فرايند 10 - شبکه مسير بحراني

l جدول صفحه بعد کاربرد هاي اصلي اين روشها را نشان مي دهد.

جدول موارد استفاده روشهاي تحليل و طراحي جريان مواد
نمودار مونتاژ

lترتيب سوار کردن قطعات را بر روي يکديگر از ابتدا تا تشکيل محصول نهايي را نمايش مي دهد که ميتواند جنبه هاي زير را مشخص نمايد:

1- محصول از چه قطعاتي تشکيل شده است.

2- قطعات چگونه به يکديگر مي پيوندند.

3- هر مونتاژ فرعي شامل چه قطعاتي است.

4- قطعات چگونه به خط مونتاژ وارد مي شوند.

5- ارتباط قطعات در جريان مونتاژهاي فرعي چگونه است

6- تصوير کلي عمليات مونتاژ چطور است.

7- الگوي کلي جريان مواد چه شکل و مشخصاتي خواهد داشت.

* شکل ضميمه 1 يک نموار مونتاژ را نشان ميدهد

نمودار فرآيند عمليات

lدر اين نمودار علاوه بر ترتيب سوار کردن قطعات ، کليه عمليات و بازرسي ها در طول فرايند توليد محصول نيز نشان داده ميشود. از اينرو اين نمودار الگوي جريان مواد را به طرز بهتري تصوير ميکند.

اطلاعات مهمي که از اين نمودار بدست ميآيد ميتوان به موارد زير اشاره کرد:

1- تلفيق مسير توليد و مونتاژ 2- کليه عملياتي که روي قطعه انجام ميگيرد.

3- ترتيب انجام عمليات روي قطعه 4- ترتيب ساخت يا مونتاژ

5- ارتباط قطعات 6- طول نسبي خط توليد 7- محل ورود قطعات به خط

8- لزوم مونتاژ فرعي 9- اطلاعات اوليه طراحريزي ايستگاه هاي کاري

10-اطلاعات اوليه براي تعيين تعداد کارگران 11- تمرکز نسبي ماشين آلات

12- ماهيت الگوي جريان مواد 13- ماهيت مسائل انتقال مواد

14-مشکلات احتمالي جريان توليد 15- شماي کلي جريان توليد

* شکل ضميمه 2 يک نموار فرايند عمليات را نشان ميدهد

نمودار فرايند چند محصولي

lوقتي تنوع محصولات سه يا چهار باشد بهتر است نمودار فرايند عمليات تهيه گردد. اما اگر تنوع محصولات زياد باشد از نمودارفرايند چند محصولي استفاده مي شود.

lدر ستون اول سمت چپ اين نمودار،‌نام فعاليتها و در سطر اول آن نام محصولات يا قطعات نوشته مي شود. به اين ترتيب، ميتوان مسير توليد قطعات مختلف يک محصول يا محصولات مختلف را با يکديگر مقايسه نمود .

lاين نمودار براي آگاهي از تعداد برگشتها مورد استفاده قرار مي گيرد.

در عين حال نشان ميدهد که مواد بيشتر به کدام قسمتها ردو بدل ميشوند، و در نتيجه کدام قسمتها بايد به يکديگر نزديکتر باشند.

* شکل ضميمه 3 يک نموار فرايند چند محصولي را نشان ميدهد

شکل ريسماني

l غالباً براي اطلاع از جريان کلي مواد در کارخانه از شکل ريسماني استفاده ميشود.

l براي اين منظور ابتدا نقشه اي از محل کارخانه با مقياس مناسب تهيه ميشود سپس مسير حرکت هر يک از عناصر به کمک يک نوار، نخ يا ريسمان بر روي اين نقشه نشان داده مي شود. براي هر عنصر از يک رنگ خاص استفاده ميگردد و در محل هر فعاليت، ريسمان يا سنجاق يا ميخ متصل مي شود.

