حذف صفر از پول ملی بعد از هدفمندی یارانه‌ها

واضح آرشیو وب فارسی:سایت رسیک: حذف صفر از پول ملی بعد از هدفمندی یارانه‌ها
در حالی ایده حذف صفرهای پول ملی از 17 سال پیش تاکنون مطرح است که آخرین برنامه ریزی‌ها نیز از ادامه تعویق پیاده سازی این ایده حکایت دارد.

موضوع حذف سه صفر از واحد پولی کشور و ارزش گذاری پول ملی از مباحثی است که اذهان بسیاری را به خود جلب کرده و به موضوعی ابهام برانگیزی برای عموم تبدیل شده است که در صورت قطعی شدن اجرای آن از سوی دولت و تصویب نهایی از سوی مجلس، چند صفر از اسکناسهای رایج کشور حذف خواهد شد.

حذف صفرهای پول 17 ساله شد
گرچه حذف سه صفر از واحد پولی کشور در سال 86 پس از دستور رئیس جمهور، در دستور کار جدی و بررسی های کارشناسی بانک مرکزی قرار گرفت، اما حذف صفرها از واحد پولی کشور به 17 سال قبل بر می گردد. در سال 72 بانک مرکزی در مقطعی به بررسی حذف سه صفر از واحد پولی کشور پرداخت که البته به دلایل متعددی ناتمام باقی ماند.

هنگامی که طهماسب مظاهری در سال‌های 72 و 73 در بانک مرکزی بود، این موضوع در دستور کار اداره بررسی‌های اقتصادی بانک مرکزی قرار گرفت اما برخی مسئولان بعدی با این اقدام موافق نبودند و بررسی ها در این باره متوقف شد.

این موضوع از آن زمان تاکنون چند بار در دستور کار اداره بررسی‌های بانک مرکزی قرار گرفته به طوری که در سالهای اخیر به منظور عرضه خدمات مطلوب تر و تسهیل در مراودات تجاری این موضوع بار دیگر در دستور کار اداره بررسی های بانک مرکزی قرار گرفت و گزارش مبسوطی نیز در این باره تهیه شده است.

برخی مقامات بانک مرکزی می گویند ترس از عواقب ناشی از اجرای نادرست و تحمل هزینه های آن یکی از عمده ترین دلایل مخالفان اصلاح رقوم پولی کشور است، زیرا اگر این موضوع درست اجرا نشود آثار تورمی در پی خواهد داشت.

با این حال، گزارش مبسوط بانک مرکزی و بررسی های کارشناسی در گذشته به این نتیجه منجر شد که مزایای آن بیش از معایب آن است و می توان پیامدهای منفی آن را با اجرای تدابیری به حداقل ممکن رساند.

دستور احمدی نژاد
پس از دستور محمود احمدی نژاد رئیس جمهور مبنی بر حذف صفرها و ارزش گذاری پول ملی، بانک مرکزی طی دو سال اخیر این موضوع را با جدیت دنبال کرد، به نحوی که محمود بهمنی رئیس کل بانک مرکزی حدود 7 ماه پیش اعلام کرد که حذف صفرها با جدیت دنبال خواهد شد که بر اساس آن سه یا چهار صفر از واحد پولی کشور حذف می شود.

اما این گفته رئیس کل بانک مرکزی در بهمن ماه سال گذشته در حاشیه مراسم اعطای مجوز به تعاونی های اعتباری در جمع خبرنگاران تکذیب شد و بهمنی اعلام کرد که حذف سه صفر از پول ملی را فعلا لازم نمی دانیم و پس از اجرای هدفمندی یارانه ها و مشاهده آثار آن، در این مورد تصمیم گیری می شود.

