جهان - وحدت دوباره قبرس‌ موانع و اميدها

واضح آرشیو وب فارسی:ایسکانیوز: جهان - وحدت دوباره قبرس‌ موانع و اميدها

جهان - وحدت دوباره قبرس‌ موانع و اميدها

ترجمه: مازيار آقازاده:فرآيند جديد اتحاد مجدد دو بخش قبرس فرصت‌ مناسبي را جهت حل مشكل دامنه‌دار جدايي دو بخش‌ تركي و يوناني اين جزيره پديد آورده است. انتخاب «دميتريس كريستوفياس» در انتخابات اخير قبرس نقطه‌‌عطفي در اين جهت بود كه كريستوفياس به همراه همتاي ترك خود «محمدعلي طلعت» تمايل خود را به موفقيت روند اخير گفت‌وگوهاي تحت نظارت سازمان ملل ابراز داشته‌اند. نقش طرف‌هاي كليدي حل بحران همچون تركيه نيز سازنده است. علاوه بر آن سازمان ملل و اتحاديه اروپا نيز براي بهبود اوضاع امنيتي در قبرس تمايل دارند تا از حل و فصل جامع بحران قبرس حمايت كنند و تركيه نيز براي ادامه تلاش‌هايش براي عضويت در اتحاديه اروپا مايل است تا موضوع قبرس هر چه زودتر حل و فصل شود. از هنگام اولين ديدار رهبران ترك و يوناني قبرس در 21 مارس 2008 در نيكوزيا، دو رهبر پيشرفت قابل توجه و چشمگيري در روند شروع مذاكرات داشته‌اند. در بيانيه مشترك دو رهبر كه در 23 مي انتشار يافت، دو طرف عزم خود را بر ايجاد يك كشور با ساختاري فدراتيو مبتني بر دو جامعه با دو قانون اساسي مجزا در عين حال داراي يك هويت واحد بين‌المللي ابراز داشتند. همچنين پيش‌بيني مي‌شود دو رئيس‌جمهور در اول جولاي 2008 دوباره ملاقات داشته و در اين گفت‌وگوها احتمالا قراردادي جهت بهبود شرايط بهداشتي دو طرف و نيز ايمني جاده‌ها و محيط زيست به امضا برسانند. همچنين احتمالا دو طرف در مذاكرات اول جولاي يا نيمه‌هاي جولاي 2008 تمايل خود را به آغاز مذاكرات جامع از ابتداي سپتامبر 2008 اعلام كنند. هر دو طرف مي‌دانند كه اين مذاكرات تنها آغاز راه است؛ اما در عين حال اين مذاكرات آخرين شانس يا فرصت براي اتحاد قبرس در آينده‌اي قابل پيش‌بيني است. تحولات مختلفي از زمان مطرح شدن طرح عنان در سال 2004 و تصويب آن به وسيله ترك‌هاي قبرس و رد آن به وسيله يوناني‌ها،‌ به وقوع پيوسته است. شكست اين مذاكرات ممكن است باعث ايجاد دور جديدي از سياست‌هاي انتقام‌جويانه و جو عدم اعتماد متقابل در جزيره شده و روابط تركيه و اتحاديه اروپا (و ناتو) را بسيار پيچيده‌تر از وضعيت كنوني سازد.

