روابط ايران و تركيه در دولت نهم (1)

واضح آرشیو وب فارسی:ايرنا: روابط ايران و تركيه در دولت نهم (1)
خبرگزاري جمهوري اسلامي (ايرنا): آنكارا- روابط ايران و تركيه به عنوان دوكشور قدرتمند با جغرافياى وسيع درمنطقه خاورميانه و اوراسيا پس از روي كار آمدن دولت نهم روبه گسترش نهاد به طوري كه به زعم بسياري از كارشناسان سال گذشته ميلادي يكي مقاطع پربار درمناسبات دو كشور بود كه ازآن به "دوران طلايي دو كشور" نام برده شد.

از ديد كارشناسان و ناظران بين المللي در آنكارا در سال 2007 ميلادى به‏ رغم اين كه تركيه شاهد تحولات بسيار مهم در عرصه سياسى از جمله انتخابات عمومى زود هنگام ، استقرار رييس جديد جمهورى تركيه در كاخ رياست جمهوري اين كشور " چانكايا " و اصلاح قانون اساسى در يك همه پرسى، بود، روابط ايران و تركيه در زمينه‏هاى مختلف سياسى، اقتصادى به خصوص در زمينه انرژي با رشد قابل توجهى روبه شد.
تركيه همچنين در سال 2008ميلادي تحولات بزرگي را پشت سر گذاشت كه از مهم ترين آن مي توان به دستگيري برخي از نظاميان و سياستمداران به اتهام انجام كودتا و خنثي كردن نقشه هاي آنان، موضوع لغو آزادي حجاب در دانشگاه هاي اين كشور از سوي دادگاه قانون اساسي و در نهايت تبرئه حزب عدالت و توسعه از اتهامات دادستان ديوان عالي اين كشور در دادگاه قانون اساسي ، اشاره كرد.
هر يك از اين مقولات مي تواند سرمنشا تحولات بسياري در روابط سياسي و اقتصادي دو دولت شود كه به نظر مي رسد دستگاه ديپلماسي دو كشور توانستند با هوشمندي مانع بروز هرگونه خلل از ناحيه اين موضوعات سياسي شوند.
توجه به اصل توسعه مناسبات با كشورهاي همسايه و بهبود روابط خارجي پس از روي كارآمدن دولت نهم به عنوان يكي از محورهاي اصلي حركت دولت توانست خيلي زود روابط جمهوري اسلامي ايران را با كشورهاي همسايه به خصوص تركيه اصلاح كرده و در مسير مثبت آن را گسترش دهد.
بر همين اساس سال گذشته را بايد در تاريخ روابط و مناسبات تهران و آنكارا به عنوان يك نقطه عطف دانست كه در اين سال يخ هاي روابط دو جانبه رو به ذوب شدن نهاد و از اين پس بود كه بسياري از محدوديت هاي موجود ميان دو كشور براي توسعه مناسبات خود برداشته شد.
امسال نيز دو كشور توانستند گام هاي بزرگي را در توسعه روابط سياسي و اقتصادي با يكديگر بردارند و از اين نظر مي توان تلاش دستگاه ديپلماسي كشور را در دولت نهم موفق ارزيابي كرد.
دو كشور ايران و تركيه در سال 2007 به توافقات مهمى در زمينه ترانزيت گاز ايران به اروپا، سرمايه‏گذارى در استحصال گاز در پارس جنوبى، احداث نيروگاه‏هاى گازى و آبى، احداث خط لوله گاز و اتصال شبكه‏هاى برق دست يافتند.
به گفته كارشناسان، اين توافقات در شرايط سياسى، اقتصادى خاص حاكم بر جهان و بويژه در منطقه خاورميانه، بين دو كشور ايران و تركيه حاصل شد كه يكى از مهم‏ترين كشورهاى توليد كننده نفت و گاز در جهان است و ديگرى كشورى‏ به نام تركيه است كه در گذرگاه مهم انتقال انرژى از شرق به غرب قرار دارد.
اين كارشناسان، توافقات حاصل شده را بسيار مهم و نشان دهنده حاكم بودن عقل سليم در روابط و دورانديشى سياستمداران براى بسترسازى يك روند رو به رشد و با ثبات بين دو كشور دوست و همسايه قلمداد كرده و بر لزوم تسريع درتبديل توافقات، به قراردادهاى بين‏المللى و اجرايى شدن آنها تاكيد مى‏كنند.
گرچه در سال گذشته ميلادى، بعد اقتصادى در روابط ايران و تركيه به لحاظ برگزارى كميسيون مشترك همكارى‏هاى اقتصادى و تجارى و سفرهاى متقابل مسئولان‏ بلند پايه اقتصادى دو كشور بيشتر برجسته شد، ولى اين روند به عزم و اراده‏ سياسى قوى در رهبران ايران و تركيه نياز داشت، كه از آن دريغ نشد.
