جيرفت سرزمين هزار گوهر يا هند ايران

واضح آرشیو وب فارسی:ایرنا: جيرفت كه لقب سرزمين هزار گوهر نيز بر پيشاني چروكيده از عمري بلند اما باصلابت بر تارك بلندش چشم نوازي مي كند، براي نخستين بار در سال 35 هجري قمري به مناسبت تصرف آن توسط مجاشع بن مسعود در تاريخ ثبت شد‌ و در برگ برگ تاريخ به كرار از آن ياد شده است. جيرفت كلمه اي مركب از دو واژه جير به معناي پست و پايين و افت به معني افتاده نتشكيل شده و به طور كلي جيرفت به معناي (جلگه پست آبرفتي) است. به گزارش ايرنا، شهرستان جيرفت با وسعت حدود 8600 كيلومتر مربع در استان كرمان و جنوب شرق ايران واقع شده كه از شرق به استان سيستان و بلوچستان، از غرب به شهرستانهاي بافت و سيرجان، از شمال و شمال شرق به جبالبارز و ساردوئيه و شهرستان بم و از جنوب به استان هرمزگان محدود مي شود. اين منطقه كه به لحاظ تنوع شرايط اقليمي و پوشش گياهي به سرزمين هند ايران ملقب شده است با ميانگين ارتفاعي حدود 600 متر از سطح دريا و در فاصله حدود 240 كيلومتري از مركز استان كرمان، قرار دارد. از سوي ديگر جيرفت مفتخر به آن است كه مهد تاريخ و تمدن كشور ايران نام گرفته است. مورخين و جهانگردان بسياري عقيده‌ دارند كه شهر قديمي جيرفت در اثر سيل بنيان كني نابود گرديده و خرابه‌هاي آن شهر قديمي، هم اكنون در يك كيلومتري جيرفت فعلي كاملا ملموس و قابل مشاهده است. لازم به ذكر است كه آثار و شواهد تاريخي بدست آمده خرابه‌هاي شهر قديم جيرفت،اين منطقه را به عهد دقيانوس نسبت داده‌ است و دليل اين ادعا كشف سكه‌ها و آثار عتيقه بسياري است كه امروزه در موزه هاي مختلف ايران و دنيا وجود دارد. به استناد گفته مورخ نامي ياقوت حموي، جيرفت در گذشته هاي دور (جرودس) نام داشته و اين شهر قبل از حمله مغولها يكي از شهرهاي آباد و ثروتمند جهان اسلام بوده كه ماركوپولو تاجر و سياح ونيزي نيز از اين شهر به نام شهر ثروتمند (كاماداي) ياد كرده است. در بيان آب و هواي خوش اين شهرستان همين بس كه در تابستان كه برخي مردم آن در دماي بيش از 50 درجه سانتيگراد روزگار را سپري مي كنند، در بخش هاي جبالبارز و ساردوئيه اين شهرستان طبيعت چشم نوازي با هوايي معتدل و خنك روح هر گردشگر و رهگذري را جلا مي بخشد. قله هاي سر به فلك كشيده اين شهرستان از مهمترين ارتفاعات منطقه به شمار مي‌روند كه با شكوهي خاص مناطق گرمسير و سردسير جيرفت را مجزا كرده است. وجود آب و هواي و شرايط اقليمي متنوع موجب شده دهها نوع محصولات گرمسيري و سردسيري در اين منطقه كشت و توليد شود و امروز آوازه جيرفت به عنوان قطب توليد محصولات كشاورزي كشور بر همگان روشن است. هليل رود را كه همه مي شناسند، آري همان رود تاريخي كه خاطره هايي بس دراز به قدمت تاريخ را در شريانهاي خود به تصوير كشيده با طول 400 كيلومتر جيرفت را غنايي از موهبت الهي بخشيده است. اين رود از كوههاي بافت، هزار، لاله زار و بهرآسمان سرچشمه مي‌گيرد و پس از سيراب نمودن بخشي از اراضي دشت جيرفت و رودبار و پيمودن راهي دراز به باتلاق جازموريان مي‌ريزد. رودخانه هليل رود كه خشكسالي هاي چند سال اخير رمق و خروش را از آن گرفته است، عامل اصلي شكل گيري فرهنگها و تمدنها‌ي كهن در طول تاريخ در اين منطقه بوده است. ويژگيهاي ‌خاص اقليمي و زيست محيطي در اين خطه از جمله كوههاي بلند و دشتهاي حاصلخيز بويژه از اوايل هزاره سوم قبل از ميلاد به بعد باعث شكل گيري يكي از مهمترين حوزه هاي فرهنگي و كانونهاي مهم اقتصادي، صنعتي در شرق باستان شده است. از سوي ديگر جيرفت با ارتباط مستمر با فرهنگها و تمدنهاي بين النهرين، عيلام و مناطق شرقي فلات ايران دستاوردهاي فرهنگي و اقتصادي مهمي را به فرهنگ و تمدن دنياي باستان ارائه كرده است. اين حوزه فرهنگي بعنوان يكي از مراكز اصلي تمدن شرق باستان، از اوايل هزاره سوم قبل از ميلاد بخش مهمي از نيازهاي كارگاههاي صنعتي، كشاورزي و غيره را عهده دار بوده است. قرار گيري سرزمين هزار گوهر جيرفت در مسير ارتباطات تجاري و فرهنگي و وجود دشتها و جلگه هاي حاصلخيز و منابع آب منجر