نمودار فرآيند

lنمودار فرآيند، کليه عمليات، بازرسيها، حمل و نقل ها، تأخير ها و انبارهاي لازم براي توليد محصول را نشان ميدهد. اين نمودار از جمله متداول ترين و قديمي ترين ابزارها براي تحليل و طرحريزي جريان مواد است. نمودار فرآيند نسبت به نمودار مونتاژ و نمودار فرآيند عمليات حاوي اطلاعات بيشتري است. که از فوايد آن ميتوان به موارد زير اشاره نمود:

1-ثبت کليه مراحل فرآيند

2- بررسي جزئيات عمليات

3- مشخص کردن کليه حرکتها، انبارها و تاخيرها

4-مبنايي براي بررسي امکان اصلاح و بهبود عمليات

5- نشان دادن فواصل حرکتها و تجهيزات و نيروي انساني مورد نياز

6-مبنايي براي تخمين هزينه ها

7- مبنايي براي مقايسه گزينه ها

نشانه هاي نمودار فرآيند

شکل جريان

l در شکل جريان، کليه عمليات بازرسي ها، حمل و نقل ها، تاخير ها و انبار کردن ها بر روي شکلي با مقياس مناسب از منطقه مورد نظر نشان داده مي شود.

l شکل جريان پشتوانه نمودار فرآيند است

l ابتدا يک کروکي از منطقه مورد نظر را با مقياس مناسب رسم ميکنيم و نشانه هر فعاليت را در محل مر بوطه بر روي کروکي رسم ميکنيم و آنها راهمانند نمودار فرآيند شماره گذاري ميکنيم. سپس نشانه ها را با خط هايي که مسير حرکت را نشان ميدهند به يکديگر وصل ميکنيم.

نمودار فرآيند جريان

l اين نمودار ترکيب نمودار فرآيند عمليات و نمودار فرآيند ميباشد.

اين نمودار کامل ترين وسيله براي نشان دادن کليه فعاليتهايي است که بر روي يک محصول انجام ميگردند.

l براي رسم آن ابتدا نمودار فرآيند عمليات را براي محصول مورد نظر رسم ميکنيم سپس نمودار فرآيند هر قطعه از محصول را تهيه ميکنيم حال نمودار فرآيند عمليات را مجدداً رسم کرده و براي هر قطعه از محصول، کليه نشانه هاي مربوط را از نمودار فرآيند به نمودار فرآيند عمليات منتقل ميکنيم و در کنار هر نشانه اطلاعات لازم نظير شرح عمليات، شماره عمليات، فاصله، مقدار و زمان را مينويسيم.

نمودار از- به( نمودار سفير)

lنمودار از- به يکي از ابزارهايي است که در طرحريزي محل ماشين آلات و بررسي انتقال مواد بکار گرفته ميشود. اين نمودار به خصوص در مواردي که حرکتهاي زياد بين قسمتهاي مختلف وجود داشته باشند، مفيد واقع ميگردد. موارد استفاده از اين نمودار عبارتست از:

1- تحليل الگوي جريان

2- طراحي الگوي جريان

3- تعيين محل فعاليتها

4- مقايسه طرح هاي مختلف استقرار دستگاهها

5- مشخص نمودن همبستگي فعاليتها

6- نشان دادن ميزان حرکت بين فعاليتها

7-کوتاه کردن مسافت طي شده بين فعاليتها

نحوه ايجاد نمودار از-به

1- اطلاعات اوليه را تحليل نموده و انواع فعاليتها، ماشين آلات و قسمتها را مشخص مينمائيم و اين اطلاعات را تا حد امکان خلاصه مينمايم.

2- جدولي تهيه مي نمائيم که در سطر و ستون اول آن نام فعاليتها يا مراکز قيد شده باشد.

3- به ازاء هر انتقال که بين دو مرکز صورت ميگيرد يک چوب خط داخل خانه مربوطه ميزنيم( اين خطوط نشان دهنده وزن يا تعدد جريان است).

4- مجموع چوب خط ها را حساب کرده و در داخل همان خانه مينويسيم.

5- حال نمودار را تحليل ميکنيم، اعداد بالاي قطر نشان دهنده حرکت رو به جلو واعداد پائين قطر حرکت رو به عقب است.