سفر "غلامعلى حداد عادل " رييس مجلس شوراى اسلامى به تركيه، سفرهاى متعدد " منوچهر متكى " وزير امور خارجه ، "سيد پرويز فتاح" وزير نيرو، "محمدرضا اسكندرى" و "مسعود ميركاظمى" وزراى جهاد كشاورزى و بازرگانى و نيز وزير وقت نفت دولت نهم به تركيه و سفرهاى " على باباجان" وزير امور خارجه و رييس هيات مذاكره كننده تركيه با اتحاديه اروپا، "حلمى گولر"، "مهدى اكر" و " بينالى ييلدروم " وزراى انرژى، كشاورزى و ارتباطات و در نهايت سفر " كرشاد توزمن " وزير مشاور در اقتصاد خارجي تركيه در اوايل سال جاري به ايران و سفرهاى متقابل هيات‏هاى سياسى، اقتصادى و فنى در سطوح كارشناسان ارشد و معاونين و قائم مقام‏هاى وزارتخانه‏هاى دو كشور، فشردگى و ترافيك رفت و آمد سنگين در روابط ايران و تركيه در سال گذشته ميان دو كشور را به اثبات مي رساند.
در كنار اين، مشاركت مقام‏هاى ايرانى در اجلاس، كنفرانس و نشست‏هاى بين‏المللى و منطقه‏اى از جمله جلسات سازمان كنفرانس اسلامى، اكو در تركيه نيز نشان مى‏دهد دو كشور علاوه بر بعد دو جانبه، به توسعه همكارى ايران و تركيه در سطح منطقه‏اى و بين‏المللى نيز اهميت مى‏دهند.
در سال‏هاى اخير با افزايش تماس‏هاى غيردولتى و در سايه فعاليت‏هاى گردشگرى، فرهنگى و توسعه ارتباطات، كه بر گرفته از پيشينه علائق مشترك تاريخى و فرهنگى و دينى ايران و تركيه است، روابط اجتماعى دو كشور نيز متحول شده كه اين در سال گذشته و امسال نيز تداوم يافت.
در محافل فرهنگى، پژوهشى و رسانه‏اى به طور فشرده و گسترده شاهد بحث و بررسى و برگزارى جلسات، ميزگردها و انتشار گزارش‏هايى از روابط ايران و تركيه و پرداختن به تحولات در سياست خارجى جمهورى اسلامى ايران و برنامه هسته‏اى صلح آميز كشورمان بوديم كه اين، پويايى و افزايش روزافزون توجه به تحولات ايران در جامعه تركيه را نشان مي دهد.
به گفته كارشناسان، اين توجه و علاقه ميان مردم دو كشور براى نزديكى، بعد جديدى به روابط دو كشور بخشيده كه در وراى ديپلماسى رسمى، مسير خود را يافته و حتى در برخى از موارد نيز بر آن پيشى گرفته و بسترساز گفت وگوهاى رسمى نيز مى‏شود.
همچنين افزايش علائق پژوهشگران به پرداختن به زمينه‏هاى مختلف روابط دو كشور و تربيت كارشناسان امور ايران در تركيه در ايران و كارشناسان امور تركيه در ايران، به توسعه و تحكيم روابط در راستاى منافع ملى و مشترك كمك بسزايى خواهد كرد.
شايد تنها مورد ناخواسته‏اى كه در كارنامه روابط سال گذشته ميلادى ايران و تركيه به چشم مي خورد و مستمسك سوءاستفاده محافلى كه تمايلى به توسعه و تعميق روابط دو كشور ندارند، شده، مشكل بروز بى ثباتى در عرضه گاز ايران به تركيه در روزهاى سرد زمستان سال گذشته بود كه اين مشكل هم در اوايل سال 2007ميلادى بروز كرد و هم در اواخر سال خود را نشان داد.
اما به تازگي و در پي تمهيدات انديشيده شده اعلام شد كه شركت ملي گاز ايران با تدابير خاص سعي در برطرف كردن مشكل گاز رساني به تركيه در زمستان امسال دارد و اميدوار است كه انتقال گاز ايران به تركيه در ايام سرد به مشكل مواجه نشود.
جمهورى اسلامى ايران به ‏رغم اين كه دومين كشور بزرگ داراى ذخاير گاز طبيعى و چهارمين كشور بزرگ توليد كننده گاز در دنياست، به دليل افزايش شديد مصرف داخلى در فصول زمستان و نبود خط جداگانه‏اى براى عرضه گاز به تركيه، به عنوان دومين كشور بزرگ تامين كننده گاز مورد نياز تركيه بعد ازروسيه به شمار مي رود و سرماي شديد و ناخواسته سال گذشته موجب افت فشار در ميزان عرضه گاز به تركيه شد كه با تدابير انديشيده شده دو كشور اميدوار هستند زمسان امسال اين مشكلات رخ ندهد.
