صنعت پولساز بعد از توريسم

واضح آرشیو وب فارسی:همشهری: صنعت پولساز بعد از توريسم

تلويزيون- نيره رضايي‌مطلق:
كودكي همه ما به انيميشن‌هايي كه از تلويزيون مي‌ديديم سنجاق شده است و شايد بي‌اغراق كمتر لحظه‌اي از آن دوران است كه با كارتون‌هاي خارجي و انيميشن‌هاي ژاپني و حتي كره‌اي همراه نبوده باشد.

بايد قبول كنيم كه اولين تصويرهاي انيميشن ايراني در ذهن ما با عنوان‌بندي ابتدايي برنامه كودك و نوجوا يا برنامه «كار و انديشه» پيوند خورده است و حالا در زماني كه صنعت انيميشن با سرعتي غيرقابل توصيف به جايگاهي رسيده است كه شركت‌هاي غول‌پيكري مانند ديزني، پيكسار و حتي شركت‌هاي هنگ‌كنگي امكان رسيدن و حتي رقابت را از ديگر كشورها گرفته‌اند تقريبا بايد اميدوار باشيم كه كشوري مانند ايران حداقل با تكيه بر پشتوانه فرهنگي و ادبي‌اش و وجود علاقه‌مندان و مشتاقان اين صنعت، خوراك مورد نياز داخلي را تا حدي خود تامين كند و در اين زمينه نه پيشرو بلكه در حد استاندارد توليد انيميشن كند.

صنعت انيميشن در سال 2000 دومين صنعت پولساز بعد از توريسم معرفي شد. همين نكته كه علاقه‌مندان به اين صنعت حاضرند براي ديدن يك اثر سينمايي يا سريال تلويزيوني هزينه‌هايي را بپردازند مي‌تواند براي انيميشن ايران هم اميدواركننده باشد.

عليرضا كاويان‌راد كه در كارنامه‌اش مي‌توان عنوان‌بندي برنامه خردسال و برنامه كودك شبكه يك، كارگرداني انيميشن‌هاي «رستم و اسفنديار»، «شمارش معكوس»، «قصه‌هاي كهن»، «شهر فرنگ»، «بوي گلدسته‌ها» و «افسانه صمد» را ديد معتقد است كه پيشينه 50 سال انيميشن در ايران مي‌تواند نقطه اميدواري براي بسياري از ما باشد. هر چند ما با
15-10سال توقف نابه‌جا در اين صنعت اجازه داديم رقبايي مانند كره و چين كه از ما عقب‌تر بودند حالا از ما جلوتر بزنند اما مي‌توان با برنامه‌ريزي‌هاي درازمدت جايگاه دوباره‌مان را به دست بياوريم.

او با اشاره به مهم‌ترين خصوصيت صنعت انيميشن كه زمان بر بودن آن است مي‌گويد: «بايد مديران ما باور كنند كه اگر براي يك انيميشن سرمايه‌گذاري كنند حداقل فاصله زماني 5سال را براي آن در نظر بگيرند تا سرمايه‌شان بازگشت داشته باشد، چرا كه در ايران يك شركت انيميشن‌سازي به‌طور متوسط در ماه مي‌تواند با بيست انيماتورش فقط 15دقيقه توليد مفيد كند. هر چند اين 15دقيقه در مقايسه با ديگر كشورها كه اين مقدار توليد هفتگي‌شان است، اصلا درست نيست اما شرايط كنوني اين صنعت در ايران خارج از اين موضوع نيست و بايد به‌دليل نبود سخت‌افزارهاي گران‌قيمت به همين مسئله اكتفا كنيم.»

مهرداد طلادار هم كه همكاري با طرح‌هاي «رستم و اسفنديار» (اسفنديار احمديه) و «خداوند لك‌لك‌ها را دوست دارد» در مؤسسه فرهنگي هنري صبا و سرپرستي اجراي زمينه‌ها و طراحي فضاي گرافيكي چند انيميشن از جمله «سفر به سرزمين دور» را در كنار طراحي پس زمينه تيزرهاي تبليغاتي در كارنامه‌اش دارد هم معتقد است:«متأسفانه تمام شركت‌هاي انيميشن‌سازي به ناچار از نرم‌افزارهاي غيراصل استفاده مي‌كنند.

