زنان پشت درهاي بسته صنعت گردشگري

واضح آرشیو وب فارسی:شبکه خبر: زنان پشت درهاي بسته صنعت گردشگري

سرمايه، دلبر توكلي: از سال 1980 تاكنون ،روز 27 سپتامبر از سوي سازمان جهاني جهانگردي به عنوان روز جهاني جهانگردي نامگذاري شد.به اين ترتيب هر سال در اين روز در اقصي نقاط جهان دست اندركاران جهانگردي گردهم مي آيند و اين روز را با برپايي مراسم ويژه اي گرامي مي دارند. در اين روز شعاري هم از سوي دبير كل سازمان جهاني جهانگردي اعلام مي شود كه كشور هاي عضو بر اين اساس استراتژي ها و برنامه هاي سال آتي خود را تدوين و اجرا مي كنند.

در همين راستا در مراسم سال گذشته
(2007) از سوي UNWTO سالي كه «درهاي گردشگري به روي زنان باز است» نامگذاري شد اما ايران با وجود آنكه يكي از نخستين اعضاي اين سازمان محسوب مي شود طي يك سال گذشته هيچ برنامه خاصي در راستاي تحقق شعار اعلام شده، انجام نداد.
شعله جليلي يكي از راهنمايان تور با تاكيد براينكه طي يك سال گذشته اقدامي براي گسترش فعاليت زنان درحوزه گردشگري انجام نشده است گفت: «از آنجايي كه به آموزش بسيار اهميت مي دهم و برايم در اولويت است هميشه سخنم را از اين بخش شروع مي كنم چرا كه فكر مي كنم اگر آموزش صحيح وجود نداشته باشد نمي توان به جامعه اي بالنده دست يافت اما متاسفانه باوجود آنكه از سوي سازمان جهاني جهانگردي، سال 2007 به نام زنان در اين حوزه نامگذاري شد با آنكه همه مدارك مورد نياز براي تاسيس آموزشگاه گردشگري را داشتم پس از 9 ماه رفت وآمد با تقاضاي من موافقت نشد.»
اين راهنماي تور درادامه خاطرنشان كرد: «پاسخ صحيحي در اين خصوص نگرفتم اما آنچه بديهي است، بسياري از دست اندركاران بخش گردشگري كشورمان با فعاليت زنان در اين حوزه موافقت چنداني ندارند به طوري كه تا به حال بسيار ديده ام دفاتر خدمات مسافرتي را كه در عين نيازمندي به راهنما در سفرها ترجيح دادند از راهنماي مرد استفاده كنند. هيچ وقت نفهميدم كه اين مديران چگونه فكر مي كنند ما هم چون مردان راهنما درس خوانديم. در اين جامعه بزرگ شديم و با مختصات و فرهنگ كشورمان آشنا هستيم.»
وي با تاكيد بر اينكه زنان و مرداني كه در اين حوزه فعال هستند از حقوق مساوي برخوردار نيستند، گفت: «در اين خصوص باز هم به آموزش برمي گردم، وقتي يك راهنماي زن در حال گذراندن دوره است نمي تواند به راحتي به سايت هاي گردشگري كه در نقاط دور از دسترس قرار گرفته اند برود اما آقايان مي توانند با هر نوع وسيله نقليه اي از اين اماكن بازديد كنند و به تجربيات خود بيفزايند. از طرفي چون ميزان آسيب پذيري زنان در جامعه ما نسبت به مردان بيشتر است، بانواني كه در اين بخش فعاليت مي كنند به راحتي نمي توانند در سايت هاي باستان شناسي نيز حضور پيدا كنند. گاه فكر مي كنم ما علاوه بر اينكه سختي كار در حرفه راهنمايي تور را برعهده داريم بايد از توان بيشتري براي ايستادن در مقابل آزار و اذيت هايي كه به اقتضاي جنسيت مان در اين حرفه متحمل مي شويم نسبت به ساير مشاغل برخوردار باشيم.»
از سوي ديگر شاهد آن هستيم حتي پس از ادغام سه سازمان ايرانگردي و جهانگردي، ميراث فرهنگي و صنايع دستي هيچ يك از معاونان و مديران استاني حتي مديران جزء سازمان جديد از ميان زنان كارآزموده اين بخش كه تعدادشان اندك هم نيست، انتخاب نشدند.
اين در حالي است كه زنان نقش كليدي و مهمي را در توسعه صنعت گردشگري در جهان ايفا مي كنند اما هنوز در كشورمان از جايگاه ويژه اي برخوردار نيستند. حتي برخي از بزرگ ترين هتل هاي جهان با مديريت زنان اداره مي شود البته زنان در بخش هتلداري كشورمان حضور بسزايي دارند اما اين نقش در بخش «خانه داري» خلاصه شده و تعداد زناني كه صاحب هتل در كشورمان باشند به تعداد انگشتان يك دست هم نمي رسد. از سوي ديگر نبايد فراموش كرد تاكنون امكانات و پروژه هايي كه در بخش گردشگري تعريف شده به نوعي ميان مرداني كه در اين بخش فعالند تقسيم شده است. البته اگر بخواهيم كمي منصف باشيم در بخش باستان شناسي و مرمت بيشتر به زنان اجازه فعاليت داده شده است تا در بخش گردشگري. رقيه حاتمي پور مدير يكي از دفاترخدمات مسافرتي با تاكيد براينكه طي يك سال گذشته هيچ اقدامي درراستاي تحقق شعار سازمان جهاني جهانگردي از سوي سازمان ميراث فرهنگي،صنايع دستي وگردشگري انجام نشده است، گفت: «تا جايي كه من مي دانم در اين خصوص اقدامات خاصي انجام نشد در حالي كه بسياري از كشورهاي اسلامي از جمله مصر،ابوظبي و قطر از اين فرصت استفاده كرده و با برگزاري همايش هاي تخصصي دراين حوزه توانستند زنان فعال در گردشگري را گردهم آورند.»وي افزود: «به طور كلي كاردربخش گردشگري كشورمان داراي مشكلاتي است وبه طورخاص وقتي وارد حوزه زنان مي شويم مشخص نيست چه عاملي موجب شده از توانمندي ها ومديريت خانم ها دربخش گردشگري تا كنون استفاده نشود.»
