23تير؛ سالروز آغاز به كار اولين مجلس خبرگان رهبري/1

واضح آرشیو وب فارسی:خبرگزاري قرآني ايران: 23تير؛ سالروز آغاز به كار اولين مجلس خبرگان رهبري/1
گروه سياسي: مهم‌ترين اقدام در كارنامه مجلس اول خبرگان رهبري، تلاش به موقع آن، پس از ارتحال حضرت امام خميني (ره) در تعيين رهبر معظم انقلاب اسلامي، حضرت آيت‌الله خامنه‌اي مي‌‌باشد.
به گزارش خبرگزاري قرآني ايران (ايكنا) 25 سال پبش در چنين روزي يعني 23 تير ماه 1362، اولين نشست مجلس خبرگان رهبري (پس از انتخابات نخستين دوره مجلس خبرگان در 19 آذر 1361) افتتاح شد. اين دوره از مجلس خبرگان با شركت 69 تن از نمايندگان خبره مردم سراسر كشور گشايش يافت.

مجلس خبرگان رهبري بر اساس قانون اساسي، وظيفه رسيدگي به امور و وظايفي را دارد كه بر اساس اصل 110 قانون اساسي بر عهده مقام رهبري نهاده شده است.

در جمهوري اسلامي ايران، رهبري، ركن اساسي و محور اصلي نظام است و اين جايگاه رفيع، در قانون اساسي به عنوان ضامن عدم انحراف سازمان‌هاي مختلف از وظايف اصيل اسلامي خود شناخته شده است.

حوزه وسيع و سنگين مسئوليت‌هاي رهبري و نقش بنيادين آن در سلامت نظام سياسي ايجاب مي‌كند كه شايسته‌ترين فرد، عهده‌‌دار آن شده و شخص رهبر، داراي بالاترين صلاحيت‌هاي علمي، اخلاقي، سياسي و از برترين توانايي‌ها برخوردار باشد.

از اين رو، براي آنكه انتخاب اين مقام بر طبق معيارهاي لازم صورت گيرد، انتخاب رهبر از سوي مردم، به وسيله نمايندگان خبره آنان صورت مي‌پذيرد. به اين ترتيب كه خبرگان، منتخب مردم هستند و رهبر، منتخب خبرگان. رهبر منتخب خبرگان، ولايت امر و همه مسئوليت‌هاي ناشي از آن را بر عهده خواهد داشت.

همچنين در صورتي كه رهبري از انجام وظايف قانوني خود كه در قانون اساسي مذكور است، ناتوان شود، از مقام خود بركنار خواهد شد كه تشخيص اين امر نيز برعهده خبرگان رهبري است. مجلس خبرگان يكى از نهادهاى عالى است كه در قانون اساسى جمهورى اسلامى ايران پيش‌بينى شده و سه وظيفه مهمِ شناسايى، انتخاب و نظارت بر رهبرى را عهده‌دار مى‌باشد.

اعضاى اين نهاد عالمانى متعهدند كه از سوى مردم برگزيده مى‌شوند.

بر اين اساس اولين مجلس خبرگان رهبري در شرايطي كه كشور، در حال نبردي نابرابر با حكومت عراق و دنياي استكبار بود و متجاوزان عراقي براي شكست ملت قهرمان ايران، هر روز متوسل به شيوه‌اي جديد در جنگ مي‌شدند، تشكيل شد. اما حضور گسترده مردم در صحنه‌هاي گوناگون انقلاب، از قبيل انتخابات مجلس خبرگان چون هميشه ارمغاني از يأس و نااميدي را براي دشمنان فراهم آورد.

در اين ميان انتخابات اولين دوره مجلس خبرگان رهبري، با شركت هيجده ميليوني مردم شجاع و مقاوم ايران در 19 آذر 1361 برگزار گرديد و 75 نفر از نمايندگان مجلس خبرگان تعيين شدند. در نهايت اولين نشست مجلس خبرگان رهبري كه در واقع نخستين مجلس خبرگان جامعه اسلامي پس از خبرگان قانون اساسي بود، در 23 تيرماه 1362 تشكيل گرديد و با پيام امام (ره)، افتتاح شد.

