نقد تئاتر در مهر ـ 1/هتل پلازا با مخاطب ايراني ارتباط برقرار مي‌كند

واضح آرشیو وب فارسی:مهر: نقد تئاتر در مهر ـ 1/"هتل پلازا" با مخاطب ايراني ارتباط برقرار مي‌كند
كورش نريماني در نشست نقد و بررسي نمايش "هتل پلازا" در خبرگزاري مهر از اين نمايش به عنوان اثري ياد كرد كه مي‌تواند با توجه به داستان خود با مخاطب ايراني ارتباط برقرار ‌كند.

به گزارش خبرنگار مهر، در اين نشست با حضور سيامك صفري و فريده سپاه‌منصور بازيگران "هتل پلازا" نريماني درباره گرايش به اجراي آثار خارجي نظير "دون كاميلو" و "شوآيك" گفت: دو نمايش قبلي من فضاي خارجي داشت، اما بر اساس متن نويسنده ايراني و برداشت آزاد از متن اصلي بود. شخصيت‌هايي هم به نمايش اضافه شدند چون حس مي‌كردم فضاي آثار با شرايط روز جامعه ما همخوان نيست.

كارگردان "هتل پلازا" در ادامه افزود: به لحاظ مضموني من به محملي براي حرف زدن نياز داشتم كه نمايشنامه‌هاي خودم براي اين امر بهتر بودند. ولي متأسفانه امكان اجراي آنها وجود نداشت. به همين خاطر از لابلاي داستان‌ها، شخصيت‌ها و تيپ‌هاي خارجي از آنهايي استفاده كردم كه با جامعه ما بيشتر همخواني داشت.

نريماني ادامه داد: انجام اين كار به معني گرايش به نمايشنامه‌هاي خارجي نيست. به اين خاطر‌ من اين آثار را ايراني مي‌دانم. در اين آثار تنها اسم شخصيت‌ها خارجي است. ولي فضا، شكل اجرايي و مناسبات حاكم در نمايش ايراني است و بر اساس شكل نمايشنامه‌هاي ايراني طراحي شده‌اند.

او درباره نحوه انتخاب و اجراي "هتل پلازا" گفت: گروه ما پارسال بعد از‌ اجراي "شوآيك" كاري به صحنه نبرد و طرح‌هايي كه ارائه داديم پذيرفته نشد. تا اينكه چهار نمايشنامه نيل سايمن را با ترجمه شهرام زرگر به شوراي انتخاب آثار تئاتر شهر دادم كه "هتل پلازا" اولويت چهارم بود. شورا با يك اپيزود از‌ نمايش سه اپيزودي "هتل پلازا" موافقت كرد كه تأسف‌آور است.

وي درباره انطباق نمايش "هتل پلازا" با نيازهاي جامعه امروز ايران اظهار داشت: ما تلاش كرديم از دل بداهه‌سازي بازيگران و ايده‌هاي گروه اين اپيزود را به دغدغه‌ها و مناسبات ايراني نزديك كنيم. من همواره دو نياز جامعه را در آثارم دنبال مي‌كنم. اول نياز اساسي فكري و دوم نياز اجتماعي. وقتي ديدم فضا براي بيان نياز‌هاي بخش اول نيست، به نيازهاي بخش دوم توجه كردم.

نريماني ادامه داد: به همين خاطر چهار اثر سايمن را كه به انسان معاصر مي‌پردازد پيشنهاد كردم. به خصوص در سه نمايشنامه به وضوح معضلات و درگيري‌هاي انسان‌هاي اجتماعي مورد توجه قرار مي‌گيرد. اين نمايش نيز معضلاتي را مطرح مي‌كند كه تماشاگر ايراني مي‌تواند با آنها ارتباط برقرار ‌كند. اگر ‌تماشاگر ما حس كند موضوع نمايش به او ربط ندارد، برايش جذاب نخواهد بود.

وي درباره موقعيت‌سازي طنز و حضور بازيگران در موقعيت‌ها گفت: گروه ما معتقد است نكته مهم براي كارگردان و بازيگر ‌كشف موقعيت‌هاي درست و اجراي درست آنها است. وقتي موقعيت درست كشف و بازيگر در آن گنجانده شود، هر كاري كه روي صحنه انجام دهد درست ديده مي‌شود. اگر بازيگر در موقعيت درست نباشد و بين زمين و هوا صحبت و بازي كند، به تماشاگر دروغ مي‌گويد و هرگز بازي جذاب نخواهد داشت.

نريماني با اشاره به استفاده از سكوت در آثار خود نظير "شب‌هاي آوينيون"، "والس مرده‌شوران" و "هتل پلازا"، ايجاد موقعيتي مناسب با سكوت را عملي سخت و مشكل ذكر كرد كه بازيگر بايد در ‌آن با خصوصيت شنيداري تماشاگر ارتباط برقرار ‌كند. وي گفت: ما دو نوع سكوت خالي از كلام و پر از كلام داريم كه سعي كرديم از نوع دوم استفاده كنيم.

