واضح آرشیو وب فارسی:آفتاب: آيتالله يثربي درباره وظايف منتظران واقعي حضرت ولي عصر (عج) تصريح كرد: آنچه كه به دنبال آن ميگرديم لطافت روح است
موضوع مهدويت و امام غائب، هرچند به نظر ميرسد كه جزو بديهيات فرهنگ شيعه باشد، اما با كمي تأمل ميتوان دريافت كه شايد حقيقت اين موضوع هنوزبه طور كامل تبيين نشدهباشد. سرويس فرهنگ و انديشه آفتاب، در راستاي تلاش براي روشن ساختن بخشي از حقايق ناشناخته و مكتوم درباره وجود مقدس حضرت ولي عصر (عج)، به مناسبت نيمه شعبانالمعظم گفتگويي با آيتالله ميرسيد محمد يثربي انجام دادهاست. آيت الله يثربي از اساتيد برجسته دروس خارج فقه و اصول حوزه علميه قم و رئيس حوزه علميه كاشان در سال 1333 هجري شمسي در شهر مقدس قم در بيت علم وفقاهت چشم به جهان گشود. پدر بزرگوارشان مرحوم آيت الله آقاي حاج سيد مهدي يثربي ميباشد، كه تا زمان وفات (1385) رياست حوزه علميه كاشان، نمايندگي ولي فقيه و امامت جمعه كاشان را عهدهدار بودند. آيتالله يثربي، در محضر اساتيد بزرگي چون آيات عظام، گلپايگاني، حاج آقا مرتضي حائري، ميرزا جواد تبريزي، وحيد خراساني، روحاني و سلطاني طباطبايي، همچنين شهيد مطهري و آيتالله جوادي آملي تلمذ كردهاست. از ايشان آثار و تأليفات متعددي منتشر شدهاست كه از جمله آنها ميتوان به «تقريرات درس مكاسب محرمه (فقه) در 2جلد»، «كتاب حج در 3 جلد»، «تفسير آيات ولايت»، «شرح رساله حقوق امام سجاد – عليه السلام – (فارسي) در 3جلد»؛ «شرح زيارت عاشورا» و ... اشاره كرد. تأسيس مؤسسه تحقيقاتي «علامه مجدّد وحيد بهبهاني» نيز از ديگر اقدامات ماندگار اين استاد حوزه علميه قم است. گفتگوي ما با آيتالله مير سيد محمد يثربي درباره موضوع مهدويت، در يك بعداز ظهر گرم تيرماه در دفتر موسسه تحقيقاتي «علامه مجدّد وحيد بهبهاني» در شهر مقدس قم، انجام شد. آيتالله يثربي به گرمي از ما پذيرايي كرد و سخنان عميق و شيرين ايشان تا هنگام اذان مغرب ادامه يافت. آنچه در پي ميآيد، بخش دوم گفتگوي دو ساعته سرويس فرهنگ و انديشه آفتاب با آيتالله يثربي است.
آفتاب- سرويس فرهنگ و انديشه: آيتالله يثربي با اشاره به اينكه «انتظار فرج در روايات ما به منزله برترين اعمال شناخته شده گفت: «اين به آن معنا نيست كه در مقابل حوادثي كه اتفاق ميافتد مخصوصاً نسبت به نيازمندي و مساعدت به ديگران ساكت بنشينيم. در مقابل اتفاقات وظائفي داريم كه ممكن است شكل اين وظائف و ياري كردن به افراد با هم تفاوت داشته باشد».
تعداد ائمه عليهم السلام و و جود امام زمان عجل الله فرجه در روايات شيعه و سنّي
آيتالله يثربي در رابطه با وجه اشتراك ديدگاه شيعه و سني در مورد ظهور حضرت حجت (عج) خاطرنشان كرد: «چه در تاريخ شيعه و چه در تاريخ علماي اهل تسنن اين روايت وجود دارد كه مهدي (عجل الله فرجه) از نسل رسولالله صلي الله عليه و آله و سلم و از اولاد فاطمه (عليهاالسلام) است».
وي در ادامه به برخي تفاوت نظرهاي اهل تسنن و شيعه درباره حضرت ولي عصر (عجل الله فرجه) اشاره كرد و گفت: «اهل تسنن ميگويند او هنوز نيامده و بعداً ميآيد ولي شيعه معتقد است كه آمده و آن را با برهان عقلي ثابت ميكند و اين يعني همان ضرورت وجود امام»(11).