6- اعدادي يک خانه بالاي قطر قراردارند نشان دهنده اينست که قطعه از يک قسمت عبور کرده و سپس به قسمت بعدي رسيده است و دو خانه بالاي قطر قراردارند نشان دهنده اينست که قطعه از دو قسمت عبور کرده و سپس به قسمت بعدي رسيده است و همينطور الي آخر.
تحليل نمودار از-به

l اعداد يک خانه بالاي قطر را جمع کرده و جمعشان رادر1 ضرب ميکنيم. اعدادي که دو خانه بالاي قطر قرار دارند را جمع کرده و جمعشان رادر2 ضرب ميکنيم و همينطور الي آخر .

l با سعي و خطا خانه ها را به نحوي جا به جا ميکنيم که مجموع اين اعداد بدست آمده از محاسبه بالا حداقل شود. که به اين موضوع معيار کار آمدي يا گشتاوري نحوه قرار گرفتن قسمتها گويند.

نمودار رويه

lاين نمودار براي نشان دادن حرکت يا ارتباطات کتبي و شفاهي بين فعاليتها، دپارتمانها، افراد، براي نمايش رابطه بين جريان مواد و جريان اطلاعات مورد استفاده قرار ميگيرد.

l در نمودار رويه براي ثبت جريان از قراردادها و علائم معيني استفاده ميشود که قسمتهايي از آنها عبارتند از:

شبکه مسير بحراني

l يکي از فنون تحليلي براي برنامه ريزي و کنترل پروژه روش مسير بحراني CPM است. اين روش به ندرت براي تحليل جريان مواد و مسائل انتقال مورد استفاده قرار ميگيرد.

l اما يکي از پيشرفته ترين روشها و ابزارهاي اصلي مديريت براي برنامه ريزي و کنترل مراحل مطالعاتي، مهندسي و اجرايي است.

l در اين روش فعاليتهاي يک پروژه و روابط آنها بصورت ترسيمي به کمک يک شبکه نشان داده ميشود.

l مسير بحراني مسيري است که حداقل زمان لازم براي اتمام پروژه را معين ميسازد.

روابط فعاليتها

lمعمولاً در اکثر واحد هاي صنعتي،‌شدت جريان مواد مبناي طرحريزي لي اوت ميباشد.

lجريان مواد، که اساساً با توجه به روش توليد تعيين ميشود، به دلايل مختلف نميتواند تنها عامل اصلي براي چيدمان لي اوت باشد.

1- خدمات پشتيباني بايد به شکل سازمان يافته اي با جريان مواد عجين باشد هر چند که ارتباط نزديکي با جريان مواد نداشته باشد.

2-در شرکتهاي الکترونيکي و يا توليد جواهر جابجايي مواد در طول روز بسيار کم است و يا صنايع پيوسته که مواد داخل لوله جابجا ميشود.

3- در صنايع کاملاً خدماتي، ادارات و يا کارگاههاي سرويس و تعمير غالباً جريان مواد واقعي و مشخصي وجود ندارد.

4-کارخانجاتي که جريان مواد سنگين دارند به نحوي که جريان مواد به تنهايي نميتواند مبناي چيدمان عمليات يا تجهيزات باشد.

نمودار رابطهRelationship Chart

l نمودار رابطه فعاليت يک نمودار با خطوط متقاطع است که در آن ارتباط بين هر فعاليت (يا وظيفه يا منطقه ) با ساير فعاليتها در داخل آن ثبت ميشود.

l نمودار رابطه نشان ميدهد کدام فعاليت با ساير فعاليتها مرتبط ميباشند. همچنين رتبه اهميت نزديکي بين آنها را مشخص خواهد کرد و ضمناً با استفاده از کد هاي تعريف شده دلايل اين رتبه بندي را نيز مشخص مينمايد.

l هدف اصلي اين نمودار عبارتست از نمايش فعاليتهايي که ميبايد در مجاور هم باشند، از يکديگر دور باشند و همچنين حد فاصل بين ايندو با ذکر رتبه هاي مناسب.

