نقد متون علوم اسلامي/ 52آيت‌الله محمدرضا نكونام:مراجعه صرف به روايات نقش قرآن را در فقاهت كم‌رنگ مي‌كند

واضح آرشیو وب فارسی:خبرگزاري قرآني ايران: نقد متون علوم اسلامي/ 52آيت‌الله محمدرضا نكونام:مراجعه صرف به روايات نقش قرآن را در فقاهت كم‌رنگ مي‌كند
گروه انديشه: در طول هزار سال گذشته، برخي علما زماني كه براي برداشت‌‌هاي فقاهتي به آيات قرآن رسيده‌اند، با اين استدلال كه آيات داراي اجمال است و نمي‌شود به آن تمسك كرد، صرفا و يا بيشتر به روايات مراجعه كرده‌اند در حالي‌كه مراجعه صرف به روايات نقش قرآن را در فقاهت كم‌رنگ مي‌كند.
به گزارش خبرگزاري قرآني ايران (ايكنا)، آيت‌الله «محمدرضا نكونام»، استاد حوزه علميه قم و نويسنده كتاب‌‌هاي «قرآن‌پژوهي» و «تحريف‌ناپذيري و حجيت قرآن كريم» در گفت‌وگو با سرويس انديشه در مورد تأثيرپذيري علماي مسلمان از آيات قرآن ضمن بيان مطلب فوق، گفت: در اين بحث ابتدا به آيه سي سوره «فرقان» تمسك مي‌كنم كه مي‌فرمايد: «و قال الرسول يا رب ان قومي اتخذوا هذا القرآن مهجورا»؛ يعني «رسول خدا به شكوه از امت در پيشگاه خدا عرض مي‌كند بارالها قوم من اين قرآن را ترك كردند» و مراد از رسول پيغمبر خاتم است به اعتبار اين‌كه مي‌فرمايد «هذا القرآن»؛ يعني، اين قرآن، مهجور هم يعني ترك كردن.

وي افزود: ما در بين دانشمندان اسلامي چهار دسته كلي داريم: فلاسفه، فقها، عرفا و متكلمين كه عمده دانشمندان اسلامي هستند و هر چهار دسته برخوردشان نسبت به قرآن اگر چه متفاوت بوده است، ولي مي‌توانيم بگوييم در طول هزار سال گذشته بزرگان، علما و اعاظم ما آن بهره‌برداري بهينه‌اي كه از قرآن مي‌شد داشته باشند را نداشته‌اند.

آيت‌الله نكونام تصريح كرد: اگر مي‌بينيم بيش از يك ميليارد مسلمان در دنيا مشكل دارند و ما با وجود بيش از پنجاه كشور اسلامي در دنيا جايگاه مناسب خودمان را نداريم، اين امر به دليل دوري از قرآن كريم است كه بحمدالله به بركت انقلاب اسلامي و فرهنگ شيعه، در جمهوري اسلامي كم‌كم ورود شايسته‌اي نسبت به قرآن كريم پيدا شده است، وگرنه حتي در جامعه شيعه خودمان در همين كشور قبل از انقلاب تحصيل كرده‌هاي ما از خواندن قرآن به خوبي آگاهي نداشتند. بنابراين، اين‌كه ما از قرآن استفاده‌هاي لازم را نكرده‌ايم اين يك بحث روشني است.

اين مدرس حوزه دو جهت را براي دوري علما از قرآن كريم بيان كرد: جهت اول اين است كه چون علما روايات را داشته‌اند و روايات گسترده‌تر بوده و موارد را به طور مصداقي بيان مي‌كرده است، به همان فتوا داده‌اند و نسبت به قرآن كريم كه قانون كلي و به هم پيچيده‌تري است و دقت، قدرت و توان بيشتري مي‌خواهد كمتر توجه كرده‌اند. جهت دوم هم اين است كه ما رواياتي داريم كه در آن روايات آمده كه قرآن كريم خطاب به معصومين(ع) است و با معصومين(ع) صحبت مي‌كند.

وي تأكيد كرد: اين بزرگان و اعاظم به گمان اين‌كه قرآن با ما صحبت نمي‌كند و ما مخاطب قرآن نيستيم، گفته‌اند پس ما نمي‌توانيم از قرآن كريم استفاده كنيم و مراد قرآن كريم را به خوبي بفهميم. پس ما همان روايات را دنبال مي‌كنيم كه معصومين(ع) از قرآن فهميده‌اند. به اين جهت آنان به روايات بسنده كرده‌اند تا قرآن كريم.

وي در مورد جهت دوم گفت: اين‌كه ما مخاطب قرآن كريم نيستيم و نمي‌توانيم از قرآن كريم به خوبي استفاده كنيم بيان درستي نيست. درست است كه اوج قرآن كريم در اختيارمعصومين(ع) است، اما قرآن كريم براي امت و بهره‌برداري همگان نازل شده است و همه مي‌توانند از آن استفاده كنند.

نكونام تصريح كرد: گرچه اوج و عمق قرآن كريم در اختيار معصومين(ع) است و معصومين مخاطب قرآن كريم هستند اما اين دليل نيست كه قرآن كريم تنها براي آنان نازل شده باشد، قرآن كريم براي همه نازل شده است. اين برداشت باعث شده است برخي علماي اسلامي ما آن طور كه بايد به قرآن مراجعه نكنند و تنها به روايات اكتفا كنند و اين مشكلي است كه در فقه و بسياري از علوم ديگر اسلامي بوده و بيشتر آنان به آيات قرآن كه مي‌رسند مي‌گويند داراي اجمال است و نمي‌شود به آن تمسك كرد و به روايات مراجعه مي‌كنند.

نويسنده كتاب «تحريف‌ناپذيري و حجيت قرآن كريم»، قرآن، برهان و عرفان را سه عنوان متفاوت دانست و گفت: قرآن وحي و عصمت از جانب پروردگار است. برهان دليل و استدلال است؛ يعني حكايت از واقعيت‌هاي خارجي مي‌كند و مدعي رؤيت نيست، با دليل اعتقاد پيدا مي‌كند و دليلش را تست مي‌كند؛ يعني زمينه تست وجود دارد. عرفان شهود است؛ يعني حكايت از رؤيت حقايق خارجي مي‌كند اگر با صحت همراه باشد.

اين مدرس حوزه خاطرنشان كرد: برهان، علم؛ عرفان، شهود و قرآن، وحي است. اين سه عنوان مي‌توانند در يك‌جا جمع شوند. عارف و حكيم هر دو مي‌توانند وحي الهي را ببينند؛ بنابراين هر سه عنوان از واقعيات‌ و حقايق صحبت مي‌كنند. قرآن حقيقت را به لسان وحي، عرفان به لسان رؤيت و برهان با دليل منطقي آن‌‌را اثبات مي‌كند كه ضرورت دارد همه دانشمندان اسلامي هر چه سريع‌تر به سوي استفاده و بهره‌گيري از قرآن كريم گام بردارند.
شنبه 19 مرداد 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: خبرگزاري قرآني ايران]

[مشاهده در: www.iqna.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 325]