آيتالله يثربي افزود: «اهل تسنن معتقد است عالم بدون امام ميشود اما شيعه ميگويد عالم بدون امام نميشود».
وي خاطرنشان كرد: «ائمه ما 12 نور مقدس هستند، اهل تسنن نيز اين حقيقت را قبول دارند (12)، ائمه آنها هم 12 عدد هستند اما امامت آنها گاهي به وليد يا يزيد يا معاويه ميرسد كه اين قابل قبول نيست، چون بنا برآنچه پيامبر (صلي الله عليه و آله وسلم ) وعده كرده است ائمه ما همگي از صلحا هستند».
رئيس حوزه علميه كاشان با اشاره به نسبتي كه برخي از اهل تسنن به شيعيان ميدهند، گفت: «آنها به شيعه اين نسبت را ميدهند كه شيعه معتقد است كه مهدي (عجل الله فرجه) متولد شده و در چاه سامرا پنهان است! اما اين يك اتهام است. چون از نظر شيعه آغاز غيبت امام از سردابه مقدس است و حضرت از آن زمان و از آن مكان به بعد ديده نشدهاند».
انجمن حجتيّه و انتظار فرج
رئيس حوزه علميه كاشان در پاسخ به اين سوال كه قبل از انقلاب براي مقابله با جريان بهائيت و بابيه جرياني به نام حجتيه راهاندازي شد آيا اين جريان، جرياني انحرافي محسوب ميشود يا خير؟ گفت: «انجمن حجتيه يك جريان معارضه با انحراف بود و براي مقابله با انحرافات بابيه و بهائيت به وجود آمد و اگر تاريخچه آنها را مطالعه كنيم، ميفهميم كه از نظر عقيدتي اختلافي با ما ندارند، مخصوصاً نسبت به اصول دين (توحيد- نبوت- امامت-
” حضرت اميرالمومنين (عليه السلام) هم در ذيل آيه (هوالذي ارسل رسوله بالهدي...) ميفرمايند: «ظهور دين و غلبه آن به اين معناست كه هيچ آبادي نميماند مگر آنكه در آن شهادت به يگانگي خدا و توحيد داده شود». ... “
معاد- عدل)؛ هرچند كه ممكن است سليقههاي خاصي از لحاظ گرايشات سياسي داشته باشند كه بعضي ميپسندند و بعضي نميپسندند».
آيتالله يثربي در ادامه با اشاره به اينكه «انتظار فرج در روايات ما به منزله برترين اعمال شناخته شده (13) گفت: «اين به آن معنا نيست كه در مقابل حوادثي كه اتفاق ميافتد مخصوصاً نسبت به نيازمندي و مساعدت به ديگران ساكت بنشينيم. در مقابل اتفاقات وظائفي داريم كه ممكن است شكل اين وظائف و ياري كردن به افراد با هم تفاوت داشته باشد».
تامّل در علايم ظهور
رئيس مؤسسه تحقيقاتي «علّامه مجدٌِد وحيد بهبهاني» در مورد وجود رواياتي درباره علائم زمان ظهور و تطبيق اين علائم به دوران معاصر با بيان اينكه «علائم در آستانه ظهور زياد است مثل خروج سفياني، خروج دجال، استماع صيحه از ناحيه شرق و ..»، خاطرنشان كرد: «آيا واقعاً اين علائم مرّ همين علامت است، يا نه، سؤالي است كه بايد به آن پاسخ گفتهشود».
وي افزود: «مثلاً در روايات آمده است كه در زمان ظهور، سيدي حسني در خراسان ظهور ميكند. حال سؤال اينجاست كه آيا اين سيدحسني، آقاي حسني است يا سيدي از نسل امام حسن (عليه السلام) و يا اشاره به موضوع ديگري دارد»؟
آيتالله يثربي در ادامه به ذكر مثال ديگري در اين باب پرداخت و گفت: «حتي تعداد ياران حضرت كه گفته شده 313 نفر هستند آيا واقعا اين قابل قبول است كه امام با اين تعداد بتواند دنيا را بگيرد؟ يا اين اعداد و نشانهها رمز است و يا اين تعداد افراد، فرماندهان لشكري و كشوري حضرت هستند؟ در روايات هم صراحتي نيست و علائم به صورت اشاره و رمز ذكر شدهاند».