نمودار رابطه- ادامه

lکاربرد بيشتر اين نمودار در شکل ضميمه آمده است. که در آن هر خانه افقي به دو نيمه تقسيم شده است. در نيمه بالايي ارزش رتبه نزديکي ثبت ميشود و در نيمه پائيني دلايل مقدار نزديکي ثبت ميشود. بدين ترتيب رتبه و دلايل هر رابطه مشخص ميشود.

lنزديکي با استفاده از مقياس X,U,O,I,E,A بشرح زير رتبه بندي ميشود:

Absolutely necessaryنزديک بودن ضرورت مطلق دارد

Especially importantنزديک بودن اهميت ويژه دارد

Important نزديک بودن مهم است

Ordinary closeness نزديک بودن معمولي قابل قبول است

Unimportant نزديک بودن مهم نمي باشد

X نزديک بودن مطلوب نمي باشد

نمودار رابطه- ادامه

lرتبه دهي نزديکي در صورت همراه بودن با دلايل ميتواند سودمندتر باشد. براي هر دليل يک کد اختصاص داده ميشود و توضيحات مربوط به آن در محل شرح دلايل قيد ميشود. سپس آن اعداد در خانه مناسب نوشته ميشود. بدين ترتيب بدون آنکه شلوغي زيادي ايجاد شود، دو يا سه دليل را به ازاء هر خانه رابطه ذکر کرد.

lنمونه هايي از دلايل مورد استفاده در رتبه هاي نزديکي به شرح زير است:

1- ارتباط پرسنل 2- ارتباطات يا نامه نگاري 3-داشتن پرسنل مشترک

4-استفاده از تجهيزات و امکانات يکسان 5- استفاده از بايگاني مشترک

6-دستورات ويژه مديريت يا آسايش و راحتي پرسنل 7- سرپرستي يا کنترل

8-سرو صدا، گرد وغبار، آلودگي، بخارات، خطرات 9- اختلال ها و حواس پرتي ها

10- جريان مواد

کد بندي رنگ

lثبت و دلايل مربوطه بايد با مداد صورت گيرد اما از آنجائيکه استفاده زياد از حروف و علائم موجب پيچيدگي مطالعه ميشد لذا ميتوانيم رتبه ها را با رنگ مشخص نمائيم. در اين حالت تمامي خانه هاي نمودار با استفاده از رنگ مربوطه مي بايد علامت گذاري شود:

آبي=O ، بدن رنگ =U ،قهوه اي =X ،قرمز=A، زرد-نارنجي=E ،سبز=I

رنگهاي فوق همان ترتيب رنگين کمان را دارند و لذا به خاطر سپاري آن ساده است.

lدر اکثر پروژه ها نيمي از خانه ها ارزش U خواهند داشت لذا به منظور صرفه جويي در زمان و تميزي نمودار ، رنگ آميزي نميشود. توجه داشته باشيد رنگها فقط روي سه ضلع داخلي نيمه بالايي لوزي کشيده ميشود.

معمولاً براي غير مهم ها عددي ذکر نميشود.

تعديلات در ترسيم نمودار

lمعمولاً تخصيص يک رتبه حرفي به يک خانه همراه با مطالعه مفصل و کامل ميباشد. در مورد ساير خانه ها يا پروژه هايي که فرصت کافي وجود ندارد رتبه دهي ماحصل حدس خوب ميباشد ويا با استفاده از نظرات افراديکه از نزديک درگير موضوع ميباشند، تعيين ميگردد. در اين حال 25%( از A تا Uرا ميتوان به چهار قسمت مساوي تقسيم کرد) احتمالاً به اندازه کافي مناسب است.

lدر دقت بالاتر، گستره بين رتبه ها بايد کاسته شود. بنابراين از علامت منفي که بدنبال رتبه حرفي مربوطه مي آيد استفاده ميکنيم.(E- , A-) مفهوم اين علائم جديد اينست که حد واسط بين رتبه بالايي و پائيني مربوطه قرار دارند. چنانچه بخواهيم آنها را رنگ کنيم از خطوط رنگي منقطع يا شکسته استفاده ميکنيم. در اين حالت از A تا U به فواصل 5/12% تقسيم ميشود.

l چنانچه عدم مطلوبيت شديد، کامل يا حاد وجود دارد ميتوانيم تعديل ديگري نيز در رتبه بندي داشته باشيم. در اينگونه موارد ميتوانيم از XX و رنگ مشکي استفاده کنيم.

