واضح آرشیو وب فارسی:اطلاعات: شنـاختة ناشنـاخته
بيماري «ايدز» يا همان ويروس «اچ آي وي» كه عامل كشنده اين بيماري شناخته شده و با بيش از يك چهارم قرن سابقه با ويژگيهاي كشنده و ناشناختهاش به عنوان معضلي در ميان مردم جهان، زندگي را براي بسياري از آنان دلهرهآور و نگرانكننده كرده، همچنان قرباني ميگيرد. اين در حالي است كه در طول اين سالها، دانشمندان و متخصصان ويروسشناسي در آزمايشگاههاي مختلف و پيشرفته جهان تلاش علمي و سختكوشانهاي به عمل آوردهاند كه ضمن كنتـرل رشد و پيچيده شدن اين بيماري، راههاي مؤثري براي درمان كشف و به جامعه بشري هديه كنند.
براي نخستين بار بيست و پنج سال پيش انستيتو پاستور پاريس، در خبري كه رسانههاي سراسر جهان نيز آن را منتشر كردند، از شيوع بيماري خطرناكي خبر داد كه بشر و جوامع مدرن را سخت درگير عوارض خطرناك و مرگآور خود كرده است.
در گزارشها آمده كه بيماري حدود دو سال بود در ميان همجنسگرايان آمريكايي بيداد ميكرد. اين بيماري مسري و به شدت خطرناك، با نام اختصاري ايدز معرفي شد. ويروس تازه كشف شده «اچ آي وي» عامل بروز اين بيماري ناشناخته بود. 25 سال پيش، متخصصان ويروسشناسي ترديدي نداشتند كه به زودي داروي مؤثري عليه اين بيماري تهيه خواهد شد. بيماري كه از طريق روابط پرخطر با فرد بيمار، سرايت ميكرد.
براساس آخرين گزارشها با وجود اينكه25 سال از تاريخ تشخيص بيماري ايدز ميگذرد و برابر تازهترين آمار حدود 35 ميليون نفر در سراسر جهان مبتلا به اين بيماري هستند، اما تاكنون نه داروي مؤثري عليه ايدز تهيه شده و نه حتي راه درمان مؤثري كه نگرانيها را مرتفع كند، مشخص شده است.
اين بدان معنا است كه تمامي تلاش و تحقيقات پژوهشگران در طول اين سالها، تاكنون بينتيجه مانده يا كمتر با موفقيت همراه بوده است.
در همين رابطه، گروهي از متخصصان و ويروسشناسان مطرح دنيا در ساختمان انستيتو پاستور پاريس گرد هم آمدند تا در همايش سه روزهاي، پرونده بيست و پنج ساله بيماري ايدز را بررسي كنند.
هيچكدام از كارشناسان برجسته ويروسشناسي تصورش را هم نميكرد كه ويروس «اچ آي وي»، ويروسي كه باعث ضعف سيستم ايمني بدن ميشود، تا اين حد در دنيا گسترش پيدا كند. ربع قرن است كه در مجهزترين آزمايشگاههاي تحقيقاتي، نحوه عملكرد «اچ آي وي» بررسي ميشود. ويروسي كه جزئيترين دستورات ريخته ژنتيكي آن هم كشف شده است.
نتايج تحقيقات نشان داد كه هيچ ويروسي تا اين حد پيچيده و تا اين حد در برابر دارو و واكسن ايمن نيست! در واقع اكثر دانشمندان و محققان در برابر قدرت و پيچيدگي اين پديده نادر از خود ناتواني نشان دادند اما دست از تلاشهاي خود برنداشتند.
بايد ديد كه به هر صورت همان نتايج ناچيزي هم كه از اين تحقيــقات به دست آمده چيست؟ آيا ميتوان به نتايج اين تحقيقات اميدوار بود؟ آيا ميتوان اميــد داشت كه بشر روزي بر اين بيــماري مسلط شود و آن را به زانو درآورد؟
ربع قرن پژوهش و نتايج حاصله
فرانسوا بارسينوسي از انستيتو پاستور پاريس اظهاراتي در اين باره دارد.
او ميگويد: «اين قدر از ويروس «اچآيوي» سر درآوردهايم، كه دستكم تست «اچآيوي» دقيقي تهيه كنيم. هر چند كه مداواي بيماري در حال حاضر ممكن نيست، اما با تشخيص بيماري دوره درماني را شروع ميكنيم كه بيمار را قادر ميكند كم و بيش به زندگي معمولي برگردد.»