به هر روى روابط دو كشور همسايه ايران و تركيه در سال گذشته را مى‏توان در سر فصل‏هاى سياسى، امنيتى، بين‏المللى، انرژى و اقتصادى و فرهنگى بررسى كرد.
*** روابط دو كشور در ابعاد سياسي
آنچه در تركيه ابراز خشنودى بسيار زيادى از آن مى‏شود وموجب شده در افكار عمومى اين كشور، ايران به صورت يار صميمى در رفع مشكلات‏ امنيتى تركيه تلقى شود، همكارى‏هاى امنيتى فعال ايران با تركيه بويژه در مبارزه با تروريسم و سازمان "پ.ك.ك." است.
تلاش‏هاى نيروهاى امنيتى جمهورى اسلامى ايران براى حفظ امنيت در مرزهاى غربى و تاكيد وزراى خارجه دو كشور در تهران بر همكارى ايران و تركيه در مبارزه با تروريسم، فضاى بسيار مثبتى را در همكارى‏هاى امنيتى دو كشور ايجاد كرده است.
در سال گذشته جلسات منظم بين نيروهاى انتظامى ايران و تركيه طبق قرار قبلى هر سه ماه يك بار صورت گرفت و در سايه اين تلاش‏ها، امنيت مطلوبى در نوار مرزى تامين شده است.
چندي پيش نيز يك هيات از مقامات امنيتي و نظامي به سرپرستي معاون وزير كشورمان به آنكارا آمد و مذاكرات مفيدي را در زمينه مبارزه با تروريسم ، مواد مخدر، جرايم سازمان يافته و ديگر مسايل مورد علاقه دو كشور با مقامات تركيه انجام داد.
در سال گذشته موضوع برنامه هسته‏اى ايران بيش از سال‏هاى گذشته در جامعه تركيه مطرح بود و ديدار "على لاريجانى" دبير وقت شوراى امنيت ملى جمهورى اسلامى ايران با "خاوير سولانا" در آنكارا و اجلاس سه جانبه بين لاريجانى، سولانا و "عبدالله گل" وزير وقت خارجه تركيه، تحول مهمى بود.
همچنين سفر اخير منوچهر متكي وزير امور خارجه جمهوري اسلامي ايران و به دنبال آن سفر سعيد جليلي دبير شوراي امنيت ملي ايران به تركيه و ديدارهاي اين مقامات با " عبدالله گل " رييس جمهوري ،‌ " رجب طيب اردوغان " نخست وزير و " علي بابا جان " وزير امور خارجه تركيه در خصوص مسايل مختلف از جمله موضوع پرونده هسته اي ايران يكي از نقاط برجسته و مهم در كارنامه روابط دو كشور محسوب مي شود كه در دولت نهم به وقوع پيوست.
تركيه كه خود در تلاش دسترسى به انرژى هسته‏اى و برپايى نيروگاه‏هاى اتمى‏ است، استفاده صلح آميز از انرژى هسته‏اى را حق مسلم ايران دانسته و همواره‏ بر حل مسالمت آميز مساله هسته‏اى ايران تاكيد كرده است.
بابا جان در چندين مورد سخنراني و مصاحبه مطبوعاتي به خبرنگاران گفت كه تركيه استفاده از انرژي هسته اي را حق مسلم ايران مي داند و تركيه نيز قصد استفاده از اين انرژي را دارد.
تحليل گران تركيه بر اين عقيده هستند كه اين مواضع مشخص مي سازد كه آنكارا براي حمايت از تهران در اين زمينه با آمادگي كامل وارد بازي شده است و غرب و آژانس بين‏المللى انرژى اتمى نيز به خوبي اين موضوع را دريافته اند.
تركيه ضمن حمايت از حق مسلم جمهورى اسلامى ايران در استفاده صلح‏آميز از انرژى هسته‏اى، خواستار خلع سلاح هسته‏اى در منطقه و پايبندى به پيمان "ان.پى.تى." و همكارى ايران با سازمان‏هاى بين‏المللى است.
"رجب طيب اردوغان" نخست وزير تركيه در يك همايش بين‏المللى در مصر گفت: "كشورها را نمى‏توان با ادعاى اين كه مى‏تواند به توليد سلاح هسته‏اى روى آورد، از حق خود براى استفاده صلح آميز محروم كرد."
او پرسيد: "آيا اگر فردا تركيه هم بخواهد در اين زمينه فعاليت كند، با چنين‏ اتهامى روبه‏رو خواهد شد؟"
ادامه دارد...
خاروم **2011**230**1158**1368
سه شنبه 22 مرداد 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: ايرنا]

[مشاهده در: www.irna.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 69]