"مرکز تحقیقات مسکن طرح مشترک برای تدوین مقررات فرونشست/ تهیه نقشه پهنه گسل در ۶ کلانشهر"

رئیس مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی به تاکید بر این موضوع پرداخت که در سراسر کشور، پدیده فرونشست زمین رخ داده است و در شرایط خاصی می‌توان به ساخت و ساز پرداخت. او اعلام کرد که از اجرای طرح مشترکی برای تدوین مقررات مربوط به فرونشست زمین خبر داده است.

دکتر محمدمهدی حیدری  در مورد قوانین و مقررات مرتبط با ساخت و ساز در نزدیکی گسل‌ها صحبت کرد. او اظهار داشت که ما مجوز و اختیارات لازم برای اجرای بند ض ماده ۱۴ قانون مدیریت بحران را داریم که به معنای انجام مطالعات و بررسی‌های لازم برای تطبیق حریم گسل‌ها است. به همین دلیل، مطالعاتی برای تطبیق حریم گسل‌ها در شهرهای بزرگ از جمله تهران، زنجان، مشهد، کرج، کرمان و تبریز در حال انجام است.

رئیس مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی اظهار کرده است که در مطالعات انجام شده، حریم گسل‌های شهرهای بزرگ شامل تهران، زنجان، مشهد، کرج، کرمان و تبریز مشخص شده و نقشه‌های این حریم‌ها توسط شورای عالی شهرسازی تصویب شده و به عنوان مبنای طرح تفصیلی شهر مورد استفاده قرار گرفته‌اند.

وی افزوده است که دستورالعمل نحوه ساخت و ساز نیز ابلاغ شده است.

او تأکید کرده است که هدف اصلی در ساخت و ساز در حریم گسل‌ها این است که ساختمان‌ها بر اساس اصول و چارچوب‌های خاصی ساخته شوند و نه اینکه در حریم گسلی ساخته شوند.

حیدری همچنین به یادآوری کرده است که ساخت و ساز ساختمان‌های مهم بر روی گسل‌ها ممنوع است، اما برای ساخت سازه‌های دیگر می‌توان با رعایت ضوابط ساخت و ساز، اقدام کرد.

وی افزوده است که علاوه بر این ۶ شهر بزرگ، مطالعات برای تطبیق حرایم در سایر شهرهای هدف که شامل ۹ و ۲۳ شهر است، آغاز شده است.

حیدری اظهار کرد که شهرهایی مانند «شیراز»، «بم» و «سی سخت» شامل شهرهایی هستند که مطالعات حرایم گسل‌های آنها به پایان رسیده و در حال حاضر در مراحل نهایی ابلاغ قرار دارد. او افزود که برای سایر شهرها نیز در مراحل مختلف مطالعه و بررسی قرار دارد.

حیدری تأکید کرد که قبل از این مطالعات، ساخت‌وساز در این شهرها انجام شده است، اما مساله اصلی این است که در این بررسی‌هایی که در دستور کار قرار دارد، تمرکز بر روی ساختمان‌هایی است که روی گسل ساخته شده‌اند و ناایمن هستند، به منظور ایمن‌سازی و مقاوم‌سازی آن‌ها.

او همچنین به میزان مشارکت مرکز تحقیقات در زمینه نهضت ملی مسکن اشاره کرد و اظهار کرد که میزان الحاق اراضی به این طرح ملی، قابل توجه است. در حالی که در طرح مسکن مهر کل اراضی که به ساخت و ساز اختصاص داده شد، حدود ۸.۵ هزار هکتار بوده است، در طرح ملی نهضت مسکن تنها در یک استان ۸.۵ هزار هکتار به متقاضیان واگذار شده است.

او تأکید کرد که در مرکز به کیفیت ساخت و سازها توجه ویژه‌ای داده شده و زمین‌های معرفی شده برای نهضت ملی ساخت و ساز به دقت ارزیابی می‌شوند، به خصوص در زمینه مخاطرات زمین‌شناسی از جمله فرونشست.

رئیس مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی ادامه داد: "در اراضی که لازم باشد، ما الزامات ساخت و ساز را مشخص می‌کنیم، به این صورت که اگر قرار باشد در پهنه فرونشست ساخت‌وسازی صورت گیرد، با چه ضوابط ساخت‌وسازی می‌توان ساختمانی را اجازه داد."

حیدری با تأکید بر اینکه بسیاری از اراضی که به این طرح ملی واگذار شده‌اند، مشکلی از نظر فرونشست نداشته‌اند، یادآور شد: "در اراضی که فرونشست مشاهده شده، نرخ فرونشست پایین و همگن بوده است."

او اظهار کرد که تاکنون در این اراضی تنها حدود ۳ سایت فرونشست گزارش شده است و این ملاحظات توسط شورای عالی شهرسازی پذیرفته شده است.

به گفته حیدری، اگر فرونشست زمین همگن باشد، مشکلی برای ساخت و ساز وجود ندارد، اما اگر ناهمگن باشد، مشکلاتی پیش می‌آید.

او فرونشست زمین را حاصل برداشت آب‌های زیر سطحی دانست و گفت: "این پدیده در همه کشور وجود دارد و می‌توان با ملاحظاتی چون سبک سازی، کاهش بار و نحوه پی‌ریزی‌ها و فوندانسیون‌ها، ساخت و ساز را مدیریت کرد."

او افزود: "ما در این زمینه طرح مشترکی را با سازمان ملی زمین و مسکن در دستور کار داریم که در آن مقررات ملی فرونشست را آغاز کردیم. از ابتدای سال آینده، کمیته‌های تخصصی این طرح تشکیل خواهند شد."

رئیس مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی اعلام کرد که آغاز اجرای این طرح مشترک در سال ۱۴۰۳ به مراتب مهم است و گفت: "مقررات ملی فرونشست با همکاری سازمان ملی زمین و مسکن و با حضور اساتید دانشگاهی تدوین خواهد شد."