به توسعه و گسترش فرهنگ و تمدن باستاني در اين منطقه گرديده است. تپه ها و محوطه هاي بسيار زيادي كه از ادوار پيش از تاريخ تا دوره هاي اسلامي در جيرفت به جاي مانده هر كدام از آنها باقي مانده اي از تمدن و فرهنگ گذشته ما هستند. تپه هاي كنار صندل شامل دو تپه عظيم باستاني به نامهاي تپه شمالي و تپه جنوبي مي باشند كه اين دو داراي اهميت خاصي بوده و كارهاي علمي، مطالعاتي و تحقيقاتي زيادي بر روي آنها انجام شده است. به گزارش ايرنا، اين تپه ها باقي مانده از يك بناي بياد ماندني و باشكوه است كه طبق نظر باستان شناسان اين بنا بيش از چند هزار سال قدمت دارد. اين بناي عظيم يك بناي مذهبي بوده و براي ساخت آن از خشت خام و ملات گل و كاهگل استفاده شده است كه تمامي خشت هاي به كار رفته در ساخت اين بنا داراي ابعاد مشخصي هستند. همچنين مواد ديگري در خمير خشتها جهت استحكام بيشتر استفاده شده كه اين مواد شامل كاه، قطعات ريز سفال و دانه هاي شن مي باشد. شكوه و عظمت تپه هاي باستاني كنار صندل چشم هر بيننده اي را به خود خيره كرده و گوشه اي از فرهنگ و هنر نياكان ما را نمايش مي دهد. همچنين دره زيباي دلفارد كه از ييلاق هاي خوش آب و هواي شهرستان جيرفت محسوب مي شود در فاصله 25 كيلومتري اين شهر قرار گرفته كه پس از عبور از كنار جنگلهاي انار شيطان به اين منطقه سرسبز و زيبا مي رسيم . اين روستا كه به عنوان روستاي هدف گردشگري معرفي شده يكي از ييلاقات زيبا و خوش آب و هواي جيرفت است كه در روزهاي تعطيل پذيراي مهمانان زيادي از داخل و خارج استان مي باشد. دلفارد در دامنه كوههاي بلند و در امتداد رودخانه اي كه سرچشمه رود شور است قرار گرفته و هواي اين منطقه به هواي مديترانه اي مشهور است. از شگفتيهاي اين روستا هم زيستي درختان گرمسيري مانند خرما، و مركبات در كنار درختان سردسيري مانند گردو، زردآلو و گلابي است كه در يك باغچه به بار نشسته اند. همچنين رودخانه اي كه سالها قبل هدايتگر سيلابها بوده و صداي جاري شدن آن گوش هر شنونده اي را نوازش مي داد اين دره زيبا را به دو قسمت تقسيم كرده است. آبشار زيباي دلفارد كه متاسفانه به دليل خشكسالي هاي اخير كم آب و خسته به نظر مي رسد يكي ديگر از جاذبه هاي اين روستا مي باشد كه در روزهاي گرم تابستان در زير درختان چنار بلند قامت و قديمي استراحتگاه مناسبي براي رهگذران به شمار مي رود. مقبره مير حيدر به عنوان يادگاري از دوران صفويه از ديگر مكانهاي گردشگري شهرستان جيرفت است كه در روستاي اسفندقه در فاصله 70 كيلومتري جيرفت قرار دارد. اين مقبره در باغي بسيار زيبا و محصور از درختان مختلف بنا شده كه نقشه گنبد آن از داخل چهارضلعي و در مراحل بعد به هشت طاق نما تبديل و گنبد مدوري بر روي آن احداث شده ‌است. قلعه سموران از ديگر بناهاي تاريخي جيرفت است كه از سنگ‌هاي مرمر متمايل به قرمز ساخته شده و در فاصله 3 كيلومتري شمال‌غربي روستاي رود فرق و در60 كيلومتري شرق شهر جيرفت بر بلنداي كوهي قرار دارد. چاه نسبتا عميق قلعه با گذشت قرون متمادي و آسيب‌هاي فراوان هنوز عمق خود را حفظ كرده و طريقه سنگ چيني كناره‌هاي آن بسيار جالب توجه مي‌باشد. ساختمان اين قلعه به قرون قبل از اسلام تعلق دارد، اما در قرون اوليه اسلامي بازسازي شده‌ و در دوران حكومت سلجوقيان قلعه مشهوري بوده‌ است. مناظر زيباي ييلاق بخش ساردوئيه كه در فاصله 80 كيلومتري شهر جيرفت و در مسير جاده راين به جيرفت و بافت قرار دارد با چشم اندازهاي زيبا و كوههاي سر به فلك كشيده چشم نواز مسافران و رهگذران مي باشد. گنبد مدور امام زاده سلطان سيد احمد كه زيبايي خاصي را به شهر درب بهشت مركز بخش ساردوئيه داده آرام بخش قلب مسافران و گردشگران است. موزه اشياء باستاني مركز شهر جيرفت، باغهاي زيباي مركبات كشت و صنعت و سد عظيم جيرفت از ديگر مكانهاي گردشگري و ديدني اين شهرستان به شمار مي روند. ك/4 7444/2624

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: ایرنا]

[مشاهده در: www.irna.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 310]