مخالفت آمریکا با طرح اروپا برای اقدام علیه ایران در آژانس بین‌المللی انرژی اتمی

به گفته دیپلمات‌های حاضر در مذاکرات، دولت بایدن در تلاش است تا قبل از انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا در پاییز، تنش‌ها با ایران را تشدید نکند. این دلیلی است که واشنگتن متحدان اروپایی خود را تحت فشار قرار می‌دهد تا از انتقاد از ایران به دلیل پیشرفت در برنامه هسته‌ای‌اش دست بردارند.

 دیپلمات‌های غربی اعلام کرده‌اند که ایالات متحده مخالف تلاش‌های بریتانیا و فرانسه برای محکوم کردن ایران در نشست حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در اوایل ژوئن است.

وال‌استریت‌ژورنال نوشته که دیپلمات‌ها ادعا می‌کنند ایالات متحده تعدادی دیگر از کشورها را تحت فشار قرار داده تا در این نشست رای ممتنع بدهند و گفته شده است که واشنگتن این کار را انجام خواهد داد.

مقامات آمریکایی لابی علیه قطعنامه را نیز رد کرده‌اند.

اختلاف میان مقام‌های غربی درباره فعالیت‌های هسته‌ای ایران به شدت آشکار شده است. دیپلمات‌های اروپایی با ادعا که اقدام نکردن، اقتدار آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را که نظارت بر عدم اشاعه سلاح‌های هسته‌ای است، تضعیف می‌کند، می‌گویند این همچنین اعتبار فشار غرب بر ایران را تضعیف می کند و آن‌ها از آنچه به عنوان تلاش‌های واشنگتن برای تضعیف رویکرد آن‌ها می‌دانند، ناامید هستند.

یک مقام آمریکایی گفت واشنگتن با شرکای اروپایی خود پیش از نشست ماه آینده آژانس بین‌المللی انرژی اتمی «به شدت هماهنگ» است اما «هر گونه گمانه‌زنی درباره تصمیم‌گیری زودهنگام است».

بی‌میلی دولت بایدن به اقدام علیه ایران

یک مقام مسئول به اشاره به تحریم‌ها و انزوای بین‌المللی اعلام کرده است که آمریکا در حال افزایش فشار بر ایران است. این اقدامات در پی حمله تلافی‌جویانه موشکی و پهپادی ایران به سرزمین‌های اشغالی در ماه گذشته صورت گرفته است. این مقام دیگری نیز تصریح کرده که واشنگتن قصد دارد از ایجاد اختلال در روابط با ایران قبل از انتخابات آمریکا جلوگیری کند، اما این ادعا رد شده است.

آخرین باری که شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی قطعنامه‌ای در مورد توبیخ ایران تصویب کرد، در نوامبر ۲۰۲۲ بود. مقامات آمریکایی و اروپایی همچنان هشدار می‌دهند که اگر تهران پیشرفت‌های هسته‌ای خود را مهار نکند، اقدامات تنبیهی خواهند کرد. اما این اقدامات باعث نگرانی‌های مداوم در برخی از کشورهای اروپایی شده است که واشنگتن یک راهبرد مشخص برای مقابله با پیشرفت‌های هسته‌ای ایران ندارد.

دیپلمات‌های اروپایی معتقدند که دولت بایدن به نظر می‌رسد تمایلی برای پیگیری یک تلاش دیپلماتیک جدی با ایران یا انجام اقدامات تنبیهی علیه برنامه هسته‌ای تهران ندارد.

وال استریت‌ژرونال گزارش کرده که واشنگتن برای افزایش فشار بر ایران درباره فعالیت‌های هسته‌ای‌اش به راهبرد خاصی پایبند است، اما این شامل درخواست از آژانس بین‌المللی انرژی اتمی برای تهیه گزارش جامعی است که همه چیزهایی را که درباره شکست ایران در همکاری می‌داند، ارائه کند. اما به نظر می‌رسد که چنین گزارشی تنها اثر محدودی خواهد داشت.

بیم آمریکا از اقدامات متقابل ایران

یک رسانه آمریکایی اظهار کرده است که ایران در زمانی که تحت فشار غرب بر سر برنامه هسته‌ای خود در نشست‌های آژانس قرار گرفته بود، برنامه هسته‌ای خود را تشدید کرده یا اقداماتی برای محدود کردن دسترسی بازرسان را انجام داده است. ایران سال گذشته پس از انتقادات شفاهی در شورای حکام، تعدادی از بازرسان با تجربه اروپایی را از ورود به کشور محروم کرد.

وال‌استریت‌ژرونال نوشته که ایالات متحده از تکرار این نوع اقدامات در صورت انجام یک طرح محکومیت بیم نگران است. واشنگتن همچنین شک دارد که یک توبیخ رسمی به نتیجه‌ای برسد. حتی اگر کار برنامه هسته‌ای ایران در نهایت به شورای امنیت سازمان ملل متحد کشیده شود، احتمالاً در آنجا محکوم به فنا خواهد بود. روسیه و چین که دارای حق وتو در سازمان ملل هستند، تقریباً به طور قطع هرگونه تلاشی برای تحریم تهران به دلیل فعالیت‌هایش را وتو خواهند کرد.

ایران نیز بارها اعلام کرده است که اهداف غنی‌سازی این کشور کاملا صلح‌آمیز است و در صورت پایان بدعهدی کشورهای غربی و بازگشت به تعهدات خود ذیل برجام، اقدامات تهران قابل بازگشت است.

شکاف در غرب، پیروزی بزرگ ایران

ایالات متحده پیش از سایر نشست‌های اخیر شورای حکام، فشار زیادی برای رد قطعنامه تند آژانس بین‌المللی انرژی اتمی وارد کرده است، اما اختلاف‌های قبلی در مورد چگونگی برخورد با برنامه هسته‌ای ایران بین واشنگتن و اروپایی‌ها همچنان باقی مانده است. در جلسه‌ای در مارس، «لورا هولگیت» سفیر آمریکا در آژانس بین‌المللی انرژی اتمی هشدار داد که عدم همکاری ایران با آژانس نمی‌تواند ادامه داشته باشد.

به گزارش رسانه آمریکایی، این بار، مقام‌های انگلیسی و فرانسوی به واشنگتن اعلام کرده‌اند که می‌خواهند با قطعنامه تند ادامه دهند و به گفته افراد درگیر در بحث، زمان تعیین حدود و خط کشی فرا رسیده است. اما مشخص نیست که آیا اروپایی‌ها واقعاً این کار را انجام خواهند داد.

رسانه آمریکایی نوشت: «اگر آن‌ها قطعنامه‌ای را پیشنهاد کنند که شکست بخورد، این یک دستاورد دیپلماتیک بزرگ برای تهران خواهد بود که نشان می‌دهد فشار غرب بر ایران در حال فروپاشی است».