ضمن اينكه مهم‌ترين دليل آن را بايد به گران بودن هر نرم‌افزار نسبت دهيم و اينكه هيچ مديري حاضر نيست كه مثلا بابت نرم افزار تخصصي و سخت افزارهاي مخصوص،ا چيزي حدود100 هزار دلار هزينه كند. بنابراين نبايد توقع آمار بالاي توليد كمپاني هاي كانادايي و يا آمريكايي از خودمان داشته باشيم. چون اصلا نه‌تنها ما بلكه بسياري از كشورهاي ديگر هم قدرت مقايسه يا رقابت با چنين شركت‌هايي را ندارند اما اين دليل نمي‌شود كه از انيماتورهاي فعال و باهوشي كه در اين زمينه كار مي‌كنند غفلت كنيم.»طلادار يكي از مهم‌ترين مشكلاتي كه در حال حاضر براي انيميشن در ايران ترسيم مي‌كند را وجود مديران و تهيه‌كننده‌هايي مي‌داند كه به اين صنعت صرف درآمد نگاه مي‌كنند و با حداقل كردن هزينه‌ها مي‌خواهند اثر درخور توجهي هم توليد كنند.

به اعتقاد او تهيه‌كننده‌اي كه خود انيماتور نباشد و از نقاشي سررشته‌اي نداشته باشد تا بداند براي يك ساعت كار چقدر‌ نيرو و دقت لازم است يا مديري كه تا به حال پشت ميز نور ننشسته تا ميزان فشاري كه به چشم يك انيماتور حين كار مي‌آيد را درك كند؟ چگونه مي‌تواند بودجه يك اثر را كه حداقل يك‌سال زمان مي‌برد تا به آنتن يا اكران برسد برآورد كند؟اين‌طوري است كه برخي از موسسات انيميشن سازي به انيماتورهايشان به ديده كارمندي نگاه مي‌كنند و يك اثر هنري را در 8‌ساعت كار اداري تعريف مي‌كنند. در حالي كه يك طراح نيازي به تعريف زمان كار ندارد؛ او مديريت زمان، ذوق و سليقه‌اش را خودش بهتر مي‌داند. به همين دليل است كه شركت‌هايي كه خارج از اصول اداري كار انيميشن مي‌كنند موفق‌تر هستند.

انيميشن فقط سه‌بعدي نيست

اما فرخ يكدانه كه در كارنامه‌اش علاوه بر كارگرداني سريال «دانشمندان بزرگ» نويسندگي انيميشن‌هاي سازمان بازيافت، ديده مي‌شود، نمي‌تواند علاقه‌مندي‌اش را به انيميشن دوبعدي پنهان كند. او مي‌گويد: «خيلي‌ها فكر مي‌كنند انيميشن‌ سنتي منسوخ شده است اما با وجود رايانه و اينكه مي‌توان انيميشن دوبعدي‌اي كه قبلا روي كاغذ بود حالا در كامپيوتر اجرا كرد (با همان سبك و سياق) نمي‌توان حرفي از منسوخ شدن اين مدل كار زد.»
او با اشاره به آثار دوبعدي‌اي كه در مؤسسه حور توليد مي‌شود مانند «قصه‌هاي كوشا»، «نيكي و نيكان» معتقد است:«هرچند ما انيميشن سنتي را روي كاغذ و طلق اجرا نمي‌كنيم و با رايانه اجرا مي‌كنيم چون اصلا به صرفه نيست اما به خاطر فضايي كه در اين نوع تصاوير دوبعدي است و سبكي كه گرافيست براي خود در آن انتخاب‌ مي‌كند حس مي‌شود اين نوع كار هنوز هم طرفدار دارد و در ضمن اقتصادي هم هست.»

