تلفات انرژي در شبكه هاي برق كشور

واضح آرشیو وب فارسی:الف: تلفات انرژي در شبكه هاي برق كشور
اگر تلفات شبكه برق ايران را ده درصد در نظر گيريم به اين معنا است كه از ميزان توليد برق 36 تا 38 هزار مگاوات نيروگاه هاي كشور، در حدود 10 هزار مگاوات توليد براي جبران تلفات انرژي مصرف مي شود.

به گزارش خبرنگار مهر، منظور از تلفات انرژي در شبكه برقرساني در واقع كل تلفاتي است كه شبكه در فرآيند تحويل انرژي الكتريكي از توليد تا مصرف متحمل مي شود، توليد و انتقال نيرو، تغيير سطح ولتاژ توسط پستهاي تبديل، پستهاي توزيع نيرو، مصرف كنندگان برق، اعم از مشتركان خانگي، تجاري، اداري، صنعتي و كشاورزي هركدام بخشي از انرژي را تلف مي كنند.

يكي از موارد مهمي كه كمتر به عنوان تلفات منظور مي شود ديماند بيش از حد مشتركان صنعتي است، بنابراين با اجراي صحيح مديريت مصرف مي توان بيشينه توان مصرف كننده را كاهش داده بدون آنكه خللي در برنامه كار مصرف كننده بوجود آيد.

تلفات مي تواند همانند نياز مصرف باعث افزايش ظرفيت نيروگاه ها شود. به هرحال كاهش تلفات انرژي امري شايسته است كه بايد مورد نظر قرار گيرد.

در اين ميان تلفات مي تواند شامل تلفات تاسيساتي و تلفات غيرتاسيساتي شود. تلفات تاسيساتي ناشي از مقاومت رساناها، ترانسفورماتور و تنظيم كننده ولتاژ، تلفات عايقي، وسايل اندازه گيري، ضريب توان باشد و تلفات غيرتاسيساتي نيز شامل برق دزدي توسط مشتركان داراي كنتور برق و انشعاب گيري غيرقانوني است.

از سوي ديگر كاركرد نادرست كنتورهاي برق نيز مي تواند يكي از علل تلفات انرژي باشد. در اين ميان آسيب ديدگي كنتورها و كاليبره يا تنظيم نبودن آنها، سيم كشي غيراستاندارد كنتورهاي برق، تقلب كنتورنويسان، صدور قبض برق كمتر از مقدار مصرف واقعي مشترك و مصرف برق ثبت و ضبط نشده توسط كاركنان شركت هاي توزيع برق نيز از جمله اين علل به شمار مي آيند.

براساس برآوردها، توليد ناخالص برق به نحوي تعريف مي شود كه برابر با مجموع توليد شبكه سراسري و شبكه هاي جدا افتاده يا ايزوله به علاوه مجموع انرژي الكتريكي خريداري شده است.

اما برخي نيز تلفات برق را ناشي از قيمتهاي غيرواقعي برق مي دانند كه علاوه بر رشد مصرف بي رويه، منجر به عدم استفاده از وسائل برقي بهينه خصوصا براي مشتركان خانگي را نيز به همراه داشته و ميزان زيادي از اين انرژي به صورت انرژي حرارتي تلف مي شود.

محمد احمديان، معاون وزير نيرو در امور برق و انرژي در اين رابطه به خبرنگار مهر گفت: قيمتهاي غيرواقعي برق علاوه بر اينكه باعث عدم تعادل بين منابع و مصارف برق شده، رشد بي ‌رويه مصرف برق را نيز طي سه دهه گذشته به وجود آورده است.

وي با تاكيد بر ضرورت كاهش تلفات در شبكه‌ هاي برق گفت: شركت توانير برنامه ‌هاي مختلفي را براي كاهش هدررفت برق در شبكه‌ ها در دست اجرا دارد كه خوشبختانه سال گذشته براي اولين بار كشور شاهد كاهش 1 درصدي اين هدر رفت بود.

احمديان خاطرنشان كرد: در اين راستا وزارت نيرو در سال جاري نيز فعاليتهاي خود را با كمك نهادهاي غيردولتي و با جديت دنبال خواهد كرد كه يكي از اين كارها، كاهش شبكه‌ هاي فشار ضعيف و افزايش شبكه‌هاي فشار متوسط است كه باعث بهبود ولتاژ درشبكه هاي توزيع برق خواهد شد.

وي گفت: اقدامات وزارت نيرو اثر خود را در كاهش تلفات نشان داده و در صورت كنترل آمارهاي ميزان تلفات در 7 سال گذشته اين روند به خوبي قابل مشاهده است. در سال 86 اين ميزان 3/1 درصد براي تلفات شبكه توزيع كاهش يافته است. امسال نيز هدفگذاري شده كه 2 درصد كاهش يابد.