اين مطلب در بسياري از كشورهاي جهان كه درگير اين بيماري هستند، تجربه شده و تحقيقات و كشفيات علمي هم در اين زمينه صورت گرفته است. ايران نيز از جمله كشورهايي است كه اقداماتي در اين خصوص صورت داده است.
اما ويروسشناس فرانسوي به نكته مهم ديگري نيز اشاره ميكند كه «مصرف دارو هم مشكلات خودش را دارد. مثلاً هر چقدر دوره درماني طولانيتر ميشود، بيمار داروهاي قويتري نياز دارد.»
براساس آمار سازمان بهداشت جهاني از هر سه بيمار مبتلا به ايدز در سراسر جهان، يك نفر تحت درمان است. بهترين شرايط درماني را بيماراني دارند كه در كشورهاي پيشرفته زندگي ميكنند و به داروهاي قويتر دسترسي دارند.
تفاوت درمان در كشورهاي پيشرفته و عقب افتاده
هرچند سازمانهاي بينالمللي و نهادهاي غيردولتي در سراسر جهان تمامي تلاش خود را مصروف كمكرساني به موقع و تأثيرگذار به بيماران مبتلا به ايدز در سراسر جهان اعم از كشورهاي پيشرفته و عقب افتاده كردهاند، اما به هر صورت به دلايل مختلف از جمله علتهاي مربوط به فضاي داخلي خود كشورهاي عقب افتاده و برخي غفلتهاي صورت گرفته از سوي كشورهاي پيشرفته و قويتر باعث شده است كه برخي مناطق دنيا از جمله مناطقي در آفريقا و همچنين آسياي مركزي و قفقاز به صورت نگران كنندهاي درگير اين بيماري باشند.
اگرچه براساس گزارش اخير سازمان ملل متحد، شمار كساني كه در طول 10 سال گذشته به ايدز مبتلا شدهاند، كاهش يافته است اما همچنان تعداد مبتلايان وحشتآور و نگرانكننده است، به طوري كه هماكنون آمار مبتلايان به ايدز تا اوايل سال 2008 ميلادي بيش از 35 ميليون نفر تخمين زده شده است كه بنابر تحقيقات اين سازمان، حدود 9 ميليون نفر از اين بيماران در كشورهاي فقير و در انتظار كمكهاي درماني هستند.
در نتيجه به عقيده كارشناسان و محققان، مشكلات و ضعف اقتصادي و عقبماندگي كشورهاي فقير خود از جمله دلايل و عوامل اصلي گسترش ايدز در اين كشورها است.
فقر، عاملي در جهت گسترش ايدز
«بانكيمون»، دبيركل سازمان ملل متحد، ريشه اصلي مشكل در بسياري از كشورهاي غير پيشرفته و عقبمانده را مشكل اقتصادي و فقر ميداند.
به گفته بانكيمون، «بعضي كشورهاي آفريقايي بايد بيش از يك چهارم بودجه درماني خود را صرف مبارزه با ايدز كنند».
اما آيا اين قبيل كشورها قادر به چنين سرمايهگذاري هستند؟
گزارش تازه سازمان ملل حاكي از آن است كه تنها در سال گذشته 5/2 ميليون نفر آلوده به ويروس ايدز شدهاند. با وجود تمامي اقدامات درماني و پيشگيرانه ايدز همچنان قرباني ميگيرد. در اين گزارش آمده است كه دولتها بايد براي جلوگيري از پيامدهاي اقتصادي و نيز انساني اين بيماري هرچه سريعتر اقدام كنند.
اين در حالي است كه بسياري از نهادها و شخصيتهاي غيردولتي و سرمايهداران بزرگ در صنــايع مختلف، تلاشهاي قابل توجهي در جهت امداد رساني و كمك رساني دارويي به عمل ميآورند و اين كمكها همچنان ادامه دارد. با وجود اين، دبيركل سازمان ملل متحد معتقد است كه بايد روند اين كمكهاي انسان دوستانه را در عين نهادينه بودن، قانونمند كرد.
از جمله كمكهاي امدادي و دارويي براي بيماران ايدزي در كشورهاي آفريقايي كه بسيار هم قابل توجه است، مربوط به «بيلگيتس» مدير ابر رسانه اينترنتي «ميكروسافت» است كه به همراه همسرش با سازماندهي تشكلهاي غيردولتي امدادي در اين زمينه اقدامات قابل توجهي صورت دادهاند.