وي با اشاره به اينكه «بعد از ظهور نشانههاي قويتري داريم»، گفت: «به عنوان مثال روايات متعددي وجود دارد كه وقتي امام زمان (عجل الله فرجه) ميآيند خداوند همه اسباب و ابزار را براي موفقيت
” از نظر اين استاد حوزه علميه قم، حوزه در اين زمينه كوتاهي نكرده؛ هرچند شايد در مقطعي كمكاري صورت گرفته باشد و يا آنطور كه انتظار ميرفته كار نشده باشد اما آنرا فراموش نكردهاست.... “
ايشان مهيا مينمايد».
استاد برجسته حوزه علميه قم در اين مورد به ذكر روايتي از حضرت رسول اكرم (صلي الله عليه و آله وسلم) كه «مرحوم شيخ صدوق» (قدس سره) در كتاب «كمالالدين» و در ذيل تفسير آيه (هوالذي ارسل رسوله بالهدي و دين الحق ليظهره علي الدين كله) نقل كردهاند، پرداخت و با بيان اين مطلب كه «معناي غلبه بر تمام اديان (علي الدين كله) هنوز اتفاق نيفتاده و فرض هم بر اين است كه وعده قرآن تخلفناپذير است پس خدا اين پيغمبر (رسول اكرم صلي الله عليه و آله وسلم) را فرستاده كه دينش بر همه اديان غلبه كند و حاكم مطلق در دنيا شود، اما هنوز به طور كامل اين اتفاق نيفتاده و حاكم مطلق نشده است ولي بايد اين اتفاق بيفتد»، گفت: «حضرت (رسول اكرم صلي الله عليه و آله وسلم) نيز فرمودند: هنوز تأويل اين آيه محقق نشده و نخواهد شد تا زماني كه امام عصر (عجل الله فرجه) خارج شوند. و وقتي ايشان ظهور كنند همه مشركين براي امام، آشكار ميشوند، حتي اگر كافر و مشركي كه در مقام توطئه عليه امام باشد، در دل سنگي پنهان شده باشد سنگ به زبان ميآيد و به امام ميگويد كه مشركي دردل من پنهان است آن را بشكن و مشرك را بكش» (14).
وي افزود: «حضرت اميرالمومنين (عليه السلام) هم در ذيل آيه (هوالذي ارسل رسوله بالهدي...) ميفرمايند: «ظهور دين و غلبه آن به اين معناست كه هيچ آبادي نميماند مگر آنكه در آن شهادت به يگانگي خدا و توحيد داده شود».
آيتالله يثربي در ادامه به ذكر روايت ديگري از علايم پس از ظهور پرداخت و گفت: «بر اساس اين روايت، حضرت پس از ظهور در كنار ديوار كعبه ميايستند و صدا ميزنند (يا اهل العالم انا بقيةالله) (15). اين صراحت دارد و همگان هم ميشنوند و به اين معنا است كه همه خلقت در يد ايشان است».
نقش روحانيّت
” در مورد ساخت مسجد جمكران به دستور امام زمان (عجل الله فرجه) روايت روشن، واضح و صريحي وجود ندارد و گفته ميشود مومني خوابي ديده و يا اينكه مكاشفهاي صورت گرفته است. ... “
در مورد مساله مهدويّت
رئيس حوزه علميه كاشان در پاسخ به اين سوال كه «نقش روحانيت شيعه، خصوصاً حوزه قم در تبيين مهدويت و ايجاد نهضتي مجدد در اينباره چه ميتواند باشد و وظيفه شيعيان جهان در جهت تعجيل ظهور امام زمان (عج) چيست»؟ اظهار داشت: «ما معتقديم كه هرچه در مورد حضرت بقيهالله (عج) كار شود باز هم كمكاري صورت گرفته و اداي حق نشده است».
وي افزود: «در واقع، بزرگان ما، هر كس بر حسب توان خود، چه در گذشته و در چه عصر معاصر، براي تبيين وجود مقدس حضرت و تبيين شرايط ظهور، كارهاي خوبي انجام دادهاند».
آيتالله يثربي در ادامه به ذكر مثالهايي در اين مورد پرداخت و گفت: « عالم و محقق بزرگوارآقاي شيخ محمد غروي، مجموعهاي سه جلدي از رسايل امام عصر (عج) را به نام «رسائل الامام المهدي (عج)» جمعآوري كردهاند كه فقط نامههاي امام در آن ذكر شده است».
