اندر فوايد کوکاکولا!!

واضح آرشیو وب فارسی:سایت رسیک: آيا مي دانيد اين لغت از كجا آمده و با خودش چه به همراه مي آورد؟120 سال پيش، وقتي دكتر جان پمبرتون در آزمايشگاه كوچكش در آتلانتا با تركيب چند ماده، معجون جديدي را اختراع كرد و آن را به نام كوكاكولا به دنيا معرفي نمود، هيچ گاه فكر نمي كرد كه اين نوشيدني و انواع مشابه آن روزي چنان مرزهاي دنيا را درنوردد كه در هر گوشه اي از جهان، جزء ثابتي از سفره غذا باشد.

با گذشت بيش از يك قرن از مصرف كولاها و مشخص شدن بسياري از آثار سوء مصرف مداوم نوشابه ها، هنوز هم انواع كولاها پرطرفدارترين نوشيدني در سراسر دنيا به شمار مي روند و كنار گذاشتن آنها از وعده هاي غذايي به نظر غيرممكن مي رسد. اين در حالي است كه با ورود و عرضه انواع نوشابه هاي رژيمي و بدون قند، معدود افرادي هم كه از ترس جانشان از خير مصرف نوشابه گذشته بودند، دوباره به سمت اين نوشيدني جادويي جذب شده اند.

مطمئناً شما هم در اينكه مصرف انواع كولاها عوارض سوئي بر بدن دارد، شكي نداريد ولي اغلب، اين طعم مطبوع نوشابه است كه بر ترس از بروز عوارض غلبه مي كند. اين مطلب هم قصد ندارد شما را به طور كلي از چنين لذتي(!) محروم كند، ولي اگر شما جزو افرادي هستيد كه به طور مداوم نوشابه مصرف مي كنيد، بد نيست با چند تحقيق كاملاً علمي در مورد مصرف مداوم و طولاني مدت نوشابه آشنا شويد.

كولا در اصطلاح به گروهي از نوشابه هاي گازدار فاقد الكل گفته مي شود كه اغلب داراي دي اكسيد كربن (گازكربنيك)، كارامل، كافئين، شكر و... هستند. واژه «كولا» از نام گياه كولا گرفته شده است. دانه اين گياه كه در غرب آفريقا مي رويد، در نوشابه هاي اوليه به عنوان منبع كافئين به كار مي رفت.

اولين نوشيدني با طعم كولا در سال1881 ساخته شد ولي واژه كولا به دنبال اختراع كوكاكولا در 8 مي 1886 توسط دكتر جانز پمبرتون وارد لغات روزمره شد. كوكاكولا در اولين سال توليد روزانه تنها 9 بطري نوشابه مي فروخت ولي به تدريج گسترش پيدا كرد تا اينكه در سال 1895 اولين كارخانه كوكاكولا در دالاس واقع در تگزاس آمريكا به بهره برداري رسيد. از آن پس، انواع ديگر كولا مانند پپسي كولا و... توليد و وارد بازار مصرف شدند.

دي اكسيد كربن+ اسيد+ شكر

در ساخت نوشابه از مواد مختلفي استفاده مي شود كه خوردن آنها به صورت جداگانه كمي وحشتناك به نظر مي رسد! از جمله مهمترين مواد تشكيل دهنده نوشابه به موارد زير مي توان اشاره كرد:

- دي اكسيد كربن: احتمالاً نام آب گازدار را روي بطري هاي نوشابه ديده ايد. اين گازي كه از آن نام برده مي شود، اغلب دي اكسيد كربن(همان گاز كربنيك خودمان) است كه با فشار وارد بطري مي شود و وقتي در بطري را باز مي كنيد، فشار برداشته مي شود و به صورت حباب خارج مي شود.

- شكر: اغلب نوشابه ها به كمك شكر يا شيره ذرت شيرين مي شوند ولي استفاده از شيرين كننده هاي مصنوعي از زمان جنگ جهاني دوم آغاز شد. اولين دسته از اين شيرين كننده ها ساخارين بود كه بعدها در سال 1970 بعد از اينكه اثبات شد، سرطان زا است، مصرف آن ممنوع شد و آسپارتام و...جاي آن را گرفت. البته بحث و بررسي در مورد فوايد و خطرات شيرين كننده هاي مصنوعي همچنان ادامه دارد.