احمديان اظهار داشت: با تداوم شيوه هاي فعلي قطعا در سالهاي آتي به وضعيت مطلوبي در كاهش تلفات شبكه هاي توزيع خواهيم رسيد.

اما بايد توجه داشت كه تلفات بهينه در هر شبكه موضوعي است كه مطالعات فني و اقتصادي پاسخ آنرا روشن مي كند. به گفته برخي كارشناسان صنعت برق، در حال حاضر تلفات انرژي در شبكه هاي توزيع كشور بيش از حدود ده درصد است كه البته در برخي مناطق تا 28 درصد نيز بالا رفته است.

در مقابل توان متناظر با اين ميزان تلفات نيز به 30 درصد مي رسد به اين معنا كه از 36 هزار مگاوات قدرت شبكه برق در حدود 10 هزار مگاوات توليد براي جبران تلفات انرژي مصرف مي شود.

در اين ميان وزارت نيرو در سه- چهار سال اخير برنامه قابل توجهي براي كاهش اين تلفات داشته است. از سوي ديگر به لحاظ هزينه بر بودن كاهش تلفات و اصلاح شبكه هاي توزيع براي اين امر، مشخص شده تا منابع مالي كه پس از واگذاري ها به وزارت نيرو اختصاص مي يابدف سهم سرمايه گذاري در توليد نيروگاهي توسط بخش خصوصي و كاهش تلفات شبكه شود.

در صورت رسيدن به استانداردهاي مطلوب در شبكه هاي توزيع، 5/3 درصد از توان توليدي كه معادل يك نيروگاه 700 مگاواتي است، آزاد مي شود.

اين درحالي است كه در تابستان سال گذشته 35 هزار مگاوات مصرف برق براي كشور رقم خورده كه 16 درصد اين رقم يعنى بالاى 5 هزار مگاوات تلفات بوده كه اين رقم معادل 2 تا 3 ميليارد دلار سرمايه گذارى است.

كشور كره با اصلاح ساختار خود توانست تلفات را به 5 درصد برساند. اين درحالي است كه شركتهاى توزيع در گذشته نسبت به تلفات برق بى توجه بودند چون بودجه آنها از طريق دولت تأمين مى شد؛ اما از زمانى كه قانون استقلال شركتهاى توزيع در مجلس به تصويب رسيده و هيأت تنظيم بازار برق تشكيل شد، روش به اين صورت شد كه وزارت نيرو برق را در ورودى شركتهاى توزيع تحويل داده و در همان ورودى مبلغ را دريافت مى كند؛ اما شركتهاي توزيع در انتها مبلغ خود را از مصرف كنندگان دريافت مى كنند.

بنابراين اگر يك شركت توزيع 2 هزار مگاوات برق بخرد و تلفاتش حدود 10 درصد باشد از 20 هزار مگاوات برق خريدارى شده، 18 هزار مگاوات را به مصرف كننده مى رساند و همين رقم پول خواهد گرفت و 2 هزار مگاوات برق تلف مى شود.

البته آمار نشان داده كه تعداد زيادى از تلفات با سرمايه گذارى در مدت كوتاه قابل برگشت هستند. بحثى كه امروزه به آن توجه مى شود توليد همزمان برق و حرارت است كه البته در ايران در مراحل ابتدايى قراردارد.

نيروگاه هاى حرارتى در ايران حدود 30 تا 40 درصد راندمان كارى دارند يعنى هر 100 واحد انرژى ورودى 65 درصد به صورت گرما پرت مى شود. نيروگاه گازى كه راندمان كارى 25 تا 30 درصد دارند و بيش از 70 درصد انرژي آنها هدر مى رود.

نيروگاه هاى سيكل تركيبى راندمان 45 درصدى دارند. يعنى در كل 50 تا 70 درصد انرژى ما در هنگام تبديل برق تلف مى شود. يكي از موانعي كه بر سر راه است اين است كه شبكه برق كشور تلفات دارد البته شبكه انتقال و فوق توزيع به ميزان 5 درصد تلفات دارد كه با استانداردهاي و معيارهاي جهاني مطابقت دارد اما در توزيع تلفات بالا است.

به هرحال اگرچه گامهاي مطلوبي در زمينه كاهش تلفات شبكه هاي برق از سوي وزارت نيرو برداشته شده ولي به نظر مي رسد كه دولت بايد برنامه هاي تدوين شده در اين راستا را با تامين منابع مالي، حمايت كند.
يکشنبه 20 مرداد 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: الف]

[مشاهده در: www.alef.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 135]