مهم‌ترين اقدام در كارنامه مجلس اول خبرگان رهبري، تلاش به موقع آن، پس از ارتحال حضرت امام خميني (ره) در تعيين رهبر معظم انقلاب اسلامي، حضرت آيت‌الله خامنه‌اي مي‌‌باشد. مدت هر دوره مجلس خبرگان، هشت سال است.

حضرت امام خمينى (ره) به عنوانِ معمار و باني انقلاب اسلامى از سال‌هاى نخستين شكل‌گيري اين نهاد، به تبيينِ جايگاه اين مجلس و تشويق و ترغيب مردم به حضور در انتخاب خبرگان پرداخت و نيز خبرگان منتخب مردم را به دقت در انجام وظيفه توصيه فرمود.

امام در قسمتى از پيامى كه به هنگام گشايش اولين دوره مجلس خبرگان ارسال داشتند، فرمودند:

"… و اكنون شما اى فقهاى شوراى خبرگان و اى برگزيدگان ملت ستمديده در طول تاريخ شاهنشاهى و ستمشاهى, مسئوليتى را قبول فرموديد كه در رأس همه مسئوليت‌ها است و آغاز به كارى كرديد كه سرنوشت اسلام و ملتِ رنج ديده و شهيد داده و داغديده در گرو آن است."

خبرگان در قانون اساسي

در قانون اساسي جمهوري اسلامي ايران در فصل هشتم كه مربوط به رهبر يا شوراي رهبري است در اصول 107، 108، 111 راجع به خبرگان رهبري صحبت به عمل آمده است.

اصل يكصدو هفتم: پس از مرجع تقليد عالي‌قدر و رهبر كبير انقلاب جهاني اسلام و بنيانگذار جمهوري اسلامي ايران حضرت ‌آيت‌الله امام خميني (ره) كه از طرف اكثريت قاطع مردم به مرجعيت و رهبري شناخته و پذيرفته شدند، تعيين رهبري به عهدة خبرگان منتخب مردم است.

خبرگان رهبري دربارة همه فقهاي واجد شرايط مذكور در اصول پنجم و يكصد و نهم بررسي و مشورت مي‌كنند؛ هر گاه يكي از آنان را اعلم به احكام موضوعات فقهي يا مسائل سياسي اجتماعي يا داراي مقبوليت عامه يا واجد برجستگي خاص در يكي از صفات مذكور در اصل يكصد و نهم تشخيص دهند او را به رهبري انتخاب مي‌كنند در غير اين صورت يكي از آنان را به عنوان رهبر معرفي مي‌نمايند.

رهبر منتخب خبرگان، ولايت امر و همه مسئوليت‌هاي ناشي از آن را بر عهده خواهد داشت. رهبر در برابر قوانين با ساير افراد كشور مساوي است.

اصل يكصدو هشتم: قانون مربوط به تعداد و شرايط خبرگان، كيفيت انتخاب و آيين‌نامه داخلي جلسات آنان براي نخستين دوره بايد به وسيله فقهاي اولين شوراي نگبهان تهيه و با اكثريت آراي آنان تصويب شود و به تصويب نهايي رهبر برسد. از آن پس هرگونه تغيير و تجديد‌نظر در اين قانون و تصويب ساير مقررات مربوط به وظايف خبرگان به صلاحيت خود آنان است.

اصل يكصدو يازدهم: هرگاه رهبر از انجام وظايف قانوني خود ناتوان شود، يا فاقد يكي از شرايط مذكور در اصول پنجم و يكصدو نهم گردد، يا معلوم شود از آغاز فاقد بعضي از شرايط بوده است، از مقام خود بركنار خواهد شد.

تشخيص اين امر به عهده خبرگان مذكور در اصل يكصدو هشتم مي‌باشد.

ادامه دارد...

منبع: موسسه مطالعات و پژوهش‌هاي سياسي
يکشنبه 23 تير 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: خبرگزاري قرآني ايران]

[مشاهده در: www.iqna.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 88]