بهمنی: حذف صفرها بعد از هدفمندی یارانه‌ها
این خبر رئیس کل مجددا در اولین نشست خبری بهمنی در سالجاری مطرح شد و وی اعلام کرد که حذف سه صفر در دستور کار بانک مرکزی قرار ندارد. چند روز پس از این نشست بهمنی در گفتگویی با خبرنگار مهر مطرح کرد که حذف صفرها از پول ملی پس از اجرای کامل طرح هدفمندی یارانه ها انجام خواهد شد.

به طور قطع یکی از دلایل عدم اجرای حذف سه صفر از واحد پولی کشور مربوط به افزایش نرخ تورم ناشی از اجرای طرح هدفمندی یارانه ها باز می گردد زیرا بهمنی در نشست مذکور تورم حاصل از اجرای طرح هدفمندکردن یارانه‌ها با اعتبار 40 هزار میلیارد تومانی را حداکثر 15 درصد اعلام کرد.

صفرها با یارانه ها در ارتباطند
با توجه به این امر، به نظر می رسد در صورت اجرای طرح هدفمند کردن یارانه ها که وزیر اقتصاد عنوان می کند اجرای آن آغاز شده است، باعث افزایش نرخ تورم 10.8 درصدی پایان سال 88 به 26 درصد شود. بانک مرکزی نیز در سال 88 یکی از اهداف اصلی خود را کاهش نرخ تورم عنوان کرده بود که به نظر می رسد با موضوع حذف صفرها و اجرای طرح هدفمندی یارانه ها بی ارتباط نبوده است.

بدون شک حذف صفرها از واحد پولی کشور بدون کاهش نرخ تورم امکان پذیر نیست، یعنی برای اجرای این طرح در ابتدا باید نرخ تورم را کاهش داد، همان کاری که ترکیه در زمان حذف شش صفر از واحد پولی خود انجام داد و باعث تبدیل یک میلیون لیر به یک لیر شد. اما رئیس جمهوری در بیان دلایل حذف صفرها از پول ملی کشور، این امر را باعث کاهش نرخ تورم دانسته بود و از اقداماتی که باعث کاهش نرخ تورم خواهد شد را حذف صفرها اعلام کرده بود.

آلمان ؛ رکورد دار حذف صفر
اگر چنین موضوعی برای حذف صفرها مطرح بوده است، بنابراین با نزدیک شدن به نرخ تورم تک رقمی نیازی به اجرای حذف سه صفر نیست زیرا در عین حال بهمنی مطرح کرده بود که اگر تورم روانی حاصل از اجرای هدفمندی یارانه ها نبود نرخ تورم 10.8 درصدی پایان سال 88 تاکنون به کمتر از 7 درصد می رسید و اگر این طرح اجرا نشود تا نیمه اول سالجاری نرخ تورم تک رقمی خواهد شد.

علاوه بر ترکیه و ایتالیا، فرانسه نیز 6 صفر از واحد پولی خود را حذف کرد، آلمان پس از جنگ جهانی دوم 14 صفر از واحد پولی کشور خود زدود.

به عقیده برخی از کارشناسان اقتصادی، افزایش ظاهری قدرت پول ملی، آسان سازی مبادلات، محاسبات و خرید و فروشهای مردم از اثرات قابل تحقق حذف صفرها است، اما برای حذف صفرها ارتقای شاخصهای اقتصادی همچون افزایش تولید، نرخ سرمایه گذاری، آزادسازیهای اقتصادی، رفع انحصارات، حضور بانکهای خارجی در کشور، حضور بی قید و شرط سرمایه گذاران خارجی و غیره نیز باید انجام شود.

به نظر نمی رسد حذف صفرها به تنهایی بتواند تاثیری بر کاهش نرخ تورم داشته باشد، بلکه ممکن است اثرات روانی نیز بر افزایش نرخ تورم بگذارد، اگر چنین بود کشور زیمبابوه با تورم چند رقمی تاکنون اقداماتی را برای حذف صفرها از پول ملی خود کرده بود. بنابراین انتظار کاهش نرخ تورم با حذف صفرها بی معنا است.