در مسير آغاز و تداوم گفت‌وگوهاي جامع دو طرف، گروه‌هاي كاري و كميته‌هاي تخصصي نيز بايد فعال شوند تا مفاد مذاكرات سران را آماده كنند. اين گفت‌وگوها بايد بتوانند به خوبي مديريت شده و ادامه يابند؛ چرا كه مخالفان و ملي‌گرايان در هر دو طرف منتظر فرصتي هستند تا گفت‌وگوها را با چالش مواجه سازند.
منتقدان فرآيند گفت‌وگوها كه بيشتر در جبهه رهبران سابق دو طرف هستند، در طرف يوناني «تاسوس پاپادوپولوس» است كه در انتخابات فوريه 2008 شكست سختي خورد و نيز «رئوف دنكتاش» رئيس‌‌جمهور سابق بخش ترك‌نشين قبرس است. اين دو رهبر منتظرند ببينند كه چگونه كريستوفياس و طلعت به يك راه حل ميانه خواهند رسيد.
موقعيت تركيه در حل بحران قبرس به دليل همسايگي و نيز حضور بيش از 30 هزار نيروي نظامي اين كشور در اين جزيره براي حمايت از دولت ترك جزيره بسيار قابل توجه و تعيين‌كننده است. حزب حاكم عدالت و توسعه طرفدار حل و فصل موضوع قبرس است و در جريان تلاش‌هاي سال 2004 از روند طرح عنان حمايت كرد و ارتش تركيه همچنان به تعهد خود در سال 2004 مبني بر خروج نيروها از قبرس در صورت رسيدن به توافقي مرضي‌‌الطرفين پايبند بوده و تاكنون در اين زمينه رفتاري سازنده پيشه ساخته است. از سوي ديگر ترك‌هاي قبرس ابراز مي‌دارند كه حمايت كامل دولت تركيه را براي رسيدن به يك توافق در چارچوب طرح سازمان ملل، در پشت خود دارند. در صورت تداوم حكومت حزب‌ عدالت و توسعه و عدم پيشامد ناگواري چون انحلال حزب حاكم تركيه از سوي دادگاه قانون اساسي، شانس موفقيت در گفت‌وگوهاي دو طرف در قبرس بالا خواهد بود.
يكي از موانع عمده در راه حل و فصل بحران قبرس، عدم اعتماد متقابل ميان تركيه و دولت يوناني قبرس است. دولت تركيه هنوز به‌رغم عقب‌گرد نسبي مواضع دولت نيكوزيا با روي كار آمدن كريستوفياس، به قصد و نيت نيكوزيا مشكوك است، دولت نيكوزيا هم هنوز آنكارا را غير قابل اطمينان مي‌داند. آنكارا و نيكوزيا با توجه به اين جو عدم اعتماد در 40 سال گذشته هيچ‌گاه نتوانسته‌اند پشت ميز مذاكره بنشينند. براي حل و فصل اختلافات آنكارا مي‌بايست به‌رغم سياست عدم شناسايي رسمي دولت نيكوزيا ارتباط خود با اين بخش را افزايش دهد. در عوض دولت نيكوزيا هم بايد با رغبت بيشتري با دولت بخش ترك‌نشين قبرس تعامل برقرار سازد. در اين زمينه دولت‌هاي اروپايي و ديگر طرف‌هاي خارجي مي‌توانند زمينه اين تعامل را تسهيل سازند.
دبير كل سازمان ملل بايد يك نماينده ويژه جديد براي اطمينان از ايفاي نقش سازنده تمام طرف‌هاي منطقه‌اي و بين‌المللي در گفت‌وگوها، تعيين كند. اتحاديه اروپا با توجه به اين حقيقت كه در صورت شكست‌ گفت‌وگوهاي تركي‌ _ يوناني، قبرس بازنده اصلي خواهد بود، بايد در گفت‌وگوها فعال‌تر شده و هزينه‌هاي مالي احتمالي هر نوع حل و فصل اختلافات را آماده سازد. در اين چارچوب امنيت و اقتصاد هر دو طرف يوناني و تركيه بايد در هر طرح جامع توافقي توسط اتحاديه اروپا مورد تضمين قرار گيرد.
طرف‌هاي دخيل در قبرس چه بايد كنند؟
دولت نيكوزيا:
1ـ با دولت ترك‌نشين قبرس به عنوان يك شريك مشروع رفتار كرده و تحريم‌ها و ممنوعيت‌هاي خود عليه مقامات بخش ترك‌نشين را بردارد و زمينه‌ فعاليت‌ بين‌المللي‌ بخش‌هاي ورزشي، آموزشي و ساير بخش‌هاي قسمت ترك‌نشين را با جامعه جهاني تسهيل كند.
2 ـ براي نشان دادن تعهد خود به موفقيت گفت‌وگوهاي جامع و نهايي به طور يك‌جانبه مخالفت‌هاي خود عليه تجارت آزاد بخش ترك‌نشين با اتحاديه اروپا را رفع كرده و اجازه دهد بخش ترك‌نشين از قلمرو‌ حاكميتي‌ خود با اروپا تجارت كند.
