واضح آرشیو وب فارسی:خبر آنلاین: سیاست > دیپلماسی - فرهاد کلینی آنچه از مذاکرات ژنو 3 قابل برداشت است، تلاش طرفین برای خودداری از "تشدید تقابل" با یکدیگر است. در این راستا طرفین طی مذاکرات با "تغییر ادبیات" ظاهر شدند. آنچه پس از اجلاس در چارچوب کیفیت رسانه ای قابل تفسیر است، گواه این مدعاستمی توان گفت مذاکرات ژنو 3 نقطه ای بود که طرفین بدون اعلام رسمی پذیرفتند در هر کجا که هستند فعلا بایستند تا آزمون جدید در استانبول، چگونگی این شرایط را تکمیل کند. البته در گذشته سیاست برخی قدرت های 1+5 اینگونه بود که تلاش داشتند با سیاست یک گام به عقب و دو گام به پیش،رفتار هسته ای ایران را مهار کنند. نکته مهم این است که آیا اکنون طرف مقابل از رفتار بر اساس "سیاست های دوگانه و یا سیاست های دو مسیره" یعنی مذاکره برای فشار و فشار برای مذاکره، خارج شده اند یا خیر؟ بنظر می رسد که غربی ها در اعلام این موضوع هنوز به نتیجه کافی نرسیده اند چون خانم اشتون حاضر به مصاحبه مشترک نشد و بعد از اجلاس نیز اعلامیه ای ناقض و ناقص را صادر نمود. حتی اعضاء گروه 5+1 نیز هر کدام با تاخیر ومتفرق اشاراتی را در این زمینه مطرح کردند. مهمترین سوال این است که دستور جلسه وچارچوب مذاکرات بر اساس بسته ایرانی است ودر چارچوب رهیافت نقاط مشترک است یا خیر؟و دوم آنکه میزان هماهنگی وهمراهی در مذاکرات در تیم 1+5 پیرامون اولویت های مذاکراتی پایداراست؟ به نظر می رسد که جدا از بحث مذاکرات ژنو همزمان تماس های دیپلماتیک برای تقویت رایزنی ها در حال انجام است. شواهد حاکی از آن است که بخشی از رایزنی ها،عملا به موازات مذاکرات ژنو در حال بررسی است وموضوع تبادل جدا از مذاکرات جامع تلقی می شود. در خصوص تحریم ها و مصوبات شورای امنیت ذکر این نکته قابل بیان است که طرف ایرانی هیچ گاه این تحریم ها و مصوبات را قابل پذیرش نمی داند. تهران این تحریم ها را با توجه به مستندات قانونی خلاف قوانین بین المللی تلقی می کند و ادامه مسیر هسته ای را حق طبیعی کشور می داند،اما آنچه باید بررسی شود این است که میزان تغییر محاسبه در طرفین چگونه شکل می گیرد. تمرکز اصلی دولت امریکا در بحث تحریم ها به روی تغییر محاسبه در مقامات ایران بود. این مساله با توجه به رخدادهای قبل از مذاکرات ژنو 3 یعنی قطعنامه 1929، ویروس استاکس نت و ترور دانشمندان هسته ای ایرانی نشان داد که جریانی تلاش داشت مسیر مذاکرات را مخدوش و روحیه طرف ایرانی برای حضور در این مذاکرات تضعیف کند. با این حال مواضع هیات ایرانی در مذاکرات ژنو 3 انتظارات طرف مقابل برای تغییر محاسبات را برهم ریخت. به همین دلیل امروز باید گفت که برگشت پذیری تحریم ها از طریق رایزنی های سیاسی یا یکسری مذاکرات در "کوتاه مدت" غیر ممکن است و ازطرف دیگر با توجه به تغییرات سیاسی در کنگره امریکا بعد از انتخابات نوامبر این وضوع سخت تر شده است.اما مستندات برگشت پذیری قطعنامه های سازمان ملل در نظام حقوقی موجود است. اخیرا در مورد عراق شاهد این تحول هستیم و مصوبات شورای امنیت در مورد این کشور برگشت پذیر شد. مهمترین موضوع در چارچوب واقع گرایی سیاسی بررسی این مساله است که کیفیت سیاست فشار وفرسایش تا چه اندازه می تواند به عنوان یک عامل بازدارنده در سیاست های هسته ای ایران تاثیرگذار باشد که در این خصوص با توجه به تجربیات گذشته پاسخ منفی است. در هر حال آنچه امروز شاهدیم این است که طرف ایرانی قصد دارد موضوع هسته ای خود را تبدیل به "موضوعی عادی" در مناسبات بین المللی کند و بر اساس این رویکرد، سیاست تعامل و آرام سازی فضای بین المللی را دنبال می کند. این بزرگترین اشتباه نخبگان خارجی خواهد بود که بخواهند از این موضوع به عنوان سیاست عقب گرد یاد کنند چراکه سیاست ایران در این خصوص بیانگر دفاع از حقوق اولیه هسته ای خود است. جامعه ایرانی به خوبی می داند که هرگونه عقب گرد یا عقب نشینی می تواند مقبولیت دولت در دفاع از حقوق هسته ای را به خطر اندازد. مساله دیگر سیاست قدرت های بزرگ در خصوص تحریم است؛ به نظر می رسد شرایط رکود اقتصادی که گریبانگیر بسیاری از دولت های اروپایی شده، این دولت ها را در همپایی مالی و پولی با امریکا دچار تردید کرده است. به این ترتیب دولتهای اروپایی نسبت به سیاست های انقباضی در روابط خارجی ملاحظات خاص خود را دارند.در آخرین اجلاس اتحادیه اروپا خانم اشتون پیرامون تعویض سیاست سرمایه گذاری امریکا در خصوص اروپا و آسیا به همکاران اروپایی خود هشدار می دهد. این مساله بیانگر آن است که اروپا باید برای خروج خود از وضعیت کنونی تحت تاثیر موج دوم رکود جهانی بتواند سیاست های بازتری در روایط اقتصاد خارجی در پیش گیرد. از همین روست که بحث چگونگی انتخاب جدید در سیاست خارجی در حوزه اروپا تقویت شده و نگاه اروپا به چگونگی فشار بر ایران قابلیت تغییر پیدا کرده است اگر چه هنوز اسیر تعاملات لابی و فشارهای سیاسی است ولی یک نگاه جامع و حقیقی و آینده دار میان ایران و اروپا کماکان قابل پیگیری است. سفیر سابق ایران در ارمنستان /30116
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: خبر آنلاین]
[مشاهده در: www.khabaronline.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 387]