مدل‌سازي مالي؛ رهيافتي بر انتخاب بهينه

واضح آرشیو وب فارسی:دنياي اقتصاد: مدل‌سازي مالي؛ رهيافتي بر انتخاب بهينه
آرش نايب يزديژامروزه با گسترش بازارهاي مالي در دنيا و افزايش حجم معاملات و داد و ستد‌ها، ريسك و عدم اطمينان اين بازارها نيز توامان افزايش يافته است.
در چنين فضايي فعالان بازار نياز به ابزاري دارند تا بتوانند با در نظر گرفتن شرايط بازار و استفاده از اين ابزار، به پيش‌بيني وضع آينده بپردازند. اين پيش‌بيني كمك مي‌كند تا در مقابل آنچه كه در پيش روي آنها است واكنش مناسب صورت بگيرد. لذا يافتن و توجه كردن به اين ابزارها امري مهم به نظر مي‌رسد.
يكي از مهمترين ابزارهاي پيش‌بيني در بازارهاي مالي، مدل‌ها هستند. مي‌توان يك مدل مالي را با توجه به عملكرد آن اينگونه تعريف كرد:
مدل مالي، مدلي است كه به منظور بيان رياضي گونه روابط بين متغيرهاي يك مساله مالي طراحي مي‌شود. اين مدل‌هاي مالي براي پاسخ به سوالات «اگر ... چه مي‌شود؟» و همين طور به منظور كمك به طرح‌ريزي آينده به كار مي‌روند.
با تعريف مختصر و كاربردي كه از يك مدل ارائه شد، اكنون بهتر مي‌توان به اهميت مدل‌سازي مالي و نقش آن در كم كردن مخاطرات فعاليت‌هاي مختلف در بازارهاي مالي پي برد. مدل سازي مالي فرآيندي است كه طي آن يك مدل مالي ساخته مي‌شود تا عملكرد يك كسب وكار، پروژه يا هر سرمايه‌گذاري مالي ديگر را پيش‌بيني كند. در ساختن يك مدل با استفاده از نرم‌افزارهاي مختلف چند مرحله اساسي وجود دارد كه به ترتيب ذكر مي‌شود:
1 - تعيين ساختار مساله: در دنياي واقعي، مسائل داراي ساختار شفاف و روشني نيستند؛ بنابراين شما نياز داريد كه براي تشريح ساختار آن در مورد نيازهاي مدل، ستاده آن و اثر اين ستاد به بحث و بررسي بپردازيد.
2 - تعيين متغيرهاي مورد نياز براي نهاده و ستاده مدل: اهميت تعيين اين متغيرها از آن جا ناشي مي‌شود كه با مشخص كردن آنها، منبع مورد نياز براي جمع‌آوري اطلاعات معين مي‌شود و از سردرگمي ‌و تلف كردن وقت كاسته مي‌شود.
3 - تصميم‌گيري در مورد اين كه چه كسي از مدل استفاده مي‌كند: بين اين كه خود طراح از مدل استفاده كند يا شخص ديگر، تفاوت بسياري وجود دارد. اگر مدل براي ديگران طراحي شود نياز به كار بيشتري دارد تا داده‌ها وستاده‌هايي خارج از نياز شخص استفاده‌كننده وارد مدل نشود.
4 - درك جنبه‌هاي مالي و رياضي مدل: بايد اين نكته را در نظر گرفت كه نرم‌افزار مورد استفاده شما(مثلا Excel) نمي‌تواند به جاي شما فكر كند و تصميم بگيرد. شما بايد باشناخت كامل از جنبه مالي مدل و محاسبات رياضي مربوط به آن تنها از نرم‌افزار به عنوان يك تسهيل كننده كار استفاده كنيد.