او به نمونه‌هاي موجود در شركت ديزني اشاره كرده و مي‌گويد:« اين شركت هنوز هم با علاقه‌مندي آثار دوبعدي توليد مي‌كند كه نه تنها از ارزش كار كم نشده است بلكه آثاري چون «كابوس پيش از كريسمس» اثر تيم برتون به شكل منحصر به فرد و تك، هم مورد توجه منتقدين و هم انيماتورها قرار مي‌گيرد. هر چند توليد زياد اين آثار مقرون به صرفه نيست و بسيار زمان‌بر است اما منسوخ شدن آن هم يك‌جور واپس‌گرايي است.» يكدانه در ادامه سطح كنوني انيميشن در ايران را اميدواركننده مي‌داند و معتقد است: «با وجود كمبودها بچه‌ها بسيار فعال و با ذوق هستند. هرچند نرم‌افزارهاي موجود پاسخگوي ذوق و سليقه انيماتورها نيست و ما كمبود نرم‌افزارهاي اصل را كاملا حس مي‌كنيم اما من بارها ديده‌ام كه انيماتورها با ديدن پشت صحنه‌هاي آثار بزرگ و جست‌وجو در اينترنت و كسب جديدترين اخبار و دريافت تازه‌ترين آثار در جهان يك‌جور آموزش مي‌بينند و اميدوارند سطح انيميشن را در ايران بالا ببرند.

هرچند يك انيماتور كاملا بايد از لحاظ اقتصادي تامين باشد تا بتواند اثري كه خلق مي‌كند از خلاقيت و نوآوري خالي نباشد اما حمايت از اين صنعت هميشه مي‌تواند راهگشا باشد.» او به قطع و وصل شدن جريان كار در انيميشن‌ اشاره كرده و مي گويد:«اكثر انيماتورها با جديدترين نرم‌افزارها و سخت‌افزارها آشنايند و بسياري با خلاقيت و پشتكار كار مي‌كنند، اما سختي كار و توليد انيميشن در ايران سبب شده كه بسياري از انيماتورها به نسبت كاري كه مي‌كنند رضايت مالي و شغلي نداشته باشند.» او مديريت كلان را در اين زمينه مهم مي‌داند و معتقد است درصورت توجه سينما و تلويزيون و تهيه‌كنندگان در رأس، مي‌توان به انيميشن در ايران اميدوار بود چراكه اكران سينمايي انيميشن‌ها كه هنوز خيلي جا نيفتاده است مي‌تواند درصد بينندگان را از تلويزيون به بازار فيلم بكشاند.»

تلويزيون مهم‌ترين حامي انيميشن

به اعتقاد كاويان‌راد تلويزيون مهم‌ترين بستري است كه مي‌تواند محصولات انيميشن توليدي را حمايت كند. او با اشاره به آموزش غيرمستقيم و علاقه‌مند كردن بچه‌ها به انيميشن كه از طريق آثار توليدي در مؤسسه فرهنگي هنري صبا و شبكه يك روي آنتن مي‌رود معتقد است كه ديدن انيميشن‌هاي دوبعدي و سه‌بعدي در تلويزيون در قالب سريال، فيلم و حتي تيزرهاي تبليغاتي يك نوع نگاه و اهميت براي انيميشن در ايران به وجود مي‌آورد و مخصوصا وقتي مخاطبان متوجه شوند كه براي توليد يك اثر 15 دقيقه‌اي چند نفر در چه مدت زمان تلاش كرده‌اند يك موج مثبت و اميدوار‌كننده براي انيميشن به وجود خواهد آمد.

طلادار هم معتقد است كه پخش انيميشن‌ها از تلويزيون به شكل تفريحي و آموزشي در قالب فيلم، سريال يا تيزرهاي تبليغاتي گام مهمي در جهت حمايت از اين صنعت در ايران است، چرا كه سليقه مخاطب را براي ديدن و انتخاب يك اثر بالا مي‌برد و حمايت او باعث مي‌شود كه مسئولان هم به اين نياز اهميت دهند و از اين صنعت حمايت كنند.

تاريخ درج: 25 تير 1387 ساعت 09:56 تاريخ تاييد: 25 تير 1387 ساعت 10:20 تاريخ به روز رساني: 25 تير 1387 ساعت 10:06
سه شنبه 25 تير 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: همشهری]

[مشاهده در: www.hamshahrionline.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 529]