گرچه حذف صفرها فعلا منتفی شده است اما اجرای آن برای همیشه منتفی نیست، بنابراین باید برای حذف صفرها از پول ملی زمینه سازی کرد و با ایجاد تمهیداتی، معنای واقعی این کار را برای جامعه تفهیم کرده تا اذهان عمومی را با اجرای این طرح موافق نمود، در عین حال نظرات کارشناسی و دیدگاههای مختلف کارشناسان و اقتصاددانان نیز جمع آوری شود.

تومان؛ واحد پول غیررسمی کشور
در کنار حذف صفرها از واحد پولی کشور، تغییر واحد پول ملی نیز مطرح است، با وجود اینکه واحد رسمی پول کشور در شرایط حاضر ریال است اما عملا در مراودات داخلی واحد تومان به کار گرفته می شود که برای این موضوع نیز باید چاره اندیشی کرد زیرا در بسیاری از موارد وجود دو واحد پولی ریال و تومان باعث ایجاد مشکلاتی برای مردم و حتی مسئولان کشور شده است.
دولت هم با تومان کار می کند

موضوع تبدیل واحد پول کشور از تومان به ریال در دوره قاجارها اتفاق افتاد و هم اکنون به نظر می رسد این اتفاق در حال بر عکس شدن است. در حالی که مردم در مراودات خود از واحد تومان استفاده می کنند، استفاده از واحد ریال در مبادلات دولت امری مصنوعی و غیر طبیعی است. گرچه حتی خود دولت نیز در گزارشات بودجه ای و غیره عملا سه صفر را حذف می کند.

برخی از کارشناسان اقتصادی نیز مسئله پول خرد را در کنار تمام این مسائل مطرح می کنند که باید واحدی نیز برای آن تعیین شود، البته در کنار آن برای تعیین یک نام مناسب برای واحد پولی کشور نیز باید یک نظر سنجی اقتصادی و سیاسی صورت گیرد.

شاخص قیمتها چند صد برابر شده است
سید شمس الدین حسینی وزیر امور اقتصادی و دارایی نیز در این خصوص می گوید: بر اساس بررسی ها و گزارشهای ارائه شده به شورای راهبردی طرح تحول اقتصادی، این نتیجه گیری حاصل شد که سالیان متمادی در مورد واحدهای پول کشور تجدید نظری صورت نگرفته، شاخص قیمتها حدود 50 سال چند صد برابر شده ولی هنوز این شاخص تغییری نکرده است.

وی تصریح کرد: اضافه بودن و کثرت صفرها به ویژه در مقایسه با پول سایر کشورها، احساس خوبی به دست نمی دهد و مسئولیت حذف 3 یا 4 صفر و زمان اجرایی شدن آن، به عهده کارگروهی با ریاست رئیس کل بانک مرکزی است.

همچنین حسین قضاوی معاون اقتصادی بانک مرکزی عنوان می کند که لازمه تغییر واحد پولی جدید این است که آغاز آن همزمان با کاهش نرخ تورم باشد، به گونه ای که روند نرخ تورم به صورت مطمئن و پایدار، کاهنده باشد.

وی افزود: بعد از اینکه بانک مرکزی در این زمینه اطمینان لازم را در مورد سیر نزولی نرخ تورم حاصل کرد، صفرهای اضافی از واحد پول حذف خواهد شد و نقطه آغازین طرح حذف صفرهای اضافی از واحد پول ملی باید همزمان با کنترل تورم باشد.

به هر حال باید به انتظار آینده نشست و دید سرانجام ایده حذف صفرهای پول ملی که هم اکنون وارد سن 17 سالگی شده است، چه زمانی اجرایی می شود و امیدواریم در زمان اجرای این موضوع بانک مرکزی زیرساختها و فرهنگ‌سازی لازم را در این باره انجام داده باشد.

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: سایت رسیک]

[مشاهده در: www.ri3k.eu]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 364]