روز جوان، تنها نشانه‌اي روي تقويم

واضح آرشیو وب فارسی:همشهری: روز جوان، تنها نشانه‌اي روي تقويم

آيين‌ها- بنيامين صدر:
تحقيق انجام شده روي 108 نفر از جوانان 18 تا 30 ساله شهر تهران نشان مي‌دهد كه نيمي از جوانان معتقدند سهم آنها در تغيير محيط پيرامون خود به‌عنوان يك شهروند ناچيز است و فقط حدود 10 درصد آنها سهم خود را در اين زمينه زياد مي‌دانند.

بالاترين ميزان رضايت جوانان از عملكرد دستگاه‌هاي مسئول امور جوانان هم بنا بر آمار رسمي سازمان ملي جوانان، حدود 35 درصد بوده كه اين وضعيت حاكي از نارضايتي نزديك به 65 درصد جامعه جوان كشور از دستگاه‌ها و سازمان‌هاي مسئول در امور خود است.
جمعيت جوان كشور در آخرين سرشماري 35 درصد كل جمعيت كشور بود كه از اين ميان 75/34درصد آنان در مناطق شهري و 84/35 درصد در مناطق روستايي‌ زندگي مي‌كنند؛ يعني از 70 ميليون نفر جمعيت كشور 5/24 ميليون نفر را جوانان تشكيل مي‌دهند، با هزار مسئله و پرسش بي پاسخ.

برخي برآوردهاي آماري پيش‌بيني مي‌كند در دهه آينده، 66 درصد جوانان به شهرها روي بياورند. نكته مهم اين است كه مناطق روستايي نقش كمتري در جذب جمعيت دارند. تراكم نيروي كار در بخش‌هاي كشاورزي، جذب و ادغام روستاهاي حاشيه در شهرها و درآمدهاي انتظاري بالاتر، از جمله عوامل تمركز هرچه بيشتر جوانان در شهرها هستند.

همچنين پيش‌بيني مي‌شود جمعيت جوان جوياي كار در سال‌هاي آينده از نظر سطح مهارت و تحصيلات به‌مراتب برتر از نسل‌هاي گذشته باشند و نيازهاي آنان نيز متفاوت از گذشته خواهد بود. بنابراين سياستگذاران بايد به‌دنبال بخش‌هاي عملياتي طرح اشتغال در بين جوانان 15 تا 29 سال باشند.

درحالي‌كه هم‌اكنون دست‌كم 80درصد بيكاران كشور را همين جوانان تشكيل مي‌دهند، با طرح‌هاي مقطعي و اعطاي بعضي تسهيلات به جوانان نمي‌توان انتظار داشت كه پروسه اشتغال‌زايي به هدف نهايي برسد. وضعيت اقتصاد كلان كشور و تصميمات مديران عالي، به‌شدت بر وضع اشتغال جوانان تأثير مي‌گذارد. در حوزه كاريابي جوانان وظايف، ماموريت‌ها و عملكرد دستگاه‌ها روشن نيست. حداقل‌هاي اطلاعاتي منسجم مانند آمار بيكاري وجود ندارد و نظارت و ارزشيابي به‌صورت منسجم صورت نمي‌گيرد.

از سوي ديگر بين مهارت‌ها و دانشي كه در دوران تحصيل به جوانان داده مي‌شود و مهارت‌هاي مورد نياز بازار كار تناسبي وجود ندارد. محمد سعيد ذكايي، استاد دانشكده علوم اجتماعي دانشگاه علامه طباطبايي در اين زمينه مي‌گويد: محدوديت‌هاي ساختاري همچون نهادينه نشدن ارزش كار گروهي و ابهام نسبت به آينده، عده‌اي از جوانان را به دنبال‌كردن طرح‌هاي فردي در برنامه‌ريزي زندگي خود هدايت كرده و بسياري نيز اساساً از فرصت‌هاي انتخابي چنداني برخوردار نيستند.

نداشتن حق انتخاب در بازآفريني اجتماعي مدل رفتاري و اجتماعي كه جوانان به آن علاقه‌مند هستند، احساس حاشيه‌نشيني آنان را تقويت مي‌كند و براي آن گروه از جواناني كه به مسئوليت اجتماعي خود بيشتر متعهدند،«ساختن خود» هدفي است كه در اولويت
قرار دارد. به گفته ذكايي در اين كشاكش وقتي نوجوانان بي‌حوصله مي‌شوند يا احساس ناكامي مي‌كنند، گاه به كجروي روي مي‌آورند.

چشم‌انداز مبهم

شوراي‌عالي جوانان از سال 1371 و پس از آن سازمان ملي جوانان هرچند كه با هدف اهتمام همه جانبه به مسائل جوانان، ايجاد هماهنگي بين بخش‌ها و تلاش براي تعيين سياست‌هاي كلي حوزه جوانان، به پيشنهاد رئيس‌جمهوري وقت و تاييد شوراي‌عالي انقلاب فرهنگي تشكيل شدند، اما تاكنون نتوانسته‌اند در ترسيم چشم‌انداز جامع و روشن درباره حل مسائل مربوط به جوانان موفقيت چنداني به دست آورند. تحليل روند بيكاري ايران تا سال 86 و پيش‌بيني آينده بيكاري كشور از سوي محققان و جامعه شناسان نشان مي‌دهد كه هم اكنون 68درصد جمعيت ايران در سن فعاليت (15 تا ۶۴سالگي) به سر مي‌برند كه اين ميزان بيانگر اهميت و لزوم اشتغال‌زايي به‌ويژه پاسخگويي به نيازهاي شغلي فارغ‌التحصيلان دانشگاه‌هاست.