- اسيد: معروفترين اسيدهاي به كار رفته در نوشابه اسيد سيتريك و اسيد فسفريك هستند. مزه تيزي كه به دنبال نوشيدن كولا احساس مي كنيد، ناشي از همين اسيدها است.

- كافئين: اين ماده كه در بسياري از نوشابه ها وجود دارد، به عنوان يك عامل محرك روي قلب و سيستم اعصاب مركزي اثر مي گذارد و باعث افزايش تمركز و هوشياري مي شود. كافئين به طور موقت فشار خون را بالا مي برد ولي در مورد اثرات درازمدت آن روي فشار خون هنوز يافته قابل استنادي وجود ندارد. اضطراب، احساس ناراحتي در شكم، اختلال خواب و...از ساير عوارض كافئين هستند.

از ديگر عوارض مهم كافئين ايجاد وابستگي است، به طوري كه بيش از 50 درصد كساني كه به طور مرتب كافئين مصرف مي كنند، در صورت عدم مصرف آن دچار سردرد مي شوند. ساير عوارضي كه در اثر محروميت از كافئين ناشي مي شوند عبارتند از: احساس خستگي، كاهش انرژي، كاهش تمركز و هوشياري، تغييرات خلق و... با توجه به موارد فوق، پزشكان اصرار دارند كه افراد دچار پر فشاري خون، خانم هاي باردار و كودكان تا حد امكان مصرف كافئين را كاهش دهند. به هر حال، كافئين خود مقوله مفصلي است كه بايد جداگانه به آن پرداخته شود.

- در كنار اين مواد اصلي، از مواد رنگي مانند رنگ كارامل، طعم دهنده ها و نيز نگه دارنده ها هم در توليد نوشابه استفاده مي شود. البته بگذريم از اينكه بعضي از انواع نوشابه ها حاوي مواد غيرمجاز سرطان زايي نظير بنزن هستند كه چون وجود اين مواد غير مجاز است، حتماً مسئولين امر به آن توجه كافي دارند. بهتر است اين را هم بدانيد كه نوشابه ها داراي مقادير جزئي و يا فاقد ويتامين ها، مواد معدني، فيبر، پروتئين و ساير مواد مغذي ضروري هستند.

فشارتان را بالا مي برد

بسياري از نوشابه ها داراي مقادير قابل توجهي كافئين در تركيبات خود هستند (به طور متوسط 43 تا 65 ميلي گرم در يك فنجان) و همين مسئله بدگماني ها درباره اثرات مصرف نوشابه بر ايجاد پرفشاري خون را افزايش داده است.

زيرا از مدتها پيش معلوم شده بود كه يك فنجان قهوه كه البته بيشتر از مقدار مشابه كولا داراي كافئين است، به طور موقت فشار خون را بالا مي برد ولي اينكه مصرف مرتب نوشيدني هاي حاوي كافئين باعث افزايش مزمن و دائمي فشار خون مي شود مورد سؤال بود. براي پاسخ به اين پرسش تحقيقات متعددي انجام شد كه يكي از جالب ترين آنها در شماره نوامبر 2005 نشريه معتبر انجمن پزشكي آمريكا(jama) به چاپ رسيد.

در اين پژوهش، محققان دانشگاه هاروارد، ارتباط بين رژيم غذايي 155هزار خانم را با ابتلاي آنها به پرفشاري خون طي يك دوره 12 ساله بررسي كردند. نتيجه بدست آمده بسيار جالب بود. آنها دريافتند كه مصرف مرتب قهوه تاثيري بر ايجاد پر فشاري خون ندارد ولي مصرف چاي (كه داراي 15 تا 75 ميلي گرم كافئين در يك فنجان است) به مقدار اندكي فشارخون را افزايش مي دهد. اما نكته جالب مربوط به كولا بود.

آنها متوجه شدند در خانم هايي كه روزانه يك بطري يا بيشتر كولا مصرف مي كردند، خطر ابتلا به پر فشاري خون بين 16 تا 44 درصد افزايش داشت و البته در اين ميان فرقي بين نوشابه هاي معمولي و نوشابه هاي رژيمي ديده نشد. با توجه به اين تفاصيل انگشت اتهام از كافئين به سمت ديگري گرفته شد. دانشمندان حدس مي زنند كه احتمالاً تركيبات ديگري (ازجمله رنگ هاي كارامل) كه طي فرآيند توليد نوشابه دخالت دارند، در ايجاد پرفشاري خون نقش دارند.