جايابي (Location)

جايابي به معني پيدا کردن محلي مناسب براي نصب و استقرار ماشين آلات يا کارخانه ميباشد به طريقي که:

l دسترسي به منابع مورد نياز راحت باشد.

l مشکلي براي محيط اطراف ايجاد نکند.

l حمل و نقل حتي المکان کم و ارتباط امکان پذير باشد.

l دسترسي منابع مصرف کننده به راحتي صورت گيرد.

l نياز ماشين يا کارخانه حتي المکان در محيط برآورده شدني باشد.

l پارامترهاي هزينه را حذف يا کم اثر نمايد.
روشهاي حل مسئله جايابي

l جايابي به طريق امتياز دهي:

1- تهيه ليستي از پارامترهاي مؤثر بر عمل و فعاليت کارخانه

2- تهيه ليستي از اماکن کانديد شده جهت محل کارخانه

3- تعيين حدود امتياز پارامترها(مثلاً 10-0)

4- تعيين ضرايب وزني هر پارامتر براي هم وزن کردن پارامترها( مثلاً پارامتر اول در 3 و پارامتر دوم در 5 ضرب شود.

5- جمع کل امتياز پارامترها با توجه به ضرايب آنها

6-اعلام دو يا سه مورد از محل هايي که به ترتيب بيشترين امتياز را دارند.

جايابي به طريق امتياز دهي

اگر در ميان پارامتر هاي مؤثر بر کارخانه تعدادي پارامتر کمي ( مثلاً هزينه يا مسافت و ...) وجود داشته باشد، اينها را ميتوان در جدولي ديگر براي هر يک از اماکن کانديد شده محاسبه نمود وسپس با مقايسه نتايج، اماکن برنده و جايگزين را مشخص کرد.پس از آن نتايج دو جدول کمي و کيفي با هم مقايسه شده و اگر نتايج متفاوت باشد به طريقي بايد نتايج کيفي را کمي (يا بالعکس) تبديل کرد.

برآورد فضاي مورد نياز بخشهاي توليدي

l بايد عمليات توليدي- تعداد توليد- ماشين آلات توليد دقيقاً مشخص شده باشند و فرآيند تعريف شده باشد. حال با توجه به اطلاعات حاصله بايد ماشين آلات رادر بخشهايي دسته بندي کنيم(مستقر کنيم).براي اينکار بايد مساحتي که ماشين لازم دارد(فضايي که اشغال ميکند) را در نظر گرفت و بعد فضاي بخش توليدي را از کنار هم چيدن فضاي ماشين آلات بدست آورد.

l براي اين امر از فرم برآورد مساحت و ملزومات قسمتهاي توليدي که در اسلايد بعد آمده،استفاده ميکنيم.

برآورد فضاي مورد نياز بخشهاي توليدي-ادامه

(S+S+S+S)(درصد راهرو+1)=S=جمع براي ماشين

وسايل کمکي اپراتور مواد ماشين

تعميرات و نگهداري+ جمع براي ماشين(S)=جمع کل

برآورد فضاي مورد نياز بخشهاي توليدي-ادامه

درصد راهرو:

lبين خود ماشين آلات در اين بخش بايد فاصله موجود باشد که آن را به صورت ضريب نشان ميدهند، و بستگي به فرکانس و سرعت جابجايي مواد دارد.

lاگر فرکانس کم باشد فضاي زيادي براي راهرو لازم نيست و اما اگر فرکانس زياد باشد فضاي زيادي لازم است.

lدر ضمن درصد راهرو به حجم واحد باز نيز بستگي مستقيم دارد.

تعميرات و نگهداري:

l فضا و مساحت لازم براي تعميرات و نگهداري ماشين بسيار ضروري ولازم است و در محاسبه تاثير مستقيم دارد.

برآورد فضاي مورد نياز بخشهاي توليدي-ادامه

گسترش:

بايد فضاي مورد نياز براي گسترش هاي آتي مورد نظر حتماً در نظر گرفت.

بالانس خط توليد

lتعادل ميزان کاربين افراد، بخشها و تجهيزات را بالانس خط توليد گويند.

زمان تاخير(زمان از دست رفته):

lعبارتست از جمع زمانهاي باقي مانده (بيکاري) در ايستگاههاي کاري

lزماني که واقعاً صرف شده- زماني که سيستم طي کرده= ميزان تاخير

lشرط تعادل (بالانس) کامل خط آن است که زمان تاخير معادل صفر باشد.