5 - طراحي مدل: براي طراحي مدل دو جنبه را ‌بايد در نظر گرفت. اول طراحي كلي مراحلي است كه نرم‌افزار شما (مثل Excel يا VBA ) براي حل مساله بايد دنبال كند. دوم اين كه بايد تصميم بگيريد كه نحوه طراحي مدل در نرم‌افزار به چه گونه است، مثلا اين كه كل مدل در اكسل در يك spreadsheet آورده شود يا در چند صفحه مختلف و مسائلي از اين دست.
6 - ساختن spreadsheet‌هاي اكسل يا كدهاي VBA
7 - مدل را تست كنيد: تقريبا هيچ مدلي براي بار اول درست كار نمي‌كند. شما بايد ايراداتي كه باعث عدم اجراي مدل يا دادن پاسخ‌هاي اشتباه مي‌شوند را شناسايي كرده و آنها را رفع كنيد.
8 - از مدل خود محافظت كنيد: هر زمان كه مدل خود را ساختيد، به ويژه اگر آن را براي استفاده ديگران طراحي كرده‌ايد بايد به شدت از آن در مقابل تغييرات تصادفي يا عمدي محافظت كنيد.
در حفظ فرمول‌هاي خاص، داده‌ها و... در مدل ارائه شده به ديگران دقت كافي به عمل بياوريد.
9 – مستندسازي مدل: مستند سازي مدل به اين معنا است كه اطلاعات مربوط به مدل را به صورت نوشته، نمودار، فلوچارت يا هر طريق ديگري آماده و جمع‌آوري كرد تا اگر شخص ديگري ( يا خود طراح در آينده) نياز به دانستن فرضيات، ساختار يا نوع عملكرد مدل را داشت به آساني به آن دسترسي داشته باشد.
10 - به روز كردن مدل در زمان لازم: آينه مرحله جزو مراحل ابتدايي طراحي مدل نيست ولي ممكن است مدتي پس از طراحي مدل به آن نياز پيدا كنيم. اين نياز مي‌تواند نشات گرفته از تغييرات به وجود آمده در متغيرها در طول زمان يا تغييرات دلخواه طراح براي سازگاري با شرايط جديد باشد.
با رعايت مراحل بالا( البته با پيش فرض فهم دقيق مالي و رياضي) مي‌توانيد تا حد زيادي از داشتن يك مدل خوب مالي كه به شما در پيش‌بيني شرايط آينده كمك كند، مطمئن باشيد.
در بازار كنوني عدم اطمينان موجود، يكي از دلايل اصلي است كه سرمايه‌گذاران را دچار اين بيم مي‌كند كه ضرر و خسراني جبران‌ناپذير از سرمايه‌گذاري در بازار نصيب آنها شود. اكنون كه بازارهاي مالي در كشور ما رو به رشد هستند و كشور به شدت براي تحقق اهداف متعالي اقتصادي خود نياز به سرمايه‌گذاري گسترده دارد، ابزارهايي مانند مدل‌هاي اقتصادي مي‌توانند تا حد زيادي از نگراني‌هاي سرمايه‌گذاران نسبت به آينده سرمايه‌گذاري خود بكاهند.
با توجه به اين كه اين موضوع تاكنون تا حد زيادي مغفول واقع شده است، توجه بيشتر به بحث مدل‌سازي مالي در كشور ضروري به نظر مي‌رسد.
در همين راستا و با توجه به اهميت اين بحث، شركت بورس اوراق بهادار تهران با همكاري مركز مطالعات تكنولوژي دانشگاه صنعتي شريف، اقدام به برگزاري يك كارگاه آموزشي 3 روزه تحت عنوان «Financial Modeling in Excel» از تاريخ 9 الي 11 شهريور ماه 1387 نموده است. براي كسب اطلاعات بيشتر و ثبت نام با دبيرخانه كارگاه آموزشي (مركز مطالعات تكنولوژي شريف)، با شماره تلفن 7- 66524826 تماس حاصل نموده يا به سايت
www.irfinance.ir مراجعه نماييد.
شنبه 2 شهريور 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: دنياي اقتصاد]

[مشاهده در: www.donya-e-eqtesad.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 394]