استخوانها را پوك مي كند

تحقيقات اخير ثابت مي كند كه مصرف كولا خطر ابتلا به پوكي استخوان را افزايش مي دهد. بر پايه تحقيقاتي كه نتيجه آن در شماره اكتبر2006 نشريه انجمن تغذيه باليني آمريكا به چاپ رسيده است، بين ميزان مصرف نوشابه و كاهش تراكم استخوان (يعني همان پوكي استخوان) ارتباط مستقيمي وجود دارد.

در اين پژوهش، محققان تراكم استخوان را در نواحي مختلفي از استخوان هاي لگن و ستون فقرات 2500 خانم مورد ارزيابي قرار دادند و متوجه شدند كه صرفنظر از مسائلي همچون سن، يائسگي، ميزان مصرف كلسيم و ويتامينD، مصرف سيگار و... مصرف كولا به تنهايي تراكم استخوان در خانم ها را 4 درصد كاهش مي دهد. در اين مطالعه هم تفاوتي بين نوشابه هاي رژيمي و غيررژيمي ديده نشد ولي معلوم شد نوشابه هاي فاقد كافئين، خطر كمتري دارند.

با توجه به اين يافته ها دانشمندان دو عامل را در ايجاد پوكي استخوان در مصرف كنندگان نوشابه دخيل مي دانند: يكي كافئين و ديگري اسيد فسفريك. به گفته دانشمندان، كافئين باعث تداخل در جذب كلسيم توسط بدن مي شود و اسيد فسفريك (يا فسفات) كه مي توانيد نام آن را روي بسياري از بطري هاي نوشابه ببينيد، وقتي وارد بدن مي شود باعث خروج كلسيم از استخوان و در نتيجه پوكي استخوان مي شود.

البته يك خبر خوب هم براي آقايان وجود دارد و آن اينكه در اين مطالعه، رابطه اي بين مصرف كولا و پوكي استخوان در آقايان ديده نشد! بنابراين به طور خاص به خانم ها توصيه مي كنيم در مصرف نوشابه يك تجديد نظري بكنند!

بي دندان مي شويد

اكثريت قريب به اتفاق نوشابه ها داراي مقادير فراواني كربوهيدرات (همان قند خودمان!) و اسيد (بويژه اسيد فسفريك) هستند كه هر دو از دشمنان شناخته شده دندان ها به شمار مي روند.

اسيد، به دو راه مي تواند باعث تخريب ميناي دندان شود. يكي اينكه به طور مستقيم خورده شود (مثلا به همراه نوشابه) و ديگري اينكه توسط باكتري هاي موجود در دهان كه اسيد توليد مي كنند، ايجاد شود و دندان را از بين ببرد. اين باكتري ها با مصرف قند و اثراتي كه روي آن مي گذارند باعث ايجاد اسيد مي شوند.

حالا خودتان تصور كنيد يك نوشابه مملو از اسيد و قند چه تركيب فوق العاده اي براي تخريب دندان ها مي تواند باشد. البته توجه داشته باشيد كه نوشابه هاي فاقد قند يا رژيمي هم براي تخريب دندان به اندازه كافي قند دارند و البته اسيد آنها هم كه سر جايش است!

براي بررسي تاثير مصرف نوشابه بر پوسيدگي دندان، پژوهشگران دانشگاه آيوا آمريكا در يك مطالعه جالب، 5 بطري از انواع مختلف نوشابه را در نظر گرفتند و در هر بطري 4 دندان را به مدت 25 ساعت قرار دادند.

اين پژوهش كه نتايج آن در كنگره سالانه انجمن پژوهشگران دندان آمريكا ارائه شد، نشان داد كه قرار دادن دندان به مدت 25 ساعت در يك بطري كوكاكولا باعث مي شود ميناي دندان تا عمق 92 ميكرومتر (يعني 92 هزارم متر) تخريب شود. اين ميزان براي كوكاكولاي رژيمي 61ميكرومتر بود. البته اين پژوهش اعتراض شركت هاي نوشابه سازي را به دنبال داشته كه معتقدند نوشيدن نوشابه با قرار دادن دندان در نوشابه خيلي فرق دارد!