پارامترهاي مدل بالانس خط:

تعداد عمليات مونتاژ= mزمان تاخير=

تعداد ايستگاه کاري= nزمان سيکل=c

زمان انجام عمل i ام= ti نسبت تاخير= d

راندمان ايستگاه i ام= Riراندمان کل خط توليد= R نسبت تاخير=
بالانس خط توليد-ادامه

lاگر d=0 باشد آنگاه شرايط زير نيز برقرار است:

الف) nعدد صحيح است

ب) زمان سيکل از همه tiها بزرگتر است.

ج) تعداد ايستگاه کاري از تعداد عمليات مونتاژکمتر است.

الگوريتم بالانس خط توليد

1- زمان تجمعي هر يک از ايستگاهها را به ترتيب از آخر به اول محاسبه کنيد(جمع زمان ايستگاههاي بعدي)

2- محاسبه زمان سيکل و تعداد ايستگاه کاري

زمان سيکل= تعداد اقلام مورد نياز/ زمان موجود= تعداد توليد/ زمان مفيد

n= تعداد ايستگاه در حالت تعادل کامل خط= زمان سيکل/ جمع زمان عمليات

c

3-به ترتيب زمان تجمعي تا زماني که جمع زمان عمليات از زمان سيکل ***** نکرده عمليات را به ايستگاه اول اختصاص دهيد.

در صورتي که عمليات با اولويت اول قابل تخصيص نباشد عمليات با اولويت بعدي به شرط رعايت پيش نياز و عدم ***** از زمان سيکل قابل تخصيص است.

الگوريتم بالانس خط توليد-ادامه

4- راندمان ايستگاه را محاسبه کرده و به قدم سوم برگرديد.

زمان سيکل ti/∑=راندمان کل خط زمان سيکلR=ti/راندمان ايستگاه

5- تخصيص عمليات را به ايستگاههاي بعدي تا اتمام ايستگاهها و عمليات ادامه دهيد.

تعيين مساحت

lعدم در نظر گرفتن ملاحظات مربوط به مساحت که تا اين مرحله ادامه داشته است به مفهوم به تعويق انداختن آن تا تکميل نهائي نمودار فعاليتها نمي باشد. در عمل مي توانيم محاسبات مرتبط با مساحت را در هر مرحله از کار و پس از تعيين عمليات و خدمات پشتيباني کننده انجام دهيم، معهذا چنانچه در مراحل اوليه به دنبال تعيين مساحتها نباشيم، معمولاً ايدة کاملتري در رابطه با تفکيک فعاليتها و در نتيجه تقسيم بندي فضاهاي مورد نياز خواهيم داشت.

l بنابراين بهتر است تا تکميل تجزيه و تحليل P-Q و ترجيحاً پس از ترسيم جريان مواد و نمودار رابطه فعاليتها اين کار به تعويق افتد. بديهي است مبحث فوق در رابطه با مساحتهاي مورد نياز براي برنامه ريزي مرحله 2 يعني لي اوت کلي مي باشد و در رابطه با موقعيت کارخانه (مرحله 1) و لي اوت جزئيات (مرحله 3) نمي باشد.

مساحتهاي مورد نياز

lاساساً 5 روش براي تعيين مساحتهاي مورد نياز وجود دارد، هر کدام از اين روشها کاربرد ويژة خود را دارند هرچند تمامي آنها را مي توان حتي براي يک پروژه مشخص نيز بکار گرفت که عبارتند از:

1- محاسباتي

2- تبديلي

3- استانداردهاي فضا

4- لي اوت تقريبي

5- روند نسبتها و تعميم آنها به آينده

روشهاي فوق به ترتيب دقت و تا حدي ميزان کاربري آنها مرتب شده اند.

موجودي تجهيزات و ماشين آلات

قبل از اينکه بتوان از روش محاسباتي براي تعيين مساحتهاي مورد نياز استفاده کرد ضروري است به طريقي ماشين آلات و تجهيزات مربوط به پروژه را مشخص نمود.

به منظور جمع آوري اوليه اطلاعات مورد نياز بهتر است در ابتدا برگه هاي کاري تکميل شوند و سپس اطلاعات آنها به برگه دادة لي اوت ماشين و تجهيزات منتقل گردد.