3 ـ زبان تركي را به عنوان يك زبان رسمي در اروپا به رسميت شناسد و زمينه شركت شهروندان و كانديداهاي بخش ترك‌نشين را در انتخابات پارلمان اروپا در سال 2009 فراهم سازد.
4ـ از مخالفت با عضويت تركيه در اتحاديه اروپا دست بردارد و به فرآيند عضويت تركيه در اروپا كمك كند. در اين زمينه دولت نيكوزيا مي‌تواند از مخالفت خود با مذاكرات عضويت تركيه در اروپا دست برداشته و از مخالفت‌هاي بي‌دليل خود با ارتباط بخش ترك‌نشين با آنكارا پرهيز كند.
دولت بخش ترك‌نشين قبرس:
1ـ در مذاكرات گروه‌هاي كار و كميته‌هاي تخصصي در مورد مفاد مذاكرات رهبران بر سر برخي موضوعات حساس و اختلاف‌زا انعطاف بيشتري از خود نشان دهد.
2ـ اموال و دارايي‌هاي به جاي مانده يوناني‌ها دربخش شمال قبرس راـ هر چند به طور سمبليك و در طول مذاكرات ـ توقيف كند.
دولت تركيه:
1ـ با مقامات بخش يوناني‌نشين قبرس گفت‌وگو كرده و تعهد خود به حل و فصل بحران و موفقيت گفت‌وگوهاي اتحاد قبرس و نيز كاهش حضور نظامي تركيه در بخش ترك‌نشين قبرس را به طور آشكارا و در اظهارات و بيانيه‌هاي رسمي ابراز دارد.
2ـ براي نشان دادن حسن ظن خود با توجه به انعقاد پروتكل الحاقي قرارداد «اتحاديه گمركي» تركيه و اتحاديه اروپا كه در سال 2005 با 10 عضو جديد اتحاديه منعقد شد، فرودگاه‌ها و راه‌هاي دريايي خود را به روي دولت نيكوزيا باز كند.
اتحاديه اروپا و كشورهاي عضو اين اتحاديه:
1ـ با حمايت از دو طرف مذاكره، امكان دسترسي بخش ترك‌نشين قبرس را به بازارهاي اروپايي و كمك‌هاي اقتصادي اروپا هموار كرده و تركيه را تشويق به نرمش در مذاكرات كند و نيز سعي كند تا تركيه را به عضويت در اتحاديه اميدوارتر سازد.
2ـ يك بسته‌ مالي براي حمايت از گفت‌وگوهاي صلح‌ آماده سازد ـ همان‌طور كه در مورد ايرلند شمالي انجام شد _ اين بسته مي‌تواند شامل يك طرح كمك مالي براي كاهش شكاف اقتصادي بين دو بخش قبرس باشد به صورتي كه ترك‌هاي قبرس قادر باشند تا به سطح استانداردهاي اروپايي برسند و نيز در قالب اين طرح مي‌توان زمينه ساخت هزاران واحد مسكوني را براي ترك‌ها و يوناني‌هاي قبرس فراهم نمود.
3 ـ دولت‌هاي بريتانيا، يونان و قبرس بايد روي يك ساختار امنيتي جديد مذاكره كنند؛ به گونه‌اي كه در ساختار جديد بتوان از سوي موضوع امنيت در شرق مديترانه درچارچوب اهداف سياست خارجي و دفاعي اتحاديه اروپا را تامين ساخت و از سوي ديگر اين ساختار تامين‌گر نيازها و منافع تركيه در جهت عضويت احتمالي اين كشور در اتحاديه اروپا باشد.
دبير كل سازمان ملل و دبيرخانه اين سازمان:
1ـ تعيين يك نماينده ويژه در هفته‌هاي آتي به همراه يك تيم كاري شامل يك تيم رسانه‌اي قوي با قابليت‌ دسترسي محلي و داراي اختيارات كافي براي تماس با نمايندگان دو بخش قبرس
2 ـ تسهيل‌سازي فعاليت‌ نيروهاي حافظ صلح سازمان ملل در قبرس (UNFICYP) در زمينه مشاركت دادن جامعه مدني دو طرف در جهت حل و فصل اختلافات، به ويژه از طريق ايجاد زمينه گفت‌وگو و مذاكرات نمايندگان جامعه مدني، كار‌آفرينان و نيز گروه‌هاي حرفه‌اي دو طرف تا از اين طريق بتوان زمينه نزديكي و تقويت طرفداران وحدت قبرس را فراهم آورد.
منبع: International crisis Group,23 June2008
سه شنبه 11 تير 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: ایسکانیوز]

[مشاهده در: www.iscanews.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 165]