به هرحال با توجه به اينكه كمتر كسي حاضر است براي حفظ دندان هايش از مصرف نوشابه صرفنظر كند، دندانپزشكان به اين توصيه ها قناعت كرده اند: براي كاهش تاثير مصرف نوشابه روي دندان ها، نوشابه را همراه با غذا ميل كنيد؛ ترجيحاً از ني استفاده كنيد؛ نوشابه را در دهانتان نگه نداريد و لااقل شب ها از خير مصرف نوشابه بگذريد.

در ضمن بهتر است بدانيد كه مصرف نوشابه براي دندان هاي كودكان آثار سوء بسيار بيشتري دارد و اگر كودك شما به خوردن نوشابه عادت كرده، تنها و تنها خود شما مقصر هستيد كه اين عادت را در او ايجاد كرده ايد.

قندتان بالا مي رود

تقريباً تمام نوشابه ها حاوي مقادير قابل توجهي شكر هستند كه خطرات زيادي براي افراد ديابتي دارد. بنابراين اگر شما به مرض قند مبتلا هستيد، توصيه مي كنيم حتماً از نوشابه هاي فاقد قند يا داراي شيرين كننده هاي مصنوعي مطمئن استفاده كنيد. هرچند اگر بتوانيد به طوركلي از خير مصرف نوشابه بگذريد خيلي بهتر است.

گذشته از خطري كه نوشابه براي ديابتي ها دارد، مطالعات مختلفي هم در مورد تاثير مصرف نوشابه در ايجاد ديابت انجام شده است. از جمله اين مطالعات، پژوهشي است كه نتايج آن در سال2004 منتشر شد. اين مطالعه كه روي 50 هزار زن انجام شد، نشان داد كه مصرف روزانه يك بطري يا بيشتر نوشابه، خطر ابتلا به ديابت را در مقايسه با كساني كه كمتر از يك بطري در ماه نوشابه مصرف مي كنند، 80درصد افزايش مي دهد.

چاق مي شويد

هر بطري نوشابه به طور متوسط 20 قاشق چايخوري شكر دارد. مصرف اين مقدار شكر باعث افزايش كالري دريافتي و در نتيجه ايجاد چاقي مي شود. تحقيقات نشان داده است كه مصرف 355ميلي ليتر نوشابه در روز خطر چاقي را در كودكان تا 60 درصد افزايش مي دهد و حتماً شما هم مي دانيد كه افرادي كه از كودكي چاق مي شوند در آينده خيلي سخت تر مي توانند خود را لاغر كنند.

در ضمن بد نيست اين را هم بدانيد كه مصرف بيش از حد نوشابه در كنار ساير تنقلات بي ارزش مانند چيپس و پفك باعث شده كه نسل جديد ايرانيان در مقايسه با قبل، 4 سانتي متر كوتاهتر باشند! پس اگر به فكر آينده فرزند خود هستيد، مراقب باشيد كه چه مي خورد.

اندر فوايد كولا

از بدي هاي نوشابه كه زياد گفتيم، حالا كمي هم از خوبي هايش بشنويد:

1) در بسياري از ايالت هاي آمريكا، گشت هاي پليس همواره گالن هاي بزرگ كولا را به همراه دارند. اگر گفتيد چرا؟ براي اينكه وقتي تصادف شد، به كمك كولا به راحتي مي توان خون ها را از روي آسفالت شست!

2) تميز كردن توالت! شما مي توانيد يك بطري نوشابه را روي چيني دستشويي خالي كنيد و بعد از يك ساعت آن را بشوييد. اسيد سيتريك موجود در نوشابه، تميزي را براي شما به ارمغان مي آورد!

3) تميز كردن رنگ سپر ماشين!

4) تميز كردن رسوبات اطراف ترمينال هاي باطري اتومبيل!

5) براي شل كردن پيچ هاي زنگ زده مي توانيد كمي نوشابه روي آن بريزيد و چند دقيقه صبر كنيد! بس است يا باز هم بگوييم؟!

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: سایت رسیک]

[مشاهده در: www.ri3k.eu]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 349]