علاوه بر داشتن سوابق ماشين و تجهيزات، وجود سيستمي براي دسته بندي آنها به ميزان زياد مفيد خواهد بود. اين کار بر مبناي نوع تجهيزات صورت خواهد گرفت که در نهايت مبنائي براي سيستم بايگاني خواهد شد. همچنين قادر خواهيم بود بايگاني مشترکي نيز بر مبناي فعاليتها و دپارتمانها نيز داشته باشيم. پيشنهاد ميشود که يک پيشوند حرفي که نشان دهنده نوع تجهيزات است و به دنبال آن يک سيستم عددي به کار گرفته شود.

روش محاسباتي تعيين مساحت

تعيين مساحتهاي مورد نياز با استفاده از روش محاسباتي معمولاً دقيق ترين روش مي باشد. براي اين منظور هر فعاليت يا منطقه کاري به مناطق کوچکتر يا اجزاء متشکله تقسيم مي شود به نحوي که مجموع آنها مساحت کل را تشکيل مي دهند.

بطور کلي مبناي اين روش تعيين مقدار مساحت هر کدام از اجزاء و ضرب آن در تعداد اجزاء مورد نياز کار مربوطه مي باشد. در انتها فضاهاي اضافي که بصورت نسبتي از اجزاء قابل تعريف نمي باشند به اين مقدار افزوده مي شود.

به منظور محاسبه تعداد ماشينها يا اجزاء تجهيزات مورد نياز مي بايد زمانهاي عمليات مرتبط با هر قطعه، تعداد قطعات توليدي در هر سال يا هر پريود و زمانهاي اضافي از کارافتادگي، ضايعات و مانند آنها مشخص باشد.

روش محاسباتي تعيين مساحت - ادامه

تعداد ماشينهاي مورد نياز با صرفنظر کردن ضايعات، از کارافتادگي و امثال آن بصورت زير قابل ملاحظه است :

تعداد قطعات مورد نياز در هر زمان توليد هر قطعه به ازاء

تعداد ساعت با توجه به نيازهاي توليد هر ماشين

ماشينهاي = =

مورد نياز تعداد قطعات توليدي در هر زمان توليد هر قطعه با

ساعت توسط هر ماشين توجه به نيازهاي توليد

روش محاسباتي تعيين مساحت - ادامه

در محاسبه تعداد ماشينهاي مورد نياز نکات زير مي بايد مد نظر باشد :

1- چنانچه کسري از يک ماشين مورد نياز باشد بايد آن را به عدد صحيح بزرگتر گرد کرد.

2- اگر تأخيرات که باعث کاهش ظرفيت توليد مي شوند شناخته شده يا قابل انتظار باشند مي بايد مد نظر قرار گيرند.

3- ابتدا بايد درباره مقدار ضايعات تخمين لازم صورت گيرد و نهايتاً تعداد ماشينهاي مورد نياز محاسبه گردند.

4- عواملي چون تغيير محصول توليد يا تنظيمات و راه اندازي ها، خرابي تجهيزات، تعميرات يا سرويسها بر روي عملکرد ماشينها تأثيرگذار مي باشند که به ازاء هر ماشين مقادير مربوطه مي بايست محاسبه شود.

روش محاسباتي تعيين مساحت - ادامه

5- چنانچه شرايط مربوط به تقاضاي حداکثر قبلاً در محاسبه مقادير مورد نياز در نظر گرفته نشده اند مي بايد مد نظر قرار گيرند.

6- در بالانس خط توليد ظرفيت خالي ماشين ممکن است براي انجام ساير کارها در دسترس باشد ولي ورود يا خروج قطعه به آن ماشين امکان دارد به دليل تفکيک آن ماشين از ساير بخشها، اجرائي و عملي نباشد.

7- چنانچه کسر کوچکي از يک ماشين مورد نياز باشد، بهبود روشهاي انجام کار يا ساده سازي شغل ممکن است منجر به کاهش مؤثر زمان عمليات شده و در نهايت مانع سرمايه گذاري جهت خريد يک ماشين اضافي گردد.