به هر ميزان كه از تعداد فرصت‌هاي تازه شغلي كاسته شود به خيل بيكاران كه تعدادشان بيش از 5/3 ميليون نفر است افزوده خواهد شد. فراواني نسبي تعداد بيكاران در سنين 20 تا۲۹ سال نيز در سال گذشته معادل 2ميليون و 632 بود. سال گذشته از مجموع بيكاران 2ميليون و 920 هزار نفر به‌مدت يك سال يا بيشتر از بيكاري شان گذشته بود كه اين آمار ترسيم‌گر بحران بيكاري و نشان‌دهنده جنبه آسيب رسان آن در سال‌هاي آينده است.
هادي مرجايي، محقق و پژوهشگر، در تحقيقي پيرامون سنجش و بررسي احساس پريشاني بين بخش‌هايي از جوانان مي‌‌نويسد: در شرايط كنوني شكل‌گيري موانع جدي بر سر راه پيشرفت و تحرك جوانان از جمله مشكلات ازدواج، اشتغال، تضاد ارزشي و... بستر مناسبي براي شكل‌گيري وضعيت بي‌هنجاري شده است.

او جوانان را سرمايه‌هاي اجتماعي مي‌داند و مي‌گويد: اگر اين سرمايه‌هاي اجتماعي به‌دليل وجود شرايط نابسامان يا حتي وجود آگاهي كاذب از مشكلات جامعه در مسير نامطلوب و تخريبي قرار گيرد، جامعه دچار تنش و بحران خواهد شد.

اين پژوهشگر، دهه 80 را از منظر جوانان، دوران التهاب‌هاي اقتصادي و پس از آن التهاب‌هاي اجتماعي مي‌داند و ادامه مي‌دهد: به اين دليل مهم‌ترين اعتراض جوانان در دهه 80 تا 90 در كشور به احتمال قوي به سوي مسائل اقتصادي و نابساماني‌هاي اجتماعي خواهد بود. بر اين اساس گسترده‌ترين نابهنجاري در جامعه كنوني مربوط به شرايط اقتصادي است.

آمارهاي بي‌هويت

بيكاري، نابرابري در كسب درآمد و اقدامات خلاف عرف و قانون در راستاي به دست آوردن منافع اقتصادي بيشتر، مهم‌ترين گفتمان ذهني بخشي از جوانان جامعه ايراني در چنين شرايطي است.

در همين حال و براساس گزارشي كه از سوي سازمان ملي جوانان منتشر شد، درباره بررسي وضعيت زندگي جوانان ايراني آمده است كه 50 درصد جوانان از وضعيت مالي خود راضي هستند، در حالي كه 55 درصد آنان از شغل خود ناراضي‌اند. با توجه به خلأ‌ها و نارسايي‌هاي موجود و نيز فرصت‌ها و قابليت‌هاي جوانان مستعد ايراني بايد انتظار داشت كه شوراي‌عالي جوانان و به تبع آن سازمان ملي جوانان به‌عنوان متولي اصلي حوزه جوانان به امر ارزيابي دستگاه‌ها و بهينه كردن نقش دستگاه‌هاي اجرايي كشور به نحو شايسته‌اي بپردازد كه اين كار تنها منوط به ارائه و تصويب برنامه‌هاي منسجم و هماهنگي است كه با توجه به شرايط و ظرفيت‌هاي موجود كشور و دولت طراحي شده باشد. با توجه به چالش‌هاي موجود كشور در حوزه جوانان بايد اراده‌اي ملي براي كارآمدي دستگاه‌ها و نهادهاي مسئول ايجاد شود كه بخشي از آن بر عهده سازمان‌هاي غيردولتي جوانان و در گرو گسترش و توانمند‌سازي‌ آنها قرار دارد و بخش ديگر بر عهده دستگاه‌هاي دولتي و اجرايي كشور خواهد بود.

با اين همه هنوز اين انتقاد به سازمان‌ها و نهادهاي متولي امور جوانان وارد است كه رشد آنها كمي و تا حدودي شعاري است. مي‌خواستيم قضاوتي صورت نگيرد، اما فقط اين پرسش را مطرح مي‌كنيم كه چرا هنوز جوانان در تامين نيازهاي اوليه خود منتقد اصلي دستگاه‌هاي متولي امور خود هستند؟ پاسخ اين پرسش يكي از اين دو گزينه است، يكي اينكه جامعه و جوانان بيش از حد متوقع شده‌اند و ديگري اينكه آمارها و اعداد و ارقام، چندان هويت و خاصيتي جز عدد و رقم بودن ندارند!

تاريخ درج: 22 مرداد 1387 ساعت 09:26 تاريخ تاييد: 22 مرداد 1387 ساعت 11:04 تاريخ به روز رساني: 22 مرداد 1387 ساعت 10:59
سه شنبه 22 مرداد 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: همشهری]

[مشاهده در: www.hamshahrionline.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 173]