اين استاد برجسته حوزه علميه قم با اشاره مختصر به يكي از نامههايي كه در اين كتاب ذكر شدهاست گفت: «از نامه حضرت در مورد ثمره وجودي امام در عصر غيبت و عنايت حضرت و همچنين در خصوص اينكه ايشان محور آفرينش و مجراي فيض الهي ميباشند اينگونه برداشت ميشود كه حتي اگر ايشان غائب هم باشند اين فيض قطع نخواهد شد و مانند خورشيدي كه در پس ابري باشد باز نور و اثر خودشان را ميرسانند» (16).
آيتالله يثربي همچنين به كتاب «منتخب الاثر» از آثار آيتالله صافي اشاره كرد كه بيش از چهل سال پيش تاليف شده و در آن آثار و رواياتي از معصومين درباره شئون مختلف حضرت روايت شدهاست.
از نظر اين استاد حوزه علميه قم، حوزه در اين زمينه كوتاهي
” دلي كه ميخواهد توجه به امام زمان (عجل الله فرجه) داشته باشد بايد جدا از همه وابستگيها و متعلقات باشد و اگر امام عصر (عجل الله فرجه) در آن دل از همه چيز مقدمتر باشد آن دل، دل منتظر واقعي است.... “
نكرده؛ هرچند شايد در مقطعي كمكاري صورت گرفته باشد و يا آنطور كه انتظار ميرفته كار نشده باشد اما آنرا فراموش نكردهاست.
آيتالله يثربي در ادامه با اشاره به اينكه در زمان كنوني هم موسساتي در حوزه هستند كه در مورد حيات حضرت، ظهور، مهدويت و مسئله غيبت كارهاي خوبي انجام ميدهند، گفت: «حوزه نجف و كربلا هم، كارهاي خوبي در مورد حضرت انجام دادهاند؛ مثل كتاب «محدث نوري» كه از انتشارات نجف است. همچنين كتاب خوب و با ارزش آقاي سيدمحمد صدر».
اعتبار مسجد جمكران
ايشان در مورد مسجد جمكران و چگونگي احداث اين بنا تصريح كردند: «در مورد ساخت مسجد جمكران به دستور امام زمان (عجل الله فرجه) روايت روشن، واضح و صريحي وجود ندارد و گفته ميشود مومني خوابي ديده و يا اينكه مكاشفهاي صورت گرفته است. اما آنچه مسلم است قطعا آن فرد نيز نيت خيري داشته و مردم هم در اين منطقه براي توسل به حضرت به مسجد ميروند و با نماز براي ايشان، خود را تطهير ميكنند، اما در اين خصوص روايت صريحي وجود ندارد. ولي اگر بگوييم كه روايت صريحي وجود دارد، بدعت ايجاد كردهايم و اين اشكال دارد».
وظيفه شيعيان و منتظران واقعي
آيتالله يثربي در پايان، درباره وظائف شيعيان و منتظران واقعي حضرت ولي عصر (عجل الله فرجه)، با بيان اينكه «آنچه كه به دنبال آن ميگرديم لطافت روح است»، گفت: «اگر هر مسلمان همان وظائفي را كه نسبت به موازين شرعي و اخلاقي، نسبت به شئون شخصي و اجتماعي و نسبت به احكام عملي خويش دارد و موظف است كه از آنها تخطي نكند انجام دهد، در واقع معني واقعي انتظار را انجام دادهاست».
وي افزود: «دلي كه ميخواهد توجه به امام زمان (عجل الله فرجه) داشته باشد بايد جدا از همه وابستگيها و متعلقات باشد و اگر امام عصر (عجل الله فرجه) در آن دل از همه چيز مقدمتر باشد آن دل، دل منتظر واقعي است».
===================================================
11- رياض السالكين ، جلد 1 ، صفحه 188
12- مسند احمد ، جلد 1 ، صفحه 398 و مستدرك حاكم ، جلد 4 صفحه 501
13- بحارالانوار ، جلد 75 ، صفحه 208 و الخصال ، صفحه 616
14- كمال الدين ، صفحه 670
15- كمال الدين ، صفحه 331
16- كتاب الغيبة ، شيخ طوسي ، صفحه 292
شنبه 26 مرداد 1387
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: آفتاب]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 266]