ایران در سالهای اخیر گامهای بلندی در جهت توسعه هوش مصنوعی برداشته است. تدوین سند ملی هوش مصنوعی نیز گواهی بر این مدعاست. اما آیا اهداف بلندپروازانه این سند با توجه به شرایط فعلی کشور قابل تحقق است؟ در این گزارش، به بررسی چالشهای پیش روی تحقق این اهداف و سؤالاتی که در این زمینه مطرح میشود، میپردازیم.
سند ملی هوش مصنوعی ایران، اهداف بلندپروازانهای را برای کشور تعیین کرده است. یکی از این اهداف، رسیدن به توان پردازشی یک اگزافلاپس است؛ یعنی انجام میلیاردها میلیارد محاسبه در هر ثانیه. اما آیا رسیدن به چنین هدفی با توجه به شرایط فعلی کشور ممکن است؟
چالشهای پیش رو
کارشناسان معتقدند که تحقق این هدف با موانع جدی روبرو است. مهمترین این موانع عبارتند از:
تحریمها: تحریمهای گسترده علیه ایران، دسترسی به فناوریهای پیشرفته مورد نیاز برای توسعه هوش مصنوعی را با مشکل مواجه کرده است. زیرساختهای قدیمی: بسیاری از زیرساختهای فناوری اطلاعات کشور قدیمی و فرسوده هستند و برای پشتیبانی از سیستمهای هوش مصنوعی قدرتمند کافی نیستند. کمبود نیروی متخصص: ایران با کمبود نیروی متخصص در حوزه هوش مصنوعی مواجه است. هزینههای بالا: توسعه زیرساختهای هوش مصنوعی نیازمند سرمایهگذاری هنگفتی است که ممکن است برای کشورمان قابل تحمل نباشد.
نقش سازمان ملی هوش مصنوعی
سازمان ملی هوش مصنوعی مسئولیت اجرای اهداف سند ملی را بر عهده دارد. اما برخی کارشناسان معتقدند که این سازمان در برخی موارد از وظایف اصلی خود خارج شده است. به عنوان مثال، توسعه زیرساختهای سختافزاری بیشتر بر عهده وزارت ارتباطات است تا سازمان ملی هوش مصنوعی.
راهکارهای پیشنهادی
برای преодоление چالشهای موجود و دستیابی به اهداف سند ملی هوش مصنوعی، میتوان راهکارهای زیر را پیشنهاد کرد:
توجه به اولویتها: به جای دنبال کردن اهداف بلندپروازانه، باید روی پروژههای کوچکتر و قابل دستیابیتر تمرکز کنیم. همکاری با بخش خصوصی: بخش خصوصی میتواند نقش مهمی در توسعه هوش مصنوعی ایفا کند. باید از سرمایهگذاریهای بخش خصوصی در این حوزه حمایت شود. توسعه نیروی انسانی: باید به آموزش نیروی انسانی متخصص در حوزه هوش مصنوعی توجه ویژه شود. استفاده از فناوریهای باز: میتوان از فناوریهای متنباز و رایگان برای کاهش هزینهها استفاده کرد. همکاریهای بینالمللی: همکاری با سایر کشورها و سازمانهای بینالمللی میتواند به انتقال فناوری و دانش کمک کند.
نتیجهگیری
توسعه هوش مصنوعی در ایران با چالشهای جدی روبرو است. اما با برنامهریزی دقیق، استفاده از راهکارهای مناسب و همکاری همه جانبه، میتوان به اهداف سند ملی هوش مصنوعی دست یافت.