روش تبديلي تعيين مساحت

در اين روش ابتدا مساحت اشغال شده فعلي تعيين مي شود سپس آن را به مقداري که در آينده براي لي اوت پيشنهادي نياز خواهيم داشت تبديل مي کنيم. اين تبديل معمولاً با استفاده از استدلال منطقي بهترين تخمين و يا حدس پرورانده شده صورت مي پذيرد.

در اين روش مي بايست در ابتدا مساحت موجود فعلي را به مساحتي که واقعاً در حال حاضر نياز داريم تعديل کنيم. سپس اين مقدار را به تفکيک تمامي مناطق و مساحتهاي مورد نياز آينده تبديل کنيم. فرم ضميمه براي روش تبديلي پيشنهاد مي گردد.

موارد استفاده از روش تبديلي عبارتند از :

1- در پروژه تعجيل وجود دارد.

2- فضاي مورد نياز مرحله يک را بخواهيم تعيين کنيم.

3- محاسبات تفصيلي امکان پذير نباشد.

4- اطلاعات مربوط به مقدار و يا محصول بسيار کلي و يا غير دقيق باشد به نحوي که روش محاسباتي توجيه پذير نباشد.

استانداردهاي مساحت

در بسياري از پروژه ها استفاده از استانداردهاي از قبل تعيين شده روشي کاربردي براي تعيين مساحتهاي مورد نياز مي باشد.

عملاً نمي توانيم همواره اين کار را به سهولت مطرح شده انجام دهيم. در واقع استفاده از استانداردهائي که توسط ديگران تعيين شده است ميتواند خطرناک باشد. به عنوان مثال در کارخانجات آمريکائي استاندارد 300 فوت مربع به ازاء پارک هر اتومبيل در نظر گرفته مي شود. حال همين استاندارد براي اروپا قابل استفاده نخواهد بود.

از استانداردهاي از قبل تعيين شده ديگران صرفاً به عنوان يک راهنما استفاده کنيد و براساس آنها استانداردهاي مربوط به خود را توليد نمائيد.

لي اوت تقريبي

در مواقعي خاص که نتوانيم از روش محاسبه يا تبديلي استفاده کنيم و يا استانداردهائي در اختيارمان نباشد ولي نقشه فضاي در دسترس با مقياس مناسب موجود باشد بهتر است لي اوت تقريبي مناطق مربوطه را تهيه نمود و با استفاده از آنها مساحتهاي مورد نياز را تعيين نمائيم.

در اين مرحله توجه به چيدمان تجهيزات به نحوي که لي اوت تقريبي قابل قبول بوده و اجرائي باشد کافي است.

بديهي است لي اوت تهيه شده لي اوتي نخواهد بود که درنهايت انتخاب خواهد شد و ممکن است شکل منطقه کاملاً با آنچه بصورت تقريبي تعيين شده است متفاوت باشد، معهذا تکنيک فوق براي تعيين مساحت طراحي در مرحله 2 به ميزان کافي مناسب است.

روند نسبت و تعميم آن به آينده

در ميان 5 روش مطروحه اين روش داراي کمترين دقت مي باشد ولي درعين حال براي برنامه ريزي طولاني مدت بخصوص در تعيين مساحت ادارات و انبارهاي عمومي که سرمايه گذاري و تجهيزات ثابت نسبتاً پائين است، مناسب مي باشد.

روش روند نسبت و تعميم آن به آينده نسبت فوت مربع به ساير عوامل را تعيين مي کند. به عنوان مثال نسبتها مي توانند فوت مربع به ازاء‌ هر پرسنل يا فوت مربع به ازاء هر نفر ساعت در سال باشد.

با بازگشت به عقب و در فواصل زماني مختلف مقدار نسبت را به ازاء هر زمان تعيين مي کنيم، سپس با مقايسه اين نسبتها در زمانهاي گذشته روند تغييرات آن را مشخص مي نمائيم. در مرحله بعد اين روند را به آينده تعميم داده و مقدار احتمالي نسبت را تعيين مي کنيم. شکل ضميمه مثالي از انجام اين کار را نشان مي دهد.

روش مرکز توليد (Production Center Method)

lاين روش براي م

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: سایت دانلود رایگان]

[مشاهده در: www.freedownload.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 197]