ناگفته نماند كه به طور كلي اين صنعت در كشورمان از رونق چنداني برخوردار نيست اما با توجه به جمعيت زنان در كشورمان، شعار سازمان جهاني جهانگردي فرصتي بود تا بتوان از اين سرمايه بالقوه اي كه در اين بخش وجود دارد بهره برداري بهينه كرد كه متاسفانه همچون بسياري از فرصت هاي ديگر اين امكان را از دست داديم حتي در اين بخش از اختصاص روزي به نام زنان فعال در اين حوزه پرهيز شد.
فخرالسادات غني مدرس وراهنماي طبيعت گردي كه از ديگر زنان فعال در حوزه گردشگري است ضمن تاييد سخنان سايرين در اين خصوص مي گويد: «به عنوان فردي كه دريكي از موسسات فعال دربخش طبيعت گردي كار مي كنم بايد بگويم كه هيچ گونه فعاليتي براي توسعه فعاليت هاي زنان درگردشگري را شاهد نبودم و چه بسا در بسياري موارد با درهاي بسته روبه رو شدم.»
نگار كيهانفر هم كه به نوعي جوان ترين مديرآژانس خدمات مسافرتي در كشور محسوب مي شود، مي گويد: «به جهت اينكه يك خانم جوان هستم و در اين حوزه فعاليت مي كنم بنا به ملاحظات اجتماعي موجود در برخي موارد آن طور كه بايد نتوانستم حوزه فعاليتم را گسترش دهم و بايد با سرسختي راهي براي ورود به برخي عرصه هاي گردشگري در كشور باز كنم.»
نگاهي به ساختار بخش گردشگري كشور حاكي از آن است كه سهم زنان در بدنه كارشناسي اين بخش قابل توجه است و نمي توان آن را ناديده گرفت. حتي با وجود آنكه زنان در اين عرصه كارشان در رقابت با مردان فعال در اين حوزه بيشتر از ساير عرصه هاي صنعت است نه تنها از حضورشان حمايت نمي شود بلكه به نوعي از كارشان جلوگيري نيز مي شود. اگر باور نداريد كمي در رويدادهاي يك سال اخير در بخش گردشگري تامل كنيد، تعداد سخنرانان زن در برنامه همايش هاي مختلفي كه برپا شد شايد از عدد شش فراتر نرود. همچنين ميزان تسهيلاتي كه به بخش خصوصي فعال در اين حوزه داده شد در بين مديران دفاتر خدمات مسافرتي زن و مرد در كشورمان قابل مقايسه نيست شايد علت اصلي اين امر را بايد ريشه اي تر بررسي كرد.
هنگامي كه زنان در بخش خانه داري در هتل ها بدون كمترين خطا به كار خود مي پردازند چطور مي توان گفت از عهده مديريت يك هتل بر نمي آيند،
از سوي ديگر حتي در بخش گردشگري داخلي به نوعي از حضور زنان جلوگيري مي شود چون هيچ مردي هنگام سفر و اقامت در هتل ابتدا به اماكن نمي رود اما زنان هنگام ايرانگردي ابتدا بايد آدرس اماكن هر شهري را داشته باشند تا ساير اطلاعات مورد نياز را حال اينكه گاه در سفرهاي انفرادي از امنيت رواني چنداني برخوردار نيستند، بماند.
متوليان گردشگري كشورمان مي توانستند با شناسايي زنان نخبه و توانايي هاي زنان فعال در بخش گردشگري در داخل و خارج از كشور و برپايي سميناري امكان تبادل اطلاعات در اين حوزه را هرچه بيشتر فراهم كنند و اين امر را دستاويزي براي دعوت آنان براي بازديد از جاذبه هاي كشور قرار دهند. اما در كمال تاسف بايد اعتراف كرد اجراي نادرست برخي طرح هاي ضربتي در كشور همچنين در برخي موارد برخورد نامناسب با نوع پوشش زنان خارجي انعكاس منفي براي توسعه گردشگري كشورمان داشته است. بديهي است چنين اتفاقاتي تنها فرصت مناسبي را براي آنان كه درصددند چهره بدي از ايران به جهانيان ارائه دهند، فراهم مي كند.
البته نا گفته نماند كه اين روزها فعاليت زنان در بسياري عرصه هاي كشور چشمگيرتر از گذشته است اما هنوز آن طور كه بايد حضور آنان به طور برابر در بسياري از قسمت ها به خصوص صنعت گردشگري ديده نمي شود.
چهارشنبه 30 مرداد 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: شبکه خبر]

[مشاهده در: www.irinn.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 528]