كارگردان "هتل پلازا" ادامه داد: در ‌موقعيت‌هاي سكوت، استفاده از ديالوگ باعث مضمحل ‌شدن كاراكتر در آن لحظه مي‌شود و ارتباط خوب با تماشاگر برقرار نمي‌‌كند، اما در سكوت تماشاگر كلام را در ذهن خود ادا مي‌كند. معتقدم در اين لحظه‌ها به تعداد تماشاگران حاضر در سالن ديالوگ‌ زاييده مي‌شود، البته نقش بازيگر ايفاگر آن موقعيت‌ها نيز‌‌ بسيار ‌مهم است.

وي درباره شباهت نقش‌هاي صفري در چند تجربه مشترك اخير‌ تأكيد كرد: من بازيگري را نمي‌شناسم كه نقش‌هاي خود را به قدري متفاوت بازي كند كه خود او در نقش ديده نشود. شايد در سينما با كمك گريم و... امكانپذير باشد، ولي در تئاتر‌ نكته مهم اين است كه بدانيم نگاهمان به تئاتر چيست. معتقدم نبايد به تئاتر به مثابه زندگي نگاه كرد. تئاتر بخشي از زندگي است كه زير ذره‌بين قرار دارد و در بازي به تماشاگر ارائه مي‌شود.

نريماني ادامه داد: مهمترين موضوع در نمايش اين است كه بازيگران چه ثمري براي اثر دارند. نكته ظريف اين است كه بازيگر اسير تماشاگر نشود. بزرگترين بازيگران دنيا اگر اسير تماشاگر شوند خود را مي‌بازند. بايد با تماشاگر وارد مناسبات شد. او در ذهن خود پسزمينه نقش خود را مي‌داند و برخورد تماشاگر را با لحظه‌هاي بازي در نظر مي‌گيرد. دو بازيگر "هتل پلازا" اسير تماشاگر نمي‌شوند.

اين نويسنده تئاتر درباره نحوه شكل‌گيري ديالوگ‌ها و پرداخت نمايشنامه "هتل پلازا" اظهار داشت: من و صفري درباره نقش‌ها گفتگو مي‌كنيم و در اين پروسه ديالوگ‌هاي نقش نوشته مي‌شود. در اين بين شيوه گفتن ديالوگ‌ها، حركت نقش و كاراكتر در مقابل چشم من شكل مي‌گيرد. درباره "هتل پلازا" و براي بارور كردن اثري با بار اجتماعي، از تجربه‌هاي گذشته گروه استفاده كرديم.

وي درباره ويژگي‌هاي بازي سپاه‌منصور در نمايش "هتل پلازا" گفت: از بزرگترين ويژگي‌هاي سپاه‌منصور اين است كه باور ندارد قرار است تماشاگر را بخنداند و روي صحنه براي آن تلاش نمي‌كند. براي وي قرار گرفتن در موقعيت درست بسيار مهم است و يك بخش مهم بازيگري يعني صداقت در بازي را دارد. وقتي در يك موقعيت بازي مي‌كند به خنده و گريه تماشاگر فكر نمي‌كند.

صحنه‌اي از نمايش "هتل پلازا"

كارگردان "شب‌هاي آوينيون" و "دون كاميلو" در بخش ديگر نشست در پاسخ به نقدي درباره روند نزولي در كارنامه كاري خود خاطرنشان ساخت: يك گروه نمايشي در شرايط زماني و مكاني گوناگون شروع به كار مي‌كند. مادامي كه فضاي تئاتر ما دچار نوسان است و امكان فعاليت مستمر در سالن ثابت با تماشاگران ثابت نمايش وجود ندارد و گروه بازتاب كار خود را نمي‌بيند، اينگونه نقدها راه به جايي نمي‌برند.

نريماني افزود: خيلي‌ها معتقدند بهترين نمايش من "شب‌هاي آوينيون" و برخي ديگر معتقدند "والس مرده‌شوران" است. نگاه و شرايط متفاوت است. ما اين روزها مجبوريم مضموني را كار كنيم كه كمتر ما را وارد چالش ‌مي‌كند. چالشي كه به طور كامل تصنعي است و حاصل كج‌سليقگي كساني كه نوعي خاص از نمايش ايراني را نمي‌خواهند.

وي در پايان گفت: ما تنها با صاحبنظران تئاتر روبرو نيستيم و تماشاگر را نيز در نظر مي‌گيريم. وقتي اقبال تماشاگر را داريم يقين پيدا مي‌كنيم بخشي از كار را درست انجام داده‌ايم. نمايشي كه مخاطب با آن ارتباط برقرار نكند نمايش نيست. براي تماشاگر ايراني نمايش ايراني بهتر است، ولي اگر قرار باشد در شرايطي كار كنيم كه ديگران براي ما اظهار ‌‌نظر كنند، با شرايطي سخت روبرو هستيم كه نمي‌توان در آن كاري خوب به صحنه برد.

نمايش "هتل پلازا" اثر نيل سايمن كه اين روزها ساعت 20:15 در سالن سايه تئاتر شهر اجرا مي‌شود، بر مبناي يك اپيزود از نمايشنامه "هتل پلازا" با ترجمه شهرام زرگر كارگرداني شده و درباره پدر و مادري است كه تمام پول خود را خرج مراسم عروسي دختر خود در هتل پلازا مي‌كنند...
سه شنبه 29 مرداد 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: مهر]

[مشاهده در: www.mehrnews.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 162]