سالروزصدور فرمان مشروطه/ اراده مردم به پيروزي رسيد

واضح آرشیو وب فارسی:ايرنا: سالروزصدور فرمان مشروطه/ اراده مردم به پيروزي رسيد
داخلي. اجتماعي. مناسبتها. مشروطه
‪ ۱۴‬مرداد هر سال درتاريخ مبارزات سياسي مردم ايران از جايگاه ممتاز و در خور اعتنايي برخوردار است.

بيش از يكصد سال پيش درچنين روزي شاه قجر در برابر اراده ملت مبني بر حاكميت ملت كوتاه آمد و فرمان مشروطه را صادر كرد.

از همان روز بود كه ادبيات سياسي مردم و حاكميت نيز تغيير يافت و"رعيت" به "مردم" تغييرنام داد تا در ساختار حكومت سياسي هر فردي به عنوان حكومت كننده ، نقشي درمقام يك شهروند داشته باشند.

شايد ازهمان روزها بود كه مردم ايران دريافتند نقشي بيش از يك " حكومت شونده" در يك كشور بر عهده دارند و نقش آنها حكومت‌كننده است.

داستان ظهور و پيدايش نهضت مشروطه را بايد ازابتدا خواند و دستاوردهاي آن را دوباره مرور كرد.

بسياري پيروزي انقلاب مشروطه را به پيروزي جنبش تنباكو كه در عهد ناصري بوقوع پيوست نسبت مي‌دهند كه به خودي خود طي آن زمينه شكل‌گيري نهضت آگاهي مردم ايران فراهم شدو مردم به اراده قاهر خود در به ثمر رساندن اراده ملت ايمان آوردند.

تجربه شيرين پيروزي اراده ملت در برابر اراده دربار در جنبش تنباكو اين نويد را به رهبران ديني و فكري ايران آن روز داد كه اگر ازظرفيت‌هاي موجود و ناكارآمدي‌هاي سياسي و اقتصادي زمانه خود به سود منافع ملت استفاده كنندخواهندتوانست بر اراده دربار فايق آيند و حرف ملت رابه‌كرسي بنشانند.

ازاين رو چند واقعه و رخداد مهم به تحقق اين آروز مهر تاييد نهاد و مردم در چند حركت خودجوش كه نشان ازآگاهي داشت ، توانستند به تغيير چيزي فايق آيند كه نسبتي با منافع آنها نداشت.

يكي از مهمترين اين وقايع به چوب بسته شدن تجار تهراني توسط علاالدوله، حاكم تهران به بهانه گران فروشي شكربود.اين رخداد مهم توانست تاثير مهمي از خود در تاريخ تحولات سياسي ايران از خود بر جاي بگذارد و زمينه را براي تحركات بعدي آماده كند.

با به چوب بسته شدن تجار شكر درتهران ، مردم و روحانيون به اين اقدام واكنش نشان دادندتاجايي كه تجار به نشانه اعتراض به‌تحصن نشستند و اعتصاب كردند.

ديگر واقعه‌اي كه توانست در پيروزي اراده ملت تاثير مثبتي بگذرد ماجراي "موسيو نوز" بلژيكي بود.

وي كه‌ازمستشاران تجاري اروپايي در ايران بود در اقدامي جسورانه با لباس روحانيت در يك مجلس رقص حاضر شد و در قليان دميد.

تصويراين واقعه كه بعدها منتشر شد، واكنش شديد مردم و روحانيون را در پي داشت.

اين دو واقعه چنان خشم ملت را برافروخت كه روحانيون به نشانه اعتراض به حرم حضرت عبدالعظيم مهاجرت كردند و در آنجا تحصن كردند،آنجا براي نخستين بارحكومت آشكارا مورد انتقاد قرار گرفت‌وسخنرانان درباره حكومت وتيره روزي مردم سخن گفتند.

مردم دولت را براي بازگرداندن علما تحت فشار قرار دادند و مطالبات خود را بيان كردند.روحانيون نيز تاسيس عداتخانه،بركناري موسيو نوزوعين الدوله راشرط بازگشت خويش به شهر بر شمردند.

باپافشاري مردم دولت ناگزير به پذيرش مطاله علما شد و به دنبال آن خشونت كارگزران دولتي عليه مردم و عدم پايبندي حكومت به تعهداتش موجب گسترش اعتراض‌هاي مردم و روحانيون شد.

تجمع اعتراض آميزمردم تهران در مسجد جامع با حمله سربازان به خاك و خون كشيده شد.علمادرواكنش به اين مساله بار ديگر به قم هجرت كردند و برخي نيز به سفارت انگليس پناه بردند.

اين روند تا جايي ادامه پيدا كرد كه مردم علاوه بر استقرار عدالتخانه و استعفاي عين الدوله انديشه تاسيس شوراي ملي را نيز در سر داشتند.

سرانجام شاه با بركناري عين الدوله و تاسيس مجلس شوراي ملي موافقت كرد.

پس از تهيه‌نظام‌نامه‌انتخابات و امضاي آن بوسيله شاه مجلس شوراي ملي گشايش يافت.

نخستين قانون اساسي ايران با گرته‌برداري از قوانين‌اساسي فرانسه و بلژيك نوشته شد و به امضاي مظفرالدين شاه رسيد.

چندي بعد نيز مظفرالدين شاه درگذشت و حكم مشروطه‌خواهي ملت ايران به نام مظفرالدين شاه قاجار به ثبت رسيد تا مردم ثابت كنند هيچ اراده‌اي جلودار اراده وحدت آنها نيست.ك/‪۴‬
دوشنبه 14 مرداد 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: ايرنا]

[مشاهده در: www.irna.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 102]