خلاقيت و نوآوري در آموزش و پرورش‌

واضح آرشیو وب فارسی:اطلاعات: خلاقيت و نوآوري در آموزش و پرورش‌

بحث تغيير و نوآوري در قرن حاضر بحث دنياي علم است و عصر امروز، عصر تغيير و عصر انفجار علم، عصر پيدايش سازمانهاي متعدد علمي، اجتماعي و اقتصادي و عصر نوآفريني و نوآوري است.

جهان امروز با شتاب فوق‌العاده در حال تحول و دگرگوني است و دامنه معرفت و دانش و فن‌آوري به سرعت فزوني مي‌گيرد و نوآفريني جزو ضروريات هستي نظامهاي مختلف فرهنگي، سياسي، اجتماعي و اقتصادي است.

از سازمانهايي كه امروزه بيش از ساير سازمانها در زمينه پرورش خلاقيت و نوآوري مسئوليت دارند، سازمان آموزش و پرورش است.

زيرا آموزش و پرورش زيربناي اصلي و عمدهِ شخصيت و ديدگاههاي مردمي و رشد ابعاد وجود آدمي است.

خلاقيت را شايد بتوان برترين سطح يادگيري بشر به بالاترين توانمندي تفكر و محصول نهايي ذهن و انديشه انسان دانست. افرادي كه خلاقيت بالايي دارند داراي خصوصيات شخصيتي و رفتاري ويژه‌اي هستند كه به وسيله اين خصوصيات مي‌توان آن‌ها را از ساير افرادي كه از خلاقيت كم‌تري برخوردار هستند تشخيص داد.

فايده اصلي آشنايي با ويژگي‌هاي افراد خلاق اين است كه مي‌توانيد از آن‌ها به عنوان الگوهاي رفتاري براي ايجاد و پرورش رفتارهاي خلاقانه در كودكان استفاده كنيد.

استقلال‌

فرد خلاق در افكار و كارهاي خويش از استقلالي بالا برخوردار است. او عقايد و انديشه‌هايش را وابسته به افكار و عقايد ديگران نمي‌داند.

وي معمولاً در ايجاد دگرگوني‌هاي اساسي دركارها و تغيير مسير در شيوه زندگي خود مستقلانه عمل مي‌نمايد و فرد خلاق كم‌تر خود را نيازمند و وابسته به ديگران حس مي‌كند.

فرد خلاق تمايل زيادي به كشف مسائل و پي بردن به اصل پديده ها دارد.

وي هميشه علاقمند است كه از سطح ظاهري يك مسأله فراتر رود و درون آن را بيابد.

فرد خلاق پيچيدگي را دوست دارد به همين دليل او در كارهاي مشكل و پيچيده بيش از هر چيز ديگر انرژي صرف مي‌كند. او به درگيرشدن با امور دشوار كه نياز به تلاش فكري زيادي دارد، بيش از حل مسائل ساده و عادي علاقمند است.

اعتماد به نفس بالا

فرد خلاق نسبت به خود و توانمندي‌هايش آگاهي دارد به همين سبب از اعتماد به نفس زيادي برخوردار است او به خود و افكار خود اطمينان دارد و معتقد است كه ايده‌ها و نظراتش ارزشمند هستند.

حساسيت و توجه‌

بسياري از اشياء و پديده‌ها كه براي اغلب مردم، عادي و پيش پا افتاده جلوه مي‌كند، مي‌تواند توجه و حساسيت فرد خلاق را برانگيزد او محيط پيرامون و پديده‌هاي اطراف را به گونه‌اي متفاوت از ساير افراد مي‌نگرد.

زاويه ديد او وسيع است، به جزئيات توجه مي‌كند و تغييرات را زيرنظر دارد.

حساسيت فرد خلاق، او را هدايت مي‌كند تا او را به راه‌هاي رفع ايرادها، افكار و ايده‌هاي ديگران و تغيير و بهبود اشياي پيرامون خود فكر كند.

اصول پرورش خلاقيت در كلاس درس‌

مهمترين اصول و روش‌هايي كه در اين مورد وجود دارد و مي‌تواند در فرايند رشد خلاقيت نقش تسهيل‌كننده و تسريع‌كننده داشته باشد بيان مي‌شود.

1- دانش‌آموزان خود را به تناسب رفتارها، فعاليت‌ها و دستاوردهاي خلاق آن‌ها تشويق كنيد.

2- به دانش‌آموزان خود بياموزيد كه نسبت به ايده‌ها و افكار خود حساس باشند و ‌آن‌ها را يادداشت كنند.

3- در مورد ماهيت خلاقيت و مفاهيم آن، به دانش‌آموزان اطلاعات لازم را بدهيد.

4- براي تخيلات و افكار نو دانش‌آموزان ارزش و احترامي ويژه قائل باشيد.

5- آن‌ها را عادت دهيد كه براي حل مسائل، همواره راه‌هاي متعددي را جست و جو كنند.

6- آن‌ها را به مطالعه و كسب اطلاعات در زمينه‌هاي مختلف ترغيب نمائيد.

7- دانش‌آموزان خود را با مسائل حل نشده روبرو كنيد و از ‌آن‌ها راه‌حل‌هاي جديد بخواهيد.

نتيجه‌گيري‌

تفكر خلاق، نوعي تيزهوشي است افراد متفكر و خلاق در استنتاج از مسائل، فراتر از افكار منحصر به فرد اصيل رفته و سازمان يافته و مبتكرانه گام برمي‌دارند. اين افراد، احتمالاً در خانه و كلاس كه افكار غيرمعمول در آنها ارزش بيشتري برخوردار است، پيشرفت كرده و مورد تشويق قرار مي‌گيرند و در محيط‌هاي خشك يا بي‌توجه نسبت به تفاوت‌هاي فردي، اعتماد به نفس خود را از دست مي‌دهند.

شيوه‌هاي نگرش و تفكر خلاق بايد در خانه و كلاس درس آموزش داده شود پرورش و ايجاد ويژگي‌ها و نگرش‌هاي خلاق در كودكان، باعث رشد تفكر خلاق در آنها مي‌شود.

افراد خلاق مسائل مبهم را به خوبي تحمل مي‌كنند و حتي گاهي لذت هم مي‌برند.

رضا شيرازي - كارشناس امور فرهنگي و هنري شهرستان علي‌آباد كتول‌

منابع:

كلاس خلاقيت، تأليف افشين سليماني‌

كودك تيزهوش دكتر سيلويا ريم مترجم ناهيد آزادمنش‌

مديريت و نوآوري در مدارس تأليف احمد صافي‌

يادگيري و آموزش مهارت‌هاي اجتماعي و عاطفي تأليف موريس.‌جي الياس ترجمه محمد فرهمنديان‌

يکشنبه 13 مرداد 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: اطلاعات]

[مشاهده در: www.ettelaat.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 156]