بنابر آخرين گزارشها، گيتس سالانه دو فروند هواپيماي غولپيكر 777 حاوي مواد دارويي براي مبارزه با بيماري ايدز به كشورهاي آفريقايي اعزام ميكند. اين كمكها در نوع خود كمنظير و قابل توجه است اما باز هم كشورهاي آفريقايي در مسير مبارزه با ايدز در كمبود درماني و دارويي سختي به سر ميبرند.
كمكهاي انساندوستانه
بانكيمون، دبيركل سازمان ملل، با اشاره به اين نكته كه كمكهاي انساندوستانه به تنهايي كارآمد نيستند. او بر لزوم اجراي برخي قوانين سياسي ـ حمايتي تأكيد كرده است. زنان و كودكان بخش بزرگي از مبتلايان به ايدز را تشكيل ميدهند؛ از اين رو بايد قوانيني براي جلوگيري از اعمال خشونت عليه زنان تصويب شود، همچنين بايد اقداماتي در جهت حمايت از كودكان بيسرپرست مبتلا به ايدز صورت بگيرد؛ كودكاني كه پدر و مادران خود را براثر ايدز از دست داده و از همان نخستين سالهاي زندگي خود طعم تلخ اين بيماري را چشيدهاند.
پراكندگي ايدز در قاره آفريقا متفاوت است همچنين ايدز در اين قاره چهرههاي متفاوتي دارد، به همين دليل به اعتقاد بانكيمون «براي مبارزه با گسترش بيماري ايدز فقط يك «راهحل طلايي» وجود ندارد و به دليل گوناگوني اين بيماري در آفريقا برنامههاي كلي گذشته به تنهايي كاري از پيش نبردهاند.»
با وجود آمارهاي تكاندهنده موجود، بانكيمون سال 2007 را سال پرباري در زمينه ارائه كمكهاي درماني به مبتلايان ارزيابي ميكند. در اين سال سه ميليون نفر از بيماران در كشورهاي در حال توسعه از داروهاي كنترلكننده ايدز استفاده كردند. اين رقم در مقايسه با سال گذشته 42 درصد رشد داشته است.
هنوز هم شمار بسيار زيادي از بيماران، در انتظار داروهاي كنترلكننده ايدز به سر ميبرند. تنها در كشورهاي در حال توسعه نه ميليون نفر به اميد دريافت كمكهاي دارويي ميان مرگ و زندگي دست و پا ميزنند.
شمار بالاي مبتلايان به ايدز خود مانع بزرگي بر سر كمكرساني به موقع به اين بيماران است.
بيماري ايدز علاوه بر عوارضي كه دارد، خود عامل ابتلاي بيمار ايدزي به بيماريهاي ديگري هم ميشود كه كارشناسان در اين زمينه نيز بحثهايي داشتهاند و آن را خطر بعدي براي بيماران ميدانند.
از نظر بارسينوسي، متخصص انستيتو پاستور فرانسه، مشكل بعدي بيماران ايدزي بعد از انجام يك دوره درمان، با بالا رفتن دوز داروها شروع ميشود. او ميگويد: «چند سال ديگر در آفريقا، آسيا و حتي اروپاي شرقي با همين مانعي برخورد خواهيم كرد كه امروز در كشورهايي مثل فرانسه شاهد آن هستيم.»
به گفته وي ايدز به حالت مزمن در ميان مبتلايان در آمده است. كنترل بيماري احتياج به داروهايي دارد كه دوزشان باز هم بالاتر است. از آن بدتر اينكه بسياري از بيماران مبتلا به ايدز به دليل ضعف شديد سيستم ايمني، گرفتار سرطان ميشوند.اصليترين نقشي كه بيماري ايدز در فرسايش سلامتي بيمار بازي ميكند، اين است كه به شدت سيستم دفاعي و ايمني بدن بيمار را ضعيف كرده و مقاومت او را در برابر بيماري كاهش ميدهد.
با در نظر گرفتن چنين نكتهاي، كشورهاي كمتر توسعه يافته بايد خودشان را آماده كنند. با اين حال، برخي دستاندركاران در كشورهاي آفريقايي وجود بيماري ايدز در اين كشورها را رد ميكنند.
در همين رابطه «مكگويا»، ويروسشناس سرشناس آفريقاي جنوبي، مدتهاست كه با مقامات دولتي كشورهاي مختلف اين قاره درگير است و حتي چندين بار مسئولان را به دادگاه كشيده است.
شنبه 5 مرداد 1387
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: اطلاعات]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 258]